Η ΚΟΚΚΙΝΗ KAΠEΤΑΝΙΣΣΑ

Δύο χρόνια μετά την κατάρρευση του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος (όπως εκφραζόταν από τη Σοβιετική Ένωση), το 1991, η Αλέκα Παπαρήγα έγινε Γενική Γραμματέας του ΚΚΕ, αν και δεν ήταν καν σύνεδρος στο 13ο ιστορικό συνέδριο του Φλεβάρη του ιδίου έτους που οδήγησε στη διάσπαση του κόμματος…

Μεγάλωσε στου Γκύζη (στους Αμπελόκηπους) με τις ιαχές των φιλάθλων του «τριφυλλιού» γι’ αυτό και σήμερα βλέπει «με μισό μάτι» τον πόλεμο συμφερόντων που μαίνεται για τη «διπλή ανάπλαση» Βοτανικού – Λ. Αλεξάνδρας με πρωταγωνιστή τον ΣΥΡΙΖΑ και τον πρόεδρό του. Βέβαια μεγάλωσε σε μια εποχή που το τσιμέντο ήταν εν ανεπαρκεία… Η αντιπαροχή του Καραμανλή και η χούντα ήρθαν μετά καταστρέφοντας ό,τι υπήρχε… Εδώ και αρκετά χρόνια πάντως η Αλέκα ζει με την οικογένειά της στη Νέα Μάκρη, μη ξεχνώντας τις κεφαλονίτικες ρίζες της. Τώρα μένει με την κόρη της Βασιλεία, γιατί ο σύντροφος της ζωής της, ο Θανάσης, δεν είναι πια μαζί τους…

Η οικογένεια Παπαρήγα ήταν και είναι μια απλή, καθημερινή ελληνική οικογένεια αφοσιωμένη στους αγώνες του λαού μας για ένα καλύτερο αύριο και βέβαια στα οράματα, τις αρχές και τα ιδανικά του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού (αν και άκουσε πολλά, που έστειλε την κόρη της στο Αμερικανικό Κολέγιο και όχι σε δημόσιο σχολείο…).

Για να καταλάβουμε όμως λίγο την Αλέκα Παπαρήγα, θα μιλήσουμε για τον σύντροφο και τον έρωτα της ζωής της, τον Θανάση Παπαρήγα. Τον άνδρα που σημάδεψε τη ζωή της και τον Οκτώβριο του 2002 «χάθηκε» σε τροχαίο. Διέσχιζε πεζός τη Λ. Μαραθώνος όταν τον χτύπησε ένα αυτοκίνητο που οδηγούσε πιωμένος ένας ανθυπασπιστής του Πολεμικού Ναυτικού. Πάλεψε δύο ημέρες στο ΚΑΤ αλλά δεν μπόρεσε να αντέξει. Το ασθενοφόρο έφθασε ύστερα από μισή ώρα και στο Κέντρο Υγείας Ν. Μάκρης τον μετέφερε αλβανός εργάτης στην καρότσα αγροτικού αυτοκινήτου!

Ο άνδρας της Αλέκας ήταν γιος του δολοφονημένου στελέχους του ΚΚΕ Μήτσου Παπαρήγα και της παλιάς κομμουνίστριας Βασιλείας Παπαρήγα.

Από μαθητής μπήκε στη νεολαία της ΕΔΑ και αργότερα στη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη.

Όσοι γνώρισαν από κοντά την οικογένεια Παπαρήγα λένε ότι ο Θανάσης αποτελούσε «φωτεινό παράδειγμα συζύγου ο οποίος αφενός επέτρεπε στη γυναίκα της ζωής του να είναι όσο δυναμική θέλει και να προβάλλεται γενικώς όσο εκείνη θέλει δίχως να υπολογίζει το κόστος αυτής της προβολής, παρ’ όλα αυτά ήθελε να είναι δίπλα της και παράλληλα να ασχολείται και με τα δικά του ενδιαφέροντα». Ο Θανάσης ήταν δημοσιογράφος, μιλούσε άπταιστα επτά γλώσσες, διέθετε πλούσια μόρφωση, ήταν κομμουνιστής βεβαίως, αν και προερχόταν από αστική οικογένεια αριστερών, και ήταν πάρα πολύ ευγενής στους τρόπους του. Το πιο αινιγματικό ίσως στοιχείο επάνω του επικεντρωνόταν στο μουστάκι. Και υπήρχε το ερώτημα: Πώς ένας μαρξιστής αποφασίζει να καλλιεργήσει και να διατηρήσει ένα μουστάκι σχεδόν πανομοιότυπο με εκείνο που είχε ο Νίτσε;

