ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΗΤΤΑ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΣΤΗ ΓΑΖΑ

Μια εβδομάδα μετά την αποχώρηση του ισραηλινού στρατού κατοχής η Γάζα μετράει τις πληγές της. Το κόστος που πλήρωσε δεν ήταν απλώς δυσανάλογο της αντίστασης που πρόβαλε στις δυνάμεις κατοχής. Ήταν ασύλληπτο! Οι περισσότερες από 2.500 αεροπορικές επιδρομές και το ανηλεές σφυροκόπημα από το ισραηλινό πυροβολικό, τα άρματα μάχης και το ναυτικό μαζί με τα δολοφονικά πυρά των τμημάτων πεζικού, οδήγησαν στο θάνατο τουλάχιστον 1.324 Παλαιστίνιους, εκ των οποίων οι 894 ήταν άμαχοι και στον τραυματισμό 5.400 άλλων. Μεταξύ των νεκρών 280 ήταν παιδιά κάτω των 17 ετών. Ο τραγικός απολογισμός από την κόλαση πυρός που εξαπέλυσαν τα οπλισμένα σαν αστακοί ανθρωπόμορφα τέρατα του Ισραήλ εναντίον ενός πληθυσμού που δεν είχε τα στοιχειώδη μέσα για την αυτοάμυνά του -για αντεπίθεση δεν γίνεται λόγος- περιλαμβάνει ακόμη την ολοσχερή καταστροφή 4.100 σπιτιών, σημαντικές ζημιές σε 17.000 ακόμη, την καταστροφή 20 τζαμιών, 25 κτιρίων που στέγαζαν εκπαιδευτικές και υγειονομικές υπηρεσίες, 31 υπουργικών κτιρίων και 1.500 επιχειρήσεων και επαγγελματικών εγκαταστάσεων κάθε μεγέθους, περιλαμβανομένων και των αποθηκών του ΟΗΕ. Σύμφωνα με τις μετριοπαθέστερες αποτιμήσεις το οικονομικό κόστος ανέρχεται σε 1,4 δισ. δολ.! Να τονίσουμε δε πως το ολοκαύτωμα της Γάζας έγινε υπό την ανοχή της διεθνούς κοινότητας, η οποία ούτε που διανοήθηκε να απειλήσει με κυρώσεις το εβραϊκό κράτος, απαιτώντας με επιτακτικό ύφος τον άμεσο τερματισμό της σφαγής.

Στα χνάρια
του Πινοσέτ η Λίβνι;

Παρά ωστόσο τη σκανδαλώδη αρχική αδιαφορία της, έστω και εκ των υστέρων, όταν δηλαδή είχε πια διαπραχθεί το ειδεχθές έγκλημα, η διεθνής κοινότητα αυτή τη φορά αντέδρασε, κάτι που δεν είχε κάνει ούτε με τη εισβολή στο Λίβανο του 2006, ούτε με τη σφαγή στη Τζενίν, ούτε με την σφαγή στα παλαιστινιακά στρατόπεδα, Σάμπρα και Σατίλα, της Βηρυτού το 1982. Το Ισραήλ για πρώτη φορά στην ιστορία του κατηγορείται από ένα ετερόκλητο πλήθος παραγόντων (που ξεκινούν από την ύπατο αρμοστή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και φθάνουν μέχρι διεθνείς οργανώσεις και μέσα ενημέρωσης) για τέλεση ανθρωπιστικών εγκλημάτων. Οι βόμβες λευκού φωσφόρου που έπεφταν σαν βροχή, τα νέου τύπου χημικά που έριξε ο εβραϊκός στρατός μετατρέποντας τους Παλαιστινίους σε πειραματόζωα, οι καθημερινές επιθέσεις σε ασθενοφόρα, οι βολές βαρέων όπλων κατά αμάχων ακόμη κι εναντίον σχολείων που χρησιμοποιούνταν εδώ και χρόνια από τις υπηρεσίες του ΟΗΕ, όπως κι εναντίον οδηγών του ΟΗΕ που μετέφεραν ανθρωπιστική βοήθεια, όλα αυτά -που έκαναν ακόμη και τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να φρίξει- συνετέλεσαν ώστε να ακούγονται όλο και πιο ηχηρά οι φωνές που ζητούν ακόμη και τη βίαιη προσαγωγή της ισραηλινής ηγεσίας στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Ως αποτέλεσμα του φόβου που υπάρχει μήπως η Τζίπι Λίβνι, για παράδειγμα, έχει την τύχη του δικτάτορα της Χιλής Πινοσέτ, ο οποίος είχε συλληφθεί και κρατηθεί στη βρετανική πρωτεύουσα όπου είχε πάει για ιατρικές εξετάσεις, «νομικοί που συνδέονται με το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών ήδη εξετάζουν τον κίνδυνο από ταξίδια στο εξωτερικό Ισραηλινών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχο σύλληψης αν χάσουν τη διπλωματική τους ασυλία», όπως ανάφερε στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» την προηγούμενη Παρασκευή 16 Ιανουαρίου ο νομικός σύμβουλος της Διεθνούς Αμνηστίας στο Λονδίνο!

