Σημαδιακή η 30ή επέτειος της ιρανικής επανάστασης

Μιας πραγματικά λαϊκής επανάστασης που σάρωσε το μισητό καθεστώς του Σάχη (που από ισχυρό χαρτί της Ουάσινγκτον μετατράπηκε σε στυμμένη λεμονόκουπα, όπως έγινε πρόσφατα με τον Μουσάραφ του Πακιστάν) και της αιματοβαμμένης μυστικής υπηρεσίας του, Σαβάκ.

Τότε η ιστορία αποδείχθηκε απρόβλεπτη για τους Ιρανούς καθώς ο πόθος των λαϊκών στρωμάτων για ελευθερία έδωσε τη θέση του σε ένα σκοταδιστικό καθεστώς που το μόνο στοιχείο το οποίο σεβάστηκε όλα αυτά τα 30 χρόνια ήταν το μίσος του για τις ΗΠΑ. Κι αυτό μάλιστα όχι και τόσο πιστά αν θυμηθούμε το σκάνδαλο Ιράν – Κόντρας ή τη χείρα βοηθείας που προσέφερε στις ΗΠΑ εναντίον των Ταλιμπάν…

Και σήμερα όμως η ιστορία αποδεικνύεται πάλι απρόβλεπτη για τους Ιρανούς, καθώς τα πλήθη μπορεί να φώναζαν κατά χιλιάδες «θάνατος στην Αμερική και το Ισραήλ», κανείς ωστόσο δεν έδινε σ’ αυτό σημασία. Από την κεντρική πλατεία της Τεχεράνης άλλο περίμεναν να ακούσουν δημοσιογράφοι και διπλωμάτες. Κατά πόσον ο πρόεδρος του Ιράν, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, θα έτεινε χέρι φιλίας προς τον αμερικανό Πρόεδρο, ανταποδίδοντάς έτσι την κίνηση καλής θέλησης στην οποία προέβη ο Μπαράκ Ομπάμα κατά τη συνέντευξή του σε αραβικό κανάλι, όταν δήλωσε πως «αν χώρες όπως το Ιράν επιθυμούν να ξεσφίξουν τη γροθιά τους θα βρουν σε εμάς ένα προτεταμένο χέρι φιλίας».

Τότε μάλιστα ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν δίστασε να κρατήσει και τις αποστάσεις του από την πολιτική του προκατόχου του, λέγοντας «οι Αμερικανοί δεν είναι εχθροί σας. Ορισμένες φορές κάνουμε λάθη».

Ο ιρανός Πρόεδρος λοιπόν τήρησε τους κανόνες του καλώς φέρεσθαι και ανταπέδωσε, λέγοντας ότι «είναι εντελώς καθαρό πως η πραγματική αλλαγή πρέπει να είναι θεμελιακή και όχι τακτική. Είναι σαφές ότι το ιρανικό έθνος καλωσορίζει τις πραγματικές αλλαγές. Το ιρανικό έθνος είναι έτοιμο να διεξαγάγει συνομιλίες, συνομιλίες όμως σε μια ατμόσφαιρα δικαιοσύνης με αμοιβαίο σεβασμό».

Η πρόοδος που θα συντελεστεί στο μέτωπο των ιρανοαμερικανικών σχέσεων και κυρίως ο ρυθμός της θα καθορισθεί ωστόσο από την εξαιρετικά κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση που θα γίνει στις 12 Ιουνίου. Η σημασία της επισημάνθηκε μόλις την προηγούμενη Κυριακή με την ανακοίνωση της υποψηφιότητας του Μοχάμεντ Χαταμί που είχε διατελέσει Πρόεδρος του Ιράν από το 1997 μέχρι το 2005 κι έμεινε γνωστός σαν «Γκορμπατσόφ εν αναμονή». Στην πράξη δεν κατάφερε το παραμικρό, καθώς οι απειλές του Μπους κι ο υπαρκτός κίνδυνος να αποτελέσει το Ιράν τον επόμενο στόχο μετά το Ιράκ έβαλαν άρον άρον στο συρτάρι τα σχέδια φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος και επαναπροσέγγισης με τη Δύση.

Τότε δόθηκε το χρίσμα στον μέχρι τότε δήμαρχο της Τεχεράνης Αχμαντινετζάντ, ο οποίος εκπροσωπούσε τις πιο αδιάλλακτες τάσεις του ιρανικού κατεστημένου. Τώρα ποιον θα στηρίξει το θρησκευτικό κατεστημένο;

Τον Αχμαντινετζάντ, που χαίρει τεράστιας λαϊκής υποστήριξης, εκφράζοντας τα πιο πληβειακά στρώματα και φαίνεται να απολαύει μέχρι στιγμής της εμπιστοσύνης του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ή τον Μοχάμεντ Χαταμί που θα επιδιώξει να ολοκληρώσει ό,τι δεν πρόλαβε το 2005 λόγω της απροθυμίας των Αμερικανών;

Η απάντηση που θα δοθεί σ’ αυτό το ερώτημα θα κρίνει και το κατά πόσον θα υπάρξουν θεαματικά βήματα προόδου μέχρι τον Ιούνη.

Λ. Β.