Έχοντας για ένα μεγάλο μέρος της ζωής της αυτόν τον άνθρωπο δίπλα της, η Αλέκα Παπαρήγα ήταν φυσικό και φυσιολογικό να επηρεαστεί καθοριστικά. Άλλωστε η ίδια ούτε πίνει ούτε καπνίζει ούτε ξενυχτάει και είναι αφιερωμένη (κυριολεκτικά) στην οικογένειά της και στο ΚΚΕ. Της αρέσουν βέβαια τα όμορφα μικρά ταβερνάκια με το καλό φαγητό, αν και τώρα… πού καιρός και γι’ αυτά.

Η Αλέκα Παπαρήγα δείχνει και είναι «η κλασική ελληνίδα μαμά» που αναδεικνύει τα προσόντα του μυαλού και των έργων απέναντι στην «γκλαμουριά», το «δήθεν» και το life style. Γιʼ αυτό και δεν πάει σε «χάπενινγκ», σε εκδηλώσεις, πάρτι, γενέθλια ή γιορτές, ενώ το ντύσιμό της πάντα είναι μετρημένο και κλασικό. Όπως και οι τσάντες της ή τα παπούτσια της. Δεν είναι από τις γυναίκες που ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για όλα αυτά τα αξεσουάρ…

Σπούδασε στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό τμήμα του Πανεπιστημίου της Αθήνας και μετά δούλεψε ως υπάλληλος σε επιχειρήσεις και ως εκπαιδευτικός (δεν τα βρήκε έτοιμα, που λέμε… ). Από το 1961 (σε ηλικία 16 χρόνων) μετέχει στο Κίνημα Ειρήνης. Ήταν μέλος του γραφείου οργάνωσης της νεολαίας της ΕΔΑ και γραμματέας του γραφείου Σπουδάζουσας της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη. Το 1968 (ένα χρόνο μετά τη δικτατορία) μαζί με τον Θανάση Παπαρήγα εντάσσονται στο ΚΚΕ (το τι σήμαινε αυτό τότε, το είδαμε πριν). Με τη μεταπολίτευση (το 1974) έγινε μέλος του γραφείου της Επιτροπής Πόλης της Κομματικής Οργάνωσης της Αθήνας και ασχολήθηκε με το γυναικείο κίνημα. Υπήρξε μάλιστα μεταξύ των ιδρυτικών μελών της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας και συμμετείχε στη διοργάνωση εκδηλώσεων για το Διεθνές Έτος της Γυναίκας.

Λίγο μετά, το 1978, εκλέχθηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ και αρκετά αργότερα, το 1986, μέλος του Πολιτικού Γραφείου. Έτσι φθάσαμε στις 27 Φεβρουαρίου 1991 όταν βγήκε γενική γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, θέση στην οποία επανεκλέγεται συνεχώς έκτοτε (και αναμένεται να συμβεί το ίδιο και από την ΚΕ που θα προκύψει από το 18ο συνέδριο που γίνεται 18-11 Φεβρουαρίου). Αν και η ίδια φέρεται να πιστεύει –και να λέει σε ορισμένους φίλους της– ότι ίσως ήρθε η ώρα να παραδώσει τα ηνία του κόμματος σε κάποιον άλλο… Άλλωστε σχετικά δημοσιεύματα υπήρξαν αρκετά, σκόπιμα ή μη. Πάντως ήταν (και είναι) η πρώτη γυναίκα γενική γραμματέας του ΚΚΕ (και κανείς δεν γνωρίζει πότε και εάν θα υπάρξει… δεύτερη) ενώ βέβαια εκλέγεται και βουλευτής στη Β΄

Αθηνών με το ΚΚΕ από τις εκλογές του 1993 μέχρι και σήμερα. Μιλάει αγγλικά και ρωσικά και έχει γράψει ένα βιβλίο για τη χειραφέτηση και την απελευθέρωση της γυναίκας.

