Ετοιμάζονται να εκβιάσουν τον Χριστόφια
«Νέα κόλπα» από την Τουρκία στο Κυπριακό, με αφορμή τις λεγόμενες «βουλευτικές εκλογές» που θα πραγματοποιηθούν στα Κατεχόμενα τον προσεχή Απρίλιο. Στόχος η υπογραφή προσυμφώνου ή η παρουσίαση λύσης περί το τέλος του έτους και η στήριξη Ταλάτ, ο οποίος κινδυνεύει να χάσει τις λεγόμενες προεδρικές εκλογές στα Κατεχόμενα, οι οποίες είναι προγραμματισμένες για τον Φεβρουάριο του 2010.
Η «συγκατοίκηση»
Ως φαίνεται, νικητής των «βουλευτικών εκλογών» του προσεχούς Απριλίου θα είναι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Ντερβίς Έρογλου, ο οποίος θεωρείται σκληροπυρηνικός όσο και ο Ντενκτάς. Εάν καταφέρει να σχηματίσει «κυβέρνηση», τότε θα συγκατοικήσει στην εξουσία με τον λεγόμενο «Πρόεδρο» των Κατεχομένων Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, βάζοντας πλώρη για την «προεδρία» στις εκλογές του Φεβρουαρίου. Τόσο οι Βρετανοί όσο και οι Αμερικανοί αναμένουν τις εξελίξεις που θα διαμορφώσουν το σκηνικό στα Κατεχόμενα για να δράσουν ανάλογα.
Οργανώνονται όμως από τώρα. Το ερώτημα είναι εάν οι Άγγλοι και οι Αμερικανοί θα επιχειρήσουν –και πώς– να στηρίξουν τον Ταλάτ.
Μοντέλο Κληρίδη
Επί του θέματος αυτού οι διπλωματικές πηγές εκτιμούν πως μπορεί να γίνει ο εξής συνδυασμός κινήσεων: Να πιεστεί ο Χριστόφιας να υπογράψει το αργότερο ως το φθινόπωρο προσύμφωνο λύσης, η οποία θα επιτρέπει στον Ταλάτ να κερδίσει τις «προεδρικές εκλογές» υπό το πρόσχημα ότι θα πρέπει να περατώσει μαζί με τον Χριστόφια το έργο το οποίο άρχισαν.
Πρόκειται για την ίδια λογική που ακολουθήθηκε στις προεδρικές εκλογές της Κυπριακής Δημοκρατίας το 2003, αλλά απέτυχε. Δηλαδή, είχε κατατεθεί το Σχέδιο Ανάν περί το τέλος του 2002 και ο Γλαύκος Κληρίδης διεκδίκησε τις εκλογές με το σύνθημα: «Δώστε μου 16 μήνες για να λύσω το Κυπριακό».
Το ορόσημο
Οι Άγγλοι και οι Αμερικανοί θεωρούν βέβαιο ότι ο Χριστόφιας θα παίξει με οποιοδήποτε σενάριο στήριξης του Ταλάτ, διότι τον θεωρεί σύντροφό του και ως τον άνθρωπο με τον οποίο μπορεί να επιλύσει το Κυπριακό. Από την άλλη, δεν θα ήθελε να έχει μέσα στα πόδια του έναν νέο Ντενκτάς, όπως πολλοί εμφανίζουν τον Έρογλου. Το σενάριο ενός προσυμφώνου ή ενός εγγράφου προς συζήτηση θα δώσει την ευκαιρία στην Τουρκία να περάσει ανώδυνα την αξιολόγηση της οποίας θα τύχει από την ΕΕ στα τέλη του 2009. Το τέλος του 2009 αποτελεί ορόσημο για το κατά πόσον η Τουρκία εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σκληρή γραμμή
Πάντως, η Άγκυρα, επειδή δεν βολεύεται επί του παρόντος με τη λύση του Κυπριακού, θα επιδιώξει πιο σκληρή στάση και θεωρεί ότι με τον Έρογλου μπορεί να ενεργήσει καλύτερα, ενώ αποδυναμώνει τον Ταλάτ. Ταυτοχρόνως, η σκλήρυνση της στάσης της τουρκικής πολιτικής μέσω Έρογλου θα μεταφέρει τις πιέσεις προς την ελληνοκυπριακή πλευρά, η οποία επείγεται για λύση. Εάν μάλιστα δεν φανεί ικανοποιητικά διαλλακτικός ο Χριστόφιας, τότε είναι πιθανό να τον θεωρήσουν υπεύθυνο για την πτώση Ταλάτ και για πιθανό νέο αδιέξοδο λόγω μη επαρκούς πολιτικής συνεργασίας.
Από την άλλη, η Τουρκία με τη σκλήρυνση της στάσης της θα έχει την πολυτέλεια να διεκδικήσει λύση ακόμη και δυσμενέστερη από εκείνη του Σχεδίου Ανάν. Εάν η ελληνοκυπριακή πλευρά υποχωρήσει, η Τουρκία θα είναι διπλά κερδισμένη.
Από τη μια αφαιρεί ένα κεντρικό εμπόδιο από την ενταξιακή της πορεία, όπως είναι η λύση του Κυπριακού, και από την άλλη, θέτει την Κύπρο εσαεί υπό την κηδεμονία της, με τη βούλα μάλιστα του ΟΗΕ, της ΕΕ και των Αγγλοαμερικανών, στη βάση της διχοτομικής λογικής των «δύο συνιστώντων κρατών» στο πλαίσιο μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Λύση που ανέκαθεν οι Τούρκοι θεωρούν ότι θέτει μια ικανοποιητική γι’ αυτούς μορφή διχοτόμησης.