Κεφάλαια 5,5 δισ. ευρώ άντλησε το ελληνικό Δημόσιο
α. Δεκαετή ομόλογα
Άνοιξε επικίνδυνα η ψαλίδα της διαφοράς που δανείζεται το ελληνικό Δημόσιο σε σχέση με το αντίστοιχο γερμανικό. Η διαφορά (spread) για δεκαετείς τίτλους μεταξύ ελληνικού και γερμανικού ομόλογου έφτασε στο ανώτερο ύψος της δεκαετίας αγγίζοντας το 3%. Για την ακρίβεια έφτασε τις 297 μονάδες βάσης. Παρόμοια συμπεριφορά είχε και το αντίστοιχο ιταλικό δεκαετές ομόλογο με το spread όμως να διαμορφώνεται στις 170 μονάδες βάσης.
Οι παραπάνω αποτιμήσεις είναι τα ιστορικά υψηλά από τον χρόνο καθιέρωσης του ευρώ το 1999. Τα παραπάνω spread τα είχε η χώρα προ της εισόδου της στην Ευρωζώνη το 2001.
Σύμφωνα με ανάλυση της Wealth management της Τράπεζας Πειραιώς, το άνοιγμα της ψαλίδας άρχισε να γίνεται έντονο από τον Ιούλιο του 2008 και σε πρώτη φάση οφειλόταν τόσο σε αύξηση των ελληνικών όσο και σε μείωση των γερμανικών αποδόσεων. Ήταν μια πορεία σύμφωνη με τον δείκτη JPM EUR BBB Government Spread Index και αποτύπωνε συγκεκριμένους πιστωτικούς κινδύνους με καθαρό οικονομικό υπόβαθρο. Μετά τις 12/12/08 η διεύρυνση του spread ξεφεύγει από τα καθαρά οικονομικά κριτήρια και επηρεάζεται καθοριστικά από ερωτήματα για την επίπτωση των κοινωνικών αναταραχών που εκδηλώνονται στη χώρα. Αντίστοιχη συμπεριφορά επέδειξαν τόσο τα πενταετή όσο και τα τριετή ομόλογα με αποδόσεις 3,48% από 3,2% για τα πενταετή και 3,7% από 3% για τα τριετή. Καταστροφικό ρόλο στη δημιουργία του αρνητικού κλίματος έπαιξε χθες μεγάλη αμερικανική τράπεζα, που ρευστοποιούσε όσο όσο ελληνικά ομόλογα ύψους 200 δισ. ευρώ, μέσω της Ηλεκτρονικής Δευτερογενούς Αγοράς Τίτλων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 1 δισ. ευρώ ημερήσιο τζίρο της Πέμπτης 22/1/08, περίπου τα 700 εκατ. ευρώ ήταν πωλήσεις και μόνο τα 300 εκατ. αφορούσαν αγορές. Το συμπέρασμα είναι σαφές: Όταν το κόστος φτάνει στο 6% από 3% που ήταν πριν από λίγους μήνες, προκύπτει ότι και μόνο με αυτήν την εξέλιξη έχει το συνολικό κόστος ως εάν διπλασιάσει τον δανεισμό.
β. Πενταετή ομόλογα
Μια άλλη σημαντική εξέλιξη ήταν για το αμέσως προηγούμενο διάστημα η άντληση από το ελληνικό Δημόσιο 5,5 δισ. ευρώ με την έκδοση κοινοπρακτικού πενταετούς ομολόγου με συνολική απόδοση 5,5%. Οι αντίστοιχες εκδόσεις περασμένων ετών γίνονταν με πολύ χαμηλότερα επιτόκια.
– 2004: Επιτόκιο 3,5%.
– 2007-08: Επιτόκιο 4% έως 5,10%.
Τέλος, σημαντική θεωρείται η απόφαση του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών να προχωρήσει σε έκδοση πενταετούς ομολόγου σταθερού επιτοκίου 5,5% αφορολόγητο, με ημερομηνία έκδοσης στις 28 Ιανουαρίου και λήξη στις 20 Αυγούστου του 2014. Στόχος είναι η εσωτερική αγορά, ο ιδιώτης έλληνας επενδυτής, προκειμένου η οποιαδήποτε αυξημένη απόδοση να περιέλθει και να παραμείνει εντός της οικονομίας. Οι ιδιώτες μπορούν να επενδύσουν οιοδήποτε ποσό σε τιμές όμως που θα καθορίσουν οι τράπεζες.
Πάντως στη δημιουργία της δυσμενούς εικόνας δεν θα πρέπει να αποκλεισθούν και οι κερδοσκοπικές πιέσεις, με στόχο τη μεγαλύτερη άντληση κερδών από μια οικονομία που σε τελευταία ανάλυση δεν είναι η χειρότερη της Ευρώπης, απλώς από λόγους εσωτερικών ανταγωνισμών και κοινωνικών αναταραχών δίνει την εικόνα αυτή.
Ι.Φ.