Δεν αγαπάμε τον τόπο μας…

Αν αυτά, που με ευθύτητα λέει η ηθοποιός Χρύσα Ρώπα, η συμπρωταγωνίστρια του Λάκη Λαζόπουλου, είναι αυτά που λείπουν, αυτά που πρέπει να έχουμε όλοι μέσα μας, να είναι το είναι μας.

Σ’ αυτά βρίσκεται όλο το πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα. Δεν αγαπάμε τον τόπο μας, δεν μεγαλώνουμε σωστά τα παιδιά μας.

Και έτσι φθάσαμε το μόνο που να μας ενώνει να είναι το πανηγυράκι της Γιουροβίζιον, το Τσάμπιονς Λιγκ και το μπάσκετ…

Φθάσαμε να διαδηλώνουμε στους δρόμους για τον Αλέξη και τρεις εβδομάδες μετά, στις γιορτές, να τα σπάμε στα μπουζούκια, να ξεφαντώνουμε πάνω στα τραπέζια (!), όπως με τόλμη λέει η Χρύσα Ρώπα.

Είναι εντυπωσιακό. Να μην τολμούν να πουν αυτές τις αλήθειες οι πολιτικοί μας. Κυβερνητικοί και αντιπολιτευτικοί! Γιατί θέλουν να χαϊδεύουν αφτιά. Και τολμούν οι ηθοποιοί μας. Την προηγούμενη Κυριακή η Ζωή Λάσκαρη, σήμερα η Χρύσα Ρώπα. Τι βγαίνει; Ότι τελικά οι καλλιτέχνες μας αφουγκράζονται το λαό, πιάνουν το σφυγμό του, τους χτύπους της καρδιάς της Ελλάδας. Και τα λένε χύμα και σταράτα. Κι ας γίνονται… κακοί. Ο κόσμος τους χειροκροτάει. Ένα χειροκρότημα που θα λέγαμε ότι είναι πιο σημαντικό από εκείνο που εισπράττουν κάθε βράδυ στο θέατρο.

Μας είπε πολλά, επίκαιρα, η κυρία Ρώπα. Νυστέρι κυριολεκτικά. Απολαύστε την…

// Κυρία Ρώπα, επιστρέφετε στο θέατρο με τον Λάκη Λαζόπουλο, με το θεατρικό έργο «Ο βιοπαλαιστής στη στέγη». Ένα έργο που σατιρίζει το νεοέλληνα. Υποδύεστε μια νοσοκόμα, η οποία όσο μένει στο δυάρι στους Αμπελόκηπους μαζί με τον άνδρα της, είναι καλά και ευτυχισμένη, παρά τα προβλήματα. Με το που ο άνδρας της ξεκινά τις απατεωνιές για να ανέβουν κοινωνικά και να κάνουν διακοπές στην Ψαρρού, στη Μύκονο, χαλάει και η επαφή και η επικοινωνία. Γιατί;
«Γιατί με το χρήμα δεν βελτιώνεις σχεδόν τίποτα. Οπότε πολύ πιο εύκολο είναι με το χρήμα να βρεις άλλες ενασχολήσεις, να διαχειριστείς αλλιώς το χρόνο σου, να ονειρευτείς πράγματα που ενδεχομένως δεν τολμούσες. Τα όνειρα που κάνουν οι άνθρωποι που έχουν οικονομική δυνατότητα είναι υλικά πράγματα. Ακόμα και για ανθρώπους υλικά σκέφτονται. Οπότε είναι φυσικό αυτοί οι άνθρωποι να καταναλώνουν τις ανησυχίες, τις σκέψεις τους, τις αγωνίες τους για εντελώς αλλά πράγματα από αυτά που ζούσαν χθες στριμωγμένοι σ’ ένα δυάρι, όπου η χαρά του ενός ήταν η χαρά του άλλου! Τώρα έχουν και άλλες χαρές. Να πάνε στα Μπόρα -Μπόρα, στις Μαλβίδες, σε ακριβά εστιατόρια, να φορέσουν ακριβά ρούχα, να αγοράσουν εξοχικά, αυτοκίνητα, κότερα, αεροπλάνα. Έτσι, η ζωή δεν γίνεται ανθρωποκεντρική αλλά καταναλωτική. Και νομίζουν ότι αυτό είναι ζωή, όταν καταναλώνεις. Και αυτό είναι η επιτυχία -και το λέω με την επίγνωση της μάνας που κάθεται και παρατηρεί την κοινωνία- γι’ αυτούς, η υλική ευμάρεια, το κοινωνικό στάτους, η αναγνωρισιμότητα. Δεν είναι η αγάπη, η εντιμότητα και δεν βασίζονται στις ανθρώπινες σχέσεις. Οι σχέσεις σήμερα είναι κοινωνικές, δεν υπάρχουν. Οπότε είναι πολύ φυσικό κάποτε ένα ζευγάρι που ήταν ευτυχισμένο με πατατάκια και μια ταινία στο βίντεο, τώρα που μπορεί να πάρει μια Πόρσε, να εξαντληθεί η χαρά στο δρόμο…».

