Από «μαύρο πρόβατο», «αχίλλειος πτέρνα» της Ευρώπης

Τώρα βέβαια δεν χρησιμοποιούν πια για την οικονομία μας τον χαρακτηρισμό «μαύρο πρόβατο της Ευρωπαϊκής Ένωσης», τον οποίο χρησιμοποιούσαν κατά κόρον τα τελευταία τριάντα χρόνια και πλέον τον χρησιμοποιούν και «ημέτεροι» (κόμματα, κομματικά στελέχη, δημοσιογράφοι κ.ά.), αλλά άλλες εκφράσεις από την ελληνική κλασική… γραμματεία, όπως «αχίλλειος πτέρνα της Ευρωζώνης» και «δούρειος ίππος της Ευρωζώνης»! Επίσης, στην πρόσφατη ετήσια έκθεσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως πάντοτε τα τελευταία τριάντα χρόνια, κάνει σκληρές συστάσεις προς τη χώρα μας για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και μείωση του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους.

Μια «ζωή» όλο «συστάσεις» και μηνύματα για την οικονομία της λαμβάνει η χώρα μας. Επί έναν αιώνα όλο μηνύματα και προειδοποιήσεις απευθύνονται στην Ελλάδα για την ανάγκη εξυγίανσης και ενίσχυσης της οικονομίας.
Το 1898 επιβλήθηκε ταπεινωτική πειθαρχία από τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο για τον περιορισμό του χρέους και των δαπανών. Τον Σεπτέμβριο του 1932 η χώρα μας προχώρησε σε συμβιβαστική διαπραγμάτευση του δημόσιου χρέους, αφού υποχώρησε στις διεθνείς πιέσεις. Το 1954 ετέθη για πρώτη φορά και μόνο για την Ελλάδα ως όρος για τη χορήγηση δανείου 15 εκατ. δολαρίων από τη Διεθνή Τράπεζα Ανασυγκρότησης η τακτοποίηση των παλαιών δανειακών υποχρεώσεων! Τον Νοέμβριο του 1962 πιέστηκε η χώρα μας να ρυθμίσει το προπολεμικό της χρέος με τους αμερικανούς ομολογιούχους, επί τη βάσει της αρχής «της αναγνωρίσεως του ονομαστικού κεφαλαίου», μολονότι την ίδια στιγμή οι Γερμανοί και οι Ιταλοί αρνούνταν να επιστρέψουν κατοχικές «πιστώσεις» 165 εκατ. στερλινών, όπως εγγράφως είχαν υποσχεθεί με τη Συμφωνία της Ρώμης!
Οι πιέσεις και οι συστάσεις αυτές ξανάρχισαν εντονότερα μετά την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας από τις αλλεπάλληλες ενεργειακές κρίσεις κατά τη δεκαετία του 1970, συνεχίστηκαν κατά τη δεκαετία του 1980, όταν επιβλήθηκε το σκληρό πρόγραμμα λιτότητας, και πύκνωσαν κατά τη δεκαετία του 1990 και στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2000, όταν η ελληνική οικονομία βάδιζε ακάθεκτα προς τη χρεοκοπία.
Με την ευκαιρία της νέας ετήσιας έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις νέες συστάσεις-καταπέλτης, παραθέτουμε ενδεικτικά ένα συνοπτικό χρονικό προηγούμενων, το ίδιο σκληρών εκθέσεων, με προειδοποιήσεις, συστάσεις, επισημάνσεις και διαπιστώσεις για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας:
= ΟΟΣΑ 1987: Ανάγκη άρσης των δομικών και θεσμικών εμποδίων. Έτσι κατέληγε η έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για την ελληνική οικονομία η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα αρχές Μαΐου του 1987.
= Ευρωπαϊκή Επιτροπή 1988: Διεύρυνση του χάσματος με την ΕΟΚ. Αυτήν τη διαπίστωση έκανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα από στοιχεία της που δημοσιεύθηκαν τότε.
