MΗΝ ΠΥΡΟΒΟΛΕΙΤΕ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ…

Στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Προβόπουλος παρότρυνε τους βουλευτές να μην πυροβολούν τις τράπεζες! Ο ίδιος την προηγούμενη Τετάρτη, που συνήλθε η Επιτροπή Τραπεζικών και Πιστωτικών Θεμάτων της Τράπεζας της Ελλάδος, υιοθέτησε πρόστιμα κοροϊδία για τις τράπεζες που είχαν παραβεί τους κανόνες τους οποίους έχει θεσπίσει η Τράπεζα της Ελλάδος σε δύο τομείς: στην εφαρμογή κανόνων διαφάνειας για ενημέρωση των συναλλασσομένων με τις τράπεζες και στην εφαρμογή κανόνων που αφορούν την πρόληψη του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.
Οι διοικήσεις λοιπόν αλλάζουν, αλλά τα πράγματα όπως φαίνεται μένουν τα ίδια στην Τράπεζα της Ελλάδος. Η προστατευτική τάση απέναντι στις τράπεζες συνεχίζεται. Και δεν ευθύνεται η παρούσα πρωτοφανής χρηματοπιστωτική κρίση, γιατί αυτή πλήττει περισσότερο τους συναλλασσόμενους και αυτοί έπρεπε κατά συνέπεια να προστατεύονται.
Με ποια κριτήρια
επεβλήθηκαν τα πρόστιμα
Η Τράπεζα της Ελλάδος ανακοίνωσε την Παρασκευή την επιβολή προστίμου συνολικού ύψους 1.515.000 ευρώ σε πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα για τις παραβάσεις που προαναφέραμε. Παραβάσεις που διαπιστώθηκαν σε τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα ή και σε θυγατρικές τους στο εξωτερικό, δεδομένου ότι οι σχετικές υποχρεώσεις πρέπει να εφαρμόζονται σε επίπεδο ομίλου. Η ανακοίνωση των κυρώσεων δεν έγινε, ως ώφειλε, την Τετάρτη, προφανώς για να αξιοποιηθεί το τριήμερο της αργίας και να μη σχολιαστεί η υπερβολική επιείκεια που επιδεικνύει η Τράπεζα της Ελλάδος στις εποπτευόμενες από αυτήν τράπεζες. Την προηγούμενη Κυριακή είχαμε προαναγγείλει τη σύγκληση της Επιτροπής Τραπεζικών και Πιστωτικών Θεμάτων και μάλιστα είχαμε προβλέψει ότι οι ποινές θα είναι επιεικείς. Γράφαμε ότι παρόλο που το καταστατικό της Τράπεζας της Ελλάδος προβλέπει την επιβολή αυστηρών κυρώσεων (εφάπαξ πρόστιμο μέχρι 880.411 ευρώ και σε περίπτωση υποτροπής μέχρι 1.467.351 ευρώ), εντούτοις οι διαθέσεις της διοίκησης της Τράπεζας της Ελλάδος δεν προσανατολίζονται στην αξιοποίηση αυτών των διατάξεων.
Πρέπει να τονίσουμε ότι στις ποινές αυτές υπάγονται και τράπεζες που δεν είχαν λάβει τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη του ξεπλύματος χρήματος στο μεγάλο σκάνδαλο του Βατοπεδίου. Επομένως το είδος, η βαρύτητα της παράβασης, η υποτροπή πολλών τραπεζών που και στο παρελθόν είχαν υποπέσει σε παρόμοιες παραβάσεις παρότι δεν έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας, η ανάγκη πρόληψης και ο περιορισμένος αριθμός των αναφορών στην αρμόδια επιτροπή είναι αναγκαία και επαρκή στοιχεία για την αυστηρή τιμωρία πολλών τραπεζών.
Οι κυρώσεις κυμαίνονται από 10.000 ευρώ έως 250.000 ευρώ όσον αφορά την πλημμελή ή εκπρόθεσμη ενημέρωση των συναλλασσομένων, καθώς και τις αδυναμίες που εντοπίστηκαν στα συστήματα και στις εσωτερικές διαδικασίες. Σημειώνουμε ότι την ίδια στιγμή που ανακοινώνονταν αυτά τα πρόστιμα μια μεγάλη ελληνική τράπεζα έπεσε θύμα του λεγόμενου phishing, με θύματα πολλούς πελάτες της, κάτι που σημαίνει ότι η τράπεζα έχει πλημμελή συστήματα πρόληψης της απάτης. Σημειώνουμε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος δεν ελέγχει την ύπαρξη και λειτουργία τέτοιων συστημάτων πρόληψης της απάτης.
