Έστρωσε τον δρόμο για σκληρά μέτρα ο Προβόπουλος
Στο ΠΑΣΟΚ, ίσως, να ικανοποιήθηκαν από την αποδόμηση της οικονομικής πολιτικής, με επιχειρήματα περί της δημοσιονομικής εκτροπής των τελευταίων ετών, που κατ’ επανάληψη έχει χρησιμοποιήσει και το οικονομικό επιτελείο του Γ. Παπανδρέου. Όμως, η πρόταση για τουλάχιστον δεκαετή περίοδο «βαριάς» δημοσιονομικής προσαρμογής, με πρωτογενή πλεονάσματα 4,5-5% στον προϋπολογισμό, αλλά και η «νέα ιδέα» Προβόπουλου για νομοθετική κατοχύρωση της αυστηρής λιτότητας, θα οδηγούσαν σε δεσμεύσεις μιας αυριανής κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, που δύσκολα θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές.
Το μήνυμα του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, που εκτιμάται ότι αποτελεί ευθεία απάντηση στα στελέχη και των δύο μεγάλων κομμάτων, αλλά και της ήσσονος αντιπολίτευσης, που θεωρούν ότι πρέπει στην παρούσα φάση να ασκηθεί επεκτατική δημοσιονομική πολιτική υψηλών ελλειμμάτων, ήταν σαφές: Στην Ελλάδα, λόγω υψηλού δημοσίου χρέους, δεν θα είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας η διεύρυνση των ελλειμμάτων, που αποτελεί τη «συνταγή» υπέρβασης της κρίσης στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ.
Αντίθετα, όπως εκτιμά ο κεντρικός τραπεζίτης, η αύξηση των ελλειμμάτων θα προκαλούσε δυσπιστία της αγοράς ομολόγων έναντι της ελληνικής κυβέρνησης, αύξηση του κόστους δανεισμού του Δημοσίου, άνοδο του κόστους δανεισμού για επιχειρήσεις και νοικοκυριά και, τελικά, συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Κατά τρόπον που φαίνεται παράδοξος, ο κ. Προβόπουλος εισηγείται μια μορφή λιτότητας που, όπως πιστεύει, θα βοηθήσει τελικά, την οικονομία να ανακάμψει, παρότι οι δαπάνες του Δημοσίου θα συγκρατηθούν. Ο διοικητής της ΤτΕ προτείνει αυστηρό έλεγχο αποτελεσματικότητας των δαπανών (χωρίς αυτό να σημαίνει «ψαλίδισμα» των δαπανών ενίσχυσης των ασθενέστερων ή των επενδυτικών δαπανών), με παράλληλη προσπάθεια δραστικής επέκτασης της φορολογικής βάσης, μέσω του ελέγχου της τεράστιας φοροδιαφυγής.
Όσοι γνωρίζουν τον κ. Προβόπουλο από χρόνια και θυμούνται τις απόψεις που εξέφραζε ήδη από την εποχή που ήταν επικεφαλής του οικονομικού «think tank» Σουφλιά, το οποίο είχε την ευθύνη σύνταξης του προεκλογικού προγράμματος της ΝΔ, βρίσκουν ότι οι σημερινές απόψεις του δεν απέχουν πολύ από το πνεύμα που διέτρεχε εκείνο το πρόγραμμα. Ο διοικητής της ΤτΕ, όπως και ο Γ. Σουφλιάς, είναι κοινό μυστικό ότι πίστευαν βαθιά στην αξία εκείνου του προγράμματος, που αναφερόταν στον δραστικό περιορισμό της σπατάλης και της φοροδιαφυγής, αλλά πιστεύουν ότι το πρόγραμμα «προδόθηκε» στην εφαρμογή του από τον Γ. Αλογοσκούφη, οι διαρκείς «κόντρες» του οποίου με τον κ. Σουφλιά έχουν απασχολήσει επανειλημμένα την επικαιρότητα. Σήμερα, ο κ. Προβόπουλος, με την αυστηρή κριτική του στην οικονομική πολιτική που ασκήθηκε από το 2004 και δεν βοήθησε, όπως λέει, στην επίλυση των δημοσιονομικών προβλημάτων, έχει την ευκαιρία να πάρει και μια μικρή «εκδίκηση» έναντι του κ. Αλογοσκούφη.
Πάντως, οι προτάσεις του κ. Προβόπουλου, που προκαλούν «ανατριχίλες» στα οικονομικά επιτελεία των μεγάλων κομμάτων, είναι τρεις:
1. Η πρόταση για δεκαετή λιτότητα στο Δημόσιο, ώστε να μειωθεί κάτω από το 60% του ΑΕΠ το δημόσιο χρέος σε ορίζοντα δεκαετίας. Μάλιστα, ο κ. Προβόπουλος προτείνει να δεσμευθούν διά νόμου αυξημένης τυπικής ισχύος και τα δύο κόμματα εξουσίας, ότι θα «σέβονται» συγκεκριμένους αριθμητικούς στόχους στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής. Δηλαδή, ουσιαστικά, θα μεταφερθεί στο Δίκαιο της χώρας ο «σφιχτός μανδύας» του ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθερότητας, καθιστώντας «παράνομη» την άσκηση πολιτικής που διογκώνει τα ελλείμματα.
2. Η πρόταση για αυστηρή συγκράτηση των αμοιβών, στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να ανακτηθεί βαθμιαία η χαμένη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Στο σημείο αυτό, ο κ. Προβόπουλος αφήνει σαφείς αιχμές κατά της πολιτικής Αλογοσκούφη, τονίζοντας ότι από το 2004 το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών ξέφυγε από τον έλεγχο, καθώς ο πληθωρισμός και οι αμοιβές των εργαζομένων διατηρήθηκαν σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από τους αντίστοιχους μέσους όρους στην Ευρωζώνη.
3. Η πρόταση για νέα μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, που αυτήν τη φορά θα περιλαμβάνει ουσιαστικά μέτρα παράτασης του χρόνου παραμονής στην εργασία, όχι κατ’ ανάγκη με την αύξηση των ορίων ηλικίας, αλλά με μέτρα που θα ανεβάσουν το σημερινό χαμηλό πραγματικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, που απέχει πολύ από τα τυπικά όρια. Η βασική ιδέα του κ. Προβόπουλου είναι, ότι το κράτος θα πρέπει να αναλάβει την κάλυψη μόνον του προνοιακού μέρους των συντάξεων, δηλαδή θα εγγυηθεί την ελάχιστη σύνταξη, ενώ κάθε εργαζόμενος θα έχει τον δικό του συνταξιοδοτικό λογαριασμό, για να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή το ύψος του κεφαλαίου που έχει σχηματισθεί από τις εισφορές του.
Σε κάθε περίπτωση, οι ζοφερές προβλέψεις Προβόπουλου για στασιμότητα φέτος, με ορατούς κινδύνους διολίσθησης στην ύφεση, αλλά και οι εκτιμήσεις του ότι τα κυβερνητικά μέτρα δεν επαρκούν για να επιτευχθεί η άμεση μείωση του ελλείμματος που απαιτείται, δημιουργούν το κατάλληλο κλίμα, που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση, αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, να δικαιολογήσει την ανάγκη επιβολής νέων εισπρακτικών μέτρων μόνιμου χαρακτήρα. Δυσάρεστη η κριτική Προβόπουλου, λοιπόν, αλλά πολιτικά «χρήσιμη» για την κυβέρνηση…