= ΕΟΚ 1989: Επικίνδυνος κατήφορος. Αυτό προέκυπτε από την οικονομική έκθεση της ΕΟΚ του Φεβρουαρίου 1989.
= ΔΝΤ 1989: Σκληρές συστάσεις. Από την έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Απρίλιο του 1989.
= Κριστόφερσεν 1989: Προλάβετε την έκρηξη. Αυτό είχε ζητήσει, σε συνέντευξη Τύπου στις 28 Ιουνίου 1989, ο αρμόδιος Επίτροπος της ΕΟΚ Χένινγκ Κριστόφερσεν κατά την ανακοίνωση της οικονομικής έκθεσης για την Ελλάδα.
= Ευρωπαϊκή Επιτροπή 1989: Χαμένη δεκαετία. Καταπέλτης για την οικονομική πολιτική που εφαρμόστηκε στη χώρα μας κατά τη δεκαετία του 1980 ήταν η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ελληνική οικονομία που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 19 Οκτωβρίου 1989.
= ΟΟΣΑ 1989! Επιδείνωση. Χρειάζεται ισχυρή θέληση και συναίνεση» κατέληγε η έκθεση του ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα τον Δεκέμβριο του 1989 και πρότεινε ιδιωτικοποιήσεις, κατάργηση ΑΤΑ, εξυγίανση του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος κ.λπ.
= ΟΟΣΑ 1990: Τραγική η δεκαετία του 1980. Η διαπίστωση της έκθεσης του ΟΟΣΑ που δόθηκε στη δημοσιότητα στις αρχές Φεβρουαρίου 1990 και η οποία συνοδευόταν από μελαγχολικά στοιχεία για τη χαμένη δεκαετία κατά τομείς.
= ΟΟΣΑ 1990: Άδεια ασφαλιστικά ταμεία. Το συμπέρασμα της έκθεση του ΟΟΣΑ τον Φεβρουάριο 1990.
= Δραματική επιστολή Ντελόρ. Με ημερομηνία 19 Μαρτίου 1990, ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ έστειλε στον τότε πρωθυπουργό Ξεν. Ζολώτα πολυσέλιδη επιστολή με σκληρό περιεχόμενο για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και έκανε δραματική έκκληση για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων.
= ΔΝΤ 1990: Προτείνει, αλλά… Μετά τα οικονομικά μέτρα που εξήγγειλε η νέα τότε κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τον Απρίλιο του 1990, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κατήρτισε συμπληρωματική έκθεση για την ελληνική οικονομία (δόθηκε στη δημοσιότητα περί τα μέσα Ιουνίου 1990), στην οποία πρότεινε αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα και απόλυση των υπεράριθμων εργαζομένων στον δημόσιο τομέα, σημαντική μείωση των δημοσίων δαπανών, διεύρυνση της φορολογικής βάσης και πάταξη της φοροδιαφυγής.
= ΟΟΣΑ 1990: Αύξηση της ανεργίας. Αυτό προέβλεπε η έκθεση του ΟΟΣΑ που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Δεκέμβριο του 1990.
= Νέα σκληρή έκθεση της ΕΟΚ το 1992: Τον Απρίλιο του 1992 δόθηκε στη δημοσιότητα η νέα -τρίτη από τότε που συμφωνήθηκε η χορήγηση του δανείου- έκθεση, η οποία ξεπερνούσε σε σκληρότητα ακόμη και παρόμοιες του ΟΟΣΑ και του ΔΝΤ.
= Ζακ Ντελόρ 1992: Αμέτοχη η Ελλάδα στην ευρωπαϊκή πορεία. Στις 26 Μαΐου 1992 ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ ήταν προσκεκλημένος για να τιμηθεί με το βραβείο Ωνάση και για να συμμετάσχει στη γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων. Έκανε σκληρές δηλώσεις και αποκάλυψε την ολιγωρία ή την αδιαφορία των τότε κυβερνήσεων στην προώθηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, που θα έφερναν τη χώρα μας πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
= ECOFIN: Υπό «επιτήρηση» από το 1994! Στις 19 Σεπτεμβρίου 1994 συζητήθηκε στο Συμβούλιο ECOFIN το Πρόγραμμα Σύγκλισης 1994-98 που είχε καταθέσει η τότε ελληνική κυβέρνηση προς έγκριση. Στο κείμενο συμπερασμάτων του ECOFIN τονίζονται και τα ακόλουθα: «Το Συμβούλιο συμφώνησε να επανεξετάσει, στο πλαίσιο των διαδικασιών πολυμερούς εποπτείας της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης και της διαδικασίας ελέγχου των υπερβολικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων, την εφαρμογή του Προγράμματος Σύγκλισης σε ετήσια βάση καθ’ όλη την περίοδο που ισχύει αυτό το πρόγραμμα (1994-98)».
= ΔΝΤ 1997: Προχωρήστε σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Με τις σκληρές επισημάνσεις και συστάσεις που περιέχονται στα «εμπιστευτικά» προκαταρκτικά του συμπεράσματα για το 1997 (βάσει του άρθρου IV), το ΔΝΤ έρχεται να ταράξει για μια ακόμη φορά την ελληνική κυβερνητική μακαριότητα και τις γνωστές «χαρούμενες» προβλέψεις και προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
= Ευρωπαϊκή Επιτροπή 1998: Ικανοποιείται ένα μόνο κριτήριο του Μάαστριχτ. Οι προβλέψεις των εκθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ινστιτούτου για την πορεία εναρμόνισης της Ελλάδας στα κριτήρια του Μάαστριχτ, που δόθηκαν στη δημοσιότητα στις 26 Μαρτίου του 1998, συνέτριψαν τις συστηματικά αισιόδοξες προβλέπεις της τότε ελληνικής κυβέρνησης και διαπίστωναν ότι μόνο ένα από τα κριτήρια του Μάαστριχτ πληρούσε το 1999 η χώρα μας (έλλειμμα) και ότι, συνεπώς, παρά την υποτίμηση της δραχμής, η ένταξή μας στην ΟΝΕ με βάση τα ονομαστικά κριτήρια δεν φαινόταν πιθανή.
= Νέα έκθεση-κόλαφος του ΔΝΤ το 2001: Η πολυσέλιδη Έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα το 2001 είναι ένας νέος κόλαφος για τη χώρα μας και την οικονομική πολιτική που εφαρμοζόταν και τις μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να προωθηθούν (αναφέρονται αναλυτικά).
= Τα ίδια και χειρότερα το 2003: Χαμένη δεκαπενταετία. Δύο σημαντικές εκθέσεις, μία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μία του Economist Corporate Network (τμήμα του ομίλου The Economist) με θέμα «Μαθήματα για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη από την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα και την Ιρλανδία», απετέλεσαν νέο κόλαφο για τη χώρα μας το φθινόπωρο του 2003. Με την πρώτη έκθεσή της, την εξαμηνιαία φθινοπωρινή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (δόθηκε στη δημοσιότητα στις 29 Οκτωβρίου 2003) υπενθύμιζε την πάγια αδυναμία της ελληνικής κυβέρνησης να χαλιναγωγήσει την ανεργία, τον πληθωρισμό ή τα ελλείμματα και εξέφρασε την ανησυχία της για το οικονομικό αύριο της Ελλάδας. Όσον αφορά την έκθεση του Economist Corporate Network, σημειώνεται ότι ασχολείτο με τα διδάγματα που πρέπει να αντλήσουν οι προς ένταξη χώρες της Κεντρικής Ευρώπης από τις άλλες μικρές χώρες και κατέληγε ότι η ελληνική οικονομία δεν πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα για τις νέες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης! «Η Ελλάδα», τονιζόταν, «έγινε μοντέλο για οτιδήποτε μπορεί να πάει στραβά μετά την ένταξη στην ΕΕ».
Τα ίδια περίπου επαναλαμβάνονταν σε όλες τις εκθέσεις όλων των διεθνών οργανισμών και μετά το 2004.