Δεν ψηφίζεις με βάση το περιβάλλον…
Υπάρχουν προβλήματα, αλλ’ όχι και ότι στην Ελλάδα δεν έχει γίνει τίποτε, όλα είναι μαύρα και άραχνα, ότι ζούμε ως παρίες. Και με μια καταστροφική μανία γκρεμίζουμε, απαξιώνουμε τα πάντα.
Ο γνωστός ηθοποιός Θοδωρής Αθερίδης βάζει και τη δική του υπογραφή, όπως θα δείτε στη συνέντευξή του που δημοσιεύουμε σήμερα.
= Γίναμε κοινωνία της αφθονίας, λέει. Το βιοτικό μας επίπεδο ανέβηκε.
Μόνο που αυτή η αφθονία θα έχει ημερομηνία λήξης.
= Κίνημα δεν ήταν η αντίδραση των νέων τον Δεκέμβρη. Νεύρο συσσωρευμένο υπήρχε. Και τώρα που πέρασε η αντίδραση κόπασε…
= Το πιο μεγάλο λάθος είναι η απαξίωση της Αστυνομίας.
= Η συναίνεση είναι η μόνη λύση αλλά η καρέκλα είναι μόνο μία…
Αυτά τα απλά ποιος πολιτικός τα λέει; Κανείς, γιατί χαϊδεύουν πάντα τ’ αφτιά…
Είπε όμως και κάτι ακόμη, που θα στενοχωρήσει τους Οικολόγους και ειδικά τον φερόμενο ως αρχηγό τους κ. Τρεμόπουλο. Ότι οι πολίτες δεν ψηφίζουν με βάση το περιβάλλον, αλλά με βάση το πορτοφόλι…
Ούτε αυτό το απλό το ‘χουμε ακούσει από τους πολιτικούς μας… Όμως κι άλλα απλά μας είπε, στην κουβέντα που είχαμε μαζί του, ο Θόδωρος Αθερίδης, όπως θα δείτε στη συνέχεια.
// Κύριε Αθερίδη, γράψατε ένα νέο έργο, το οποίο μπορεί να μας έρχεται «Από μακριά», όπως είναι και ο τίτλος της παράστασης στο «Μικρό Παλλάς», αλλά μοιάζει σαν να ατενίζουμε το άμεσο μέλλον… Πόσο πολύ απέχουμε από το να δούμε αθλητές με ουρά σαύρας από τα αναβολικά, από το να μας χτυπήσει η ασθένεια της αθανασίας, σε σημείο που να αποζητούμε το θάνατο, και από τα να παίρνουμε χαπάκια ως γεύμα και βραδινό;
«Δεν τα γράφω όλα αυτά ως επιστήμονας. Έβαλα τη φαντασία μου για να κάνω μια νύξη σατιρική για όλα αυτά που ζούμε. Για μένα ο άνθρωπος σήμερα βάζει λάθος στόχους. Αυτή είναι η αρχή όλων των προβλημάτων. Όσον αφορά την ανίατη ασθένεια της αθανασίας στην οποία αναφέρομαι… έχετε σκεφτεί μια ζωή χωρίς θάνατο; Είναι μια ζωή που ονειρεύεστε; Για σκεφτείτε το…».
// Ναι, αλλά όνειρο ζωής για τον άνθρωπο είναι να παραμείνει νέος. Όλο αυτό το κυνήγι με τα μπότοξ, τις πλαστικές, τις βιταμίνες, τη διατροφή και το fitness πώς το βλέπετε;
«Ματαιόδοξο! Κυνηγάει τα νιάτα ο άνθρωπος, αλλά μ’ αυτόν τον τρόπο δεν αγαπάει τη ζωή. Όποιος αγαπάει τη ζωή πρέπει να αγαπήσει και τα γεράματα. Γιατί για να φτάσει κανείς σήμερα στα γεράματα -που πλέον αυτό είναι μεγάλο δώρο- πάει να πει ότι ήταν άνθρωπος που έζησε μέσες-άκρες με μέτρο, που δεν τον έφαγε το άγχος του πλούτου, που δεν έκανε υπερβολές, καταχρήσεις, δεν αρρώστησε ψυχικά, σωματικά, και μ’ αυτήν την έννοια γνώρισε όλη τη μαγεία της ζωής, έγινε σοφός και, ναι, είχε υγεία και τα κατάφερε!».