Το Ισραήλ λοιπόν μπορεί να εξαφάνισε τις υποδομές της Χαμάς δυσκολεύοντας το διοικητικό της έργο από δω και πέρα, μπορεί να έσπειρε τον τρόμο στο 1,5 εκατομμύριο Παλαιστίνιους που ζουν στη Γάζα, παρ’ όλα αυτά στα μάτια όλου του κόσμου έχασε ακόμη κι αυτή την ελάχιστη συμπάθεια που εξακολουθούσε να έχει και προκάλεσε το μίσος και την οργή εκατομμυρίων ανθρώπων. Το πιο αρνητικό ωστόσο -για το Ισραήλ πάντα- είναι ότι η ασυνήθιστης βιαιότητας επίθεση στη Γάζα έφερε πιο κοντά το τέλος της κατοχής και τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου και βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 1967 με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ και δικαίωμα επιστροφής όλων των προσφύγων, όπως προβλέπουν οι αποφάσεις του ΟΗΕ, που θα ζει ειρηνικά δίπλα από το Ισραήλ. Αυτό που συνειδητοποιήθηκε για την ακρίβεια, ακόμη κι από πολιτικούς αρχηγούς που δεν θρέφουν και πολλές συμπάθειες προς τους Παλαιστινίους, όπως ο Νικολά Σαρκοζί, είναι ότι καμία συμφωνία ειρήνης δεν μπορεί να έχει διάρκεια στη Μέση Ανατολή αν δεν επιτύχει ορατά βήματα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Αυτό φαίνεται να είναι το συμπέρασμα που κρατάει κι ο Λευκός Οίκος πλέον εγκαταλείποντας τη γραμμή συνεχών υποχωρήσεων απέναντι στο Τελ Αβίβ. Άλλωστε ο βαθμός αποχαλίνωσης του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή ήταν ανέκαθεν συνάρτηση της επιθετικότητας των αμερικανικών σχεδίων στην περιοχή. Έτσι, όποτε η Ουάσινγκτον αποφάσιζε να ξανασχεδιάσει εκ βάθρων το χάρτη της περιοχής (βλ. προεδρίες πατέρα και υιού Μπους) οι Ισραηλινοί επιδίδονταν στα μεγαλύτερα εγκλήματα εναντίον των Παλαιστινίων και το όνειρο για παλαιστινιακό κράτος απομακρυνόταν. Όποτε αντίθετα ακολουθούταν από την Ουάσινγκτον μια ηπιότερη προσέγγιση για την περιοχή είτε γιατί δεν υπήρχε λόγος επέμβασης είτε γιατί προτεραιότητα είχαν άλλες περιοχές του πλανήτη (βλ. προεδρία Κλίντον) ο «τραμπούκος της περιοχής», όπως αποκαλεί ακόμη κι η ισραηλινή εφημερίδα «Χάαρετζ» το Ισραήλ, τιθασευόταν. Σε μια τέτοια φάση εισέρχεται πολύ πιθανά τώρα η περιοχή της Μέσης Ανατολής αν πάρουμε στα σοβαρά την έμπλεη συμβολισμών πρωτοβουλία του Ομπάμα να είναι προς τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής το πρώτο τηλέφωνό του από τον Λευκό Οίκο και να διορίσει αμέσως ειδικό απεσταλμένο του στη Μέση Ανατολή τον Τζορτζ Μίτσελ που συνέβαλε στη συμφωνία ειρήνευσης της Β. Ιρλανδίας.

