Λαός που καταστρέφει είναι ένα ΤΙΠΟΤΑ!

Τι να πρωτοεπιλέξεις και να τα στριμώξεις στον πρόλογο από όσα μας είπε στη συνέντευξη που μας έδωσε η Λάσκαρη η οποία συνεχίζει να δίνει τη μάχη της από το σανίδι του θεάτρου;
– Ότι λαός που καταστρέφει είναι ένα τίποτα…
– Ότι στη ζωή σημασία έχει όχι το τι γκρεμίζεις αλλά το τι χτίζεις…
– Ότι όποιος θέλει να δουλέψει έχει δουλειά…
– Ότι ο συνδικαλισμός και οι ανθέλληνες φταίνε
– Ότι όσο άσχημα κι αν έχει η πατρίδα μας την αγαπάμε και δεν την προδίδουμε…
– Ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να ήταν η Ελβετία με τις χάρες που μας έδωσε ο Θεός…

Χείμαρρος η Ζωή Λάσκαρη, όπως δεν την ξέρατε και δεν την έχετε ξανακούσει, παρακολουθήστε την και σίγουρα όταν θα φθάσετε στο τέλος, θα τη χειροκροτήσετε… Και ασφαλώς θα συνυπογράψετε. αυτά που λέει…

// Κυρία Λάσκαρη, πώς σας φάνηκαν τα τελευταία γεγονότα μετά τη δολοφονία του
Αλέξη;
«Στη ζωή δεν είναι τι γκρεμίζεις αλλά τι χτίζεις! Για μένα όποιος χτίζει είναι σημαντικό άτομο και σημαντικός λαός. Ο λαός που καταστρέφει μου είναι αδιάφορος. Μου είναι ένα τίποτα».
// Πολλοί μιλάνε για κοινωνική εξέγερση…
«Εξέγερση σε τι πράγμα;».
// Αντιδράσεις των νέων σε μια κοινωνία που τα πτυχία τους δεν έχουν αντίκρισμα…
«Φτάνει πια η καπηλεία! Έχουν σκεφτεί οι οικογένειες που στέλνουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν σε ποια χώρα ζουν; Αυτή η χώρα δεν έχει να προσφέρει ούτε βαριά βιομηχανία ούτε ερευνητικά κέντρα. Έλεος πια από τους γιατρούς, έλεος πια από τους δικηγόρους… Άλλα χρειάζεται αυτή η χώρα… Όπως έλεγε και η Μαρινέλλα είναι λίγο θάλασσα, λίγο κρασί και το αγόρι μου. Αυτή είναι η βαριά μας βιομηχανία, ο τουρισμός! Η Ελλάδα είναι μια ευλογημένη χώρα που θα μπορούσαμε να ζούμε άνετα ακόμα κι αν οι άλλες χώρες περνούν παγκόσμια οικονομική κρίση. Και ακόμη και την Ελλάδα δεν την έχει αγγίξει η παγκόσμια οικονομική κρίση για να ξέρουμε τι λέμε. Λοιπόν θα μπορούσαμε όλοι οι Έλληνες να περνούσαμε αξιοπρεπώς αν αγαπούσαμε τον τόπο αυτόν! Πάσχουμε από έλλειψη κοινής λογικής. Ας αναρωτηθούμε πόσοι επιστήμονες θα βγουν στην Ελλάδα… Πόσοι πια; Δεν θέλουμε άλλους. Αλλά δεν φταίνε τα παιδιά. Φταίνε οι μάνες, που ειδικά όταν έχουν γιο του περνούν αυτό που εκείνες δεν μπόρεσαν να κάνουν. Τις έχετε δει που κλαίνε πίσω από τα κάγκελα του σχολείου όταν δίνουν τα παιδιά τους πανελλήνιες εξετάσεις;».
// Έχετε δίκιο, αλλά η γνώση είναι δύναμη…
«Δεν αντιλέγω για τη γνώση, αλλά δεν επιτρέπεται να είσαι πίσω από το παιδί. Το παιδί θα βγει στην κοινωνία. Η κοινωνία είναι δύσκολη και δεν σου κάνει χάρη! Αν οι γονείς είναι συνέχεια πίσω από τα παιδιά τους τα ευνουχίζουν και το χειρότερο που κάνουν είναι ότι στην πρώτη αναποδιά το παιδί με τα δεκανίκια των γονιών νιώθει συνεχώς ότι αδικείται. Είναι λάθος να λέμε στο παιδί μας “εσύ είσαι ο Θεός” και να το πείσουμε κιόλας για αυτό. Θεός ξέρεις πότε είσαι; Όταν αγωνιστείς, όταν κουραστείς, όταν δημιουργήσεις προσωπικότητα, όταν δεν κοιτάς το ωράριο, όταν καταξιωθείς με τη δουλειά σου. Δεν υπάρχει πιο σημαντικό πράγμα από το να γουστάρεις αυτό που κάνεις».
// Πολύ ωραία. Ξέρω όμως νέους που έχουν μεράκι, αλλά δουλειά δεν βρίσκουν…