// Είναι σημαντική για εσάς η κατάκτηση της σοφίας;
«Το να είσαι νέος και να είσαι ανώριμος κανείς δεν θα σε κατηγορήσει για αυτό. Το να προχωρά η ζωή σου και να μην αποκτάς ταυτόχρονα εμπειρία, ωριμότητα, σοφία, τότε ποιο βήμα σε πήγε παρακάτω; Ποια γνώση; Δηλαδή η πορεία ζωής που είχες σε τι σμίλεψε την προσωπικότητά σου; Τι μαθήματα ανθρωπιάς σου έδωσε; Ε, λοιπόν, αυτή η ανωριμότητα, που μπορεί να είναι χαριτωμένη στα νιάτα μας, σε μεγάλους ανθρώπους φαντάζει γελοία. Για μένα όμορφος είναι ο άνθρωπος όχι ο κούκλος και ο γυμνασμένος αλλά αυτός που μόχθησε και η εμπειρία έγραψε πάνω του. Ωραίος είναι ο αξιοπρεπής, ο άνθρωπος που εκπέμπει κύρος και σεβασμό και ας έχει και ρυτίδες και άσπρα μαλλιά».
// Είστε πατέρας. Πιστεύω ότι αυτό το έργο σας είναι αφιερωμένο και στη νέα γενιά. Τι πρέπει να κάνουμε για να μην αναπνέουμε άλλο μολυσμένο αέρα, για να μην καούν και κοπούν άλλα δέντρα, για να μην τρώμε μεταλλαγμένες τροφές;
«Να αγωνιστούμε! Προσωπικά θα σας πω ότι έχω αρχίσει από τα βασικά. Η οικολογική συνείδηση είναι το πρώτο που πρέπει να αποκτήσει ένας πολίτης. Πετάω τα σκουπίδια μου στην ανακύκλωση, ανάβω τα φώτα στο σπίτι και στη δουλειά με φειδώ, δεν σπαταλάω το νερό, δεν πετάω τσιγάρα στο δρόμο, επιλέγω βιολογικά προϊόντα, έχω τη μηχανή μου για να μετακινηθώ… Ωστόσο, χρειάζεται μεγάλη επαγρύπνηση και αυτά που κάνω είναι πολύ λίγα. Οι Αμερικανοί κάνουν λάθος. Το κλίμα δεν είναι της Γης, είναι και δικό μας. Διάβαζα σ’ ένα περιοδικό ότι οι πάγοι λιώνουν με ταχύτατο ρυθμό και σε εξήντα χρόνια από σήμερα οι πολίτες της Γης θα βιώσουν άλλη θερμοκρασία και θα αλλάξει και η μορφολογία της. Παλιά είχα πετάξει και εγώ τενεκεδάκια στις παραλίες… αλλά όταν γίνεται τόση μεγάλη εκστρατεία πληροφόρησης -θυμάμαι π.χ. την ωραία δουλειά που έκανε το κανάλι σας, το MAD- και ζεις τις αλλαγές του περιβάλλοντος, είναι θέμα πολιτισμού και παιδείας να συνεχίσεις να φέρεσαι αντι-οικολογικά».
// Θα ψηφίζατε το κόμμα των οικολόγων; Είναι μια λύση η πολιτική δράση για το περιβάλλον;
«Έχω την αίσθηση ότι ο άνθρωπος πάντα θα ψηφίζει με βάση το πορτοφόλι του. Το κόμμα που διαχειρίζεται καλύτερα τα οικονομικά του λαού αυτό θα κυβερνά. Με οικονομικούς όρους ζητούν την ψήφο μας. Η οικολογική συνείδηση στους ανθρώπους για να φτάσει να γίνει πολιτική θα πρέπει να συνδυαστεί μ’ έναν πολύ έξυπνο τρόπο, του τύπου διαχειρίζομαι καλά τα οικονομικά σας, αλλά παραμένω ένα οικολογικό κίνημα. Να είμαστε και ρεαλιστές. Δεν μπορεί να είσαι η γενιά των 700 ευρώ ή ο σωστός επιχειρηματίας που προσπαθεί να τα βγάλει πέρα με την οικονομική κρίση και να ψηφίσεις με βάση μόνο το περιβάλλον. Όταν θα κληθείς να ρίξεις την ψήφο σου, θα πεις από μέσα σου “ποιο είναι αυτό το κόμμα που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας” και θα στείλεις την οικολογία στο διάολο. Όταν κινδυνεύει η δουλειά σου και καίγεσαι, κοιτάζεις να διασφαλιστείς. Κακά τα ψέματα, η κοινωνία μιλά μόνο με οικονομικούς όρους! Και η οικολογία είναι οικονομικό ζήτημα».
