Σαμαράς κατά μεταλλαγμένων αριστερών και μεταλλαγμένων νεοφιλελεύθερων

Την επομένη οι εφημερίδες πρόβαλαν ένα «διάλογο» Παπανδρέου – Αλαβάνου, για ενδεχόμενη συνεργασία ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ, τελείως άσχετο με το υπό παρουσίαση βιβλίο (και που τελείωσε μέσα στην αίθουσα, πριν καλά καλά αρχίσει).

Όμως, όσοι παραβρέθηκαν ομολογούν ότι την παράσταση έκλεψε η εισήγηση του υπουργού Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος μίλησε απολύτως επί της ουσίας (για το βιβλίο Κοτζιά), αλλά και με προεκτάσεις πολύ πέραν του βιβλίου.

Ουσιαστικά άρθρωσε κριτικό λόγο στην απόλυτη κυριαρχία της πολιτικής ορθότητας. Και μάλιστα χωρίς συμπλέγματα έναντι της «καθεστηκυίας Αριστεράς», αλλά και χωρίς να διστάσει να… «τα χώσει» και σ’ όσους συμπλέουν μαζί της από τη «φιλελεύθερη παράταξη».

Με απόλυτη σαφήνεια αποδοκίμασε ευθέως και τους μεταλλαγμένους αριστερούς και τους μεταλλαγμένους νεοφιλελεύθερους – πράγμα που προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση στο ακροατήριο.

Και κάτι ακόμα: απέδειξε ότι το βιβλίο του Κοτζιά αποδομεί ουσιαστικά την πολιτική ορθότητα, η οποία αποτέλεσε τη «σημαία» του Κώστα Σημίτη.

Για όσους διάβασαν το τελευταίο βιβλίο του Κοτζιά φαίνεται ότι η «ανάγνωση» Σαμαρά δεν απέχει από την πραγματικότητα:

Αλλά και ανεξαρτήτως του βιβλίου Κοτζιά, η παρέμβαση Σαμαρά έδωσε πολυσήμαντο μήνυμα σε πολλαπλές κατευθύνσεις.

Σήμερα παραθέτουμε τα σημαντικότερα σημεία της.

«Σε εποχές γενικευμένης κρίσης συνήθως οι πολιτικοί επικαλούνται τα κλισέ του κυρίαρχου δόγματος. Ενώ οι διανοούμενοι αναδιατυπώνουν τα στερεότυπά του.

Κι όσο οι πολιτικοί επικαλούνται τα κλειστά σχήματα της απόλυτης αλήθειας, όσο μιλάνε για “μονόδρομους”, τόσο βρίσκουν απέναντί τους την κοινωνία.

Όσο οι διανοούμενοι αναδιατυπώνουν και υπερασπίζονται τα στερεότυπα της πολιτικής ορθότητας, τόσο βρίσκουν απέναντί τους την πραγματικότητα, να τους διαψεύδει και να τους προσπερνά.

Σε τέτοιες συνθήκες γενικευμένης κρίσης εμφανίζονται θαρραλέα πνεύματα που αμφισβητούν τα κυρίαρχα στερεότυπα. Απελευθερώνουν την κριτική σκέψη και εξοπλίζουν την πολιτική δράση με νέες ιδέες.

Μια τέτοια περίπτωση είναι ο Νίκος Κοτζιάς. Ο οποίος αποδεικνύει για άλλη μια φορά –ή μάλλον αποδεικνύει, ίσως, περισσότερο από κάθε άλλη φορά– ότι δεν είναι πολιτικός με τη συμβατική έννοια του όρου, δεν είναι ούτε συνηθισμένος διανοούμενος με τη συμβατική έννοια του όρου. Είναι πολιτικός διανοούμενος. Ένα είδος που σπανίζει όλο και περισσότερο στους καιρούς μας. Κι ας το έχουμε τόσο ανάγκη…

Ας πάρουμε το δόγμα της “πολιτικής ορθότητας”. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες συνοψίζεται σε κάποιους όρους εμβληματικούς, σε κάποιες έννοιες-κλειδιά, σε κάποια σχήματα που έχουν γίνει ταυτόχρονα κυρίαρχα και παγιδευτικά:

• Οι όροι που συνοψίζουν τη σύγχρονη –και παραπαίουσα στις μέρες μας– “πολιτική ορθότητα” είναι η παγκοσμιοποίηση, η πολυπολιτισμικότητα, ο θρίαμβος του Διαφωτισμού, ο “εκδυτικισμός” ολόκληρου του κόσμου, πολύ πέραν της Δύσης.

• Οι έννοιες που σηματοδοτούνται από τους όρους αυτούς είναι η κατάργηση των εθνικών κρατών

– είτε από τα πάνω κι απ’ έξω: Μέσα από την απελευθέρωση των αγορών και των επικοινωνιών που καταλύουν τα σύνορα.

– είτε από τα κάτω κι από τα μέσα: Με τη μαζική εισροή μεταναστών που αλλοιώνουν την εθνική σύνθεση των κοινωνιών και δημιουργούν πολυπολιτισμικά σύνολα στη θέση τους. Οπότε οι συλλογικές ταυτότητες ισοπεδώνονται και τη θέση τους παίρνουν ατομοκεντρικές κοινωνίες, όπου μετράνε ατομικά προτάγματα δικαιωμάτων και οικονομικής αποδοτικότητας, όχι συλλογικά προτάγματα ελευθεριών και φαντασιακής συγκρότησης.

