Ο Κάρολος Παπούλιας «ξεβόλεψε» πάλι Τούρκους και γραφειοκράτες

Από τις αντιδράσεις τους συνάγει κανείς το συμπέρασμα ότι φαίνεται πως υπάρχει κάποια ανομολόγητη μυστική συμφωνία γενικού περιεχομένου, χωρίς συγκεκριμένους όρους, βάσει της οποίας… απαγορεύεται άτυπα (!) να επισκέπτονται κορυφαίοι πολιτειακοί ή πολιτικοί παράγοντες ακριτικά μικρά νησιά της χώρας μας, που αμφισβητούν οι Τούρκοι!

Μόνον έτσι μπορεί να εξηγηθεί η παράδοξη ταραχή και δυσφορία που κατέλαβαν την κυβέρνηση μόλις άκουσαν την πρόθεση του Προέδρου της Δημοκρατίας -και δεν εννοούμε μόνον το υπουργείο Εξωτερικών, όπως θα περίμενε κανείς.

Δυστυχώς, έχουμε φτάσει στο σημείο, όπως όλα δείχνουν, να θεωρείται και να είναι… γενναία πολιτική πράξη η απλή επίσκεψη κάποιων ακριτικών μικρών νησιών από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή τον πρωθυπουργό της χώρας!

Γλιτώσαμε νέα Ύμια!

Τρίτη πήγε στο Αγαθονήσι ο Κάρολος Παπούλιας, Τετάρτη παραλίγο να είχαμε… νέα Ύμια στο κοντινό Φαρμακονήσι! Τα γλιτώσαμε ως εκ θαύματος και την υστάτη των στιγμών.

Με καθαρά πρακτόρικο τρόπο (ανώνυμο τηλεφώνημα από τουρκικό καρτοκινητό για ύπαρξη λαθρομεταναστών) οδηγήθηκε στο Φαρμακονήσι ελληνικό ελικόπτερο έρευνας και διάσωσης. Γύρω στις 9 το πρωί της Τετάρτης, δύο τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη τύπου F-16 πέταξαν σε ύψος μόλις 100 μέτρων πάνω από το Φαρμακονήσι, όπου υπάρχει ελληνικό στρατιωτικό φυλάκιο, έχοντας από κάτω τους το ελληνικό ελικόπτερο, σε απόσταση πενήντα εξήντα μέτρων.

Αφού προηγουμένως κάλεσαν το ελικόπτερό μας να απομακρυνθεί γιατί… «έχει μπει στον τουρκικό εναέριο χώρο» (!), οι πιλότοι των δύο τουρκικών αεροσκαφών πέταξαν τόσο χαμηλά και κοντά στο ελικόπτερο, ώστε οι αναταράξεις από τα αέρια των κινητήρων τους οδήγησαν σε απώλεια της ευστάθειας του ελληνικού ελικοπτέρου, το οποίο παραλίγο να πέσει και να συντριβεί στο έδαφος! Μπορεί ο καθένας να φανταστεί τι θα είχε γίνει, αν το ελικόπτερο είχε πέσει και οι πιλότοι του, ο μη γένοιτο, είχαν σκοτωθεί.

Υποτονικές αντιδράσεις

Το ελληνικό υπουργείο Άμυνας έδωσε εντολή στο ελικόπτερο να προσγειωθεί στο Φαρμακονήσι ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα, αλλά παρ’ όλα αυτά οι προκλήσεις των Τούρκων δεν σταμάτησαν.

Τα F-16 τους έκαναν μάλιστα πτήσεις όχι μόνο πάνω από το Φαρμακονήσι, αλλά πάνω και από το Αγαθονήσι (!) που είχε επισκεφθεί την προηγούμενη ημέρα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Οι ελληνικές αντιδράσεις υπήρξαν, ως συνήθως, υποτονικές. Η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη χαρακτήρισε τις τουρκικές προκλήσεις «απαράδεκτες ενέργειες, οι οποίες παραβιάζουν κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο και επιβαρύνουν τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων». Αυτό ήταν όλο.