// Σας φαντάζει το μέλλον ζοφερό;
«Αν σκεφτείς ψύχραιμα, θα δεις ότι όλες οι γενιές αντίκριζαν το μέλλον με φόβο. Φόβο για το άγνωστο. Στις εφημερίδες του ’40 έβλεπαν μπροστά τους τον πόλεμο. Στις εφημερίδες του ’60 τη χούντα. Αλλά δεν πιστεύω ότι το δικό μας μέλλον θα είναι πιο ζοφερό από παλιότερα. Η ζωή έχει πάντα δυσκολίες. Εκτός κι αν μας επιφυλάσσεται ένας ολέθριος παγκόσμιος πόλεμος. Θεωρώ όμως ότι έχουμε μια υποχρέωση: κάθε γενιά να λειτουργεί ως ρεσεψιόν υποδοχής για τη νεότερη… Κάποιες χώρες το έχουν κάνει, έχουν εξασφαλίσει αγαθά π.χ., αλλά δυστυχώς εις βάρος κάποιων άλλων».
// Κύριε Αθερίδη, και το παρόν που ζωντανεύετε στα χαρτιά σας είναι το ίδιο κυνικό και πικρό. Ανταγωνισμοί για τη φήμη, το χρήμα και πολύ συμφέρον. Είμαστε ως λαός δέσμιοι της επιτυχίας;
«Οι Έλληνες, όσο κι αν φοβούνται την τωρινή κρίση, τα προηγούμενα χρόνια μπήκαν σε ρυθμούς ανάπτυξης. Και δεν έπαιξαν μόνο οι πλούσιοι αλλά και τα μεσαία στρώματα και το βιοτικό τους επίπεδο ανέβηκε. Συγγνώμη, δεν ανάβουμε το θερμοσίφωνα μόνο το Σάββατο για να κάνουμε μπάνιο, δεν τρώμε κρέας κάθε Κυριακή, έχουμε όλοι το αμάξι μας, μέχρι και τα κινητά μας. Κοινωνία αφθονίας γίναμε. Άλλα αυτή η αφθονία έχει και συνέπειες, όπως τον ανταγωνισμό, το κυνήγι της ύλης. Αυτές είναι οι παρενέργειες. Και η κοινωνία της αφθονίας θα έχει και αυτή, με τη σειρά της, ημερομηνία λήξης».
// Η βασικότερη παρενέργεια ποια είναι;
«Στην ψυχή μας. Το παιχνίδι της πραγματικής ευτυχίας παίζεται αλλού. Να αναγνωρίζεις την κάθε στιγμή που βιώνεις και να της δίνεις την αξία της, ενώ παράλληλα να κοιτάς τι θα μπορούσες να μην έχεις από όλα αυτά. Τότε θα νιώσεις καλύτερα και όχι χειρότερα. Κοιτάς π.χ. τον άνδρα σου και λες “δεν είναι αυτός που είχα ονειρευτεί”, αλλά, από την άλλη, αυτός δεν είναι ένας άνδρας που σε δέρνει, που είναι τεμπέλης, που είναι αλκοολικός. Κάνε τις συγκρίσεις σου. Πολλές φορές βιώνουμε την ευτυχία και δεν το ξέρουμε. Και όταν τη χάνουμε, λέμε τι καλά που ήμασταν. Μέσα στο έλλειμμα λοιπόν κρύβεται η παραδοχή της ευτυχίας. Η ευτυχία δεν είναι στο τι μπορούμε να έχουμε, αλλά στο τι ήδη έχουμε. Η αυτοαναφορά της ευτυχίας έχει σημασία και όχι ο ετεροκαθορισμός της. Μην κοιτάς τι αμάξι έχει ο διπλανός σου, αλλά κοίτα όταν σου βγάζει προβλήματα το δικό σου αμάξι πώς αναγκάζεσαι να αλλάξεις πέντε συγκοινωνίες».