• Το θεωρητικό σχήμα που αναδεικνύεται πίσω από τέτοιους παραπλανητικούς όρους και τέτοιες λανθασμένες έννοιες είναι πώς η εξέλιξη είναι “μονόδρομος”. Η παγκοσμιοποίηση περιθωριοποιεί και μεταλλάσσει τις εθνικές κοινωνίες, οι εθνικές εξουσίες υποβαθμίζονται, οι εθνικές ταυτότητες βαθμιαία εξαφανίζονται, τα ατομικά δικαιώματα αποσυνθέτουν τα συλλογικά προτάγματα.

Συνεπώς, γι’ αυτούς που ασπάζονται την πολιτική ορθότητα ”πρόοδος” είναι η επίσπευση αυτής της διαδικασίας, η εθελούσια προσχώρηση όλων των κοινωνιών σε ένα κόσμο χωρίς εθνικά κράτη, χωρίς πατρίδες, χωρίς ιδεολογία, χωρίς επιμέρους συλλογικότητες, χωρίς συλλογικούς αυτοπροσδιορισμούς.

Είναι ένας κόσμος που ευαγγελίζεται την “παγκόσμια διακυβέρνηση”, αλλά πραγματώνει την παγκόσμια αυτοκρατορία.

Ένας κόσμος που ευαγγελίζεται την αδελφοσύνη των ανθρώπων, αλλά πραγματώνει την υποταγή των λαών.

Ένας κόσμος που ευαγγελίζεται την απελευθέρωση των συνειδήσεων από “προκαταλήψεις” –εθνικές και θρησκευτικές– αλλά πραγματώνει την ισοπέδωση των πολιτισμών.

Ένας κόσμος που ευαγγελίζεται την παντοτινή ειρήνη, αλλά φέρνει την αμφίβολη ειρήνη της υποταγής και οδηγεί στη βέβαιη έκρηξη των υποταγμένων και τον ”πόλεμο πάντων κατά πάντων”.

Σύμφωνα με τα δόγματα της “πολιτικής ορθότητας”, όποιος αντιστέκεται σε αυτήν τη μονοδιάστατη έννοια της ”προόδου”, σε αυτόν τον μονόδρομο προς την “πρόοδο”, σε αυτήν τη “μοναδική αλήθεια” για τα πεπρωμένα του ανθρώπου, είναι αθεράπευτα “συντηρητικός”, επικίνδυνα «αντιδραστικός».

Και σε αυτά τα δόγματα συνέκλιναν, για να είμαστε ειλικρινείς, τόσο παλαιοί εκπρόσωποι της αριστερής “μοναδικής αλήθειας”, όσο και νεοπαγείς εκπρόσωποι της “νεοφιλελεύθερης αποκάλυψης”.

Κι έγινε μια διπλή “μετάλλαξη”: Παλαιοί αριστεροί μετέτρεψαν τον διεθνισμό της Αριστεράς, που ήταν αλληλεγγύη μεταξύ λαών και τάξεων που πάλευαν για την απελευθέρωσή τους πέρα από εθνικούς διαχωρισμούς, σε ισοπέδωση της πολιτισμικής ιδιοπροσωπείας όλων των λαών.

Ενώ νεοπαγείς υπερ-φιλελεύθεροι μετέτρεψαν την ελευθερία όλων των κοινωνιών να αξιοποιήσουν τα “συγκριτικά τους πλεονεκτήματα” και να αυξήσουν τον πλούτο και την ευημερία τους, σε ελευθερία διακίνησης κερδοσκοπικών κεφαλαίων που διέλυε τον παραγωγικό μηχανισμό κάθε τοπικής οικονομίας.

Οι μεταλλαγμένοι αριστεροί μετέτρεψαν τον διεθνισμό της απελευθέρωσης των λαών σε παγκοσμιοποίηση υποταγής των εθνών. Και οι μεταλλαγμένοι νεοφιλελεύθεροι μετέτρεψαν την ελευθερία της επιχειρηματικότητας σε ασυδοσία της κερδοσκοπίας. Κι από τον “Πλούτο των Εθνών”, που ύμνησε κάποτε ο Άνταμ Σμιθ, κατέληξαν, χωρίς να το πολυκαταλάβουν, στη διάλυση των εθνών.

Αυτή η σύγκλιση –και η σύμπλευση– μεταλλαγμένων αριστερών και μεταλλαγμένων νεοφιλελεύθερων δημιούργησε ένα τείχος “πολιτικής ορθότητας” πάνω στο οποίο προσέκρουε κάθε απόπειρα κριτικής σκέψης, κάθε πολιτική πέρα από “μονοδρόμους” που εξελίσσονταν ταχύτατα σε μείζονα κοινωνικά αδιέξοδα.

Μέχρι που εμφανίστηκαν σε όλες τις χώρες –λίγοι στην αρχή– πολιτικοί διανοούμενοι, που άρχισαν να αμφισβητούν αυτά τα δόγματα. Μέχρι που έφτασε η διεθνής κρίση να τις κονιορτοποιήσει πλήρως».