// Ο Λάκης περιγράφει μ’ εύστοχο τρόπο τις διακοπές των νεόπλουτων στη Μύκονο.
«Κατ’ αρχάς, πρέπει να σας ομολογήσω ότι τη Μύκονο τη λατρεύω. Όσο σπούδαζα ως φοιτήτρια δούλευα σε μπαρ τα καλοκαίρια και έβγαζα αρκετά χρήματα για το χειμώνα. Δεν είχα ποτέ βοήθεια από το σπίτι μου και πάντα όσο με θυμάμαι δούλευα και για τις σπουδές μου. Από τη δεκαετία του 1980 δεν έχω ξαναπάει στη Μύκονο. Οπότε την Ψαρρού και όλα αυτά που περιγράφει ο Λάκης δεν τα ξέρω».

// Ο ήρωας που ενσαρκώνει ο Λάκης έρχεται από την επαρχία και με λαμογιές φτιάχνεται. Το χρήμα αλλοτριώνει;
«Θεός είναι το χρήμα! Το χρήμα ίσον εξουσία. Και η εξουσία αυτή έχει φθορά. Αυτός ο θεός έχει δικές του εκκλησίες, δικές του προσευχές, που δεν έχουν σχέση με τον άλλον. Αυτός ο θεός έχει ένα νόμο: ότι όλα μπορούν ν’ αγοραστούν. Και αυτό έχει αξία, αυτό που μπορείς ν’ αγοράσεις. Κάποιος μπορεί να σε πλησιάσει και να σ’ αγαπάει για εσένα και να σ’ αγαπάει πραγματικά, αλλά για τους ανθρώπους που λατρεύουν το χρήμα αυτό δεν έχει αξία, γιατί η αγάπη αυτή δεν στοιχίζει, είναι τσάμπα».

// Ο ήρωας μπαίνει στη φυλακή, καθώς είναι μπλεγμένος σ’ ένα οικονομικό σκάνδαλο με το αυγάτισμα της περιουσίας ενός γυναικείου μοναστηριού. Προφητικός ο Λάκης… Αλήθεια, πώς είδατε το σκάνδαλο Βατοπεδίου;
«Επιβεβαιώθηκε η άποψη που είχα για τη Νέα Δημοκρατία. Δεν έχω καμία εμπάθεια, ίσα ίσα που είχα την ατυχία να μεγαλώσω σ’ ένα συντηρητικό δεξιό περιβάλλον, φιλοβασιλικό θα έλεγα. Και αυτά ήταν χαμένα χρόνια. Γιατί παράλληλα είχα την εμπειρία να συναναστρέφομαι ανθρώπους αριστερής αντίληψης και καταγωγής και καταλάβαινα ποια ήταν η διαφορά. Στο τι διάβαζαν, τι μουσική άκουγαν, τι τους απασχολούσε. Εγώ γεννήθηκα στη χούντα, που ήταν ακόμα πιο άσχημα τα πράγματα. Οι δεξιοί ξέρουν καλά την αίσθηση της πλουτοκρατίας, οπότε δεν εξεπλάγην. Απλά όλο αυτό το σκάνδαλο μου επιβεβαίωσε αυτό που ήξερα. Τον χαζό τρόπο που κλέβουν. Δηλαδή δεν βρήκαν όπως το ΠΑΣΟΚ έναν πιο διακριτικό τρόπο για να κλέψουν. Γιατί και οι αριστεροί πήραν τη μίζα και την προμήθειά τους… Πάντως, τους την έκανε –γιατί αυτό είναι το ρήμα– αριστερός και όχι Νεοδημοκράτης. Τους την έκανε ο Θοδωρής…».

