Με φουλ τις μηχανές εμπλέκεται η ΕΕ στο Κυπριακό
Με Πρόεδρο τον Μπαρόζο
Την ώρα πάντως που ανακοινωνόταν στη Λευκωσία, την περασμένη Τετάρτη, η επίσκεψη Ρεν, στις Βρυξέλλες συνεκλήθη για πρώτη φορά η Ομάδα Καθοδήγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Steering Group of Commission Members), η οποία σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωσή της έχει ως στόχο «να στηρίξει την εν εξελίξει διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού μεταξύ των δύο κοινοτήτων που τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ». Πρόεδρος της Ομάδας Καθοδήγησης είναι ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, όπως ήταν και η επιθυμία του Προέδρου Χριστόφια. Αναπληρωτής πρόεδρος είναι ο Επίτροπος αρμόδιος για θέματα Διεύρυνσης Όλι Ρεν και αντιπρόεδρος είναι η σουηδή Επίτροπος για θέματα Διαθεσμικών Σχέσεων και Επικοινωνιακής Στρατηγικής. Στη Γενική Γραμματεία έχει τεθεί η Ιρλανδή Κάθριν Ντέι. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της Ομάδας Καθοδήγησης, αναλόγως του θέματος με το οποίο θα απασχολείται η Ομάδα θα καλούνται στελέχη από τις διάφορες Διευθύνσεις της Επιτροπής για να διατυπώσουν τη θέση τους.
Υπό κλοιό
Υπάρχουν στο σημείο αυτό δύο ζητήματα που χρίζουν σχολιασμού: Πρώτο, στην Ομάδα Καθοδήγησης θα συμμετάσχει και η Νομική Υπηρεσία της Επιτροπής διά της προέδρου της Κλερ Ντουράν. Η Νομική Υπηρεσία της Επιτροπής θεωρεί τα κατεχόμενα ως τρίτη υπό ένταξη επαρχία και η θέση της είναι αντίθετη με την αντίστοιχη της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Επισημαίνεται αυτό διότι μεταξύ των στόχων της Ομάδας Καθοδήγησης είναι και η προετοιμασία των κατεχόμενων να ενταχθούν κατά τρόπον ομαλό στην ΕΕ μετά τη λύση του Κυπριακού. Σημασία έχει και η πολιτική προδιάθεση, το παρελθόν και οι πολιτικές πεποιθήσεις των τεχνοκρατών επί του Κυπριακού. Δεύτερο, την κ. Κάθριν Ντέι –η οποία θα ασχολείται με το σύνολο των τεχνοκρατικών διαδικασιών ελέγχου της συμβατότητας της λύσης, με το κοινοτικό κεκτημένο, καθώς και με τις αποκλίσεις από αυτό– θα αναπληρώνει ο πολωνός τεχνοκράτης Γιαν Τρουζίνσκι, ο οποίος είναι γνωστός για τις φιλοτουρκικές του θέσεις. Είναι ταυτοχρόνως υποστηρικτής του Σχεδίου Ανάν. Ο κ. Τρουζίνσκι θα συνιστά τεχνοκρατικά τον κύριο σύμβουλο του κ. Ρεν και θα τελεί υπό τις οδηγίες του διευθυντή του Επιτρόπου Μάικλ Λι, ενώ θα βρίσκεται σε συνεννόηση με τον έτερο Βρετανό Άντριου Ράσπας. Τόσο ο κ. Λι όσο και ο κ. Ράσπας, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την οικονομική βοήθεια προς τους Τουρκοκύπριους και τις σχέσεις της Διεύθυνσης του Επιτρόπου Ρεν μαζί τους, είναι γνωστοί για τη φιλοτουρκική τους στάση και την υποστήριξή τους σε μια λύση βασισμένη στο Σχέδιο Ανάν.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Μπαρόζο είναι μεν πρόεδρος της Ομάδας Καθοδήγησης, όμως εκφράζονται φόβοι ότι ο τεχνοκρατικός συντονισμός επί του οποίου θα στηριχθούν και οι τελικές αποφάσεις ελέγχεται παρασκηνιακώς από τους Βρετανούς και από τεχνοκράτες, γνωστούς για τη συμπάθειά τους προς την τουρκική πλευρά.
Στόχοι
Ο κεντρικός στόχος της Ομάδας Καθοδήγησης είναι να προσαρμόσει την επερχόμενη λύση και ειδικότερα τον τομέα των κατεχόμενων με το κοινοτικό κεκτημένο επί τη βάσει των αποφάσεων του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2003 και του Συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών του 2004. Στο πρώτο καθορίζεται ότι με βάση το πρωτόκολλο 10 η Κύπρος εντάσσεται ολόκληρη στην ΕΕ και η δεύτερη απόφαση αφορά στην οικονομική ενίσχυση των κατεχόμενων και στην άρση της λεγόμενης απομόνωσής τους, καθώς και στο λεγόμενο απευθείας εμπόριο, το οποίο τα επιτελεία Ρεν υποστηρίζουν σφόδρα.
Τα επίπεδα
Το όλο εγχείρημα της προετοιμασίας λύσης περιλαμβάνει τα εξής επίπεδα-πυλώνες:
1) Πιθανή προσωρινή απόκλιση από το κοινοτικό κεκτημένο.
2) Υποβολή πρότασης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς το Συμβούλιο για τον τρόπο με τον οποίο θα ενσωματωθούν οι πρόνοιες της λύσης στην ΕΕ με βάση το πρωτόκολλο 10 που καταγράφει ότι εντάχθηκε ολόκληρη η Κύπρος στην ΕΕ, με το κοινοτικό κεκτημένο να τελεί υπό αναστολή στο βόρειο κατεχόμενο τμήμα. Η αναστολή του απαιτεί την ομοφωνία του Συμβουλίου, εξ ου και η σχετική επί του θέματος εισήγηση της Επιτροπής.
3) Υποβοήθηση της εφαρμογής των διακανονισμών που θα προκύψουν από τη λύση και τις συναφείς διευθετήσεις που θα αφορούν το μελλοντικό «Τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος» –αυτή είναι φρασεολογία της Ομάδας– επί τη βάσει πάντοτε του πρωτοκόλλου 10.
4) Συντονισμό των τεχνοκρατικών υπηρεσιών των διαφόρων Διευθύνσεων της Επιτροπής. Δηλαδή, για κάθε θέμα θα εμπλέκεται και η ανάλογη Διεύθυνση, που θα εξετάζει τη συμβατότητα της λύσης με το κοινοτικό κεκτημένο και τις δυνατότητες απόκλισης.