Είναι φανερό λοιπόν ότι η Αλέκα Παπαρήγα μόνο τυχαία δεν βρέθηκε στην κορυφή της ηγεσίας του ΚΚΕ και βέβαια η μαχητικότητά της για τα θέματα υπέρ των γυναικών ξεκίνησε από εποχές πολύ δύσκολες για την εργαζόμενη γυναίκα. Στην ουσία στο πρόσωπό της το ΚΚΕ βλέπει μια «σιδηρά κυρία» που «δένει» το παρελθόν με το παρόν. Η επιλογή της από τον Χ. Φλωράκη το 1991 (σε συνθήκες ακραίας πόλωσης μέσα στο ΚΚΕ που οδηγήθηκε στη διάσπαση) τελικά τον δικαίωσε, αφού έκτοτε το ΚΚΕ «τσιμεντάρισε» απόψεις, θέσεις, ιδεολογία και «καθαρό πλέον», με τα σταθερά «βήματα» της Αλέκας, κράτησε τις δυνάμεις του και μπορεί πια να βλέπει με αισιοδοξία το μέλλον. «Πέρασε» τους κάβους της κατάρρευσης του κομμουνισμού, της διάσπασής του και της αμερικανικής μονοκρατορίας. Τώρα που η Ρωσία ξαναβρήκε τον βηματισμό της, η Κίνα «φαίνεται στον ορίζοντα» και οι περιφέρειες αναδιατάσσονται, η Αλέκα Παπαρήγα δεν είναι μόνη με τον Φ. Κάστρο στον κόσμο. Στη Λατινική Αμερική, όπου ταξίδεψε, φαίνεται να υπάρχει ελπίδα για τους εργαζόμενους και τα εργατικά κινήματα. Τώρα στα 64 της χρόνια, έχοντας μόνο την κόρη της (που ασχολείται κυρίως με τη μουσική και λίγο με τη… δημοσιογραφία) κρίνει ότι πέτυχε την αποστολή της.

Έχει σημασία να δούμε όμως πώς και γιατί, λίγο μετά το 13ο Συνέδριο του ΚΚΕ, ο Χ. Φλωράκης φώναξε στο σπίτι του στο Χαλάνδρι τους «γέρους» του κόμματος να συζητήσουν και να αποφασίσουν για το μέλλον του κόμματος (που τελικά ήταν το μέλλον και της Αλέκας). Εκτός από τον Χαρίλαο, εκείνο το βράδυ πήγαν στη συνάντηση ο Νίκος Καλούδης, η Ρούλα Κουκούλου, ο Κώστας Τσολάκης και ο Αντώνης Αμπατιέλος. Οι «5» έπρεπε να αποφασίσουν ποιος θα έπαιρνε τη θέση του Γρηγόρη Φαράκου, που ουσιαστικά είχε αναγορευθεί σε «μαύρο πρόβατο» για τον Περισσό. Αρχικά το μυαλό τους πήγε στον Δημήτρη Γόντικα, αλλά εκείνος είχε αντιρρήσεις. Ύστερα από πολλή κουβέντα όλοι μαζί κατέληξαν στην Αλέκα, που ήταν ήδη πετυχημένη γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας και μέλος του Πολιτικού Γραφείου του Περισσού. Έτσι, σε ηλικία 46 χρόνων, λίγες μέρες μετά, αναμετρήθηκε με τον Γ. Δραγασάκη (που τον στήριζαν Μίμης Ανδρουλάκης, Παναγιώτης Λαφαζάνης, Νίκος Χουντής και Δημήτρης Καραγκουλές) και τον κέρδισε οριακά με ψήφους 57-54! Το αποτέλεσμα ήταν έπειτα από λίγο όλη η λεγόμενη «ανανεωτική πτέρυγα» του ΚΚΕ να μετακομίσει στην Κουμουνδούρου, προκαλώντας τη διάσπαση του κόμματος. Καταλαβαίνεται γιατί έκτοτε της Αλέκας «της σηκώνεται η τρίχα κάγκελο» όταν ακούει ΣΥΝ και ΣΥΡΙΖΑ και προφανώς θα ήταν ιδιαίτερα ευτυχής, όπως λένε, εάν το κόμμα αυτό εξαφανιζόταν από το πολιτικό σκηνικό… Άλλωστε δεν είναι μυστικό ότι επιδιώκει να μονοπωλεί την έννοια της «αριστεράς» στα κοινοβουλευτικά πλαίσια, μετά και τη… λεηλασία ιδεών, συνθημάτων και ανθρώπων που δέχθηκε το ΚΚΕ μετά το 1974 από το ΠΑΣΟΚ του Α. Παπανδρέου.