// Έχετε φίλους που θα τρέξουν για εσάς; Στη φυλακή, λοιπόν, ο ήρωας βρίσκει ξανά την ευαισθησία του;
«Έχω πολλούς φίλους. Δεν είναι ανάγκη να μπεις στην πραγματική φυλακή για να βρεις φίλους, μπορείς μόνος σου να κάτσεις σπίτι σου και να ξανακοιτάξεις τα πράγματα. Ν’ αναρωτηθείς γιατί δεν έχεις φίλους. Σκέφτομαι αυτά που λέει ο Καζαντζάκης στην “Ασκητική”, αυτά που λέει ο Σαββόπουλος, ο Ρασούλης… Ο Σαββόπουλος λέει σ’ ένα τραγούδι για “ταράτσα και απομόνωση”. Όταν κάνεις αυτό που λέει το τραγούδι θα βγεις άλλος άνθρωπος και θα κοιτάξεις αλλιώς τους συνανθρώπους σου».

// Τι αγαπάτε στον Λάκη;
«Τη μελαγχολία του αγαπάω. Αυτό που τον μελαγχολεί! Αυτό που τον κάνει και κλαίει και λυπάται και χάνεται…».

// Κυρία Ρώπα, ο Λάκης Λαζόπουλος βάζει έξυπνα στο έργο το θέμα που συγκλόνισε όλους τους Έλληνες: τις φωτιές. Τι φταίει που ο κρατικός μηχανισμός είναι διαλυμένος και ας αλλάζουν οι κυβερνήσεις;
«Σκέφτομαι τον Σαρκοζί, τη Μέρκελ, τον Ομπάμα, τον Πούτιν και λέω αυτοί οι άνθρωποι κυβερνούν χώρες που θέλουν πολλά κότσια, πολλά ένσημα. Εδώ δεν υπάρχει κρατικός μηχανισμός, δυστυχώς! Τα 400 χρόνια σκλαβιάς μας έχουν δημιουργήσει μια συγκεκριμένη νοοτροπία. Πώς εγώ δεν μπορώ να κορνάρω και ο διπλανός μου το κάνει με ευκολία και άνευ λόγου; Κάπως έτσι. Είναι θέμα νοοτροπίας. Δεν αγαπάμε τον τόπο μας. Σαν να μην είναι δικός μας αυτός ο τόπος, έτσι συμπεριφερόμαστε… Τρώμε και πετάμε τα σκουπίδια στην παραλία, χτίζουμε στα ρέματα, καπνίζουμε και πετάμε τα τσιγάρα στα δάση, κάνουμε χρόνια για να τελειώσουμε μια εθνική οδό, ταλαιπωρούμε τους συμπολίτες μας στις πολεοδομίες, στις δημόσιες υπηρεσίες. Κάνουμε τα πάντα σαν να είμαστε περαστικοί από αυτόν τον τόπο, σ’ έναν τόπο που είναι ευλογημένος. Και τι μας ενώνει σε όλο αυτό; Μέσα σε όλο αυτό που ζούμε μας ενώνει η Γιουροβίζιον -τρεις μήνες πριν, τρεις μήνες μετά-, το Τσάμπιονς Λιγκ, το πρωτάθλημα μπάσκετ! Εκεί έχουμε εθνική ομοψυχία».

// Γιατί οι Έλληνες δεν αγαπάνε τον τόπο τους; Τον βρομίζουν, όπως λέτε… Πάσχουμε από έλλειψη παιδείας και πολιτισμού;
«Βέβαια. Κανείς δεν γεννιέται με το να ξέρει πώς ν’ αγαπάει τον τόπο του. Αυτό σου το μαθαίνει κάποιος. Για να γίνουν τα παιδιά καλά εξανθρωπίζονται. Δεν έρχονται στον κόσμο με αίσθημα δικαίου ή αδίκου. Εμείς τα μαθαίνουμε. Καλά είναι τα παιδιά που τους μαθαίνεις να είναι καλά. Που τους μαθαίνεις να μην πληγώνουν τους άλλους, που τους μαθαίνεις ν’ αγαπούν το περιβάλλον, να προστατεύουν τους φίλους τους, να έχουν αξίες…».

