Ποιος κυβερνάει τη Βολιβία;

Το δημοψήφισμα που έγινε την περασμένη Κυριακή ανέδειξε μια ισχυρότατη πλειοψηφία της τάξης του 60%, που υπερψήφισε τις προτάσεις του Έβο Μοράλες για το νέο Σύνταγμα, οι οποίες αφορούσαν: Τη δυνατότητα επανεκλογής του Προέδρου επί δύο συνεχόμενες πενταετίες, το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των 36 διαφορετικών φυλών ιθαγενών, τον κρατικό έλεγχο στα αποθέματα φυσικού αερίου, πετρελαίου και μεταλλευμάτων, την εκλογή των ανώτατων δικαστών, οι οποίοι παύουν στο εξής να διορίζονται, και επίσης την επιβολή ενός ανώτατου ορίου της τάξης των 5.000 εκταρίων το οποίο δεν πρέπει να υπερβαίνει κανένα λατιφούντιο. Το τελευταίο μέτρο, που περιορίζει την άγρια -προκαπιταλιστικής βαρβαρότητας- εκμετάλλευση των καλλιεργητών, προκάλεσε τον μεγαλύτερο ενθουσιασμό στις τάξεις των ιθαγενών, που αποτελούν την πλειοψηφία, κι έκανε και τον ίδιο τον Πρόεδρο Έβο Μοράλες να πει στην ομιλία του μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ότι «τώρα η Βολιβία επανιδρύεται, το αποικιακό κράτος τελειώνει, ο εσωτερικός και εξωτερικός εποικισμός τερματίζεται». Ενώ, σε αποστροφή του λόγου του, σαφώς επηρεασμένη από την ομιλία του Μπαράκ Ομπάμα στην Ουάσινγκτον, τόνισε πως «ύστερα από 500 χρόνια ξαναπαίρνουμε την πλατεία Μουρίλιο», αναφερόμενος στην κεντρική πλατεία της Λα Παζ, στην οποία δεν επιτρεπόταν να πατήσουν οι ιθαγενείς μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες.

Τα λόγια του 49χρονου Έβο Μοράλες δεν θα ήταν παρά θέμα χρόνου να υλοποιηθούν αν πραγματική εξουσία στη Βολιβία ήταν η κυβέρνηση κι ο λαός. Κάτι που δεν ισχύει, όπως φάνηκε από τις δηλώσεις που έκαναν το ίδιο κιόλας βράδυ του δημοψηφίσματος οι κυβερνήτες των τεσσάρων πλούσιων ανατολικών επαρχιών (από τις εννιά συνολικά που έχει η χώρα) οι οποίοι ζήτησαν την υπογραφή εθνικής συμφωνίας, αρνούμενοι στην πράξη να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και να δεσμευτούν για την εφαρμογή του. Επικαλούμενοι το γεγονός ότι στις επαρχίες τους καταψηφίστηκαν οι προτάσεις του Μοράλες για το νέο Σύνταγμα, το οποίο χαρακτηρίστηκε απ’ τον βρετανικό «Εκόνομιστ» ως «διαβατήριο για την Ουτοπία», οι κυβερνήτες των επαρχιών δήλωσαν με την πράξη τους ότι θα συνεχίσουν την ανυπακοή, απειλώντας τον Μοράλες με ανεξαρτητοποίησή τους και διάσπαση της χώρας. Με τη στάση τους οι κυβερνήτες (που δεν δίστασαν τον Σεπτέμβρη να δολοφονήσουν με τη βοήθεια των ιδιωτικών τους στρατών 20 χωρικούς οπαδούς του Μοράλες) εκδικούνται τον ιθαγενή Πρόεδρο για την αριστερή του πολιτική και συγκεκριμένα για την εθνικοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων, που έγινε εις βάρος της βρετανικής πολυεθνικής BP, και για την αντιαμερικανική ρητορεία του, που κορυφώθηκε με την απέλαση του αμερικανού πρέσβη, ο οποίος κατηγορήθηκε για κατασκοπία και υποκίνηση σε στάση, ενώ ταυτόχρονα τον αποτρέπουν από την εφαρμογή νέων ριζοσπαστικών μέτρων. Το κρίσιμο ερώτημα επομένως δεν αφορά το τι έβγαλαν οι κάλπες από το πολυαναμενόμενο δημοψήφισμα, στο αποτέλεσμα του οποίου είχαν υποσχεθεί ότι θα δεσμευθούν οι κυβερνήτες των ανατολικών επαρχιών, αλλά ποιος κυβερνά τη Βολιβία.