// Στο έργο εύστοχα βάζετε τον Αϊνστάιν και τον Ινδό φιλόσοφο και ποιητή Σταγκόρ να μιλάνε για τη σχετικότητα της αλήθειας και την πραγματικότητα… Ότι π.χ. το ποτάμι υπάρχει επειδή οι άνθρωποι το αναγνωρίζουν ως ποτάμι. Για εσάς όμως τι είναι η πραγματικότητα;
«Η αλήθεια κρύβεται στην ισορροπία της αντικειμενικής και υποκειμενικής γνώσης. Να αναγνωρίζω ότι υπάρχει ένα σύμπαν ερήμην μου πέρα από αυτό που βλέπω».
// Περί πραγματικότητας… Θα ήθελα τη θέση σας για τις αντιδράσεις των νέων…
«Με όλα αυτά πήραμε ένα μήνυμα: ότι αυτή η γενιά δεν είναι στον κόσμο της. Αν της πατήσεις τον κάλο, είναι εδώ και λειτουργεί δυναμικά. Πάντως, κίνημα δεν ήταν. Νεύρα συσσωρευμένα υπήρχαν. Και να τώρα, που ξέσπασε η αντίδραση και πέρασε, κόπασε. Ποιοι ήταν αυτοί που θεώρησαν όλο αυτό ανατροπή του πολιτικού συστήματος; Με αφορμή αυτό όμως φάνηκαν οι γελοίοι του πολιτικού μας συστήματος».
// Στα γεγονότα αυτά είδαμε και μετανάστες. Τι πρέπει να γίνει με τους μετανάστες; Βλέπουμε το τελευταίο διάστημα έντονη ξενοφοβία και ρατσισμό…
«Έχετε δει την ταινία “Τhe men of children” με τον Κέβιν Όουεν; Η ταινία, λοιπόν, μας πάει στο 2029, όπου στο Λονδίνο οι μετανάστες ζουν μέσα σε κλουβιά, ούτε καν σε γκέτο. Θέλουμε τέτοιες αθλιότητες; Θέλουμε το διαχωρισμό των ανθρώπων; Οι Έλληνες κυνηγήσαμε την τύχη μας σε Αυστραλία, Γερμανία, Αφρική και πρέπει να έχουμε μια ευαισθησία. Οι Έλληνες γίνονται ρατσιστές όταν θίγονται τα οικονομικά τους ζητήματα. Άρα και ο ρατσισμός είναι θέμα οικονομικό. Δεν είμαι ένας τυφλός διεθνιστής, γιατί πιστεύω στην αυτοδυναμία των λαών, αλλά νομίζω προέχει η αλήθεια και ο κάθε άνθρωπος έχει δικαιώματα σε όποια χώρα κι αν βρίσκεται».
// Πώς σας φαίνεται η απαξίωση της Αστυνομίας; Φοβάστε;
«Είναι το πιο μεγάλο λάθος. Γιατί όλοι αυτοί που την απαξιώνουν αν γυρίσουν σπίτι τους και το δουν άνω-κάτω από τους κλέφτες, την Αστυνομία θα φωνάξουν και όχι τους φίλους τους. Γιατί οι φίλοι τους θα φοβηθούν και δεν θα πάνε. Η απαξίωση της Αστυνομίας, συγγνώμη που θα το πω, είναι μια εφηβική μαλακία! Μην ξεχνάτε ότι όσοι δουλεύουν στην Αστυνομία είναι φτωχά παιδιά, έχουν οικογένειες, είναι υπάλληλοι και διακινδυνεύουν τη ζωή τους. Γι’ αυτό να σταματήσουν τα συνθήματα για τους μπάτσους και όλα αυτά τα τρελά. Ας υπάρξει λίγη σοβαρότητα από τον πολίτη πια, δεν βλάπτει».
// Η έκρηξη βίας, είτε με τη μορφή τρομοκρατίας είτε με τη μορφή απαγωγών, λεηλασίας, καταστροφής, γιατί έχει εμφανιστεί;
«Σε περιόδους οικονομικής κρίσης και μη σταθερότητας, δημιουργούνται τέτοια φαινόμενα, αλλά υπάρχουν για κάθε μία περίπτωση που αναφέρατε και διαφορετικοί λόγοι. Πάντα επωφελούνται όμως οι επιτήδειοι…».