Στη συνέχεια, μάλιστα, τόσο ο αδελφός της Ντόρας, Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Γιώργος Κουμουτσάκος βγήκαν στις τηλεοράσεις και εμφάνιζαν το επεισόδιο ως κάτι εντελώς ασήμαντο και συνηθισμένο, υποβαθμίζοντάς το με κραυγαλέο τρόπο. Σε εκπομπή του ΑΝΤ1, μάλιστα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε… «τολμηρή» την απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας να επισκεφθεί το Αγαθονήσι, με τρόπο που υποδήλωνε ότι κατά βάθος τη θεωρούσε… «τυχοδιωκτική», αλλά δεν μπορούσε να το πει!

Τουρκικών προκλήσεων συνέχεια

Οι στρατοκράτες της Άγκυρας πάντως, αφηνίασαν. Πέρα από τη σωρεία παραβιάσεων του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου στην ευρύτερη περιοχή, έφτασαν στο εξωφρενικό σημείο να ισχυριστούν ότι τα δύο σκάφη της ελληνικής ακτοφυλακής που μετέφεραν ανήμερα των Φώτων τον Κάρολο Παπούλια στο Αγαθονήσι «παραβίασαν τα τουρκικά χωρικά ύδατα»!

Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι στα γεγονότα της Τετάρτης – Πέμπτης στο Φαρμακονήσι, τουρκική ακταιωρός παρενόχλησε την ελληνική κανονιοφόρο «Νικηφόρος» που είχε σπεύσει στην περιοχή, αξιώνοντας να απομακρυνθεί από την περιοχή επειδή η Άγκυρα θεωρεί ότι έπλεε η ελληνική κανονιοφόρος σε αμφισβητούμενη «γκρίζα» περιοχή.

Η σφοδρότητα των τουρκικών αντιδράσεων οφείλεται προφανώς τόσο στην επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Αγαθονήσι αυτή καθαυτή όσο και στα όσα είπε στη σύντομη ομιλία του.

Παράλληλα, η αυξανόμενη τουρκική επιθετικότητα οφείλεται και σε εσωτερικούς λόγους της γειτονικής χώρας, άσχετους με την Ελλάδα, που όμως αναπότρεπτα την επηρεάζουν έμμεσα, αλλά πολύ σοβαρά, όπως δείχνουν τα γεγονότα.

Μαχητική υπεράσπιση δικαιωμάτων

Αυτό που φοβούνται οι τούρκοι ηγέτες είναι μήπως η επίσκεψη Παπούλια σηματοδοτεί την ενίσχυση μιας τάσης μαχητικής υπεράσπισης των δικαιωμάτων της Ελλάδας που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο και αναφέρονται στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Φοβούνται δηλαδή μήπως αλλάξει η δωδεκαετής και πλέον γραμμή του «ευχαριστώ τις Ηνωμένες Πολιτείες» που χάραξε ο Κώστας Σημίτης από την εποχή της ταπείνωσης των Υμίων και την οποία όχι μόνον τήρησε ο ίδιος ευλαβικά κατά τη διάρκεια της επάρατης οκταετίας του, αλλά και συνεχίζει με ευλάβεια η κυβέρνηση της ΝΔ στην τετραετία του Καραμανλή που κοντεύει πια να γίνει πενταετία.

Ο Κάρολος Παπούλιας δεν κατέφυγε σε μισόλογα στο Αγαθονήσι: «Ο πυρήνας του προβλήματος των ελληνοτουρκικών σχέσεων βρίσκεται στον καθοριστικό ρόλο του τουρκικού στρατού στην πολιτική της γειτονικής μας χώρας» τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και συνέχισε χωρίς περιστροφές: «Είναι η πραγματικότητα αυτή που επιτρέπει τη συνεχή προβολή αξιώσεων, όπως με την κατασκευή της καινοφανούς θεωρίας των ”γκρίζων ζωνών” από το 1996, με τη δημιουργία μιας σειράς από αδιανόητες και παράλογες προκλήσεις, όπως η συστηματική πτήση στρατιωτικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά νησιά, όπως και το Αγαθονήσι».