Τέλος στο εμπάργκο
στη Γάζα;

Σε αυτό το πλαίσιο αφθονούν οι ενδείξεις πως ο αποκλεισμός της Γάζας σύντομα θα αποτελεί παρελθόν. Όπως για παράδειγμα οι παραινέσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ από την ισραηλινή πόλη Σντερότ προς την ισραηλινή ηγεσία να σταματήσει το εμπάργκο με το σκεπτικό πως το μοναδικό αποτέλεσμά του ήταν να προκαλέσει απόγνωση. Επίσης οι δηλώσεις της γαλλικής προεδρίας που τόνιζαν πως στην περίπτωση που σχηματισθεί η κυβέρνηση εθνικής ενότητας την οποία εξήγγειλε ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, είναι διατεθειμένη να εξασφαλίσει πως η ΕΕ θα εγκαταλείψει το εμπάργκο. Πολλοί αρχηγοί κρατών μάλιστα αντιμέτωποι με τα νέα δεδομένα που δημιούργησε η σφαγή στη Γάζα δεν δίστασαν να αναθεωρήσουν την πολιτική απομόνωσης της Χαμάς. Έτσι, για παράδειγμα η Τουρκία δήλωσε ότι στο εξής είναι ανάγκη να συμμετέχει κι η Χαμάς στις συνομιλίες που θα γίνουν. Το Ισραήλ, από την άλλη μεριά, κατέγραψε εμφανείς διπλωματικές ήττες, όσο το κύρος της Χαμάς ανάβαινε στον αραβικό και ευρύτερο κόσμο, λόγω της αντίστασης που πρόβαλε. Η Συρία που βρισκόταν από τον Φεβρουάριο του 2007 σε μυστικές επαφές μαζί του με τη διαμεσολάβηση της Τουρκίας, ανακοίνωσε ότι τις διακόπτει. Το Κατάρ κι η Μαυριτανία επίσης που ήταν οι μοναδικές χώρες από τα 22 μέλη της Αραβικής Ένωσης, πέραν της Αιγύπτου και της Ιορδανίας, που διατηρούσαν κάποιες υποτυπώδεις σχέσεις με το Ισραήλ κι αυτές ανακοίνωσαν ότι τις αναστέλλουν. Δηλωτικό στοιχείο επίσης για τη στροφή που παρατηρείται απέναντι στο Ισραήλ είναι το ότι στη σύνοδο κορυφής που διεξήχθη στο Σαρμ Ελ Σεΐχ της Αιγύπτου δεν έχει προσκληθεί το Ισραήλ.

Παρότι η πρόθεση της διεθνούς κοινότητας να εγκαταλείψει την αδιαφορία που έδειχνε μέχρι τώρα για την ανάγκη δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους είναι καρπός της αντίστασης της Χαμάς, πιστώνεται δηλαδή εξ ολοκλήρου στην ανυποχώρητη ισλαμική αντιστασιακή οργάνωση, τίποτε δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, καθώς αφθονούν οι εκκρεμότητες που θα κρίνουν στην πράξη την επόμενη μέρα. Παράδειγμα πρώτο: Θα συναινέσει ο πρόεδρος της Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, -κι όσοι φυσικά τον στηρίζουν θεωρώντας τον μοναδικό αξιόπιστο συνομιλητή- η κυβέρνηση εθνικής ενότητας να σχηματιστεί μέσα από την προσφυγή σε διπλές, προεδρικές και κοινοβουλευτικές, εκλογές που είναι το μοναδικό ρεαλιστικό και δημοκρατικό σενάριο; Το ερώτημα τίθεται γιατί δεδομένης της αίγλης που χαίρει η Χαμάς όχι μόνο στη Γάζα αλλά και στην πιο κοσμοπολίτικη Δυτική Όχθη, με αποτέλεσμα να θεωρείται πιθανό ότι αυτή τη φορά θα κερδίσει όχι μόνο την κυβέρνηση και την πρωθυπουργία αλλά ακόμη και την προεδρία, πολύ φοβόμαστε ότι αντί για τα προφανή σενάρια ενδέχεται να προκριθούν νέα σενάρια ρήξης εντός των Παλαιστινίων… Δεύτερο παράδειγμα: Ποιος θα διανείμει και θα διαχειριστεί την αθρόα ανθρωπιστική βοήθεια που ήδη καταφθάνει στη Γάζα; Η εκλεγμένη κυβέρνηση της Χαμάς όπως είναι το σωστό (που θα πρέπει όμως κι αυτή να επιδείξει κάποια προσπάθεια συμβιβασμού με την Παλαιστινιακή Αρχή εκχωρώντας της ένα ρόλο) ή άνθρωποι της Αρχής που θα χρησιμοποιήσουν τη βοήθεια σαν υπομόχλιο για να ανατρέψουν τη Χαμάς, αναπαράγοντας τον εμφύλιο;

Η απάντηση που θα δοθεί σε αυτά τα ερωτήματα θα κρίνει την επόμενη μέρα.