Ορκισμένος εχθρός της Ελλάδας ο νέος Πρόεδρος των Σκοπίων

Προεδρικές εκλογές γίνονται σήμερα στην ΠΓΔΜ και παρόλο που κανένας από τους επτά (!) υποψήφιους Προέδρους δεν πρόκειται να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία του 50%, όλα δείχνουν ότι το τελικό αποτέλεσμα είναι προδιαγραμμένο: Πρόεδρος της γειτονικής χώρας θα αναδειχθεί ο ακροδεξιός εθνικιστής Γκιόργκι Ιβάνοφ, σύμβουλος και τυφλό όργανο του πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι. Ένας ακόμη ορκισμένος εχθρός της Ελλάδας θα καταλάβει, δηλαδή, το αξίωμα του ανώτατου άρχοντα στα Σκόπια, αντικαθιστώντας τον σοσιαλδημοκράτη Μπράνκο Τσερβένκοφσκι, ο οποίος τουλάχιστον στα λόγια ήταν μετριοπαθής και σίγουρα διαφωνούσε με τους χειρισμούς του πρωθυπουργού Γκρούεφσκι στη διαμάχη με την Ελλάδα για το όνομα, έστω και για εσωτερικούς λόγους.
Τώρα, προεδρία και κυβέρνηση των Σκοπίων θα κινούνται σε ενιαία γραμμή και είναι απόλυτα βέβαιο, όπως έδειξε και η μέχρι τώρα εμπειρία από τη στάση της κυβέρνησης Γκρούεφσκι, πως οι πιθανότητες να βρεθεί λύση στο θέμα της ονομασίας πρέπει να θεωρούνται σχεδόν μηδαμινές.
Η αλήθεια είναι πως ο Γκιόργκι Ιβάνοφ δεν προβλέπεται να πάρει σήμερα ούτε το ένα τρίτο των ψήφων, αλλά φαίνεται πως παίζει χωρίς αντίπαλο. Ο σοσιαλδημοκράτης αντίπαλός του, ο Λιούμπομιρ Φρίτσκοφσκι, εκτιμάται ότι θα πάρει μόνο γύρω στο 15%, οπότε με τέτοιο ποσοστό στον πρώτο γύρο, μόνο με θαύμα θα μπορούσε να ξεπεράσει το 50% στον δεύτερο.
Αντίθετα, ο Ιβάνοφ, πέρα από το ποσοστό που θα πάρει σήμερα και το οποίο
αναμένεται να κινηθεί περί το 30% με περιθώριο ±5%, στον δεύτερο γύρο θα πάρει και τις ψήφους του αλβανού υποψηφίου του κόμματος, του παλιού αντάρτη του UCK Αλί Αχμέτι.
Σενάριο… πολιτικής συμφοράς
Ο υποψήφιος του κόμματος του Αλί Αχμέτι ονομάζεται Άγκρον Μπουτζάκου και όλα δείχνουν ότι θα πάρει ποσοστό κοντά στο 10% ή και λίγο παραπάνω. Αν το ποσοστό αυτό προστεθεί στον δεύτερο γύρο σʼ εκείνο του Ιβάνοφ, ο εκλεκτός του πρωθυπουργού Γκρούεφσκι θα ξεκινήσει από ένα ποσοστό γύρω στο 40%, άρα από εξαιρετικά πλεονεκτική θέση.
Ο Αλί Αχμέτι, ο οποίος συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό του Ιβάνοφ, έχει ήδη δηλώσει ότι στον δεύτερο γύρο θα υποστηρίξει τον Ιβάνοφ και η γραμμή αυτή πιθανότατα θα περάσει στους ψηφοφόρους του. Το «πελατειακό» αλβανικό σύστημα με τις φατρίες και τις οικογένειες, όπου όλο το σόι ψηφίζει αυτό που αποφασίζει ο αρχηγός του σογιού, είναι πολύ αποτελεσματικό σε τέτοιες περιπτώσεις.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, προκαλείται από έναν άλλο αλβανό υποψήφιο Πρόεδρο, ανεξάρτητο και από τα δύο μεγάλα αλβανικά κόμματα, ο οποίος λέγεται Ιμέρ Σελμάνι. Αυτός εμφανίστηκε ως η προεκλογική έκπληξη αυτής της
