Αυτός που έχει πάθος και όραμα θα τα καταφέρει!

– Η ελληνική κοινωνία έχει αλλοιωθεί. Ζούμε, κακά τα ψέματα, σε μια κοινωνία ευμάρειας.
– Ανεργία υπάρχει όταν οι νέοι δεν κάνουν τη δουλειά που έχουν μεράκι.
Και ποιο είναι το μήνυμα, το συμπέρασμα ζωής; Η καταξιωμένη τραγουδίστρια, που ανοίγει τα φτερά της γι’ άλλους τόπους, με μεγάλο σταθμό την Ισπανία, λέει:
«Αυτός που έχει πάθος και όραμα θα τα καταφέρει!».
Και έτσι είναι. Βάζει όμως και ένα ερώτημα, που καταρρίπτει το μεγάλο μύθο της επιρροής της τηλεόρασης.
– «Μας λένε πόσοι βλέπουν τηλεόραση. Γιατί δεν μας λένε και πόσοι δεν βλέπουν;».
Η απάντηση απλούστατη. Γιατί τότε θα φανεί και ποια είναι η δύναμη της οθόνης. Έχει πολλά μηνύματα η συζήτηση που είχαμε με την Ελευθερία Αρβανιτάκη. Θα το διαπιστώσετε και εσείς στη συνέχεια.

// Κυρία Αρβανιτάκη, επιστρέφετε στη δισκογραφία μ’ ένα νέο, πολυσυλλεκτικό cd, που έχει τίτλο «Και τα μάτια και η καρδιά». Μια διεθνής παραγωγή που γεννήθηκε από τη συνεργασία σας με το σημαντικό Ισπανό συνθέτη –βραβευμένο με δύο Grammy– Χαβιέ Λιμόν. Όλοι μιλούν για ένα μουσικό δώρο και μια έκδοση πολλών «καρατίων»… Πώς έγινε αυτή η συνάντηση;

«Αυτή η συνάντηση έγινε γιατί κάποιοι Έλληνες συνεργάτες μου προσκάλεσαν στην Ισπανία τον Χαβιέ Λιμόν να ακούσει κάποια συναυλία μου. Εκείνος κατάλαβε ότι το αύριο της μουσικής είναι αυτό: οι κουλτούρες να αλληλοσυμπληρώνονται. Η ελληνική μουσική να συμπράττει με τον κουβανέζικο ήχο, το πάθος της κιθάρας φλαμέγκο, τη σέρβικη μπαλάντα. Ο Χαβιέ Λιμόν αυτήν τη στιγμή είναι ο πιο σημαντικός Ισπανός μουσικός παραγωγός».

// Γιατί το ελληνικό τραγούδι δεν περνάει στο εξωτερικό;

«Δεν πιστεύω ότι φταίει η μουσική μας ή η γλώσσα μας. Δεν είναι αυτά τα εμπόδια. Απλά δεν έχουμε δουλέψει τους μηχανισμούς επικοινωνίας με τους μουσικούς παράγοντες της κάθε χώρας. Δεν έχει λυθεί ο κόμπος της επικοινωνίας. Τώρα αρχίζει και ανοίγει, αλλά έχουμε περάσει χρόνια στο καβούκι μας».

// Τι είναι το τραγούδι, η μουσική για εσάς;

«Τρόπος έκφρασης. Είναι ευτυχία. Είναι ζωή».

// Και η έμπνευση;

«Η έμπνευση είναι πάντα ο έρωτας, η ζωή, ο θάνατος, τα πάθη, η φιλία και τα κοινωνικά ζητήματα. Αυτά απασχολούν βαθιά τον άνθρωπο».

// Τη δεκαετία του ’80 παρουσιάσατε ξανά στο κοινό ρεμπέτικα, λαϊκά, σμυρνέικα, Τσιτσάνη, Χιώτη, Καλδάρα…

«Λοιπόν, θα σας πω μια αλήθεια… Δεν είχα σκοπό να γίνω τραγουδίστρια. Λογίστρια σπούδασα. Το τραγούδι προέκυψε τυχαία και έγινε με πολύ νεανική ορμή. Αυτά τα τραγούδια που λέτε, τα ρεμπέτικα, τα σμυρνέικα, οι νέοι της εποχής αυτής δεν τα ανακαλύψαμε για να συστηθούμε στο κοινό. Δεν αντιγράψαμε τον ήχο τους. Όχι. Τα ενστερνιζόμασταν. Όταν ξανατραγουδήσαμε λάιβ αυτά τα τραγούδια το κάναμε με αγάπη και ειλικρίνεια. Και όταν είσαι ειλικρινής τόσο πιο αυθεντικό είναι το κάλεσμα…».