// Στο τέλος του έργου ο ήρωας βρίσκεται πάνω στη στέγη του σπιτιού του. Ο χείμαρρος τον απειλεί και φεύγει μ’ ένα παράπονο… Ότι δεν είπε στους δικούς του πόσο τους αγαπά. Η αυτογνωσία έρχεται πάντα αργά;
«Μπορεί να μην έρθει και καθόλου! Στη σημερινή εποχή νομίζω είναι το πιο πιθανό. Θέλω να είμαι αισιόδοξη, αλλά, δυστυχώς, έτσι είναι τα πράγματα».

// Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις θέλουν τον κόσμο να επιζητά κυβερνήσεις συνεργασίας. Είμαστε αρκετά ώριμοι για να αποδεχτούμε το μοντέλο που λειτουργεί στη Γερμανία;
«Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δεν ξέρουν τι δείχνουν, γιατί δεν τις πιστεύω. Θεωρώ ότι πίσω κρύβουν κάτι. Ποιοι είναι αυτοί που ερωτώνται, ποιοι είναι αυτοί που τα λένε, σε ποια περίοδο τα λένε, σε ποια ερωτήματα απαντούν… Νιώθω ότι δεν έχουν νόημα. Να μου πείτε οι ψηφοφόροι έδωσαν ευκαιρία στον Κώστα Καραμανλή…».

// Γιατί δεν τον εμπιστεύεστε;
«Έναν άνθρωπο που δεν έχει ούτε ένα ένσημο; Εγώ δεν θα του έδινα χρήματα ούτε να μου αγοράσει τα ψώνια του σπιτιού μου. Θα του έλεγα “άσε, εσύ είσαι πλούσιο, καλομαθημένο”. Ο Κώστας προστασία θέλει. Τον βλέπετε να βγαίνει μπροστά; Ζει στον κόσμο του. Εγώ πάντως δεν τον βλέπω. Βγαίνει και λέει πάντα κάτι τόσο ανεπίκαιρο. Η κοινωνία δε το πρόβλημα έχει αναγκαστεί και το έχει λύσει από μόνη της. Γιατί δεν κάνει μια άλλη δουλειά; Υπάρχουν τόσες ωραίες δουλειές…».

// Και ποιον να ψηφίσουμε;
«Στη χώρα ζούμε μια παρωδία… Τα τελευταία σαράντα χρόνια αν δεν βγει η Νέα Δημοκρατία, θα βγει το ΠΑΣΟΚ… Καμία αλλαγή. Έχω την εντύπωση ότι ζούμε σ’ ένα σκηνικό. Σε κάτι ψεύτικο. Και μετά μας φταίνε οι ξένοι. Αν δεν υπολογίζουμε εμείς τον τόπο μας, θα τον υπολογίζουν οι ξένοι; Να, πάλι ρόμπα γίναμε με το ντόπινγκ των αθλητών, με τις φωτιές, με τις καταστροφές στην Αθήνα… Είμαστε όμως παρορμητικός λαός. Όπως βγήκαν να διαδηλώσουν στους δρόμους για τον Αλέξη, έτσι βγήκαν ορδές στις γιορτές για να τα σπάσουν στα μπουζούκια… Ποια η διαφορά; Χαβαλές! Μπερδεμένοι ανάμεσα στο ΚΚΕ Εσωτερικού, Εξωτερικού, ανακόλουθοι… Δυο μήνες έπαιζαν τη δολοφονία Σεργιανόπουλου στα κανάλια, ένα μήνα τη δολοφονία του Αλέξη, τρεις εβδομάδες τα ξεφαντώματα πάνω στα τραπέζια… Βγάζετε άκρη; Έχετε δει κάποιον πνευματικό άνθρωπο στην οθόνη, να μας πει κάτι για ένα βιβλίο, κάτι για να σκεφτούμε; Τώρα είμαστε κουρδισμένοι στην παράγκα του Καραγκιόζη».