Όσοι ασκούν κριτική στην Αλέκα την κατηγορούν ότι «οδήγησε το κόμμα στον σεχταρισμό». Μάλιστα φτάνουν κάποιοι στο σημείο να υποστηρίζουν ότι αρκετά αργότερα ο Χ. Φλωράκης έλεγε σε συνομιλητές του ότι η επιλογή της Παπαρήγα «ήταν μεγάλο λάθος μου». Γι’ αυτό, προσθέτουν, δεν πήγαινε στον Περισσό, προς το τέλος της ζωής του! Αλήθεια; Ψέματα; Ποιος να ξέρει πλέον… Κάποτε ίσως γραφτεί ποια είναι η αλήθεια…

Πάντως η ηγεσία του ΚΚΕ απέδωσε τις δέουσες τιμές στον «Καπετάν Γιώτη» μετά τον θάνατό του και έκανε μουσείο το σπίτι του, μια και δεν είχε δική του οικογένεια.

Όλα αυτά τα χρόνια που «κουμαντάρει» το ΚΚΕ δεν είχε ιδιαίτερα εσωκομματικά προβλήματα, εάν εξαιρέσει κανείς τις διαγραφές του Γιάννη Θεωνά και του Μήτσου Κωστόπουλου στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και την αποχώρηση του τότε εκπροσώπου Τύπου Μάκη Κοψίδη, που δημιούργησαν πρόσκαιρες αναταράξεις. Από τη στιγμή που απέφυγε και τις πολιτικές γκάφες οι σύντροφοί της τη θεωρούν πετυχημένη και έτσι την αντιμετωπίζουν…

Από τις φράσεις της που έμειναν (και έχουν και έναν ιδιαίτερο πολιτικό συμβολισμό) ξεχωρίζει αυτό που είπε το 2001 για την τρομοκρατική επίθεση στις ΗΠΑ: «Ούτε κλαίμε ούτε γελάμε». Τότε πολλοί μίλησαν για κυνισμό…

Μια γυναίκα έξυπνη, άμεση στον χειρισμό υποθέσεων, με ικανότητα να πείθει για όσα λέει χωρίς πάντως να έχει ρητορικές ικανότητες, κάνει όσους αναζητούν τον αντικαταστάτη της… να αγωνιούν. Γιατί… δεν βρίσκουν! Η

ίδια –εάν τη ρωτήσει κανείς– το θεωρεί «παρωνυχίδα» και τον εαυτό της τον θεωρεί «απλό στρατιώτη του κόμματος»!

Θηλυκός Στάλιν…

Γεγονός είναι επίσης ότι σε πολλούς η Αλέκα Παπαρήγα θυμίζει έναν «θηλυκό Στάλιν» στη λογική του κόμματος (τηρουμένων των αναλογιών, χωρών και εποχών) και έχει σήμα κατατεθέν πολλές φορές τον «αντιπασοκισμό» αλλά και την αποστροφή της στην επονομαζόμενη «άλλη αριστερά» (π.χ. ήταν χαρακτηριστική η δήλωσή της ότι ο ΣΥΝ μοιάζει με «κουραμπιέ», όπως και ο φαρμακερός υπαινιγμός της ότι στον Περισσό δεν θα επιδιώξουν να κάνουν μεταγραφή την Κάρλα Μπρούνι για να έχουν ωραίες και ωραίους στο κόμμα)!

Η Αλέκα Παπαρήγα έρχεται από μακριά και οδηγεί με σταθερό χέρι το ΚΚΕ ανάμεσα στις (πολιτικές και κοινωνικές) συμπληγάδες προς το αύριο (που δείχνει κατάμαυρο για τους εργαζόμενους)… Δείχνει να θέλει να «παραδώσει» το τιμόνι, αλλά μάλλον αυτό θα γίνει όταν θα φυσήξουν ούριοι άνεμοι στα πανιά σε ανοιχτή θάλασσα. Μέχρι τότε, «καπετάνισσα» στο τιμόνι για τα εργατικά δικαιώματα, για μια καλύτερη ζωή για τους εργαζόμενους απέναντι στο κεφάλαιο και την πλουτοκρατία, για μια σοσιαλιστική κοινωνία, θα συνεχίσει να δίνει το τέμπο σαν μια άλλη «κόκκινη Μπουμπουλίνα»…