Το φάρμακο και το αγαθό της εμπιστοσύνης

Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι στο διάστημα Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2008 κατασχέθηκαν 34 εκατομμύρια πλαστά φάρμακα. Επίσης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 10% των φαρμάκων που κυκλοφορούν είναι πλαστά. Είναι γεγονός ότι η μεγάλη αύξηση της παραγωγής πλαστών φαρμάκων εντάσσεται σε μια ευρύτερη έκρηξη της παραγωγής απομιμήσεων για όλα σχεδόν τα προϊόντα, η οποία έχει καταστεί εφικτή εξαιτίας αφενός της εξέλιξης της τεχνολογίας και αφετέρου της επιτάχυνσης της εμπορικής δραστηριότητας και της άρσης των συνοριακών εμποδίων σε διεθνές επίπεδο.
Γι’ αυτό σήμερα, περισσότερο ίσως από ποτέ στο παρελθόν, επιβεβαιώνεται η αξιοπιστία, η αποτελεσματικότητα, η ασφάλεια, η αξία και φυσικά η αναγκαιότητα του επώνυμου προϊόντος. Η επωνυμία ενός προϊόντος αποτελεί «σφραγίδα ευθύνης» και ταυτόχρονα εγγύηση ποιότητας. Ο κατασκευαστής του προϊόντος δηλώνεται στον πολίτη και καταναλωτή, υπογράφει το προϊόν και αναλαμβάνει πλήρως την ευθύνη γι’ αυτό. Κατά συνέπεια, η επωνυμία ενός προϊόντος είναι μια δήλωση ανάληψης ευθύνης απέναντι στον καταναλωτή. Όταν για λόγους ποιότητας, ασφάλειας και αξιοπιστίας θεωρείται απαραίτητο να είναι επώνυμη μια ηλεκτρική συσκευή ή ένα παιχνίδι, τότε μπορεί να αντιληφθεί κανείς πόσο πιο απαραίτητο είναι να είναι επώνυμο το φάρμακο.
Είναι γεγονός ότι μόνο τα επώνυμα φάρμακα, πρωτότυπα ή ουσιωδώς όμοια, εγγυώνται την ποιότητα, την ασφάλεια και τη θεραπευτική αποτελεσματικότητα. Επιπλέον, τα επώνυμα φάρμακα που συνταγογραφούνται από τον θεράποντα γιατρό είναι «δύο φορές επώνυμα», αφού δίπλα στην επωνυμία του φαρμάκου προστίθεται η επωνυμία, το κύρος, η προσωποποιημένη ευθύνη του ίδιου του γιατρού. Σε αυτό το σύστημα «διπλής επωνυμίας» που έχουμε οικοδομήσει στην Ελλάδα η ανάληψη ευθύνης από τον θεράποντα γιατρό έρχεται να προστεθεί στην ανάληψη ευθύνης από τη φαρμακευτική εταιρεία. Πρόκειται επομένως για μια ισχυρή «διπλή ασφαλιστική δικλίδα», την οποία οφείλουμε να διαφυλάξουμε εφόσον επιθυμούμε να μην κλονιστεί η εμπιστοσύνη της κοινωνίας στο φάρμακο, όπως έχει συμβεί σε άλλες χώρες.
Στη «διπλή επωνυμία» που ανέφερα παραπάνω θα πρέπει να προστεθούν η ταινία γνησιότητος, το διπλό barcode και ο μοναδικός σειριακός αριθμός. Πρόκειται για επιπλέον ισχυρές ασφαλιστικές δικλίδες και προβλέψεις ασφαλείας που συμπληρώνουν το θεσμικό πλέγμα κατοχύρωσης της ποιότητας των φαρμάκων, καθιστώντας τη χώρα μας μια από τις πιο ασφαλείς και αξιόπιστες χώρες στον κόσμο σε ό,τι αφορά τη γνησιότητα των φαρμάκων.
Η Ελλάδα υστερεί σε πολλά αλλά και προηγείται σε αρκετά σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη και είναι σαφές ότι το πεδίο της διασφάλισης της ποιότητας των φαρμάκων είναι ένα πεδίο στο οποίο βρισκόμαστε στην πρωτοπορία και οι τιμές των φαρμάκων καθορίζονται αποκλειστικά και μόνον από το κράτος με βάση το σύστημα 2+1. Δηλαδή, η τιμή κάθε φαρμάκου που κυκλοφορεί στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει τον μέσο όρο τιμών σε τρεις χώρες της ΕΕ όπου το φάρμακο αυτό τιμολογείται φθηνότερα (δύο χώρες από την ΕΕ των 15 και μία από την ΕΕ των 27). Με το σύστημα αυτό εισάγονται «αυτόματα» και όλες οι πολιτικές ελέγχου και περιορισμού του κόστους των φαρμάκων που έχουν αναπτυχθεί στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για να συνεχίσουμε να βρισκόμαστε στην πρωτοπορία πρέπει να διαφυλάξουμε όσα έχουμε πετύχει, αλλά και να είμαστε πρώτοι στον σχεδιασμό και την υποστήριξη νέων πρωτοποριακών πρωτοβουλιών.
Η επωνυμία του φαρμάκου πρέπει να προστατεύεται ακόμα και απέναντι σε απόπειρες διοχέτευσης πλαστών φαρμάκων μέσω της διαδικασίας της ανασυσκευασίας, κάτι που μπορεί να προκαλέσει σημαντικούς κινδύνους στη δημόσια υγεία. Η ανασυσκευασία απαγορεύεται για πολλά προϊόντα καθημερινής χρήσης που είναι λιγότερο «ευαίσθητα» από το φάρμακο και δεν έχουν σχέση με την υγεία του πολίτη. Το ίδιο λοιπόν πρέπει να ισχύσει και για το φάρμακο.
Τα επώνυμα προϊόντα είναι η βάση της σύγχρονης οικονομικής δραστηριότητας γιατί εμπεριέχουν και ενσωματώνουν την αξία της εμπιστοσύνης. Κατακτούν έτσι την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Ορισμένα όμως προϊόντα ξεπερνούν το πεδίο του «προϊόντος» και συγκαταλέγονται στα πλέον πολύτιμα και απαραίτητα «αγαθά». Αν όλα τα προϊόντα πρέπει να είναι επώνυμα, τότε ένα «αγαθό» όπως το φάρμακο δεν μπορεί να κυκλοφορήσει και να σταθεί στην αγορά χωρίς την επώνυμη ανάληψη της ευθύνης τόσο από εκείνους που το κατασκευάζουν όσο και από εκείνους που το συνταγογραφούν.