Σκληρά μέτρα προτείνει ο Αλέκος Παπαδόπουλος

«Για να βγει η Ελλάδα από την κρίση απαιτείται σταθεροποίηση της οικονομίας, όπως κάναμε το 1985 και το 1994, όταν και τότε αντιμετωπίζαμε το φάσμα της χρεοκοπίας», υπογράμμισε ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ κ. Αλέκος Παπαδόπουλος στη Λάρισα, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του. Μάλιστα, έσπευσε να σημειώσει ότι «για να γίνει αποδεκτό ένα τέτοιο πρόγραμμα σταθεροποίησης, πρέπει να συναινέσουν και οι πολίτες» και ότι χρειάζονται τρεις προϋποθέσεις, «πολιτική απόφαση, πολιτικός σχεδιασμός και πολιτική αξιοπιστία». Και επειδή, όπως τόνισε, «τη στιγμή αυτή δεν ισχύει καμία από αυτές τις τρεις προϋποθέσεις», έδειξε τη λύση των εκλογών!

Αν αυτή η πρόταση δεν απηχεί προσωπικές απόψεις του κ. Παπαδόπουλου αλλά αποτελεί ιδέα για ένα «κρυφό» κυβερνητικό πρόγραμμα (τέτοια πράγματα δεν ανακοινώνονται ποτέ φανερά προεκλογικά, όπως και στις εκλογές του 1985, όταν το ΠΑΣΟΚ υποσχόταν «Ακόμη καλύτερες μέρες», αλλά μετά από μερικούς μήνες ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα εξοντωτικής λιτότητας, αυτό για το οποίο «καμαρώνει» τώρα ο κ. Παπαδόπουλος!), τότε αλί και τρισαλί για τους έλληνες εργαζόμενους και φορολογούμενους!

Διότι το Πρόγραμμα Σταθερότητας που είχαν ανακοινώσει το βράδυ της 12ης Οκτωβρίου του 1985 ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου και ο τότε υπουργός Εθνικής Οικονομίας και μετέπειτα πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης από την τηλεόραση, περιείχε το πιο σκληρό πακέτο οικονομικών μέτρων που εφαρμόστηκε ποτέ στη χώρα μας και που, δυστυχώς, δεν πέτυχε τους στόχους του. Σημειώνεται ότι τα μέτρα αυτά ανακοινώθηκαν ύστερα από πιέσεις της τότε ΕΟΚ για να δοθεί η πρώτη δόση του κοινοτικού δανείου που είχε υποσχεθεί στην ελληνική κυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν σοβαρά μακροοικονομικά προβλήματα και διαρθρωτικές αδυναμίες. Αμ δε! Κι έτσι καταγγέλθηκε η χώρα μας, επισήμως, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως θα αναφέρουμε πιο κάτω, ως αφερέγγυα και αναξιόπιστη, αφού πήγε χαμένο και το δάνειο αυτό, όπως και τα 720 δισ. ευρώ που εισέρευσαν στα δημόσια ταμεία, με τη μορφή κοινοτικών πόρων, δανείων και φόρων, μετά το 1981!

Κατ’ αρχάς σημειώνουμε ότι, μετά το 1981, η χώρα μας ήταν πάντοτε σε κρίση και χρεοκοπία και ότι οι εκάστοτε διεθνείς κρίσεις, της σημερινής περιλαμβανομένης απλώς την επιδεινώνουν, όπως προκύπτει και από τις τελευταίες δυσοίωνες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής! Ύστερα, επειδή ο κ. Παπαδόπουλος μας θύμισε «οικεία κακά» προτείνοντας την εφαρμογή του Προγράμματος Σταθερότητας του 1985 για την έξοδο από την οικονομική κρίση, υπενθυμίζουμε, με τη σειρά μας, μερικά από τα μέτρα που περιείχε το πακέτο αυτό:

– Εφάπαξ υποτίμηση της δραχμής κατά 15% (εννοείται ότι σήμερα που το νόμισμα είναι το ευρώ και όχι η δραχμή δεν μπορεί να γίνει υποτίμηση).

– Τροποποίηση του συστήματος της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) από την 1η Ιανουαρίου 1986 ως εξής: Πρώτον, αναπροσαρμογή ονομαστικών αμοιβών με βάση την προβλεπόμενη εξέλιξη των τιμών στο επόμενο τετράμηνο (και όχι με βάση τον πληθωρισμό που σημειώθηκε το προηγούμενο τετράμηνο). Δεύτερον, αφαίρεση από την αναμενόμενη αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή της επίπτωσης του εισαγόμενου πληθωρισμού.

– Νομοθετική καθιέρωση ότι για το 1986 και το 1987 το ανώτατο ποσοστό αύξησης των αποδοχών για τους μισθωτούς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα θα ήταν εκείνο που θα προέκυπτε από την τροποποιημένη ΑΤΑ.

– Μη χορήγηση ΑΤΑ την 1η Ιανουαρίου 1986 στους μισθωτούς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα των οποίων οι συνολικές ακαθάριστες μηνιαίες αποδοχές στις 31 Δεκεμβρίου 1985 ήταν μεγαλύτερες από 150.000 δρχ.

– Αύξηση αγροτικών τιμών μικρότερη από τον επιδιωκόμενο πληθωρισμό.

– Έκτακτη εφάπαξ εισφορά επί των κερδών των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών.

– Καθιέρωση προσωρινά για ένα ευρύ φάσμα εισαγωγών της υποχρεωτικής κατάθεσης προκαταβολών στην Τράπεζα της Ελλάδος.

