Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΣΑ ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΑ ΝΕΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Είναι τόση η αβεβαιότητα της διεθνούς οικονομίας και τόσο ακαθόριστος ο χρόνος διάρκειας της τωρινής κρίσης, που οι προβλέψεις για την όποια διαμόρφωση των οικονομικών μεγεθών κινδυνεύουν να υπερφαλαγγιστούν από τα γεγονότα μέσα σε μερικές μέρες. Έτσι, με τη σκέψη αυτή πρέπει να μιλάμε περί πρώτης (μηνιαίας) επικαιροποίησης του ΠΣΑ. Απόδειξη και ο ισχύων κρατικός προϋπολογισμός ’09, που άντεξε έναν μήνα από την ψήφισή του στη Βουλή.
Το πρώτο σχόλιό μας είναι ότι καθίσταται πλέον ανάγκη η κατάρτιση και ψήφιση από τη Βουλή «επικαιροποιημένου προϋπολογισμού ’09», αφενός γιατί ο τωρινός δεν αντέχει πλέον για να είναι οδηγός της δημοσιονομικής διαχείρισης και αφετέρου γιατί η ίδια η κυβέρνηση με την αναθεώρηση του ΠΣΑ τον κατέστησε άχρηστο. Και βέβαια το ΠΣΑ δεν έχει καμία νομική ισχύ, ενώ ο κρατικός προϋπολογισμός είναι τυπικά νόμος του κράτους και κατά τη γνώμη μας δεσμευτικός, τουλάχιστον καθόσον αφορά το ύψος των κρατικών δαπανών και το μέγεθος του ετήσιου δανεισμού του κράτους. Το ΠΣΑ, αναθεωρημένο ή μη, δεν είναι τίποτε παραπάνω, από νομική άποψη πάντα, από μια αναφορά προς την προϊσταμένη Αρχή (εν προκειμένω την ΕΕ) του ευπειθέστατου υφισταμένου «περί εξωπετάξεως του κρατικού προϋπολογισμού».

Α ν το επικαιροποιημένο ΠΣΑ παρουσιάζει κάποιο ενδιαφέρον, αυτό προσμετράται όχι από την
ακρίβεια των προβλέψεών του, αλλά από το κατά πόσο βοηθάει ή όχι στην αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης και επιδρά θετικά στην προσπάθεια περιορισμού των αρνητικών επιπτώσεών της.
Όταν τον περασμένο Νοέμβριο ο τότε υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κατέθεσε στη Βουλή προς ψήφιση τον προϋπολογισμό ’09, από τη στήλη μας αυτή είχαμε προειδοποιήσει ότι οι βασικές παραδοχές πάνω στις οποίες είχε στηριχθεί η κατάρτισή του δεν ήταν δυνατόν να επαληθευτούν και συνεπώς ο προϋπολογισμός θα ακυρωνόταν από τις οικονομικές εξελίξεις.
Τώρα βλέπουμε ότι το αναθεωρημένο ΠΣΑ είναι περισσότερο προσγειωμένο και πιο ρεαλιστικό. Βλέπει την κρίση και προσπαθεί να την αντιμετωπίσει. Αυτό που δεν «έβλεπε» ο κ. Αλογοσκούφης και φυσικά δεν προσπαθούσε να το αντιμετωπίσει. Προέβλεπε αύξηση του ΑΕΠ για το 2009 με ρυθμό 2,7%, μείωση του ελλείμματος στο 2% και αύξηση των εσόδων κυρίως από τη φορολογία κατά 7,5 δισ. ευρώ περίπου. Λες και βρισκόμαστε στην εποχή της άνθησης της παγκόσμιας και της ελληνικής οικονομίας. Και αυτό ήταν το μοιραίο του λάθος. Θέλησε να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του «ιερατείου των Βρυξελλών» με τον φανατισμό του νεοφώτιστου. Κοινοτικές παρωπίδες.
Το αναθεωρημένο ΠΣΑ λαβαίνει υπόψη του την κρίση. Και προβλέπει ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ για το 2009 στο 1,1%, για το 2010 στο 1,6% και για το 2011 στο 2,3%. Ρεαλιστικές οι προβλέψεις αυτές. Και υπενθυμίζουμε ότι συμπίπτουν απόλυτα με τις εκτιμήσεις και τις προβλέψεις που αναφέρουμε στο άρθρο μας από τη στήλη μας αυτή της Κυριακής 25/1/2009. Για το έλλειμμα το ΠΣΑ προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ στο 3,7 για το 2009, στο 3,2% για το 2010 και στο 2,6% για το 2011. Και για την ανεργία προβλέπει αύξηση στο 8% για το 2009 (από 7,5% το 2008) και για το 2010 και για το 2011.
