Παρέμβαση Καραμανλή για τα επιτόκια-θηλιά
Τα πρώτα, έστω και «αναιμικά», αποτελέσματα της κυβερνητικής προσπάθειας για την αντιμετώπιση της κρίσης ρευστότητας, που «στραγγαλίζει» επιχειρήσεις και νοικοκυριά, οδηγώντας την οικονομική ανάπτυξη σε απότομο «φρενάρισμα», φάνηκαν ήδη από την Παρασκευή, αμέσως μετά την πρώτη συνεδρίαση του νέου «οικονομικού διευθυντηρίου» της κυβέρνησης, υπό την προεδρία του πρωθυπουργού.
Λίγες ώρες μετά τη σύσκεψη της Παρασκευής, όπου τέθηκε επί τάπητος το μείζον πρόβλημα των υψηλών επιτοκίων και της μεγάλης μείωσης των εκταμιεύσεων δανείων, η Eurobank έγινε η πρώτη τράπεζα που ανακοίνωσε μικρές μειώσεις επιτοκίων (κατά 0,50%) στα βασικά επιτόκια δανεισμού των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Τις επόμενες ημέρες θα ακολουθήσουν και οι άλλες τράπεζες, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται την Πέμπτη η νέα μείωση του βασικού επιτοκίου του ευρώ κατά μισή μονάδα, οπότε θα φανεί σε ποιο βαθμό οι τράπεζες είναι αποφασισμένες να μεταφέρουν στους πελάτες τους τα οφέλη.
Όπως διαπιστώνει η Τράπεζα της Ελλάδος, από τη μελέτη στοιχείων του τελευταίου διμήνου του έτους η οικονομία κινδυνεύει να πέσει στη λεγόμενη «παγίδα ρευστότητας», για την οποία πρώτος είχε μιλήσει ο Κέινς: Οι τράπεζες αύξησαν απότομα τα επιτόκια δανεισμού το φθινόπωρο λόγω της κρίσης, αλλά δεν προχώρησαν σε ανάλογες μειώσεις όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε απότομα τα επιτόκια του ευρώ και το ευρωπαϊκό διατραπεζικό επιτόκιο (Euribor) υποχώρησε σημαντικά.
Η απροθυμία των τραπεζών να αναλάβουν νέους κινδύνους από τη μια και το υψηλό κόστος χρήματος από την άλλη έχουν προκαλέσει τους τελευταίους μήνες απότομη καθίζηση της πιστωτικής επέκτασης, ιδιαίτερα προς τα νοικοκυριά. Αποτέλεσμα είναι ότι το τελευταίο τρίμηνο του
έτους καταγράφεται από την ΤτΕ πρωτοφανής κάμψη των χορηγήσεων, ιδιαίτερα προς τα νοικοκυριά. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της ΤτΕ, οι νέες χορηγήσεις καταναλωτικών δανείων δεν ξεπέρασαν τα 250 εκατ. ευρώ, ενώ και το δίμηνο Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου, που είναι εξαιρετικά κρίσιμο για την αγορά, οι χορηγήσεις στα νοικοκυριά παρέμειναν «παγωμένες».
Την ίδια στιγμή, τα «τρελά» επιτόκια καταθέσεων προθεσμίας που υποχρεώνονται να προσφέρουν οι τράπεζες λόγω της οικονομικής τους αδυναμίας (και όχι εξαιτίας κάποιου «παράλογου» ανταγωνισμού, όπως λένε ορισμένοι…) έχουν εξελιχθεί σε «γάγγραινα» για την οικονομία, συγκεντρώνοντας το μεγαλύτερο μέρος της ρευστότητας, που είναι πολύτιμη για την κατανάλωση και τις επενδύσεις.
Η Κομισιόν εκφράζει ήδη την ανησυχία της για την απότομη κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα μας, που απειλεί να ανατρέψει και τον δημοσιονομικό σχεδιασμό και συνδέεται σε πολύ μεγάλο βαθμό με την πιστωτική «ασφυξία». Ο δείκτης εμπιστοσύνης που παρακολουθεί στενά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «γκρεμίστηκε» τον Δεκέμβριο στην Ελλάδα και είναι πλέον ο δεύτερος χαμηλότερος στην Ευρωζώνη, μετά τη Σλοβενία, υποδηλώνοντας ότι το 2009 ο ρυθμός ανάπτυξης είναι πολύ πιθανό να ξεπεράσει κάθε απαισιόδοξη πρόβλεψη υποχώρησης.
Δεν είναι τυχαίο ότι η πρώτη συνεδρίαση του «οικονομικού διευθυντηρίου», υπό την προεδρία του πρωθυπουργού και με τη συμμετοχή του υπουργού Οικονομίας Γιάννη Παπαθανασίου, του υπουργού Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη, του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ Γιώργου Σουφλιά και του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργου Προβόπουλου είχε ως αντικείμενο τις εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα. Είχε προηγηθεί συνάντηση του κ. Προβόπουλου με τους κορυφαίους τραπεζίτες, οι οποίοι έθεσαν τους δικούς τους όρους για να… λύσουν την πολιορκία επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τραπεζίτες ζητούν να επιταχυνθεί η διανομή των κρατικών ενισχύσεων, ιδιαίτερα με την έκδοση ειδικών ομολόγων ύψους μέχρι 8 δισ.
ευρώ. Πιέζουν όμως και για την αλλαγή της σύνθεσης των ενισχύσεων του «πακέτου» των 28 δισ. ευρώ, καθώς διαπιστώνουν ότι ούτε με τις εγγυήσεις του Δημοσίου, που μπορεί να φθάσουν και τα 15 δισ. ευρώ, μπορούν να δανεισθούν με καλούς όρους από την αγορά. Έτσι, πιέζουν για μείωση των εγγυήσεων ή και εξάλειψή τους, με αντίστοιχη αύξηση των ομολόγων που θα τους δοθούν,
τα οποία θα αξιοποιήσουν ως εξασφαλίσεις για να αντλήσουν κεφάλαια από την ΕΚΤ.
Όπως ανακοίνωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Ευάγγελος Αντώναρος, η συνεδρίαση δεν κατέληξε σε αποφάσεις. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις όμως, η κυβέρνηση προσανατολίζεται να ικανοποιήσει το αίτημα των τραπεζιτών για αλλαγή της σύνθεσης των κρατικών ενισχύσεων, σε μια ύστατη προσπάθεια απελευθέρωσης της οικονομίας από τη «θηλιά» των υψηλών επιτοκίων.