«Δεν το πιστεύω! Και αυτό που λένε για τη γενιά των επτακοσίων ευρώ, αν επιλέξεις τη δουλειά που σου αρέσει και δουλέψεις χωρίς να κοιτάς το ρολόι σου, δεν θα πάρεις επτακόσια ευρώ! Σας το υπογράφω. Εγώ πάθος δεν βλέπω και στενοχωριέμαι. Η οικογένεια τους παρέχει τόσες ευκολίες γιατί τους θέλει αιχμάλωτους. Τους θέλει όμηρους στην οικογένεια. Εδώ υπάρχει φασισμός. Έχω βαρεθεί να βλέπω νέους να κάθονται από το πρωί μέχρι το βράδυ στις καφετέριες. Συγγνώμη, βρε Μαρία, αυτή η νεολαία των επτακοσίων ευρώ που λες πού βρίσκει τα λεφτά και πίνει εσπρεσάκια; Πού βρίσκει το χρόνο και πίνει και σχολιάζει και κρίνει και κουβεντιάζει; Δούλεψε ποτέ; Εγώ δουλεύω από 13 χρόνων. Όχι, γιατί είχα ανάγκη, αλλά γιατί δεν ήθελα να εξαρτώμαι από τους δικούς μου και ας με κυνηγούσαν. Σε παρακαλώ, αγάπη μου, όλοι οι αργόσχολοι αδικημένοι… Όποιος θέλει να δουλέψει, έχει δουλειά. Και κάτι άλλο… Σήμερα διάβαζα στην εφημερίδα σας ότι οι αστυνομικοί παίρνουν επτακόσια ευρώ. Για αυτούς γιατί δεν μιλάμε; Το τι περνούν αυτά τα παιδιά αυτές τις ημέρες γιατί δεν τα γράφουν; Οι αστυνομικοί δεν πνίγονται με όσα συμβαίνουν; Με τη γραφειοκρατία, με τις τράπεζες; Σκεφτείτε ότι αυτοί δεν μπορούν και να αντιδράσουν. Και να είσαι καθημερινά στο στόχαστρο…».
// Πάντως, κάτι πρέπει να γίνει με το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Η έννοια της παιδείας έχει απαξιωθεί…
«Ναι, αλλά δεν ζούμε σήμερα τον γαλλικό Μάη του ’68! Δεν αναβιώνουμε τον Μάη του ’68 και αυτό να γίνει σαφές. Άκουγα ένα παιδί σε μια εκπομπή και τον ρωτούσαν γιατί είσαι αναρχικός και απαντούσε γιατί είναι της μόδας. Ακόμη και οι αναρχικοί έχουν μια ιδεολογία, δεν καταστρέφουν. Την ξέρει; Αλήθεια, αυτά τα παιδιά σε τι οικογένειες μεγαλώνουν, με τι βάσεις; Όσα άσχημα έχει η πατρίδα μας, την αγαπάμε και δεν την προδίδουμε. Εδώ ζούμε, αυτήν έχουμε. Και ό,τι και να κάνουμε πρέπει να είναι υπέρ της πατρίδας και όχι κατά της. Όταν η πατρίδα βάλλεται από τους γείτονες, από τα συμφέροντα των Αμερικανών, από τα ξένα ΜΜΕ, ποιος αστόχαστος παρασύρει νέες γενιές, που θα έπρεπε να κρατούν Θερμοπύλες, να βάλλουν εναντίον της; Καίμε τη σημαία μας; Γιατί όλος ο κόσμος στο εξωτερικό να βλέπει αυτούς τους βανδαλισμούς; Η Ελλάδα θα έπρεπε να ήταν μια Ελβετία με τις χάρες που της έδωσε ο Θεός. Γιατί δεν την πονάμε; Ο συγχωρεμένος Αλέξης Μινωτής έλεγε ότι αυτή η χώρα έχει να δώσει παράδοση, θέατρο, ιστορία, πολιτισμό και τουρισμό. Αυτό είναι η Ελλάδα!».
// Και γιατί, κυρία Λάσκαρη, δεν τα έχουμε καταφέρει; Ποιος φταίει;
«Ο συνδικαλισμός και οι ανθέλληνες! Ο κακώς εννοούμενος συνδικαλισμός που έχει γίνει μια κολιγιά με αυτούς τους ανθέλληνες και τα ξένα κέντρα που θέλουν να καταστρέψουν τον τόπο! Θα ξαναπώ για τον Μινωτή. Ο Μινωτής έλεγε ότι από την ώρα που μπήκε ο κακός εννοούμενος συνδικαλισμός στο χώρο της τέχνης, πήγαν όλα για φούντο! Τα έχω ζήσει και εγώ. Όταν δούλευα στον Φίνο ξυπνούσαμε επτά το πρωί και τελειώναμε εννιά το βράδυ. Όταν ξεκίνησαν τα συνδικαλιστικά και έπεφτε ο γενικός στις τρεις το μεσημέρι, τελείωσε και ο κινηματογράφος. Η τέχνη δεν μπορεί να έχει συνδικαλισμό. Δεν γίνεται να κάνεις πρόβα σε κρατικό θέατρο -το έχω ζήσει και αυτό- και να έχεις μια σελίδα για να τελειώσεις τον ρόλο σου και να σου λέει “δεν γίνεται… αύριο, κάναμε οχτάωρο”. Η τέχνη έχει όρια; Ο άνθρωπος δεν έχει όρια, οι επιθυμίες δεν έχουν όρια και με βάζεις εσύ σε πλαίσια;».
// Μιας και είπαμε για κρατικά θέατρα… Γιατί δεν παίζει η Ζωή Λάσκαρη στο Εθνικό;
«Γιατί δεν θα μπορούσα ποτέ να ήμουν δημόσιος υπάλληλος! Παλιά ήταν τιμή να είσαι στο Εθνικό Θέατρο. Αυτό τελείωσε πια… Σήμερα δεν είναι τιμή. Όταν ο κ. Χουβαρδάς ακυρώνει πρεμιέρα για να διαβάσουν οι αντιρρησίες το κείμενό τους, έχουμε κάτι άλλο να πούμε; Ακυρώνεις πρεμιέρα στο Εθνικό Θέατρο το οποίο πληρώνει ο ελληνικός λαός; Συμφωνείς μ’ αυτούς; Συνεννοείσαι μ’ αυτούς και ειδοποιείς την κ. Λάτση να μην έρθει στα εγκαίνια της νέας σκηνής “Νίκος Κούρκουλος”; Μετά από αυτό για εμένα έχει τελειώσει το Εθνικό Θέατρο. Δεν υπάρχει πια ο μύθος. Ο κ. Χουβαρδάς περίμενε τους εκατό, ειδοποίησε την κ. Λάτση να μην έρθει, ακύρωσε πρεμιέρα, συμφώνησε μαζί τους… Κατέβηκαν οι μπολσεβίκοι να το ξέρω;».

