Το μεγάλο κόλπο με τα «λαϊκά» ομόλογα
Οι επίδοξοι ραντιέρηδες πιάστηκαν… αδιάβαστοι, παρασύρθηκαν από το δέλεαρ του εγγυημένου τόκου (5,5% ετησίως) και πλήρωσαν σε πολύ υψηλές τιμές τους τίτλους του Δημοσίου, αφήνοντας μεγάλο κέρδος στις τράπεζες, επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς.
«Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι οι αποταμιευτές γνωρίζουν τι ακριβώς αγοράζουν» τονίζει χαρακτηριστικά στο «Π» στέλεχος dealing room μεγάλης τράπεζας που πρωτοστάτησε τόσο στην αρχική έκδοση των 5ετών ομολόγων από το Δημόσιο, όσο και στη διαδικασία διάθεσης μέρους της έκδοσης στο αποταμιευτικό κοινό, που άρχισε την Πέμπτη και ολοκληρώνεται στις 4 Φεβρουαρίου.
Όπως εξηγεί το ίδιο στέλεχος, οι αποταμιευτές που προσήλθαν στις τράπεζες ζητώντας «λαϊκά» ομόλογα δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι έχουν αντιληφθεί τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν, αγοράζοντας τους τίτλους σε τιμές αρκετά υψηλότερες από την ονομαστική τους αξία, τις οποίες πιθανότατα δεν πρόκειται να ξαναδούν μέχρι τη λήξη τους.
Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές θα είναι υποχρεωμένοι να κρατήσουν τους τίτλους μέχρι τη λήξη τους, όχι μόνο γιατί θα χάσουν το φορολογικό πλεονέκτημα και θα πληρώσουν φόρο τόκων 10%, αλλά και επειδή θα υποχρεωθούν να πουλήσουν τους τίτλους σε χαμηλή τιμή και να υποστούν κεφαλαιακή ζημιά.
Το μυστικό της τραπεζικής κερδοσκοπίας μέσω της διάθεσης των ομολόγων είναι απλό: Οι τράπεζες κρατούν το… μαχαίρι και το πεπόνι, σε μια μόνο κατ’ όνομα ελεύθερη διαπραγμάτευση για την τιμή διάθεσης των τίτλων. Το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει προσδιορίσει την τιμή διάθεσης των τίτλων, οι οποίοι δεν τίθενται σε διαπραγμάτευση σε μια δημόσια αγορά, όπως το Χρηματιστήριο, αλλά στην ηλεκτρονική αγορά της Τράπεζας της Ελλάδος, όπου συμμετέχουν μόνο τράπεζες.
Έτσι, οι επενδυτές ήταν ουσιαστικά στο έλεος των τραπεζών, οι οποίες τους πρότειναν τιμές αδικαιολόγητα υψηλές, ενώ «παρέλειπαν» να τους ενημερώσουν για τις ευκαιρίες που υπήρχαν να αγοράσουν από τη δευτερογενή αγορά άλλα ομόλογα του Δημοσίου, όπως τα τριετή, που προσφέρουν πολύ καλύτερη απόδοση. Με αυτές τις μεθοδεύσεις, ξαφνικά η τιμή των 5ετών ομολόγων αυτής της έκδοσης «απογειώθηκε» αμέσως μόλις άρχισε η διαδικασία διάθεσης στο αποταμιευτικό κοινό: Ενώ είχε υποχωρήσει κοντά στο 98,5, βρέθηκε την Πέμπτη πολύ κοντά στο 101!
Τραπεζικοί παράγοντες εκτιμούν ότι μέχρι τη λήξη της διαδικασίας οι τράπεζες θα «ξεφορτωθούν» ομόλογα αξίας άνω του 1 δισ. ευρώ, εγγράφοντας από τη διαφορά τιμής και ένα κέρδος που μπορεί να φθάσει τα 8 εκατ. ευρώ. Στην πραγματικότητα, το κέρδος των τραπεζών είναι πολύ μεγαλύτερο, αφού διαθέτουν τα ομόλογα και παίρνουν μετρητά, ενώ αν τα κρατούσαν θα έπρεπε να τα δεσμεύσουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να δανειστούν με επιτόκιο 2%.