// Είμαστε ένας λαός από τους πιο βαριά φορολογούμενος, αλλά ούτε σωστή δημόσια παιδεία έχουμε ούτε σωστούς φορείς υγείας ούτε καλούς δρόμους… Τι φταίει για αυτήν την αργοπορία; Μήπως και ο κακός συνδικαλισμός;
«Δεν είμαστε λαός βαριά φορολογούμενος. Οι σκανδιναβικές χώρες είναι βαριά φορολογούμενες χώρες. Αντιθέτως, είμαστε λαός που ενισχύει τη φοροδιαφυγή, την κερδοσκοπία, τον πλουτισμό, την ατιμία, την απαξίωση στο μέτρο, στην κοινή λογική. Η βαριά φορολογία ισχύει για τους χαμηλόμισθους. Σφίγγει τα ζωνάρια στους χαμηλόμισθους. Εάν δεν στύψουν τους χαμηλόμισθους, τους μισθωτούς, πώς θα βγουν για τους άλλους τα χρήματα; Είναι μια “σοφή” κατανομή! Είσαι και εσύ βαριά φορολογούμενη, αλλά και ο κύριος με τα κότερα, τις βίλες και τις πολυκατοικίες και τις Τζάγκουαρ;».

// Όσα έγιναν μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου τι γεύση σας άφησαν; Ποια είναι η άποψή σας για τη νεολαία, για αυτούς που κατέστρεψαν βιβλιοθήκες, καταστήματα, αυτοκίνητα, για τα κόμματα, για την αστυνομία;
«Ως άνθρωπος είμαι αναρχική. Δεν μπορώ τα καλούπια, αλλά το μόνο που δεν μπορώ να υπερασπιστώ στη ζωή μου είναι η βία! Ξέρω ότι όταν τελειώνουν τα λόγια, πρέπει να καταλάβει ο άλλος, έτσι γίνεται πάντα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Στους συμμαθητές του Αλέξη στέκομαι με συμπάθεια, το παρακράτος που δρα το φοβάμαι… Ξέρετε, μετά από τόσες εβδομάδες ποιοι ήταν αυτοί που έκαψαν; Υπάρχει ένας παραλογισμός σ’ αυτήν την ιστορία».

// Τι πρέπει να γίνει για να έχουν τα παιδιά μας δουλειά; Κάτι πάει λάθος με το εκπαιδευτικό σύστημα… Δεν μπορεί να βγαίνουν όλο γιατροί και δικηγόροι…
«Έχετε δίκιο! Εμείς τουρισμό έπρεπε να πουλούσαμε, αλλά ούτε αυτό δεν μπορούμε… Οι ωραιότερες παραλίες πάνω στη γη είναι τσάμπα! Και πολλοί τουρίστες ούτε για αυτές δεν θέλουν να ‘ρθουν, αφού δεν έχουν τις κατάλληλες υπηρεσίες. Πότε θα μάθουμε ότι αγαπώ τον τόπο μου σημαίνει αγαπώ τον εαυτό μου;».

// Το Εθνικό Θέατρο εκπληρώνει το ρόλο του; Το Φεστιβάλ Αθηνών;
«Θεωρώ ότι αυτοί είναι μεγάλη παρέα! Όπως παλιά ήταν μια άλλη παρέα. Εξαρτάται σε ποια παρέα είσαι. Οι τύποι είναι συνεπέστατοι με τη λειτουργία του όλου κράτους. Όλα είναι σχετικά. Το Εθνικό Θέατρο, το κράτος…».

// Τι θα συμβουλεύατε τους νέους ηθοποιούς;
«Μιλάμε πάντα για τους ανθρώπους που αγαπάνε το θέατρο, όχι για εγωκεντρικά άτομα που ψάχνουν την αναγνωρισιμότητα, την αυτοπροβολή. Και δόξα τω Θεώ υπάρχουν πολλά περιοδικά και κανάλια που βγάζουν το ψωμί τους με δαύτους και τους χρησιμοποιούν. Για τα άλλα παιδιά, τα ταλαντούχα, τους συμβουλεύω να μην κάνουν εκπτώσεις…».

// Ποια πράγματα σας κάνουν χαρούμενη στη ζωή;
«Δεν ξέρω τι θα πει ευτυχία… Ευτυχία είναι η ύπαρξη του παιδιού μου και οι φίλοι μου…».