Η κρίση έκανε… γόνιμες τις «άγονες» γραμμές!
Και μόνο το γεγονός ότι επιβίωσε διατηρώντας αλώβητο τον στόλο του από τη λαίλαπα της MED, που ολοκληρώθηκε με τον θάνατο του Παντελή Σφηνιά, λέει πολλά…
Και όμως, η αλλαγή του στάτους στις επιδοτούμενες γραμμές έφερε τα πάνω κάτω για ορισμένες από τις εταιρείες που «πατάνε» στις αποδόσεις των πλοίων τους και όχι στην οικονομική ισχύ των μετόχων τους.
Η GA Ferries του Μάκη Αγούδημου και η SAOS Ferries του Φώτη Μανούση έχουν ένα κοινό σημείο: Διαθέτουν συμβατικά πλοία παλαιάς τεχνολογίας, που σίγουρα δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα σύγχρονα και ταχύπλοα στις εμπορικές (και φυσικά μη επιδοτούμενες, γραμμές. Έτσι είχαν εναποθέσει όλες τις ελπίδες τους, μαζί και με άλλους πλοιοκτήτες της κατηγορίας τους, στις επιδοτούμενες γραμμές οι οποίες αποτελούσαν το «φιλί της ζωής» για τις εταιρείες τους.
Οι επιδοτούμενες γραμμές δεν ήταν πανάκεια για τις εταιρείες το περυσινό καλοκαίρι που τα καύσιμα ήταν στα ύψη. Όμως επειδή τα συγκεκριμένα πλοία έχουν μικρό κόστος λειτουργίας και η κίνηση ήταν αυξημένη γιατί δεν υπήρχε κρίση, τα έφεραν… βόλτα. Πέρυσι το καλοκαίρι τα πήγαν πολύ καλά, γιατί τα καύσιμα ήταν χαμηλά και με τις επιδοτήσεις είχαν και κέρδος.
Όμως δεν μπόρεσαν να διασφαλίσουν την απαιτούμενη για τη λειτουργία τους ρευστότητα για τους εξής λόγους:
α) Δεν πληρώθηκαν κανονικά για τις γραμμές που εξυπηρέτησαν, διότι πριν φύγει από το υπουργείο του ο Γ. Αλογοσκούφης κατήργησε τον Ειδικό Λογαριασμό. Αυτό είχε ως συνέπεια να αναλάβουν τη γραφειοκρατική διαδικασία των πληρωμών τα δημόσια ταμεία, όπου πραγματικά έγινε… μύλος. Η διαδικασία αποπληρωμής… χρόνισε γιατί οι υπάλληλοι δεν είχαν την εμπειρία, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να δημιουργούν χρέη στο ΝΑΤ, στην Εφορία κ.λπ. Δεν κατέβαλλαν επίναυλο, δεν είχαν –λόγω των χρεών τους εξαιτίας της καθυστέρησης να πληρωθούν από το Δημόσιο– ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα και έτσι δεν μπορούν πλέον να πάρουν χρήματα! Αφού δεν μπορούν να πληρωθούν, δεν μπορούν να πληρώνουν και τα χρέη διογκώνονται! Οι απαιτήσεις της εφορίας αυξάνονται, τα χρέη προς το ΝΑΤ γίνονται… θηλιά και τα χρέη τους δεξιά κι αριστερά διογκώνονται επικίνδυνα!
β) Η σφιχτή πολιτική που ακολουθούν οι τράπεζες δεν τους διευκόλυνε και έτσι στις δύσκολες ώρες που έψαχναν χρήματα, ώστε να μπορέσουν να κάνουν ρυθμίσεις στο ΝΑΤ και την εφορία για να πάρουν ενημερότητα, δεν έβρισκαν.
γ) Η χαριστική βολή ήρθε με την κρίση. Λόγω της οικονομικής ανέχειας οι εταιρείες έριξαν τις τιμές, μια και δεν υπήρχε διάθεση στον κόσμο για ταξίδια λόγω οικονομικής δυσπραγίας. Έτσι, εταιρείες που μέχρι τώρα «σνόμπαραν» τις επιδοτούμενες γραμμές, γιατί διαθέτουν σύγχρονα πλοία και θεωρούσαν υποτιμητικό να τα δρομολογούν στις άγονες, τώρα διαγκωνίζονται για να τις πάρουν. Από τη στιγμή λοιπόν που για συγκεκριμένες γραμμές με τα συγκεκριμένα τιμήματα προσφέρονταν σύγχρονα πλοία, τα συμβατικά –μοιραία– έβγαιναν εκτός… παιχνιδιού! Έτσι το τοπίο της ακτοπλοΐας άλλαξε και οι εταιρείες που διαθέτουν μόνο συμβατικά πλοία οδηγήθηκαν σε οικονομικό μαρασμό, που με τα σημερινά δεδομένα και τις συγκεκριμένες δυσκολίες ισοδυναμεί με αφανισμό.
