60 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ: ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΝΑΤΟ…

Η απόφαση του γάλλου Προέδρου, την οποία είχε προαναγγείλει από την προεκλογική του εκστρατεία ακόμη, δίχασε βαθιά όλη την πολιτική σκηνή της Γαλλίας. Απέναντι στον Νικολά Σαρκοζί δεν βρέθηκε μόνο το Σοσιαλιστικό Κόμμα (με τη νέα γραμματέα Μαρτίν Ομπρί και τη Σεγκολέν Ρουαγιάλ να καταφέρνουν να συμφωνήσουν επιτέλους σε ένα θέμα), αλλά επίσης ο κεντροδεξιός Φρανσουά Μπαϊρού και κορυφαίες προσωπικότητες από την γκολική Δεξιά όπως οι πρώην πρωθυπουργοί Ντομινίκ Ντε Βιλπέν και Αλέν Ζιπέ.

Ο Ατλαντισμός
ως ιδεολογία
Από τον χώρο των Σοσιαλιστών ιδιαίτερη απήχηση είχε άρθρο που δημοσίευσε στην εφημερίδα «Λε Μοντ» ο υπουργός Εξωτερικών του Φρανσουά Μιτεράν, Ιμπέρ Βεντρίν, στο οποίο υποστήριζε ότι η στρατηγική απόφαση του Ντε Γκολ είχε την έγκριση όλου του πολιτικού φάσματος κι ότι αποτελούσε «ακρογωνιαίο λίθο της γαλλικής αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής». Επίσης, «ότι οι Αμερικανοί δεν ενοχλούνται πλέον. Είμαστε η μία από τις δύο χώρες με σοβαρό στρατό στην Ευρώπη. Δεν υπάρχει επομένως κανένας σοβαρός λόγος για να επιστρέψουμε», εννοώντας ότι το ΝΑΤΟ δεν έχει να προσφέρει τίποτε στη θωράκιση της γαλλικής άμυνας από εξωτερικές απειλές.

Εξίσου κάθετη ήταν η αντίδραση του πρώην πρωθυπουργού Ντομινίκ ντε Βιλπέν, ο οποίος το 2003, πριν από την επέμβαση στο Ιράκ, από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών είχε σηκώσει στους ώμους του τη σύγκρουση με τις ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντας τη σχεδιαζόμενη επανένταξη απλώς «λάθος»! Ο Αλέν Ζιπέ, πρώην πρωθυπουργός και μέλος της κυβέρνησης Σαρκοζί, «αναρωτήθηκε για τη χρησιμότητα» μιας τέτοιας κίνησης. Ο κεντροδεξιός και υποψήφιος για την προεδρία Φρανσουά Μπαϊρού δήλωσε ότι η μη ένταξη της Γαλλίας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ αποτελούσε «στοιχείο ανεξαρτησίας» κι ένα από τα ελάχιστα χαρτιά που δηλώνει τη διαφοροποίηση από μια δυτική συμμαχία με αποδεδειγμένη ικανότητα στην ηλιθιότητα»!

Η νέα ηγέτιδα των Σοσιαλιστών και κόρη του Ζακ Ντελόρ, Μαρτίν Ομπρί, δήλωσε ότι για την επανένταξη της Γαλλίας «δεν υπήρχε ούτε επείγουσα ούτε θεμελιώδης ανάγκη, εκτός κι αν είναι για να μετατραπεί ο Ατλαντισμός σε ιδεολογία».

Ακόμη και η Σεγκολέν Ρουαγιάλ απέρριψε κατηγορηματικά την επανένταξη λέγοντας: «Η Γαλλία στέλνει ένα μήνυμα αναδίπλωσης στη σφαίρα της Δύσης. Δεν κινδυνεύουμε να εγκλωβιστούμε σε μια αμυντική λογική του παρελθόντος όταν ο κόσμος αλλάζει δραματικά;».

Σαρκοζί: Ένταξη της Γαλλίας στο ΝΑΤΟ!

Ο γάλλος Πρόεδρος αντέκρουσε τα επιχειρήματα πλειοδοτώντας σε δηλώσεις για την ανάγκη ανεξαρτησίας της Γαλλίας. Μάλιστα, εμφάνισε την επανένταξη της Γαλλίας ως όρο για την ενδυνάμωση του ευρωπαϊκού στρατιωτικού βραχίονα. Στην πραγματικότητα ο Νικολά Σαρκοζί εμφάνισε το άσπρο… μαύρο. Το δίλημμα στο οποίο έπρεπε να απαντήσει (σε μια καθαρή μορφή ομολογουμένως) ως συνέχεια της σύγκρουσης που ξεκίνησε ο στρατηγός Ντε Γκολ το 1966, κλείνοντας τις αμερικανικές βάσεις και διώχνοντας από το Παρίσι το ΝΑΤΟϊκό στρατηγείο, ήταν επανένταξη στο ΝΑΤΟ και υπαγωγή της ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής στους σχεδιασμούς του συμφώνου, δηλαδή της Ουάσινγκτον, ή διατήρηση της υπάρχουσας σχέσης Γαλλίας – ΝΑΤΟ και ενδυνάμωση του ευρωπαϊκού αμυντικού σχεδίου. Για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις ο Νικολά Σαρκοζί αμφισβήτησε το κατά πόσον είναι αλληλοαποκλειόμενες οι δύο αυτές επιλογές και τις θεώρησε όχι απλώς συμβατές αλλά κι ότι η μία είναι προϋπόθεση της άλλης. Η ένταξη δηλαδή στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ αποτελεί το μέσο για να ξεκολλήσουν από τη στασιμότητα οι προσπάθειες της ΕΕ να στήσει τον δικό της στρατό, καθώς σε αυτήν τη στασιμότητα τις είχε οδηγήσει η καχυποψία της Ουάσινγκτον ότι πρόκειται για ανταγωνιστικό σχέδιο. Και έρχεται τώρα ο Σαρκοζί με έργα κι όχι με λόγια και το διαψεύδει.