αναμέτρησης, καθώς τα ποσοστά δημοφιλίας του εκτινάχθηκαν κάποια στιγμή
ακόμη και κοντά στο 20%, αν και τώρα
έχουν προσγειωθεί λίγο πάνω από το 10%. Απομένει να δούμε τι θα κάνει και στις κάλπες, βέβαια, γιατί όπως είπαμε το αλβανικό σύστημα με τις «φάρες» και τα «σόγια» δεν αφήνει περιθώρια για τέτοιου είδους εκπλήξεις.
Μέχρι τώρα, πάντως, ο Σελμάνι εμφανίζεται να ξεπερνάει τον σλάβο σοσιολδημοκράτη υποψήφιο Φρίτσκοφσκι. Αν αυτό επιβεβαιωθεί και στις κάλπες απόψε, θα έχουμε να κάνουμε με μια πολύ αρνητική εξέλιξη.
Ένας δεύτερος γύρος ανάμεσα στον Σλάβο Ιβάνοφ και τον Αλβανό Σελμάνι θα διασπάσει το εκλογικό σώμα της ΠΓΔΜ στη βάση των εθνικών γραμμών και θα δώσει στον Ιβάνοφ ποσοστό της τάξης του 80%. Σε μια τέτοια περίπτωση, όπως είναι αυτονόητο, ο Γκρούεφσκι θα παρουσιάσει τη σαρωτική επικράτηση του
υποψηφίου του ως δήθεν έγκριση της
ακραίας πολιτικής του, ενώ οπωσδήποτε οι σχέσεις Αθήνας – Σκοπίων θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολες, λόγω της αλαζονείας που θα επικρατήσει στην ηγεσία της ΠΓΔΜ, αν ο Ιβάνοφ καταγάγει τέτοιας
έκτασης εκλογικό θρίαμβο.
Χωρίς ελπίδα οι μετριοπαθείς
Αντίθετα, αν τελικά περάσει στον δεύτερο γύρο ο Σλάβος Φρίτσκοφσκι, μπορεί να συγκεντρώσει ένα αξιόλογο ποσοστό, ίσως και κοντά στο 40%. Κι αυτό γιατί και οι έξι υποψήφιοι Πρόεδροι, εκτός του Ιβάνοφ, παρουσιάζουν διαλλακτικές θέσεις στο θέμα της διαπραγμάτευσης με την Ελλάδα για το θέμα της ονόματος. Τώρα, βέβαια, πώς γίνεται να εμφανίζονται μετριοπαθείς οι υποψήφιοι που εκπροσωπούν το 70% των ψηφοφόρων και τελικά να κινδυνεύουμε να πάρει 80% ο μοναδικός αδιάλλακτος υποψήφιος, αυτό είναι ένα από τα παράξενα της πολιτικής και συναρτάται φυσικά με την κατάσταση που επικρατεί μέσα στην ΠΓΔΜ.
Η εξήγηση αυτού του φαινομένου είναι απλή. Πρώτον, οφείλεται στον βαθύ εθνικό διαχωρισμό Σλάβων και Αλβανών στη γειτονική χώρα. Αν περάσει στον δεύτερο γύρο ο Αλβανός Σελμάνι, όλοι οι Σλάβοι που θα ψηφίσουν θα ταχθούν σχεδόν στο σύνολό τους με τον Σλάβο
Ιβάνοφ. Δεύτερον, το θέμα της ονομασίας και η επίλυσή του βρίσκονται πολύ χαμηλά στα ενδιαφέροντα των ψηφοφόρων της ΠΓΔΜ. Οι δημοσκοπήσεις σε τέτοιες χώρες είναι εντελώς αναξιόπιστες, αλλά σίγουρα κάτι δείχνουν όταν π.χ. βγάζουν πως ποσοστό 50% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η οικονομία πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα του νέου Προέδρου, ποσοστό 27% θεωρεί ότι πρέπει να είναι η ενσωμάτωση στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, 11% οι σχέσεις Σλαβομακεδόνων – Αλβανών και μόνο 7% θεωρεί την επίλυση της διαφοράς με την Ελλάδα για το όνομα ως το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να