// Γιατί ο πνευματικός κόσμος δεν παίρνει θέση για όλα αυτά;
«Οι πνευματικοί άνθρωποι δεν είναι πλούσιοι, είναι φτωχοί ή μέσης οικονομικής κατάστασης. Άρα, σε περιόδους κρίσης, θα υποστούν όλες τις πιέσεις του μέσου Έλληνα. Η πίεση που θα του ασκηθεί θα τον κάνει να έχει την καλύτερη οικονομική πρόταση; Δεν νομίζω. Ωστόσο, οι πνευματικοί άνθρωποι οφείλουν να είναι ειλικρινείς απέναντι στην κοινωνία και τους πολίτες. Τι εννοώ; Ο Πλάτωνας έλεγε ότι αυτοί που πρέπει να κυβερνούν είναι οι φιλόσοφοι, γιατί δεν αγαπούν την εξουσία όπως οι στρατιωτικοί ή οι άνθρωποι της παραγωγής. Για τον Πλάτωνα άνθρωποι που αγαπούν τον έλεγχο, όπως οι επιχειρηματίες ή οι στρατιωτικοί, είναι λάθος να γίνονται πολιτικοί. Ο μοναδικός φιλόσοφος πολιτικός που γνωρίζω ήταν ο Γκάντι. Οι πνευματικοί άνθρωποι, αφού δεν μπορούν να πολιτευτούν, ας κάνουν κάτι άλλο. Ας αντιστέκονται…».
// Δηλαδή τι να κάνουν;
«Να ζητούν λεφτά για την παιδεία και τον πολιτισμό. Δεν νοείται παγκοσμίως να υπάρχει εν έτη 2009 τέτοιος αναλφαβητισμός. Αλλά γιατί υπάρχει; Γιατί αυτός που δεν ξέρει γράμματα γίνεται ένας πολύ καλός καταναλωτής. Ενώ ο μορφωμένος πολίτης μπορεί κάποια στιγμή να αρχίσει να σκέπτεται. Τη γνώση τη θέλει η άρχουσα τάξη και τον πολιτισμό για λογαριασμό της. Αλλά αν ο λαός θέλει να μορφωθεί, ας το διεκδικήσει».
// Η τηλεόραση σ’ όλα αυτά τι ρόλο παίζει;
«Είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας μας. Αναπαράγει πρότυπα κυρίαρχα και την κυρίαρχη τρέχουσα ιδεολογία. Δεν κρατά επαφή με την παράδοση. Προσπαθεί μέσα στον ανταγωνισμό να φέρει το εύκολο και το καταναλώσιμο. Τα δελτία ειδήσεων π.χ. είναι δελτία ανταγωνισμού. Πίσω από κάθε είδηση υπάρχει ένα οικονομικό συμφέρον. Δεν υπάρχει κάποιο άλλο αντίκρισμα».
// Αυτό είναι και το πρόβλημα της Ελλάδας;
«Ναι, το συμφέρον που φτάνει στη διαφθορά και τη διαπλοκή. Υπάρχει μια αντίφαση στην Ελλάδα. Η ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια και η διαφθορά με πολλαπλά σκάνδαλα. Αυτό είναι το ρεζίλι μας. Αυτή η κυβέρνηση κέρδισε τις εκλογές με συνθήματα κατά της διαφθοράς και καταμεσής της προσπάθειας έγιναν τα ομόλογα, η Siemens, το Βατοπέδιο. Άρα η σήψη καλά κρατεί και είναι πολύ βαθιά χωμένη. Μήπως θέλουμε όμως και εμείς ως πολίτες τη διαφθορά μας; Γιατί η διαφθορά ξεκινά όταν παίρνω τον βουλευτή και του ζητάω λάδωμα στην εφορία και την πολεοδομία. Φαύλος κύκλος είναι όλα αυτά. Αντί να διεκδικώ παραθυράκια, να διεκδικήσω μια δίκαιη πραγματικότητα. Για εμένα η συναίνεση είναι η μόνη λύση, αλλά η καρέκλα είναι μία…».