// Και να μη θέλατε, κυρία Λάσκαρη, να ανακατευτείτε με το Εθνικό με το Φεστιβάλ Αθηνών, εγώ πιστεύω ότι έπρεπε να σας καλέσουν…
«Όχι, γλυκιά μου, εγώ δεν μπορώ τη νοοτροπία του δημόσιου υπαλλήλου. Φακελάκι παίρνει αυτός που ξέρει ότι δεν αξίζει! Φακελάκι παίρνει αυτός που δεν βλέπει το μετά… Εγώ τόσα χρόνια συνεχίζω να βλέπω το μετά! Το μετά θα μου πεις είναι αβέβαιο, κανείς δεν ξέρει τι του ξημερώνει… Ναι, αλλά όταν ξέρω ότι εγώ έχω τη θέληση να κάνω οποιαδήποτε δουλειά για να επιβιώσω, τι θα με φοβίσει; Ναι, είμαι διατεθειμένη να σερβίρω και καφέδες… Πες μου ποιος Έλληνας είναι διατεθειμένος να κάνει οποιαδήποτε δουλειά; Και μιλάμε για ανεργία; Και τόσοι ξένοι πώς βρίσκουν δουλειές στην Ελλάδα και προοδεύουν; Η ανεργία υπάρχει γιατί κάποιος αρνείται να παρέχει υπηρεσίες…».

