Τους αιφνιδίασε όλους ο Καραμανλής
Παράλληλα με τις αλλαγές υπουργών που σε ορισμένες περιπτώσεις αποτέλεσαν έκπληξη, ο κ. Καραμανλής έδωσε το σύνθημα για ένα νέο ξεκίνημα, ενώ στις οδηγίες του προς υπουργούς και υφυπουργούς έθεσε σε πρώτη στόχευση για την κυβέρνηση την αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων και την εξάλειψη φαινομένων αλαζονείας και προκλητικών συμπεριφορών. Τα αποτελέσματα των πρώτων δημοσκοπήσεων δείχνουν ότι το εγχείρημα του πρωθυπουργού έχει τη στήριξη μιας σημαντικής μερίδας των πολιτών, ωστόσο η κυβέρνηση έχει να διανύσει πολύ δρόμο και πρέπει να προσπαθήσει πολύ να κεφαλαιοποιήσει τα κέρδη του ανασχηματισμού, προκειμένου να ανακάμψει.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του ανασχηματισμού ήταν:
α) Η ταυτόχρονη απομάκρυνση του Γιώργου Αλογοσκούφη και του Χρήστου Φώλια, που σηματοδοτεί ουσιαστικά το «ξήλωμα» του συστήματος που τα τελευταία χρόνια διαχειρίσθηκε την πολιτική στους τομείς της οικονομίας και της ανάπτυξης. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να ερμηνευθεί και ως έμμεση παραδοχή αποτυχίας της πολιτικής που ακολουθήθηκε. Η απόφαση αυτή προκάλεσε αίσθηση, ο κ. Αλογοσκούφης έδειξε αιφνιδιασμένος από την απόφαση του πρωθυπουργού, αλλά το 60% και πλέον των πολιτών την κρίνει θετικά. Παράλληλα με τη σύσταση Διυπουργικής Επιτροπής για την Οικονομία, με την άμεση εμπλοκή του Γιώργου Σουφλιά, αποτελεί προμήνυμα για στροφή στην οικονομική πολιτική. Ανέκαθεν ο Καραμανλής επιθυμούσε την ενεργό συμμετοχή του Σουφλιά στη χάραξη της οικονομικής πολιτικής, ωστόσο παρόντος του Αλογοσκούφη αυτό δεν ήταν εφικτό. Τώρα που τον διαδέχθηκε ο Παπαθανασίου μπορεί να υλοποιηθεί, καθώς ο τελευταίος έχει πολύ καλές σχέσεις με τον κ. Σουφλιά και κατά συνέπεια θα έχουν αγαστή συνεργασία στο πλαίσιο της Επιτροπής.
β) Η έξοδος του Μιχάλη Λιάπη, την οποία ελάχιστοι ανέμεναν λόγω της στενής συγγενικής του σχέσης με τον πρωθυπουργό. Στην ουσία ο κ. Λιάπης «πλήρωσε» την εμπλοκή του στην υπόθεση της Ζήμενς και τον τρόπο που χειρίσθηκε την εμπλοκή του σ’ αυτήν. Στην περίπτωσή του ο Καραμανλής έδωσε μια ηχηρή απάντηση σε όσους, εντός κι εκτός ΝΔ, έλεγαν τους τελευταίους μήνες ότι είναι διστακτικός και δεν τολμά να «πάρει κεφάλια». Με δεδομένη δε τη συγγενική τους σχέση η αποστρατεία του Λιάπη προσλαμβάνει άλλη βαρύτητα.
γ) Η παραμονή της Ντόρας Μπακογιάννη στο υπουργείο Εξωτερικών, ενώ παράλληλα ενισχύθηκε η «ομάδα» της στην κυβέρνηση. Η κ. Μπακογιάννη κατάφερε να διατηρήσει στο κυβερνητικό σχήμα τους υφυπουργούς Κώστα Κιλτίδη (για τον οποίο ασκήθηκαν πιέσεις στον πρωθυπουργό να τον απομακρύνει) και Γιάννη Ιωαννίδη, ενώ δικής της επιρροής είναι οι νέοι υφυπουργοί Γιώργος Κοντογιάννης, Μιχάλης Μπεκίρης (κουμπάρος του Κυριάκου) και σε δεύτερο επίπεδο ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η τοποθέτηση του τελευταίου στο υπουργείο Εξωτερικών, λόγω των «συμβιβαστικών δηλώσεων» που είχε κάνει στο παρελθόν για τα εθνικά θέματα.