Νομίζω ότι το ΠΣΑ στην πρόβλεψη της ανεργίας αστοχεί. Η αύξησή της θα είναι μεγαλύτερη. Και το ύψος της θα εξαρτηθεί από τα μέτρα που θα λάβει η κυβέρνηση για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας.
Βοηθάει όμως η οικονομική πολιτική, που αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία στηρίχτηκε η κατάρτιση του επικαιροποιημένου ΠΣΑ, στην αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης; Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα και το ζητούμενο.
Ασφαλώς, σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό ’09 παρουσιάζει αρετές, αλλά και αδυναμίες. Πρώτη και βασική του αρετή είναι ότι απελευθερώνεται από το «μααστριχτικό σύνδρομο» του ελλείμματος. Μεταθέτει για το 2011 τη μείωση του ελλείμματος κάτω από το
όριο του 3%. Με το δεδομένο αυτό, το Δημόσιο αυξάνει τις δυνατότητες να διοχετεύσει περισσότερους χρηματικούς πόρους στην προσπάθειά του να τονώσει τη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών, έτσι ώστε να συγκρατηθεί η ανεργία, όσο αυτό είναι δυνατόν. Αυτό το περιθώριο που δημιουργείται με την αύξηση του ελλείμματος πρέπει εξ ολοκλήρου να δαπανηθεί για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας και των οικονομικά ασθενέστερων πολιτών. Η κυβέρνηση, μέσα στον πανικό της για τις συνέπειες της κρίσης και την ανυπαρξία σχεδίου αντιμετώπισής της,
έσπευσε χωρίς σκέψη να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια στο πακέτο των 28 δισ. ευρώ υπέρ των τραπεζιτών. Και
υπάρχει και η πονηρή σκέψη ότι αυτό έγινε και εδώ και στα άλλα κράτη για να μη χάσουν τις υψηλές τους καταθέσεις οι «Ηρακλείς του Στέμματος».
Έτσι, η πραγματική οικονομία και οι αδύναμες εισοδηματικά κατηγορίες πολιτών έμειναν εντελώς χωρίς μέριμνα.
Μια δεύτερη αρετή του ΠΣΑ είναι και ο προβλεπόμενος περιορισμός των φορολογικών εσόδων κατά 2,5 δισ. ευρώ σε σύγκριση με αυτά που προβλέπει ο ψηφισθείς προϋπολογισμός του 2009. Η δική μας η ευχή είναι να καταφέρει το κράτος να εισπράξει 6,5 δισ. ευρώ περισσότερα από το 2008. Το θεωρούμε απίθανο, αλλά μόνον έτσι θα αποφύγει η κυβέρνηση τις κοινοτικές πιέσεις για την εξεύρεση νέων πηγών εσόδων. Και αυτό βέβαια δεν θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κρίσης. Αν δηλαδή αυξηθεί η φορολογία και το φοροκυνηγητό, η κρίση θα επιδεινωθεί. Και στην περίπτωση αυτή θα χαθεί η ευκαιρία περιορισμού των αρνητικών επιπτώσεων. Η οποιαδήποτε επιβάρυνση στην πραγματική οικονομία και στα νοικοκυριά απαγορεύεται.
Μεγάλο πρόβλημα υπάρχει και στις κρατικές δαπάνες. Και εκεί πρέπει να στρέψει όλη του την προσοχή ο κ. Παπαθανασίου. Είναι απόλυτη ανάγκη να ξεριζωθεί η συμπεριφορά του νεόπλουτου και σπάταλου κράτους. Στο θέμα αυτό οι υπεύθυνοι κυβερνητικοί και υπηρεσιακοί παράγοντες από το 1995 και μετά δεν δείχνουν συμπεριφορά «συνετού οικογενειάρχη» στη δημοσιονομική διαχείριση. Έχουν υιοθετήσει και πραγματοποιούν πολυτελείς κρατικές δαπάνες.