// Πώς σας φαίνονται τα πράγματα στο τραγούδι; Είστε ικανοποιημένη με τα τραγούδια που ακούτε;

«Όταν περνάει κρίση η κοινωνία, το πρώτο πράγμα που θα περάσει κρίση είναι το τραγούδι… Ο καθρέφτης της κοινωνίας είναι το τραγούδι, γιατί είναι η πιο λαϊκή έκφραση του ανθρώπου. Η κρίση πλέον βρίσκεται στο πρώτο πλάνο. Αλλά αν κάποιος γνωρίζει από μουσική θα ψάξει σήμερα στο δεύτερο πλάνο. Εκεί που υπάρχουν ερμηνευτές, συνθέτες, στιχουργοί που ακόμη δημιουργούν. Αυτοί οι δημιουργοί ακόμη αντέχουν στο χρόνο!».

// Είναι το εύπεπτο εμπορικό; Γιατί τα τελευταία χρόνια πάνε να μας πουλήσουν ένα μύθο… Όσοι ξέρουν βλέπουν ότι το έντεχνο είναι αυτό που πάει καλά στις κυκλοφορίες δίσκων…

«Όχι, δεν πρόκειται για διαστρέβλωση. Υπάρχουν τραγούδια, αυτά που τα λέω εγώ για διασκέδαση, που είναι χαριτωμένα και κάνουν καλές πωλήσεις. Το καλό και το κακό υπάρχει παντού. Οι πωλήσεις όμως –και πάλι θα επιστρέψω σ’ αυτό– υπολογίζονται στη διάρκεια του χρόνου. Έτσι μετριούνται. Όταν βλέπω στη λίστα με τα cd μου ότι ο δίσκος που έκανα πριν από 15 χρόνια ακόμη πουλάει, ε, αυτός είναι ο πιο εμπορικός μου δίσκος».

// Πώς έγινε το τραγούδι εικόνα;

«Τα ριάλιτι ευτελίζουν την τέχνη του τραγουδιού, που είναι πολύ υψηλή τέχνη! Τα τάλεντ σόου κεντράρουν στην τραγουδιστική πράξη και όχι στο τι σημαίνει ρεπερτόριο. Το τραγούδι είναι μια παρέα μεγάλη… μουσικοί, τραγουδιστές, συνθέτες, στιχουργοί, ενορχηστρωτές, παραγωγοί. Όλοι αυτοί πασχίζουν για τη δημιουργία. Γι’ αυτούς τους ανθρώπους, γι’ αυτήν τη μεγάλη οικογένεια, αυτό που γίνεται σήμερα είναι ντροπή!».

// Πώς σας φαίνεται που κάποιοι συνάδελφοί σας τραγουδώντας τη νύχτα βγάζουν εκατομμύρια προσφέροντας μόνο κορμί και όχι φωνή;

«Από τη στιγμή που η εικόνα είναι το ζητούμενο; Από τη στιγμή που ο κόσμος την πληρώνει, γιατί όχι; Ελευθερία έχουμε… Είναι το εμπόριο της τέχνης. Η τέχνη ωστόσο είναι πάντα ζωογόνος. Το τραγούδι είναι αναγκαίο. Είναι λύτρωση, είναι παρηγοριά, είναι ζωή».

// Τι θα συμβουλεύατε τα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με τη μουσική;

«Στο τραγούδι είμαι 29 χρόνια. Αυτό που θα τους έλεγα είναι ότι η δισκογραφία δεν είναι όπως παλιά. Δεν επενδύουν οι δισκογραφικές εταιρείες πάνω σ’ έναν καλλιτέχνη, γιατί απλά δεν έχουν όραμα για την ελληνική μουσική. Οι δισκογραφικές εταιρείες παίζουν ρόλο πλέον διαμεσολαβητικό. Δεν πρόκειται να παράγουν έργο. Οι νέοι για να υπάρξουν μέσα στην τέχνη του τραγουδιού πρέπει να παρουσιαστούν μέσα από το διαδίκτυο. Έχω πολλά παραδείγματα μουσικών που ξεκινούν από το διαδίκτυο…».

// Είπατε ότι το σύγχρονο τραγούδι καθρεφτίζει μια κοινωνία σε κρίση. Αλήθεια, πώς βλέπετε σήμερα τους Έλληνες; Η ανεργία θα τους χτυπήσει την πόρτα και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το μόνιμο άγχος τους είναι η οικονομία…