απασχολήσει τον νέο Πρόεδρο.
Με άλλα κριτήρια θα ψηφίσουν, λοιπόν, οπότε στη βάση αυτών των άλλων κριτηρίων θα γίνουν και οι συσπειρώσεις γύρω από τους δύο υποψηφίους στον δεύτερο γύρο, πράγμα που αφαιρεί πολλές πιθανότητες επικράτησης από τους μετριοπαθείς υποψηφίους.
«Παγιδευμένη χώρα»
Χαρακτηριστικό του κλίματος συμπάθειας προς τα Σκόπια και της μονομέρειας κατά της Ελλάδας που επικρατεί σε ισχυρούς ευρωπαϊκούς κύκλους είναι κι ένα μεγάλο άρθρο στο γερμανικό περιοδικό «Σπίγκελ» αυτής της εβδομάδας, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Μακεδονία, παγιδευμένη χώρα».
«Εδώ και 18 χρόνια η Ελλάδα μπλοκάρει τις φιλοδοξίες της κυβέρνησης στα Σκόπια για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, εξαιτίας μιας παράξενης διαμάχης για το όνομα. Η διαρκής διχόνοια απειλεί την εσωτερική ειρήνη αυτής της βαλκανικής δημοκρατίας. Ένας νέος Πρόεδρος πρέπει τώρα να δείξει τον δρόμο εξόδου από την κρίση», τονίζει το περιοδικό στους υπότιτλους, πριν προχωρήσει σε ειρωνικές εκτιμήσεις για τη στάση της Αθήνας: «Σαν να επρόκειτο να υπερασπίσουν την κληρονομιά των ελληνικών τέκνων των θεών εναντίον βαρβάρων σλαβικής γλώσσας, οι Έλληνες απαιτούν την υποταγή των βόρειων γειτόνων τους στη διαμάχη για το όνομα. Και στο θέμα αυτό πιάνουν ομήρους τους συμμάχους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ», υποστηρίζει το «Σπίγκελ».
Το γερμανικό περιοδικό, πάντως, δεν κλείνει τα μάτια του απέναντι στην κατάσταση που επικρατεί στην ΠΓΔΜ για τα εθνικά ζητήματα και γράφει σχετικά μεταξύ άλλων: «Τριάντα χιλιάδες βουλγάρικα διαβατήρια πρέπει να βρίσκονται ήδη σε κυκλοφορία στη δημοκρατία των δύο εκατομμυρίων κατοίκων – ενέχυρο για ελεύθερα ταξίδια σε χώρες της ΕΕ. Στο μεταξύ, το γεγονός ότι ακόμη και ο πρώην πρωθυπουργός και αρχηγός του εθνικού στρατοπέδου Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι κυκλοφορεί με βουλγάρικο διαβατήριο παρέχει στους επικριτές της νέας Μακεδονίας τη δυνατότητα δηκτικού χλευασμού. Και οι 500.000 Αλβανοί στη χώρα αισθάνονται αναμφίβολα πιο στενά δεμένοι με τους συντρόφους της φυλής τους στην Αλβανία, στη Σερβία και στο Κόσοβο παρά με τον σλαβικό λαό που πλειοψηφεί στη Μακεδονία».
Το «Σπίγκελ» διαπιστώνει, μάλιστα, ότι «η φτώχεια δυναμώνει τις φυγόκεντρες δυνάμεις. Μʼ ένα μέσο μηνιαίο εισόδημα 276 ευρώ καθαρά, η Μακεδονία έχει γίνει αποπαίδι ακόμη και με τα κριτήρια της περιοχής».

