Αποχωρεί ο «τελευταίος πλανητάρχης
// Επιτέλους αύριο αποχωρεί από την ηγεσία των ΗΠΑ ο Μπους, αφού οργάνωσε ή ανέχτηκε και το μακελειό των Παλαιστινίων από τους Εβραίους στη Λωρίδα της Γάζας. Στο τιμόνι ο Μπαράκ Ομπάμα, με υποσχέσεις για αλλαγή στη συμπεριφορά των ΗΠΑ απέναντι στη διεθνή κοινότητα και με σωρεία προβλημάτων που επεσώρρευσε η προεδρία Μπους. Ο νέος Πρόεδρος καλείται να διαψεύσει το γνωμικό ότι «ο λύκος μόνον την τρίχα αλλάζει» και να συμβιβαστεί με την πραγματικότητα, που δείχνει ότι η παγκόσμια ισχύς, οικονομική πρωτίστως αλλά και πολιτική σε επόμενη φάση, ξεφεύγει πλέον από τις ΗΠΑ και οδεύει σταθερά ανατολικότερα, στην Ευρώπη και κυρίως στην Ασία. Το τραγικό λάθος του Μπους και της παρέας του ήταν ότι δεν μπόρεσαν να καταλάβουν τις αλλαγές στην παγκόσμια ισορροπία. Πριν από οκτώ χρόνια που παρέλαβε την προεδρία ο Μπους (αρχές του 2001), οι ΗΠΑ ήταν η μοναδική υπερδύναμη με ακμάζουσα οικονομία (η ΕΕ ήταν πλήρως υποταγμένη στις θελήσεις της και η Ρωσία είχε καταστραφεί εντελώς), οπότε έπαιζε «στο γήπεδο» χωρίς αντίπαλο. Σήμερα βρίσκεται με μια σχεδόν κατεστραμμένη οικονομία που μαστίζεται από σοβαρή κρίση και έχει χάσει την τυφλή υποστήριξη όλων σχεδόν των συμμάχων της σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Με εχθρική την παγκόσμια κοινή γνώμη, οι ΗΠΑ βλέπουν την ΕΕ να ορθώνει έστω διακριτικά το ανάστημά της, τη Ρωσία να αποκτά γρήγορα και σταθερά την παλιά της δύναμη και αίγλη, και έναν γίγαντα, την Κίνα, να οργανώνεται και να διεκδικεί μερίδιο στην παγκόσμια σκακιέρα. Ο Μπους πίστεψε ότι αυτήν την πορεία εξασθένησης της δύναμης των ΗΠΑ θα μπορούσε να την αναστρέψει με τη στρατιωτική βία, κάνοντας χρήση της υπεροπλίας της χώρας του και περιφρονώντας τη διεθνή νομιμότητα. Κι αυτό υπήρξε το τεράστιο σφάλμα του, που επιτάχυνε την παρακμή της άλλοτε διαπλανητικής υπερδύναμης. Σήμερα οι ΗΠΑ είναι απλώς μια μεγάλη δύναμη με αρρωστημένη φαντασία που απεγνωσμένα προσπαθεί να ορθώσει ανάστημα στις ταχύτατα αναπτυσσόμενες «νέες δυνάμεις». Η ιστορία θα καταγράψει τα σφάλματα των δύο τελευταίων Προέδρων των ΗΠΑ (Κλίντον και Μπους), επί των ημερών των οποίων η Αμερική άρχισε να πορεύεται προς την παρακμή. Ο Μπους ασφαλώς μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο του «τελευταίου πλανητάρχη».
// Στις αρχές του 2001, οπότε παρέλαβε την προεδρία ο Μπους, είχε αρχίσει η κατάρρευση της αυτοκρατορίας των ΗΠΑ από πολιτική πλευρά και από διεθνές γόητρο. Απόδειξη ο εξαναγκασμός του Κλίντον να βομβαρδίσει την ήδη πολυτεμαχισμένη Γιουγκοσλαβία για να δεχθεί ο Μιλόσεβιτς τη συνέχιση του τεμαχισμού της χώρας αυτής. Ο Μιλόσεβιτς υπήρξε ο πρώτος αντιστασιακός στο αμερικανικό όνειρο της pax americana. Από τότε οι ΗΠΑ άρχισαν να χάνουν τα διεθνή ερείσματά τους. Οι λαοί της Ευρώπης άρχισαν να ξυπνάνε από τον λήθαργο της καλοπέρασης. Και η Ρωσία (και από κοντά της και η Κίνα) ξεκίνησε τον δικό της αγώνα ανασύνταξης δυνάμεων. Κοσμογονία στην Ασία με τις αναδυόμενες νέες δυνάμεις, κοσμογονία στη Νότια Αμερική, με θριαμβευτική επικράτηση ηγετών με όραμα τον απογαλακτισμό των χωρών τους από τον σφιχτό εναγκαλισμό της ηγεσίας των ΗΠΑ. Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη άρχισε να αποδοκιμάζει την κατεδάφιση της διεθνούς νομιμότητας και ασκούσε πίεση στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μην ακολουθούν τυφλά τα προστάγματα της ηγεσίας των ΗΠΑ. Τότε, στις αρχές του 2001, η αμερικανική οικονομία ήταν πανίσχυρη και το δολάριο κυρίαρχο νόμισμα. Σήμερα η οικονομία και το νόμισμα των ΗΠΑ βουλιάζουν στους βάλτους του νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου της ασύδοτης αγοράς. Ήταν η «νέα τάξη πραγμάτων» που εξέθρεψε η ηγεσία των ΗΠΑ από την εποχή του Ρέιγκαν και μετά. Ο απερχόμενος Μπους έδειξε αδυναμία να αντιληφθεί τα αίτια της κατάρρευσης και να τη σταματήσει ή μάλλον να την επιβραδύνει. Και χρησιμοποίησε βία, πιέσεις και κυρώσεις. Και επιτάχυνε την εξασθένηση των δυνάμεων της άλλοτε πανίσχυρης χώρας του. Κάτω από τη βαριά σκιά των προβλημάτων αυτών για τη χώρα του, ο Ομπάμα ορκίζεται Πρόεδρος των ΗΠΑ. Του ευχόμαστε να κατανοήσει έγκαιρα ότι η βία δεν λύνει προβλήματα. Τα πολλαπλασιάζει και τα καθιστά συνθετότερα. Ας είναι λοιπόν η προεδρική του θητεία ειρηνική για την ανθρωπότητα, χωρίς βία και προκλήσεις.