διεθνής επικαιρότητα
Η φετινή συνάντηση στο Νταβός, αν είχε κάποιο ενδιαφέρον, αυτό ασφαλώς οφείλεται σε δύο αξιόλογα συμβάντα: α) Στις καταγγελίες που ευθαρσώς ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ερντογάν απηύθυνε εναντίον του Ισραήλ για την εγκληματική συμπεριφορά του στη Γάζα και β) στην προειδοποίηση της υπουργού Οικονομίας της Γαλλίας Κριστίν Λαγκάρντ ότι «η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο ευρύτερης κοινωνικής αναταραχής αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης». Και δεν είναι η προειδοποίηση της κ. Λαγκάρντ η μοναδική. Και το ΔΝΤ προειδοποίησε τις κυβερνήσεις πριν από δύο μήνες (Δεκέμβριος 2008) πως αν δεν λάβουν άμεσα μέτρα για την οικονομία θα υπάρξει κοινωνική έκρηξη. Βέβαια αυτά είναι αυτονόητα, αλλά πρέπει να ακούγονται συχνά σαν καμπανάκι, μήπως και ξυπνήσουν έγκαιρα οι κυβερνήσεις. Ήδη τα σημάδια είναι πολλά. Η κοινωνική αναταραχή απλώνεται σε όλα σχεδόν τα κράτη και κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει ούτε την πιθανή έκτασή της, ούτε πότε θα σταματήσει. Και ξεκινώντας από τα δικά μας τα μπλόκα και τα τρακτέρ στο λιμάνι του Πειραιά πρέπει να θυμηθούμε: α) Στη Βρετανία χιλιάδες εργάτες στον τομέα της ενέργειας πραγματοποίησαν απεργία διαμαρτυρίας στο τέλος του περασμένου μήνα. β) Στη Γαλλία στις 29 Ιανουαρίου πάνω από ένα εκατομμύριο απεργοί συμμετείχαν σε θορυβώδεις διαδηλώσεις με αίτημα την προστασία των θέσεων εργασίας και τις μισθολογικές αυξήσεις. γ) Στη γειτονική μας Βουλγαρία είχαμε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και πορείες με αίτημα κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις. δ) Στη Λιθουανία στις 16 Ιανουαρίου αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις με αφορμή τις περικοπές κοινωνικών δαπανών για μείωση του ελλείμματος και ε) στη Ρωσία αντικυβερνητικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Η ίδια κατάσταση αναβρασμού επικρατεί σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες. Μάλιστα στην Ισλανδία οι αναταραχές προκάλεσαν την πτώση της δεξιάς κυβέρνησης του Γκέρι Χάαρντε. Ακόμη και στο Νταβός πλήθος διαδηλωτών υποδέχτηκαν τους καλεσμένους με βίαια επεισόδια και με πανό που έγραφαν «Εσείς είστε η κρίση». Οι καλεσμένοι όμως στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός πήγαν εκεί για ψυχαγωγία και κοινωνικές σχέσεις και όχι για να συζητήσουν πώς θα αντιμετωπιστεί η κρίση!
•••
Την παραμονή του φόρουμ του Νταβός η «Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν» είχε αφιέρωμα με αναλύσεις γύρω από την κρίση και τις πιθανές επιπτώσεις της στην οικονομία και στην κοινωνία. Και όχι λίστα των καλεσμένων με τις φωτογραφίες τους και τα εκτεταμένα βιογραφικά, όπως συνήθιζε τα προηγούμενα χρόνια. Από τις αναλύσεις γνωστών οικονομολόγων και κοινωνιολόγων που περιείχε το πολύ αξιόλογο αυτό αφιέρωμα, παρατηρείται μια ισχυρή τάση προς την εγκατάλειψη του νεοφιλελεύθερου κράτους με κατεύθυνση «τη συγκρότηση κράτους περισσότερο ευρωπαϊκού και περισσότερο κοινωνικού», όπως γράφει και ο αμερικανός καθηγητής του Πανεπιστήμιου του Χάρβαρντ Κένεθ Ρόγκοφ. Με άλλα λόγια, η τωρινή κρίση ξύπνησε όλους όσους στο παρελθόν είχαν αγκαλιάσει περιπαθώς την παγκοσμιοποίηση και τον νεοφιλελευθερισμό για τη λύτρωση από κάθε νόσο. Τώρα που η απάτη κυριάρχησε και το κέρδος ανυψώθηκε σε υπέρτατη και μοναδική αξία, τώρα κατάλαβαν ότι οι «τραπεζομαφιόζοι» (οι banksters), με την ανοχή του νεοφιλελευθερισμού, κατάφεραν να διαλύσουν τα κράτη και την παγκόσμια οικονομία. Και τώρα αναζητούν σωτηρία στις αξίες του ευρωπαϊκού πολιτισμού και στο συκοφαντημένο ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Τώρα που ξερίζωσαν την ηθική από την οικονομική δραστηριότητα και τις κοινωνικές σχέσεις και γέμισαν τον πλανήτη με απατεωνίστικα χαρτιά των τραπεζομαφιόζων, τώρα κατάλαβαν αυτό που γράφει ο Barber στον «Γκάρντιαν» ότι «η παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τη συναίνεση των λαών και η συναίνεσή τους δεν είναι δυνατόν να δοθεί χωρίς κοινωνική προστασία και δίκαιους όρους». Ναι, σήμερα η κοινωνική πλειοψηφία (πλην των απανταχού τραπεζομαφιόζων) απαιτεί από τα κράτη προστασία των οικονομικά και κοινωνικά αδύναμων και καθιέρωση δίκαιων όρων στις κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες. Διαφορετικά, σύντομα, οι διαδηλώσεις των λαών που βλέπουμε σήμερα θα μετεξελιχθούν σε βίαιες συγκρούσεις. Οι «Ηρακλείς του συστήματος» αρκετά πλούτισαν με τις απάτες, καιρός είναι να αποτραβηχτούν πριν ξεσπάσει η οργή των λαών. Τότε όμως θα είναι πολύ αργά για όλους μας και η κατάσταση θα μετατραπεί σε κόλαση.