Αρχική πρόθεση του Μαξίμου ήταν να μπει από την Αχαΐα ο κ. Παπαδημάτος, και όχι ο Μπεκίρης, αλλά δεν περιελήφθη διότι αποφασίσθηκε να πάρουν κυβερνητική θέση βουλευτές που εξελέγησαν για πρώτη φορά στις εκλογές του 2007.
Την ευφορία της υπουργού Εξωτερικών ήρθε ωστόσο να «διαταράξει» η είσοδος του Αντώνη Σαμαρά στην κυβέρνηση, κάτι που σηματοδοτεί και την επιστροφή του στην «πρώτη γραμμή» πολιτικής δράσης. Ο Σαμαράς ανέλαβε ένα υπουργείο που δεν έχει πολιτικό κόστος, διαχειρίζεται μεγάλα ποσά, δίνει τη δυνατότητα για δημόσιες σχέσεις και γενικά θα έχει την ευκαιρία να βελτιώσει το πολιτικό προφίλ του. Άλλωστε ο νέος υπουργός Πολιτισμού δεν έχει κρύψει ποτέ τις φιλοδοξίες του για τη μετά Καραμανλή εποχή. Η παρουσία δεκάδων μεσσήνιων πολιτικών του φίλων στην τελετή παράδοσης-παραλαβής αποτελούσε «μήνυμα» προς κάθε κατεύθυνση.
Κίνηση με ιδιαίτερη σημασία χαρακτηρίζεται και η απόφαση του κ. Καραμανλή να τοποθετήσει στο υπουργείο Παιδείας τον Άρη Σπηλιωτόπουλο. Ο τελευταίος είναι πιο πειστικός, πιο διαλλακτικός, είναι ήπιων τόνων και θα μπορέσει, και λόγω ηλικίας, να συνδιαλαγεί με μαθητές και φοιτητές. Πόσω μάλλον που αυτήν την περίοδο το μέτωπο της Παιδείας παρουσιάζεται θερμό έως εκρηκτικό. Ενδεχομένως ο ίδιος να επιθυμούσε ένα λιγότερο δύσκολο χαρτοφυλάκιο (ίσως το Ανάπτυξης), ωστόσο με το Παιδείας αναβαθμίζεται πολιτικά και αν πετύχει στο έργο του θα ανεβάσει τις μετοχές του στο πολιτικό χρηματιστήριο και θα εγγράψει υποθήκες για το μέλλον. Σημειώνεται ότι τη συμφωνία τους για την επιλογή του κ. Σπηλιωτόπουλου είχαν εκφράσει οι κ. Σουφλιάς και Σιούφας. Όσο δε για το Ανάπτυξης, ο πρωθυπουργός αποφάσισε να το αναθέσει στον Κωστή Χατζηδάκη, διότι από τη θητεία του στο Μεταφορών απέδειξε ότι είναι τολμηρός, αποτελεσματικός και δεν φοβάται το πολιτικό κόστος.