Αυτό το Πρόγραμμα προτείνει ο κ. Παπαδόπουλος, το οποίο, για να «χρυσωθεί το χάπι», είχε εμπλουτιστεί και με άλλα τάχα μέτρα, που αφορούσαν τον περιορισμό των ελλειμμάτων του δημόσιου τομέα (μείωση δαπανών, περιορισμός προσλήψεων στο ελάχιστο δυνατόν κ.λπ), το ισοζύγιο πληρωμών και την… αναπτυξιακή πολιτική.

Αυτό το βαρύ πακέτο μέτρων το πλήρωσαν ακριβά οι εργαζόμενοι και οι φορολογούμενοι τη διετία 1986-87 κατά την οποία εφαρμόστηκε το Πρόγραμμα Σταθερότητας. Συγκεκριμένα, το 1986 και το 1987 ο πραγματικός μισθός μειώθηκε κατά -8,9% και -4,4% αντίστοιχα. Επίσης, οι άμεσοι φόροι, ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυξήθηκαν το 1986 και το 1987 στο 5,8% και 5,8% αντίστοιχα, από 5,4% το 1985, ενώ οι έμμεσοι φόροι αυξήθηκαν στο 14,5% και 15,3% αντίστοιχα, από 12,9% το 1985.

Και επειδή ο κ. Παπαδόπουλος «καμαρώνει» για το Πρόγραμμα αυτό, υπογραμμίζουμε ότι δεν επέτυχε τον στόχο για τον οποίο εφαρμόστηκε, δηλαδή τη σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το ΑΕΠ, από 2,5% που είχε αυξηθεί το 1985, κατά τα δύο χρόνια εφαρμογής του Προγράμματος συρρικνώθηκε στο 0,5% και -2,3%! Επίσης, ο πληθωρισμός, από 19,3% το 1985, διαμορφώθηκε στο 23% το 1986 και στο 16,4% το 1987. Ακόμα, το έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώθηκε σε υψηλότερα επίπεδα από τα αντίστοιχα του 1981, του 1982, του 1983 και του 1984. Ανήλθε στο 9,5% και 9,2% του ΑΕΠ το 1986 και το 1987, σημειώνοντας απλώς μια μικρή συρρίκνωση σε σχέση με το 1985 (11,7% του ΑΕΠ). Όσον αφορά το δημόσιο χρέος επισημαίνεται ότι κι αυτό, αντί συρρίκνωσης, παρουσίασε αύξηση, στο 54,5% και 55,7% του ΑΕΠ το 1986 και το 1987 αντίστοιχα, από 53,7% που ήταν το 1985.

Αλλά πέρα από τα ντοκουμέντα αυτά, η αποτυχία του Προγράμματος Σταθερότητας του 1985 καταδεικνύεται και από εκθέσεις-καταπέλτες διεθνών οργανισμών. Συγκεκριμένα, στην έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα τον Δεκέμβριο του 1989, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) επισημαίνει μεταξύ των άλλων τα εξής: «Το σταθεροποιητικό πρόγραμμα της διετίας 1986-87 δεν δημιούργησε συνθήκες για ταχύτερη εξελισσόμενη ανάπτυξη, αφού μετά τη λήξη του προγράμματος οι ανισορροπίες ήταν ακόμη μεγάλες και δεν αντιμετωπίστηκαν επαρκώς τα δομικά μακροοικονομικά θέματα…».

Δραματική είναι και η πολυσέλιδη επιστολή-κόλαφος που έστειλε στις 19 Μαρτίου 1990 προς τον τότε πρωθυπουργό Ξενοφώντα Ζολώτα ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θερμός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου κ. Ζακ Ντελόρ, ο οποίος υπενθύμισε και το δάνειο που είχε χορηγήσει η Κοινότητα (πρώτη δόση το 1985 και δεύτερη το 1986) για να στηρίξει, όπως τόνιζε, «πρόγραμμα οικονομικής σταθεροποίησης που είχε ως στόχο τη μείωση του υπερβολικού ελλείμματος του δημόσιου τομέα και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων στους τομείς του πληθωρισμού και του ισοζυγίου πληρωμών».

Και αναφερόμενος στο κοινοτικό δάνειο αφήνει και το «καρφί»: «Όσο για την Επιτροπή, θα βρισκόταν στη δύσκολη θέση να έχει συμμετάσχει και συνδέσει την ίδια την αξιοπιστία της σε απόφαση δανείου του οποίου οι όροι δεν τηρήθηκαν από τον οφειλέτη…»! Το ίδιο καρφί πέταξε ο κ. Ντελόρ και κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, για να συμμετάσχει στη γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών, στις 26 Μαΐου 1992. Είπε: «Η ελληνική οικονομία απετέλεσε με τον πλέον σαφή τρόπο την εξαίρεση, καθώς δεν συμμετείχε (από το 1985) στη γενική ευρωπαϊκή πορεία, ούτε σε ό,τι αφορά τη μακροοικονομική πορεία ούτε σε ό,τι αφορά τη διαρθρωτική προσέγγιση. Και η αποτυχία αυτή καταγράφηκε παρά τη συνεχή υποστήριξή της από τους κοινοτικούς πόρους»!

Έτσι, αφού η χώρα μας πήρε και τη δεύτερη δόση του κοινοτικού δανείου, το περιβόητο αυτό Πρόγραμμα Σταθερότητας ανετράπη βίαια από τον ίδιο τον Ανδρέα Παπανδρέου με δηλώσεις του στη Βουλή, στις 26 Νοεμβρίου 1987, εξαναγκάζοντας σε παραίτηση τον τότε υπουργό Εθνικής Οικονομίας Κώστα Σημίτη. Μάλιστα, η ανατροπή αυτή έγινε την ίδια ώρα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεσή της υπεδείκνυε τη μείωση των ελλειμμάτων, την αναδιοργάνωση των συντάξεων (ναι, από τότε!), την αναστολή των προσλήψεων στον δημόσιο τομέα και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης.