Μεταμοντέρνα τρομοκρατία
Όταν στην εντεινόμενη οικονομική κρίση, στην απαξίωση των θεσμών και στο γενικότερο αίσθημα ανασφάλειας που διακατέχει την ελληνική κοινωνία προστίθενται η βία, οι καταστροφές και τα δείγματα μιας νέας τρομοκρατικής δράσης τότε διαμορφώνεται ένα επικίνδυνο, εκρηκτικό, μείγμα που θέτει σε κίνδυνο την ίδια την πορεία της χώρας.
Ασφαλώς στις σύγχρονες κοινωνίες η ένταση, η βία, οι συγκρούσεις αποτελούν εγγενές αποτέλεσμα του απηνούς ανταγωνισμού, της απόλυτης προτεραιότητας του ατομικού συμφέροντος έναντι των συλλογικών αγαθών και αξιών. Ήδη τις δύο τελευταίες δεκαετίες τα φαινόμενα της βίας εκδηλώνονται όλο και πιο έντονα όχι μόνο στις κοινωνικές αντιπαραθέσεις, όχι μόνο στις αθλητικές εκδηλώσεις, αλλά και στο ίδιο το σχολικό περιβάλλον και στις γειτονιές…
Τα παιδιά σήμερα προσλαμβάνουν τις παραστάσεις τους για το «τι σημαίνει ζωή» από την τηλεόραση και τη βία που την κατακλύζει. Οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι ανήμποροι ή και αδιάφοροι να αντιπαρατεθούν σε αυτό το φαινόμενο, παύουν να αποτελούν σταθερούς πόλους παροχής ασφάλειας και άντλησης αξιών για τους νέους ανθρώπους.
Σε αυτό το «υπέδαφος» μπορούν να φυτρώσουν πολλά «λουλούδια». Ιδιαίτερα όταν το συναίσθημα δεν μπορεί να συνδεθεί με την εμπειρία και τη λογική επεξεργασία των γεγονότων.
Όμως πρέπει να υπάρξει σαφής οριοθέτηση: Η βία, οι καταστροφές, το έγκλημα δεν μπορούν να αποτελέσουν ούτε απάντηση ούτε διέξοδο. Αντίθετα διευρύνουν τον κύκλο της κρίσης. Κι αυτός ο κύκλος της κρίσης αποβαίνει η μήτρα γένεσης του φαινομένου της τρομοκρατίας.
Όπως όλα τα φαινόμενα του καιρού μας, η τρομοκρατία έχει περάσει στο δικό της μεταμοντέρνο στάδιο. Τα χαρακτηριστικά του νέου αυτού «σταδίου» είναι η συνύπαρξη με το κοινό έγκλημα, η τεχνολογική-δικτυακή της αναβάθμιση και το τρίτο -και ίσως το σημαντικότερο- χαρακτηριστικό είναι η προϊούσα αποιδεολογικοποίηση. Η «παραδοσιακή» τρομοκρατική δράση -μέσα από τις εκτεταμένες πολιτικο-ιδεολογικές της ανακοινώσεις- επιχειρούσε να αιτιολογήσει τις ενέργειές της προτάσσοντας ένα σαφές αντι-ιμπεριαλιστικό, αντι-καπιταλιστικό πλαίσιο αναφοράς, που δεν περιείχε μόνον τον πυρήνα ρήξης και άρνησης με το σύστημα αλλά και ένα περίγραμμα μιας «απελευθερωτικής» πρότασης… Οι εγκληματικές ενέργειες και οι στόχοι «περιελάμβαναν» ένα ιδεολογικο-πολιτικό προσωπείο…
Οι «αναδυόμενες», εδώ και λίγα χρόνια, μορφές τρομοκρατικής δράσης δεν καταφεύγουν στην αναζήτηση πολιτικο-ιδεολογικής κάλυψης. Η σύγκρουση, η καταστροφή, ο θάνατος, παύουν να αποτελούν το μέσον και καθίστανται αυτοσκοποί.
Το χάος μέσα από το χάος. Η καταστροφή χωρίς προοπτική. Αναπτύσσεται, με τον τρόπο αυτό, μια ευρύτερη μορφή αντίθεσης ώστε τον αντίπαλο δεν αποτελούν αποκλειστικά οι συστηματικές δομές αλλά η ίδια η κοινωνία και οι πολίτες.
Αυτή η ολοκληρωτική αντίληψη της σύγκρουσης, της καταστροφής, του μίσους περιλαμβάνει τις ίδιες τις κοινωνικές δραστηριότητες, τη ζωή των ανθρώπων. Αυτό ακριβώς το «συναίσθημα» εκδηλώθηκε με το κάψιμο του δέντρου στο Σύνταγμα και με τις «αντιεξουστικές» δράσεις την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.
