«Μεγάλο κόλπο» με τα 15 δισ. του «πακέτου»!

Οι τραπεζίτες εκβιάζουν ανοικτά για πρόσθετες παροχές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, κρατώντας σε ιδιότυπη πιστωτική «ομηρία» επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ενώ η κυβέρνηση, με την… πλάτη στον τοίχο, υποχρεώνεται να δεχθεί το… «δώσ’ τα όλα» στις τράπεζες.

Την ίδια στιγμή, το έλλειμμα του 2008 φαίνεται ότι ξέφυγε από κάθε έλεγχο, όπως ομολογεί και το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών, βάσει των στοιχείων που απέστειλε στη Eurostat, και η προσαρμογή για τη μείωση κάτω από το 3% το 2010 θα απαιτήσει εξοικονόμηση τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ.

Το «Π» αποκαλύπτει ότι, ενόψει των θερινών ανακοινώσεων για τις αναγκαίες πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις, στους κόλπους του οικονομικού επιτελείου κερδίζει έδαφος η πρόταση για έμμεση επαναφορά του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, αλλά και για «μονιμοποίηση» της… έκτακτης εισφοράς των υψηλόμισθων, ενώ χάνει έδαφος η ιδέα της αύξησης του φόρου στις αποδόσεις των καταθέσεων, ύστερα από την έντονη αντίδραση των τραπεζών.

Το μείζον πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, όπως φάνηκε όχι μόνο από την έκθεση Προβόπουλου για την οικονομία, αλλά και από τις εσπευσμένες προσπάθειες Παπαθανασίου για την αποκατάσταση της ροής πιστώσεων στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, είναι η παταγώδης αποτυχία του «πακέτου Αλογοσκούφη» για την ενίσχυση των τραπεζών:

1. Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες της Ευρωζώνης που αποφάσισε την ενίσχυση των τραπεζών, με ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο για τα δεδομένα της οικονομίας (πάνω από 10% του ΑΕΠ). Όμως, ενώ σε όλες τις άλλες χώρες οι αντίστοιχες ενισχύσεις έχουν ήδη μοιρασθεί και σε κάποιο βαθμό υποστηρίζουν την οικονομία, στη χώρα μας οι τράπεζες έχουν αντλήσει λιγότερο από το ένα πέμπτο (!) των ενισχύσεων, χωρίς κανείς να γνωρίζει πώς το αξιοποίησαν και χωρίς ορατά αποτελέσματα στη ροή των πιστώσεων. Ο κ. Προβόπουλος εκτιμά ότι δεν υπάρχει περίπτωση επίτευξης του στόχου για πιστωτική επέκταση με ρυθμό τουλάχιστον 10%, ώστε να μην πέσει η οικονομία σε στασιμότητά ή και ύφεση, και τοποθετεί τον «πήχη» στο 8%, αφήνοντας να εννοηθεί ότι μπορεί να πέσει και στο 6%!

2. Αυτή την εβδομάδα «ανακαλύφθηκε» αίφνης, ότι το Δημόσιο δεν έχει μετρητά για να αγοράσει προνομιούχες μετοχές των τραπεζών και θα πρέπει να δώσει 4 δισ. ευρώ υπό μορφή ομολόγων – το θέμα αυτό αποτελούσε «τρύπα» στη νομοθετική ρύθμιση Αλογοσκούφη. Οι τραπεζίτες αντιδρούν, λέγοντας ότι έτσι θα επιβαρυνθούν με πρόσθετο κόστος για να ρευστοποιήσουν τα ομόλογα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Και η «λύση» που βρέθηκε είναι να δοθούν τα ομόλογα με έκπτωση στην τιμή τους τέτοια, ώστε να καλύπτεται το πρόσθετο κόστος. Τραγέλαφος…

3. Το «μεγάλο κόλπο», όμως, σχεδιάζεται από τους τραπεζίτες σε σχέση με τα 15 δισ. ευρώ των κρατικών εγγυήσεων δανεισμού, που αποτελούσαν τη βασικότερη συνιστώσα του σχεδίου Αλογοσκούφη και επέτρεπαν στην κυβέρνηση να ισχυρίζεται ότι δεν έδωσε στην πραγματικότητα 28 δισ. ευρώ στις τράπεζες, αλλά… «αέρα», αφού το μεγαλύτερο μέρος του «πακέτου» αφορούσε «ανέξοδες» εγγυήσεις δανεισμού.

4. Τώρα, οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες (Εθνική, Alpha, Eurobank, Πειραιώς), που έχουν συνολικά φέτος να καλύψουν λήξεις δανείων της τάξεως των 7 δισ. ευρώ μόνο το 2009, αξιώνουν αντί για «άυλες» εγγυήσεις να λάβουν «ζεστά» ομόλογα από το κράτος, τα οποία θα δεσμεύσουν στην ΕΚΤ για φθηνή ρευστότητα, αποκομίζοντας όφελος εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, σε σχέση με το κόστος που θα είχαν αν δανείζονταν οι ίδιες από την αγορά. Η κυβέρνηση είναι έτοιμη να δεχθεί αυτή την υποχώρηση, εις βάρος των συμφερόντων του Δημοσίου και απομένει μόνο η τυπική έγκριση από τις Βρυξέλλες, καθώς σε αντίθετη περίπτωση οι τράπεζες καθιστούν σαφές ότι θα συνεχίσουν την ίδια πιστωτική πολιτική, που οδηγεί την οικονομία σε «ασφυξία»…

5. Όσο για τα ομόλογα, αξίας 4 δισ. ευρώ, που έχουν ήδη λάβει οι τράπεζες, με τη δέσμευση ότι η ρευστότητα θα καταλήξει σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στεγαστικά δάνεια, ουδείς γνωρίζει πώς ακριβώς αξιοποιήθηκαν! Μόλις τώρα ο κ. Παπαθανασίου έδωσε στους τραπεζίτες το ειδικό έντυπο που θα πρέπει να συμπληρώνουν κάθε μήνα, για να ενημερώνεται η κυβέρνηση για την εξέλιξη της παροχής πιστώσεων, άρα ο «έλεγχος» μετατίθεται -το νωρίτερο…- τον Μάιο.

Τα σχέδια Παπαθανασίου

«Το 2009 η οικονομική δραστηριότητα θα είναι στάσιμη», προειδοποίησε την Τετάρτη ο κ. Γ. Προβόπουλος, τονίζοντας μάλιστα ότι «είναι πιθανό να σημειωθούν μέσα στο έτος και αρνητικοί ρυθμοί ετήσιας μεταβολής του ΑΕΠ, ενώ ενδέχεται η εξέλιξη της δραστηριότητας να είναι ακόμη δυσμενέστερη, αν οι διεθνείς οικονομικές συνθήκες χειροτερεύσουν ουσιωδώς».

Το «καμπανάκι» του διοικητή της ΤτΕ ήχησε με ιδιαίτερη ένταση στην Πλατεία Συντάγματος, καθώς ο κ. Προβόπουλος ζήτησε άμεση διόρθωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων ως το τέλος του 2010, με πλήρη εξάλειψή τους ως το τέλος του 2012. Για την αποτροπή του δημοσιονομικού εκτροχιασμού, προτείνει δραστικά μέτρα πάταξης της φοροδιαφυγής, αλλά και διεξοδικό έλεγχο αποτελεσματικότητας σε όλες τις δημόσιες δαπάνες.

Στο υπουργείο Οικονομικών, τα άμεσα φορολογικά μέτρα που σχεδιάζεται να ανακοινωθούν το καλοκαίρι, αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, βρίσκονται ήδη… στο συρτάρι του κ. Παπαθανασίου, καθώς η εκτίναξη του ελλείμματος στο 4,8% το 2008 επιβάλλει την εξοικονόμηση τουλάχιστον 3,5 δισ. ευρώ φέτος και το 2010.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το «πακέτο» θα είναι μεν μεγάλο (δηλαδή, με φιλόδοξους εισπρακτικούς στόχους), αλλά θα γίνει προσπάθεια να «ντυθεί» σε περιτύλιγμα… κοινωνικής δικαιοσύνης. Έτσι, έχουν κερδίσει έδαφος μέτρα, όπως:

– Η έμμεση επαναφορά του ΦΜΑΠ: Για τους μεγαλοϊδιοκτήτες, με περιουσία άνω των 500.000 ευρώ, το Ενιαίο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας θα εφαρμοσθεί με συντελεστή υψηλότερο από το 0,1%, που ισχύει σήμερα για όλους.

– Η «μονιμοποίηση» της έκτακτης εισφοράς στα υψηλά εισοδήματα, με αύξηση του ανώτατου φορολογικού συντελεστή στο 45% ή και στο 50%, από 40% σήμερα.

Ταυτόχρονα, όμως, η έντονη αντίδραση των τραπεζιτών έχει προκαλέσει δεύτερες σκέψεις, σχετικά με την αύξηση του φόρου 10% στα εισοδήματα από καταθέσεις. Κατά τα λοιπά, οι εισηγήσεις για αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης σε καύσιμα, ποτά και τσιγάρα φαίνεται περισσότερο από βέβαιο ότι θα γίνουν δεκτές, όπως και η πρόταση για την επαναφορά (ηπιότερης από το παρελθόν) φορολογίας σε γονικές παροχές και κληρονομιές.

Βέβαιη θεωρείται και η επιβολή του έκτακτου τέλους «τακτοποίησης» των ημιυπαίθριων χώρων, αλλά τα έσοδα από το μέτρο αυτό δεν θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις επαφές με τις Βρυξέλλες, όπου λαμβάνονται υπόψη μόνο τα μέτρα με μόνιμο χαρακτήρα. Πάντως, αρμόδια στελέχη εκφράζουν φόβους για χαοτική κατάσταση στην είσπραξη του τέλους, αφού όσο πιο δίκαιη γίνει η διαδικασία, με υπολογισμό βάσει της αντικειμενικής αξίας και όχι με ενιαίο τρόπο, τόσο πιο δύσκολη θα είναι και η εφαρμογή της στην πράξη…