«Κοιτάξτε, η ελληνική κοινωνία έχει αλλοιωθεί. Είμαστε υπεύθυνοι όλοι μας για αυτήν την κοινωνία. Αυτές όμως οι αντιδράσεις των νέων, η εξέγερση για κάποιους, ήταν άναρθρη. Υπήρχε θυμός, υπήρχε ορμή, αλλά δεν εκφράστηκαν αιτήματα. Η εξέγερση αυτή δεν έφερε αποτελέσματα, ξεφούσκωσε και δεν δημιούργησε ένα νέο κοινωνικό λόγο. Μαζική διαδήλωση χωρίς πολιτικό λόγο; Πού ήταν τα συνθήματα; Δεν τα είδαμε. Ζούμε σε μια κοινωνία ευμάρειας, κακά τα ψέματα. Δεν έχουμε τις δυσκολίες που είχαν οι προηγούμενες γενιές. Ούτε πόλεμο ζούμε, ούτε εμφύλιο, ούτε χούντα. Ανεργία υπάρχει όταν οι νέοι δεν κάνουν τη δουλειά που έχουν μεράκι. Αυτοί που επιλέγουν το επάγγελμα που θέλουν, δεν θα αγχωθούν, θα αγωνιστούν. Μπορεί να έχουν μια κινητικότητα, αλλά η ζωή είναι αγώνας. Τουλάχιστον αυτά τα παιδιά δεν θα πέσουν σε κατάθλιψη. Η αρρώστια της εποχής μας. Και είναι πολύ ωραίο να σου αξίζει αυτό που σου δίνεται. Αυτός που έχει πάθος, όραμα για αυτόν και τον τόπο του, θα τα καταφέρει!».

// Είστε μητέρα. Πώς βλέπετε την κατάργηση των πανελληνίων εξετάσεων; Πόσο εφικτό είναι αυτό, όταν ανθεί η παραπαιδεία; Και τα φροντιστήρια τι θα γίνουν;

«Είναι τραγικό να ξεκινάς να γίνεις αρχιτέκτονας και να μπαίνεις σε μια άσχετη σχολή, να μένεις σ’ αυτή για τους γονείς σου, που σου λένε ότι πρέπει να έχεις ένα πτυχίο στα χέρια σου, και να χάνεις τελικά το όνειρό σου. Όλο αυτό είναι θλιβερό! Τα συμφέροντα είναι πάρα πολλά και δεν ξέρω αν τελικά θέλει το σύστημα να αλλάξει τον εκπαιδευτικό μας χάρτη. Αποτέλεσμα; Τα παιδιά να έχουν γίνει σήμερα οι σκληρότερα εργαζόμενοι. Το πρωί σχολείο, το απόγευμα φροντιστήριο, μετά τα αγγλικά, τα γυμναστήρια, η μουσική. Ούτε χρόνο να κοιμηθούν δεν έχουν. Όλες αυτές οι εξετάσεις παπαγαλίας τι είναι στην ουσία; Στείρες εξετάσεις χωρίς γνώση».

// Τι σας εκνευρίζει στο νεοέλληνα;

«Ότι δεν φάνηκε προνοητικός και αυτήν τη στιγμή πληρώνει την ανάγκη για επίδειξη. Πληρώνει τη μη σκέψη του!».

// Μη σκέψη υπάρχει και στους πολιτικούς μας;

«Σκέψη υπάρχει, έργο δεν υπάρχει. Πρώτον, αυτό πια με τη γραφειοκρατία μόνο ως αστείο το βλέπω πια. Δεύτερον, γιατί υπάρχει τέτοια ατιμωρησία; Η ατιμωρησία οδηγεί στην παρακμή. Τρίτον και πιο σημαντικό, γιατί δεν αγαπάμε αυτόν τον τόπο; Σαν να είμαστε από αλλού. Αυτήν την αίσθηση την έχω εδώ και χρόνια. Γιατί πετάς το μπουκάλι και το χαρτί στην παραλία; Καλά, δεν είσαι πολίτης της Ελλάδας; Δεν θα ξανακάνεις μπάνιο σ’ αυτήν την παραλία; Αλλά όταν οι ίδιοι υπουργοί παρανομούν…».

// Βλέπετε τηλεόραση;

«Δεν βλέπω. Ζούμε σε μια ψευδαίσθηση… Μας λένε πόσοι βλέπουν τηλεόραση. Γιατί δεν μας λένε πόσοι δεν βλέπουν; Τέλος πάντων, το μόνο που απασχολεί την τηλεόραση είναι η κερδοφορία. Ενώ θα μπορούσε να εκπολιτίσει… Τι ωραίο θα ήταν να υπήρχαν εκπομπές και σειρές που να κάλυπταν τις βασικές μας ανάγκες; Η τηλεόραση είναι ένα ισχυρό μέσο, αφού ζούμε στην εποχή της εικόνας, αλλά μας αφήνει να ζούμε στο μικρόκοσμό μας. Για δείτε τις ειδήσεις μας… Ακούτε ειδήσεις από όλο τον κόσμο;».

// Εσείς τι θέλετε να πραγματοποιήσετε στο μέλλον;

«Αυτό που θέλω είναι να συνεχίσω να διατηρώ την προσωπική μου ισορροπία. Να συνεχίσω να αγαπάω αυτό που κάνω. Να συνεχίσω να υπάρχω με τα θέλω μου».

// Ωραία ευχή…

«Μα, η ευτυχία τι είναι; Μικρές στιγμές που τις ανακαλείς στη μνήμη σου για να προκαλέσεις και άλλες!».