Η ανακοίνωση της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρει ότι επιβλήθηκαν πρόστιμα 10.000 έως 170.000 ευρώ σε διάφορες τράπεζες για παραβάσεις σχετικές με «αδυναμίες των συστημάτων και των διαδικασιών για την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες»!
Είναι προφανές ότι η κεντρική τράπεζα προσπαθεί να εξωραΐσει τις παραβάσεις αυτών των τραπεζών που αναφέρονται κυρίως στο βατοπεδινό σκάνδαλο. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι πολλές τράπεζες δεν τηρούν τα απολύτως αναγκαία στοιχεία που απαιτεί η πράξη του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος για την πρόληψη του ξεπλύματος χρήματος. Και η νέα πράξη που εκκολάπτεται, όσο αυστηρές προϋποθέσεις και να θέτει, θα μείνει στα χαρτιά και απλώς θα εναρμονίζει τους κανόνες της Τράπεζας της Ελλάδος με τον σχετικό πρόσφατο νόμο και τις διεθνείς απαιτήσεις και προδιαγραφές. Η Τράπεζα της Ελλάδος όμως ως ελεγκτικός μηχανισμός απουσιάζει παντελώς από τη χρηματοπιστωτική αγορά, η οποία υποστηρίζει με φανερή ευχαρίστηση ότι δεν υφίσταται την ανάλογη καθοδήγηση και τον έλεγχο.
Υπάρχει διαφάνεια στη δημοσιοποίηση των αποφάσεων της Τράπεζας
της Ελλάδος;
Σύμφωνα με το άρθρο 69 του τραπεζικού νόμου (Ν. 3601/2007), οι αποφάσεις της Τράπεζας της Ελλάδος με τις οποίες επιβάλλονται κυρώσεις μπορεί να δημοσιοποιούνται προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια στην αγορά. Διερωτάται όμως κανείς κατά πόσο ενισχύεται αυτή η διαφάνεια με τον τρόπο που δημοσιοποιεί τις αποφάσεις της η Τράπεζα της Ελλάδος. Ανακοινώνει με ένα δελτίο Τύπου, όπως έκανε την Παρασκευή, τις τράπεζες και τις ποινές που επέβαλε σε καθεμιά από αυτές χωρίς να εξηγεί τις παραβάσεις στις οποίες αντιστοιχούν οι ποινές αυτές. Έτσι δεν μπορεί η λεγόμενη αγορά να κρίνει την τήρηση της αρχής της αναλογικότητας, αλλά και να πληροφορηθεί σε ποιες συγκεκριμένες παραβάσεις υποπίπτει κάθε τράπεζα, ώστε να πάρει τις αποφάσεις της και να λάβει τα μέτρα της.
Με τον τρόπο ανακοίνωσης των ποινών, στην ουσία ρίχνεται στάχτη στα μάτια των συναλλασσομένων και εξυπηρετούνται επικοινωνιακοί λόγοι (η προηγούμενη σχετική απόφαση επιβολής κυρώσεων ανακοινώθηκε στις 16 Μαΐου 2008). Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ανακοίνωση της Παρασκευής αναφέρεται ότι επιβλήθηκαν κυρώσεις σε δύο τράπεζες και παραβάσεις που συνδέονται με την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών, χωρίς να γνωρίζει ο συναλλασσόμενος τη φύση των παραβάσεων και για τι είδους υπηρεσίες επρόκειτο, ώστε να λειτουργήσουν αυτές οι κυρώσεις αποτρεπτικά και να παίξει τον προληπτικό της ρόλο η ποινή.
Τα πρόστιμα του υπουργείου Ανάπτυξης και της Τράπεζας της Ελλάδος
Πριν από έναν μήνα το υπουργείο Ανάπτυξης επέβαλε πρόστιμα ύψους 10.200.000 ευρώ σε 17 τράπεζες για ένα μόνο αδίκημα, δηλαδή την παρακράτηση απ’ αυτές ενός ποσού ως προμήθεια για ανάληψη μετρητών μέσω πιστωτικής κάρτας. Κάθε τράπεζα επιβαρύνθηκε με πρόστιμο 600.000 ευρώ για μία και μόνο παράβαση! Συγκρίνετε τις κυρώσεις που επέβαλε το υπουργείο Ανάπτυξης με τις κυρώσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, που έπρεπε να είναι πολύ αυστηρότερες, γιατί οι παραβάσεις ήταν κατά πολύ βαρύτερες.
Μην πυροβολείτε λοιπόν τις τράπεζες…