Ο πυρήνας των σύγχρονων τρομοκρατικών δράσεων και αντιλήψεων δεν είναι αυτοφυής. Παρά τους ισχυρισμούς του κ. Χρυσοχοΐδη -ο οποίος, αυτοθαυμαζόμενος δηλώνει ότι δεν υπάρχει ούτε ένα «υπόλειμμα» της 17Ν- είναι πιθανόν να υπάρχουν στελέχη περιφερειακά της παλιάς γενιάς που συνυπάρχουν με νέα στρατολογημένα άτομα από τον χώρο των αντιεξουσιαστών τα οποία έχουν επιλέξει τη συγκρουσιακή-εγκληματική δράση και όχι τη θεωρητική αντιπαράθεση.
Επειδή αυτή η εγκληματική δραστηριότητα δεν μπόρεσε -και δεν μπορεί- να «νομιμοποιηθεί» αφ’ εαυτής αναζήτησε ένα πρόσφορο έδαφος κάλυψης και αιτιολόγησης στον φόνο του άτυχου μαθητή Αλέξη Γρηγορόπουλου. Στο «έδαφος» αυτό της δίκαιης αγανάκτησης, όχι μόνον των νέων αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας, προωθήθηκαν οι στόχοι και δοκιμάσθηκαν οι «πρακτικές» των καταστροφικών και εγκληματικών αυτών αντιλήψεων.
Το επόμενο «βήμα» είναι για τις οργανώσεις αυτές αυτονόητο. Ο θάνατος ενός αστυνομικού θα αποτελέσει μια πράξη δικαιοσύνης που θα «ικανοποιήσει» το κοινό αίσθημα…
Μπορεί η μεταμοντέρνα τρομοκρατική δράση να θεωρεί το έγκλημα και το χάος αυτοσκοπούς, όμως υπάρχουν υπηρεσίες και συμφέροντα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ίδιες τις τρομοκρατικές αυτές οργανώσεις ως μέσα προκειμένου να πλήξουν την κοινωνία και τη χώρα μας.
Πρέπει να βγούμε από τον «ενδόκοσμο» της πολιτικής μας μιζέριας, της μικρόνοιας, της τυφλής αντιπαράθεσης. Να κατανοήσουμε, επιτέλους, ότι μια χώρα που αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, που διακατέχεται από εσωτερικές εντάσεις και συγκρούσεις, που αδυνατεί να συγκροτήσει τη δική της στρατηγική, είναι ευάλωτη σε κάθε είδους πιέσεις και εκβιασμούς.
Ήδη η Τουρκία καταρτίζει τη δική της «ατζέντα» διεκδικήσεων προς τον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ, η οποία, πέραν της αναγνώρισης του ρόλου της στις εξελίξεις της Μέσης Ανατολής θέτει και πάλι το ζήτημα των «γκρίζων ζωνών» με τις προκλητικές της ενέργειες στο Αιγαίο.
Πριν απ’ όλα, συνεπώς, είναι αναγκαία η αποκατάσταση της κοινωνικής συνοχής και συνεννόησης και η χάραξη μιας συντεταγμένης πορείας.
Πρωταρχικός όρος η ανάγκη καθολικής απονομιμοποίησης της τρομοκρατικής/εγκληματικής δραστηριότητας και η πλήρης πολιτικο-ιδεολογική της απογύμνωση. Οι δολοφονίες, οι καταστροφές, τα κλειστά μαγαζιά, τα κλειστά Πανεπιστήμια φανερώνουν κλειστά μυαλά και μόνον.
Γι’ αυτό και τα κοινωνικά αιτήματα, οι κινητοποιήσεις των κοινωνικών ομάδων θα πρέπει να αποδεσμευθούν πλήρως, και οργανωτικά και ιδεολογικά, από την εγκληματική – καταστροφική δράση.
Είναι τέλος ανάγκη να υπάρξει ευρύτερη πολιτική συνεννόηση και συναίνεση για σειρά κρίσιμων θεμάτων, όπως είναι η Εκπαίδευση, ο ρόλος και η συγκρότηση των δυνάμεων της δημόσιας ασφάλειας, τα στοιχειώδη μέτρα για την ανακούφιση των ασθενέστερων…
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι κινούμεθα ως χώρα και ως κοινωνία «επί ξυρού ακμής». Και ότι χωρίς να αγνοούμε ή να υποβαθμίζουμε τις κοινωνικές αντιθέσεις και τις πολιτικές διαφορές πρέπει να βρούμε πεδία συνεννόησης. Γιατί στη «μεταμοντέρνα κατάσταση» δεν υπάρχει καν «από μηχανής Θεός»…