Διχάζονται οι εκτιμήσεις για τη μετακίνηση του Σωτήρη Χατζηγάκη από το Δικαιοσύνης στο Αγροτικής Ανάπτυξης. Ορισμένοι θεωρούν ότι «πλήρωσε» διότι δεν είχε ενημέρωση και για την παρέμβαση Σανιδά και για την παραίτηση των δύο Αντιεισαγγελέων στην υπόθεση του Βατοπεδίου. Ωστόσο επισημαίνουν ότι το Αγροτικής Ανάπτυξης έχει ευρύτερο πεδίο δράσης, αφού υπάρχουν τα ανοιχτά προβλήματα των αγροτών, οι οποίοι προετοιμάζονται για δυναμικές κινητοποιήσεις, και ο Σ. Χατζηγάκης έχει γνώση του χώρου αφού ήταν και το 1990 υπουργός Γεωργίας, αλλά παραιτήθηκε διαφωνώντας με την αδιαφανή προμήθεια των Canadair. Η μετακίνηση του Σταύρου Καλαφάτη από το υπουργείο Ανάπτυξης στο Μακεδονίας-Θράκης δεν είναι άσχετη με τις δημοτικές εκλογές του 2010. Ο ίδιος πάντως διαψεύδει τις πληροφορίες ότι θα είναι υποψήφιος της Νέας Δημοκρατίας για τον Δήμο Θεσσαλονίκης, ωστόσο είναι μέσα στις φιλοδοξίες και τις επιδιώξεις του.
Συζητήσεις προκάλεσε και η είσοδος στο υπουργικό συμβούλιο μελών της Εξεταστικής (Μαρκογιαννάκης, Μαρκόπουλος, Μπούγας, Δένδιας). Κρίθηκαν όμως αποτελεσματικοί στο έργο τους και η αξιοποίηση ήταν η ανταμοιβή τους για τον τρόπο που χειρίσθηκαν τις καταγγελίες για εμπλοκή κυβερνητικών στελεχών στο σκάνδαλο του Βατοπεδίου. Σημειώνεται ότι μόνο το «ΠΑΡΟΝ» είχε προβλέψει την υπουργοποίηση Δένδια, Μπούγα και Μαρκόπουλου.
Όπως συμβαίνει σε κάθε ανασχηματισμό, οι τελευταίες αλλαγές άφησαν παραπονούμενους αρκετούς από αυτούς που περίμεναν ότι θα αξιοποιηθούν και τελικά διαψεύστηκαν. Στελέχη όπως οι Γεράσιμος Γιακουμάτος, Αθανάσιος Γιαννόπουλος, Βασίλης Μαγγίνας, Πάνος Παναγιωτόπουλος (περίμενε μέχρι την τελευταία στιγμή το τηλεφώνημα του πρωθυπουργού), Μάξιμος Χαρακόπουλος, (δύο από τον ίδιο νομό πάει πολύ, θα σκέφθηκε ο πρωθυπουργός, ήδη υπάρχει στην κυβέρνηση ο Χρ. Ζώης) Βασίλης Μιχαλολιάκος, Βύρων Πολύδωρας κ.ά. Μένει να δούμε πώς θα αντιδράσουν όλοι αυτοί τις επόμενες ημέρες, καθώς γνωρίζουν ότι, κατά την πάγια συνήθεια του Καραμανλή, μέχρι τις εκλογές δεν θα γίνει άλλος ανασχηματισμός, οπότε δεν έχουν ελπίδες.
Αυτήν τη φορά, σε αντίθεση με τις προηγούμενες, τις τελικές αποφάσεις του πρωθυπουργού τις γνώριζαν από πριν μόνο τρία πρόσωπα, ο Πρ. Παυλόπουλος, ο Γιώργος Σουφλιάς και ο Δημήτρης Σιούφας. Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ ενημερώθηκε την Τρίτη το βράδυ, τοποθετήθηκε θετικά στην αναβάθμιση του Γιάννη Παπαθανασίου και του Άρη Σπηλιωτόπουλου και συμφώνησε με τον πρωθυπουργό για τη σύσταση Διυπουργικής Επιτροπής για την Οικονομία. Από την πλευρά της η Ντόρα είχε ενημερωθεί μόνο για την παραμονή της στο ΥΠΕΞ, αλλά και για την αξιοποίηση των «δικών» της βουλευτών. Από εκεί και πέρα, κανείς άλλος δεν είχε ενημερωθεί. Το έμαθαν όλοι λίγη ώρα πριν από την επίσημη ανακοίνωση και τα τηλεφωνήματα του Καραμανλή, που άρχισαν να γίνονται μετά τις 8 το πρωί της Τετάρτης.