Τραπεζίτες-ραντιέρηδες πνίγουν την οικονομία!
Στην εποχή των ραντιέρηδων επιστρέφει ολοταχώς η ελληνική οικονομία, με τους τραπεζίτες να καταδικάζουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά σε πιστωτική «ασφυξία» και να ανακυκλώνουν εκ του ασφαλούς και με το αζημίωτο τη ρευστότητά τους στα κρατικά χρεόγραφα. Ο φόβος για μεγάλες επισφάλειες στην Ελλάδα, αλλά και για τον υψηλό λογαριασμό της επέκτασης στα Βαλκάνια, που θα φθάσει τα 4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της JP Morgan, έχει «παραλύσει» τις μεγάλες τράπεζες, με αποτέλεσμα να κλείνουν ολοταχώς τις στρόφιγγες του δανεισμού στην ελληνική αγορά.
Όπως τονίζουν αναλυτές, τα στοιχεία για την πιστωτική επέκταση που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος καταδεικνύουν ότι, αν δεν αλλάξει κάτι προς το καλύτερο τους επόμενους μήνες, ο φετινός ρυθμός αύξησης των χορηγήσεων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά μετά βίας θα ξεπεράσει το 6%, ενώ η ΤτΕ έχει θέσει ως ελάχιστο στόχο ασφαλείας, για να αποφευχθεί βαθιά ύφεση, το 10%. Και αυτό, ακόμη κι αν υποτεθεί ότι το σύνολο της ρευστότητας των 8 δισ. ευρώ που έχει διαθέσει στις τράπεζες το Δημόσιο μέσω ειδικών ομολόγων, θα κατευθυνθεί πράγματι σε επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια.
Το παράδοξο είναι ότι όλες οι τράπεζες ισχυρίζονται πως διαθέτουν επαρκή ρευστότητα και ισχυρή κεφαλαιακή βάση, ενώ την ίδια ώρα «παγώνουν» τις χορηγήσεις τους, αφήνοντας και τους φορολογουμένους να αναρωτιούνται πού πηγαίνει το «πακέτο» των 28 δισ. ευρώ. Η εξήγηση είναι απλή, όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη:
1. Οι τραπεζίτες έχουν φορέσει το… καπέλο του ραντιέρη και τοποθετούν το μεγαλύτερο μέρος της ρευστότητάς τους σε κρατικά ομόλογα με τεράστιες αποδόσεις. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν καλύψει σχεδόν το ένα τρίτο των εκδόσεων κρατικών τίτλων ως τώρα. Στη συνέχεια, μεγάλο μέρος αυτών των τίτλων πωλούνται σε κερδοσκοπικά χαμηλές τιμές σε αποταμιευτές, ενώ όσα «περισσεύουν» χρησιμοποιούνται για την άντληση φθηνής ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με επιτόκιο 1,5% από την Πέμπτη. Με τη σειρά της, αυτή η ρευστότητα καταλήγει πάλι κατά το μεγαλύτερο μέρος της σε άλλες εκδόσεις κρατικών τίτλων…
2. Αξίζει να τονισθεί ότι το «πακέτο» των 28 δισ. ευρώ χρησιμοποιείται ως τώρα από τους τραπεζίτες για να στηθεί ένα ιδιότυπο «αεροπλανάκι» δανεισμού του Δημοσίου, αντί να κατευθύνεται για τη στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Οι τράπεζες έχουν λάβει ομόλογα αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ από το «πακέτο» ενισχύσεων ρευστότητας των 8 δισ. ευρώ και άντλησαν φθηνές χρηματοδοτήσεις από την ΕΚΤ, για να τις τοποθετήσουν εκ νέου σε… κρατικά ομόλογα. Ο διοικητής της ΤτΕ παραδέχθηκε πρόσφατα στη Βουλή ότι τα 8 δισ. ευρώ δεν έχουν αρχίσει να διοχετεύονται στην αγορά, κι αυτό θα γίνει σταδιακά τους επόμενους μήνες. Μέχρι τότε, προφανώς θα τοποθετείται με το αζημίωτο στους κρατικούς τίτλους…
3. Ο υπολογισμός που κάνουν οι τραπεζίτες και τους ωθεί να λειτουργούν ως ραντιέρηδες είναι απλός: Για τα δάνεια σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά χρειάζεται να κρατούν στην άκρη κεφάλαια, ενώ για τα θεωρητικά ασφαλή ομόλογα όχι. Επειδή, λοιπόν, τα κεφάλαια σπανίζουν και πρέπει να προστατεύονται, ώστε να καλυφθεί ο λογαριασμός των επισφαλειών στην ελληνική αγορά, αλλά και τα 4 δισ. ευρώ που θα απαιτηθούν για να καλυφθούν οι απώλειες στα Βαλκάνια (σύμφωνα με μάλλον μετριοπαθείς εκτιμήσεις της JP Morgan), οι τραπεζίτες επιλέγουν στρατηγική αποφυγής των πιστωτικών κινδύνων και «στραγγαλίζουν» επιχειρήσεις και νοικοκυριά, παρότι ενισχύθηκαν από το Δημόσιο ακριβώς για να αντιμετωπισθεί αυτό το πρόβλημα. Προς το παρόν, η μόνη ελπίδα να αλλάξει η κατάσταση τους επόμενους μήνες είναι να ενισχυθούν και οι θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών στην Αν. Ευρώπη από το διεθνές «πακέτο» των 24,5 δισ. ευρώ, που θα χορηγηθεί στις τράπεζες της περιοχής.
Με τα σημερινά δεδομένα, πάντως, αναλυτές προειδοποιούν ότι το 2009 η οικονομία όχι μόνο δεν θα «δει» ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από το 1%, αλλά θα φανούν «αισιόδοξες» ακόμη και οι προβλέψεις της Κομισιόν για ρυθμό 0,2%. Η UBS, μάλιστα, θεωρεί δεδομένη τη διολίσθηση της οικονομίας στην ύφεση, με μείωση του ΑΕΠ κατά 0,8% το 2009…