Υποταγή της ΕΕ

Η αλήθεια είναι πως η Ουάσινγκτον είχε… δίκιο. Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την άμυνα, στην πιο ιδανική του μορφή, πρόβλεπε τον σταδιακό απογαλακτισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το ΝΑΤΟ, στο οποίο ηγεμονεύουν τα αμερικανικά συμφέροντα. Αρκεί να θυμηθούμε την ευκολία με την οποία η Ουάσινγκτον ενεργοποίησε στις 12 Σεπτέμβρη 2001 το άρθρο 5 της συμφωνίας (βάσει του οποίου κάθε επίθεση σε κράτος μέλος του αποτελεί επίθεση σε όλα τα κράτη), έτσι ώστε η επίθεση στο Αφγανιστάν να γίνει με τα χρώματα της Συμμαχίας και το αντίστοιχο κόστος, αλλά και πολλά άλλα παραδείγματα. Η απόφαση του Σαρκοζί να επανεντάξει τη Γαλλία στο ΝΑΤΟ (η οποία υπερψηφίστηκε από την Εθνοσυνέλευση την Τρίτη 17 Μαρτίου με 329 έναντι 238 ψήφων) μπορεί να δώσει νέα ώθηση στα ευρωπαϊκά σχέδια για κοινή αμυντική πολιτική και ενδεχόμενη ενδυνάμωση του ευρωστρατού, στην πράξη όμως αυτά τα σχέδια θα λειτουργούν συμπληρωματικά προς το ΝΑΤΟ. Επομένως το σχέδιο του κοινού ευρωπαϊκού στρατού δεν πρόκειται να λειτουργήσει υποστηρικτικά σε έναν αναβαθμισμένο ρόλο της Ευρώπης στη διεθνή πολιτική, σχέδιο πραγματικά ανταγωνιστικό προς την κλυδωνιζόμενη αμερικανική ηγεμονία, αλλά αντίθετα η ανάπτυξή του, στον βαθμό που θα συντελείται υπό το άγρυπνο αμερικανικό βλέμμα και την έγκριση των ΗΠΑ, θα εξυπηρετεί τους αμερικανικούς γεωπολιτικούς σχεδιασμούς.

Πολύ παραστατικά έθεταν την προοπτική οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» με σημείωμα της σύνταξής τους στις 2 Μαρτίου: «Το ισχυρό σημείο του ΝΑΤΟ έγκειται στη διεξαγωγή μεγάλων στρατιωτικών επιχειρήσεων όπως η αποστολή στο Αφγανιστάν. Η ΕΕ, αντίθετα, έχει εξειδίκευση σε τομείς όπως η διατήρηση της ειρήνης, η επιβολή της τάξης, η εκπαίδευση της αστυνομίας, η ενεργειακή και υγειονομική ασφάλεια. Οι δύο οργανισμοί πρέπει να εργαστούν σκληρά για να συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο», ανέφερε η εφημερίδα, χωρίς βέβαια να δηλώνουν το ουσιωδέστερο, ότι οι δραστηριότητες –ακόμη και της κατοχής μιας ξένης χώρας– δεν θα κατανέμονται με όρους αμοιβαιότητας ή ισοτιμίας.

Ρεάλ πολιτίκ από τον Σαρκοζί

Ο ίδιος ο Νικολά Σαρκοζί εξέρχεται από αυτήν τη μάχη όχι μόνο με το στίγμα του νεκροθάφτη της γκολικής παράδοσης, αλλά και με τους πόντους που ανέκαθεν χάριζε στην πολιτική ο ρεαλισμός. Γιατί η πραγματικότητα είναι πως κατά τα τελευταία χρόνια το μόνο που σήμαινε στην πράξη η απόφαση του ντε Γκολ ήταν η απουσία γάλλων αξιωματικών από τα κέντρα διοίκησης του ΝΑΤΟ, καθώς, επί Ζακ Σιράκ ακόμη, ο οποίος δεν έκρυβε την αποκλίνουσα τροχιά που είχε το όραμά του για τη Γαλλία και την Ευρώπη από τα σχέδια της αυτοκρατορίας, η Γαλλία συμμετείχε ενεργά σε όλες τις ΝΑΤΟϊκές αποστολές: από τη Βοσνία και το Κόσοβο μέχρι το Αφγανιστάν. Έτσι η αποχή της Γαλλίας από το στρατιωτικό σκέλος ήταν εν πολλοίς κενό γράμμα. Κανένας επομένως δεν έπεσε απʼ τον ουρανό με την απόφαση Σαρκοζί, αν και συνιστά σημείο τομής για τη γαλλική διπλωματία, σηματοδοτώντας την αναδίπλωση μακροχρόνιων σχεδίων διαφοροποίησης από τις ΗΠΑ.

Παρότι όμως ο Μπαράκ Ομπάμα θα αναχωρήσει από την Ευρώπη την επομένη της Συνόδου έχοντας ενισχύσει τη θέση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και στον κόσμο –γιατί αυτό θα επιφέρει η επανένταξη της Γαλλίας– δεν θα έχει καταφέρει να απαντήσει πειστικά και εκ μέρους των συμφερόντων όλης της ανθρωπότητας σε τι χρειάζεται σήμερα ένας πολεμικός οργανισμός-μαμούθ που σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει τη Σοβιετική Ένωση και το αντίστοιχό του Σύμφωνο της Βαρσοβίας, είκοσι ακριβώς χρόνια μετά τη διάλυσή τους…