Πρέπει να πέσει «μαχαίρι» στις δαπάνες διαφήμισης και δημοσίων σχέσεων, στις δαπάνες που περιλαμβάνονται στο όργιο των κρατικών επιδοτήσεων, στις δαπάνες για δεξιώσεις και τελετές, στις προσλήψεις υψηλόμισθων συμβούλων στα υπουργεία που δεν προσφέρουν τίποτε απολύτως, στις αδικαιολόγητες υπερωρίες των δημοσίων υπαλλήλων, στις μετακινήσεις τους και στις δαπάνες για συμμετοχή σε συμβούλια, επιτροπές κ.λπ. Οι επιτροπές και τα συμβούλια να συνέρχονται στις εργάσιμες ώρες και χωρίς
αμοιβή για τα μέλη-δημοσίους υπαλλήλους. Μόνον με προϋπολογισμό λιτότητας, όπως απαιτούν οι περιστάσεις, θα δημιουργηθούν τα περιθώρια για την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας και των ασθενέστερων κατηγοριών πολιτών. Ήρθε η ώρα να καταλάβουν επιτέλους οι κυβερνήσεις μας ότι η δημοσιονομική εξυγίανση πρέπει να στηριχθεί στον περιορισμό των δαπανών σκοπιμότητας και πολυτέλειας και όχι στην επαύξηση του φορολογικού βάρους, στην εκποίηση της δημόσιας περιουσίας και στην αύξηση των χρεών του Δημοσίου.
Ως αδυναμία των μέτρων που μελετά η κυβέρνηση θεωρούμε τη μείωση των αυξήσεων στις πενιχρές συντάξεις. Η αύξηση του 2,5% είναι αδικαιολόγητα χαμηλή. Εμπαιγμός και ασέβεια στα γηρατειά, που είναι οικονομικά εξαθλειωμένα. Και έπαυσαν πλέον να είναι υπερήφανα! Οι μισθωτοί καλούνται και πάλι σε «αειφόρο λιτότητα», που έχει καταλήξει σε μόνιμη ένδεια! Και για πράξεις ή παραλείψεις για τις οποίες δεν φταίνε καθόλου. Ας προσέξει το πρόβλημα αυτό η κυβέρνηση.
Όλα όσα γράφουμε σήμερα, που
αφορούν το επικαιροποιημένο ΠΣΑ και την αναθεώρηση του προϋπολογισμού ’09, συνιστούν τη νέα δημοσιονομική πολιτική της κυβέρνησης. Όμως επ’ ουδενί λόγο μπορούν να θεωρηθούν ως αλλαγή της γενικότερης οικονομικής πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση. Είναι μέτρα άμεσης βοήθειας στο γερασμένο και φθαρμένο νεοφιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο, από το οποίο οι περισσότερες κυβερνήσεις άρχισαν να παίρνουν αποστάσεις.
Δυστυχώς, δεν διαβλέπουμε ούτε την παραμικρή πρόθεση της κυβέρνησης να απομακρυνθεί από την αποτυχημένη οικονομική πολιτική των κυβερνήσεων Σημίτη, την οποίαν με ζηλευτή αφοσίωση εξακολούθησε. Και όλα δείχνουν ότι είναι αποφασισμένη να συνεχίσει την πορεία αυτή μέχρι συντριβής, δικής της (μικρό το κακό) και της ελληνικής οικονομίας. Έχει η κυβέρνηση παραδοθεί άνευ όρων στην οικονομία της ελεύθερης – ασύδοτης αγοράς, που δημιούργησε τη σημερινή οικονομική κρίση.
Πού είναι η νέα οικονομική πολιτική; Πού είναι η συγκρότηση οργάνων ελέγχου των αγορών; Πού είναι η κρατικοποίηση έστω μιας μεγάλης τράπεζας; Πού είναι οι μηχανισμοί διασποράς του παραγόμενου εισοδήματος; Πού είναι τα μέτρα στήριξης των μισθωτών, των μικρομεσαίων επιτηδευματιών και των αγροτών; Πού είναι η απομόνωση από την οικονομική δραστηριότητα των μεσαζόντων, των αεριτζήδων, των νταβατζήδων και των λοιπών παράσιτων που γεννάει η ελεύθερη, ανεξέλεγκτη αγορά; Πού είναι το κοινωνικό κράτος και η θέσπιση κατώτατης σύνταξης για όλους; Πού είναι η μέριμνα για τους αδυνάτους; Να συνεχίσουμε;
Δεν ωφελεί. Όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει νέα οικονομική πολιτική.
Κύριε πρωθυπουργέ, ευκαιρία είναι να αρχίσετε από τώρα τις προσπάθειες για μια νέα πολιτική, για να καταφέρουμε κάποτε να οικοδομήσουμε την «υπέρ των αδυνάτων πολιτεία». Είναι κοινωνική απαίτηση και στάδιο ευγενών αγώνων.