Οπότε ήταν… φυσιολογική η κίνηση απελπισίας του Αγούδημου, ο οποίος κατάλαβε ότι δεν έχει μέλλον στην ακτοπλοΐα κι έσπευσε να… βγει μόνος του από το παιχνίδι…
Βέβαια με την ενέργειά του αυτή –αν πρόκειται όντως για απόπειρα αυτοκτονίας και όχι για λάθος λήψη φαρμάκων, όπως ισχυρίζεται η οικογένειά του– ήθελε να δείξει τι γίνεται, να καταγγείλει την αναλγησία του κράτους και φυσικά να πιέσει για να πάρει τα χρήματά του που, όπως ισχυρίζεται, φθάνουν τα 9 εκατ. ευρώ! Βέβαια το ΥΕΝ τονίζει ότι η οφειλή προς τον κεφαλονίτη πλοιοκτήτη δεν είναι μεγαλύτερη των 3 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα μισά απελευθερώθηκαν κι αν πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου μπορεί να τα εισπράξει. Εδώ όμως είναι το ζητούμενο: Μπορεί;
Όσον αφορά τον Φώτη Μανούση, η περίπτωσή του είναι εντελώς διαφορετική. Από τις «άγονες» γραμμές και τις επιδοτήσεις για τα πλοία αμφίβολης ποιότητας που έφερε και που ταξίδεψαν με την ανοχή κάποιων που αν τους κατονομάσουμε θα βρεθούμε και πάλι στο εδώλιο, κατάφερε κι έκανε στόλο. Ενώ βοηθήθηκε όμως, δεν βοήθησε, με αποτέλεσμα να εκθέσει όσους τον στήριξαν αλλά και να δημιουργήσει πολλαπλά κοινωνικά προβλήματα γιατί ήταν κακοπληρωτής και τα συνεργεία στο Πέραμα που χρησιμοποιούσε για τις επισκευές των πλοίων του έχουν φρικτά παράπονα. Μάλιστα ένα τέτοιο συνεργείο λέγεται ότι… έσκασε, οικονομικά, εξαιτίας των πολλών χρημάτων που του όφειλε η συγκεκριμένη εταιρεία!
Το πρόβλημα με τις «άγονες» γραμμές όμως μπορεί να παρουσιάζει ύφεση, αφού τα πλοία που δρομολογούνται πλέον λόγω συνθηκών είναι σύγχρονα, αλλά ουδείς μπορεί να ισχυριστεί ότι λύνεται ή ότι θα λυθεί. Τα πλοία που μπήκαν φέτος στις επιδοτούμενες θα τις ανεβάσουν ποιοτικά και θα αυξήσουν την κίνηση προς αυτές, αλλά μέχρι πότε; Σίγουρα όταν γνωρίζει ο επιβάτης πως θα πάει στην Ηρακλειά σε 6 ώρες και όχι σε… 10 και σε συνθήκες άριστης παροχής υπηρεσιών και ποιότητας θα το αποφασίσει. Ο κόσμος θα ευχαριστηθεί και οι νησιώτες θα νομίζουν ότι… ήλθε η άνοιξη. Δεν λέμε πως όλα είναι τέλεια, όμως υπάρχει μια σαφής ποιοτική αλλαγή. Αλλά το ζητούμενο είναι πόσο θα… κρατήσει το όνειρο… Γιατί όταν περάσει η κρίση, ποιο από τα πλοία αυτά θα… συμβιβαστεί στα 6 ή τα 8 εκατ. ευρώ τον χρόνο, τη στιγμή που όταν ταξιδεύουν σε τακτικές γραμμές κάνουν ετήσιο τζίρο στη χειρότερη περίπτωση 15 εκατ. ευρώ και στην καλύτερη 25;
Η κρίση σίγουρα έκανε καλό στις επιδοτούμενες γραμμές. Κάποια νησιά είδαν στο λιμάνι τους πλοία που δεν θα τα έβλεπαν ποτέ! Και πάλι όμως παράπονα υπάρχουν. Ό,τι και να γίνει θα υπάρχουν παράπονα. Οι γραμμές είναι συγκεκριμένες, τα νησιά είναι πολλά και τα χρήματα περιορισμένα. Δεν καλύπτονται επαρκώς. Καλύπτονται όμως –τουλάχιστον τώρα– με αξιόλογα και ποιοτικά πλοία.
Το πρόβλημα για τους πλοιοκτήτες μόνο συμβατικών πλοίων θα γίνει οξύτερο. Αν δεν αντέξουν τουλάχιστον δύο χρόνια, θα αποτελέσουν παρελθόν για την ακτοπλοΐα. Αν όμως φύγουν οριστικά και βελτιωθούν τα πράγματα, οπότε τα σύγχρονα πλοία δεν θα… τσακώνονται για τις επιδοτούμενες γραμμές και τις εγκαταλείψουν, τι θα γίνει;
Μήπως τελικά νομίζουμε ότι τα έχουμε δει όλα στην ακτοπλοΐα και δεν έχουμε δει τίποτα; Οι επιδοτούμενες «άγονες» γραμμές δείχνουν τις δυσκολίες που θα υπάρξουν γενικότερα στο μέλλον. Γι’ αυτό χρειάζεται τώρα προγραμματισμός. Γιατί οι μελλοντικές καταστάσεις ίσως δώσουν την ευκαιρία να «μπουν» στις γραμμές «αλεξιπτωτιστές», καιροσκόποι και τυχοδιώκτες, οπότε τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα. Οι παθογένειες της ξηράς απειλούν να μπουν και στη θάλασσα (ακτοπλοΐα). Ας μην γίνουν οι επιδοτούμενες γραμμές η… κερκόπορτα για κάτι τέτοιο…