Η κυβέρνηση Καραμανλή δεν διαφέρει σε τίποτα μέχρι τώρα από τις κυβερνήσεις Σημίτη στα Ελληνοτουρκικά – μέχρι που έχει γίνει περίγελως στην Ευρώπη λόγω της σε βαθμό φαιδρότητας, υποστήριξης της τουρκικής ένταξης στην ΕΕ.

Η στάση όμως του πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή στο θέμα των Σκοπίων, με το βέτο στην ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, έχει προκαλέσει ανησυχία στην Άγκυρα μην τυχόν και «διαχυθεί» και στα Ελληνοτουρκικά. Υπό το πρίσμα αυτό διερευνούν μήπως η επίσκεψη Παπούλια στο Αγαθονήσι σηματοδοτεί μια τέτοια στροφή, δεδομένου και των άριστων προσωπικών του σχέσεων με τον πρωθυπουργό.

Ο Ερντογάν «φλερτάρει» με τους στρατηγούς

Πέρα από τα αυτοτελή ελληνοτουρκικά προβλήματα, η πρόσφατη επιθετικότητα της Τουρκίας έχει τις αιτίες της και σε εσωτερικές διεργασίες.

Από το καλοκαίρι, όταν εξελίχθηκε εναντίον του Ερντογάν δικαστικό πραξικόπημα πολιτικού χαρακτήρα και υπό μορφή προειδοποίησης απετράπη για μία και μόνο δικαστική ψήφο να καθαιρεθούν ο Ερντογάν από πρωθυπουργός και ο Γκιουλ από πρόεδρος, όπως και το να τεθεί εκτός νόμου το κυβερνών κόμμα τους, οι εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες στην Τουρκία έχουν πλέον αλλάξει.

Το σημαντικότερο στοιχείο αλλαγής είναι ότι ο Ερντογάν προσεγγίζει όλο και περισσότερο το ισλαμικό κατεστημένο – στρατιωτικό, δικαστικό και πολιτικό. Κοντεύουν να συμπληρωθούν έξι χρόνια που κυβερνάει ο Ερντογάν την Τουρκία και παρόλο που η λαϊκή του υποστήριξη μέχρι τώρα διαρκώς αυξάνεται στις δημοσκοπήσεις, έχει καταστεί αδύνατη η καθυπόταξη του κεμαλικού κατεστημένου, παρά τις κάποιες σημαντικές, αλλά επιμέρους πολιτικές νίκες εναντίον του, που έχει σημειώσει ο μετριοπαθής ισλαμιστής πρωθυπουργός.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι ο Ερντογάν έχει κάνει στροφή και συμβιβάζεται με τους Κεμαλιστές, πρωτίστως τους στρατοκράτες. Συμβιβάζεται όμως με όρους υποταγής και όχι υπεροχής, σε ορισμένα τουλάχιστον θέματα. Αυτό αντικειμενικά ενισχύει και πάλι τον ρόλο του στρατού, σε επίπεδα πρωτόγνωρα για την τελευταία πενταετία.

Η φυσιολογική σύγκλιση Κεμαλισμού και μετριοπαθούς Ισλαμισμού στην Τουρκία του 21ου αιώνα οδηγεί συν τοις άλλοις και στην ενσωμάτωση στην πολιτική της κυβέρνησης Ερντογάν στοιχείων της μιλιταριστικής νοοτροπίας των Κεμαλιστών, πράγμα που ήδη εκδηλώνεται στα Ελληνοτουρκικά και σύντομα θα εκδηλωθεί και στο Κυπριακό.

Έτσι, δεν έχουμε να κάνουμε με κάποια παροδική έξαρση της τουρκικής επιθετικότητας, αλλά με μόνιμο στοιχείο της πολιτικής της Άγκυρας, το οποίο καθόλου δεν αποκλείεται να οδηγήσει ανά πάσα στιγμή σε ελληνοτουρκικές κρίσεις απροσδιόριστης σοβαρότητας και έκβασης.