Ορμητήριο της CIA στα Βαλκάνια

Μεγάλο ενδιαφέρον, όμως, έχουν τα όσα γράφει το «Σπίγκελ» για τον ρόλο που επιφυλάσσουν οι Αμερικανοί στα Σκόπια, τα οποία θέλουν να τα κάνουν αφενός κέντρο της CIA και όλων των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών στα Βαλκάνια, και ίσως στην ευρύτερη περιοχή, και αφετέρου να περάσουν από την ΠΓΔΜ αγωγούς φυσικού αερίου και πετρελαίου από την Κασπία, παρακάμπτοντας την Ελλάδα.

«Στον λόφο πίσω από τα ερείπια του οθωμανικού φρουρίου των Σκοπίων κατασκευάζεται ένα βαρύ σύμπλεγμα κτιρίων αξίας 100 εκατ. δολαρίων, το οποίο μοιάζει σαν το βαλκανικό παράρτημα του Φορτ Νοξ, του αμερικανικού θησαυροφυλακείου. Ψηλοί τοίχοι, οδοφράγματα στους δρόμους, κάμερες επιτήρησης και 10 έως 15 όροφοι υπόγεια!», γράφει το περιοδικό και αναπαράγει μια πρόσφατη συζήτηση που είχε ο απεσταλμένος του στα Σκόπια με τον σοσιαλδημοκράτη υποψήφιο Πρόεδρο Λιούμπομιρ Φρίτσκοφσκι. «Η μεγάλη πρεσβεία των ΗΠΑ θα γίνει πιθανόν το κέντρο των μυστικών υπηρεσιών ολόκληρης της περιοχής, το συμπλήρωμα της στρατιωτικής βάσης Καμπ Μπόνιστιλ που έχουν οι Αμερικανοί στο Κόσοβο», δηλώνει ο Φρίτσκοφσκι.
Όσον αφορά το θέμα των αγωγών, το γερμανικό περιοδικό σημειώνει: «Στον παγκόσμιο ανταγωνισμό για πετρέλαιο και φυσικό αέριο από την Κασπία βασίζονται οι Αμερικανοί, όπως οι Ευρωπαίοι βασίζονται σε οδούς μεταφοράς που δεν απειλούνται από ρωσικό έλεγχο ή από τα στενά περάσματα του Βοσπόρου. Σύντομα θα προωθείται πετρέλαιο μέσω Μακεδονίας από τις ακτές της Βουλγαρίας στη Μαύρη Θάλασσα προς τη Μεσόγειο (σ.σ.: εννοεί στην Αδριατική, μέσω Βουλγαρίας – ΠΓΔΜ – Αλβανίας)».

Ενίσχυση της αδιαλλαξίας

Όλα αυτά που αναφέρουμε, όμως, τόσο σε εσωτερικό πολιτικό επίπεδο αναφορικά με τις προεδρικές εκλογές όσο και σε διεθνές επίπεδο σχέσεων με τις ΗΠΑ, έχουν ως συνισταμένη την ενίσχυση της αδιαλλαξίας των Σκοπίων. Αυτό είναι τελικά που πρέπει να λάβει υπόψη της η ελληνική κυβέρνηση και στη βάση αυτή πρέπει να καθορίσει μακροπρόθεσμα τη γραμμή της, διαμορφώνοντας ανάλογη στρατηγική. Επ’ ουδενί δεν πρέπει να συναινέσει σε ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ ή στην ΕΕ. Ούτε χρειάζεται κανένα βήμα διαλλακτικότητας προς την κατεύθυνση αυτή.

Όσο παγιώνονται στη γειτονική χώρα καταστάσεις αδιαλλαξίας και ενισχύονται οι αντίστοιχες πολιτικές δυνάμεις που εκφράζουν την απόρριψη κάθε συμβιβασμού, τόσο η ελληνική στάση πρέπει σταδιακά να σκληραίνει.

Τελικά, εξαιτίας της στάσης των Σκοπίων, δεν αποκλείεται να οδηγηθεί η Αθήνα στο σημείο να θεωρεί μοναδική λύση του προβλήματος του ονόματος τη μελλοντική διάλυση του κράτους της ΠΓΔΜ, με την αποχώρηση των αλβανών κατοίκων της για να ενωθούν με την Αλβανία.