// Υπάρχει έλλειψη πολιτισμού στην Ελλάδα; Σας έχω ακούσει πολλές φορές να μιλάτε για τον πολιτισμό της καθημερινότητας…
«Από τον πολιτισμό των κουλτουριάρηδων να ξέρετε ότι απέχω έτη φωτός. Τον πολιτισμό τον είχε αυτή η χώρα. Αλλά ακόμη και τους μεγάλους, τον Σωκράτη, τον Θεμιστοκλή… άλλους τους δηλητηρίασαν με κώνειο και άλλους τους έστειλαν στην εξορία για εσχάτη προδοσία. Εδώ έφαγαν τον Καποδίστρια… Η ιστορία δυστυχώς επαναλαμβάνεται».

// Σε όλα αυτά που λέμε τι ρόλο έχει παίξει η τηλεόραση;
«Εγκληματικό! Το κάθε κανάλι κοιτάει το συμφέρον του, αλλά αυτός ο τόπος δεν είναι προς εκμετάλλευση! Δεν μπορώ να ξεπουλάω τον τόπο μου για το συμφέρον μου. Αν αγαπήσω τον τόπο μου θα γίνω και αντικειμενικός. Για να είμαι αντικειμενικός πρέπει να είμαι και ελεύθερος. Ποιος δημοσιογράφος μπορεί να είναι ελεύθερος όταν έχει πίσω του τον καναλάρχη;».

// Στενοχωριέστε βλέπω…
«Ναι. Δεν στενοχωριέμαι μόνο για όσα συμβαίνουν μετά τη δολοφονία του Αλέξη. Στενοχωριέμαι γιατί τα τελευταία χρόνια έχω δει την προδοσία του Οτσαλάν αλλά και έχω ακούσει και πρωθυπουργό να ευχαριστεί τους Αμερικανούς μέσα από την Ελληνική Βουλή μετά το θάνατο των παιδιών στα Ίμια. Εκεί ένιωσα μεγάλη ντροπή. Για ποιους μασκοφόρους μου λες και για ποιες καταστροφές… Προδότης η Ελλάδα; Εκεί αισθάνθηκα χαφιές! Δεν είναι στη νοοτροπία μου να προδίδω. Εκεί ένιωσα άδεια. Στα πρόσφατα γεγονότα πιστεύω ότι τα παιδιά παρασύρθηκαν…».

// Πόσο φταίνε οι γονείς για αυτό;
«Τα παιδιά σήμερα τα μεγάλωσαν μόνο με απαιτήσεις και δεν σέβονται τίποτα. Υποχρεώσεις δεν έχουν; Κουράστηκα να ακούω τα παιδιά, τα παιδιά… Αν τα αγαπάω πρέπει να είμαι αυστηρή μαζί τους. Να είμαι δίκαιη. Γιατί η κοινωνία δεν κάνει σε κανέναν το χατίρι! Τα χαλάνε τα παιδιά. Από τύψεις… Επειδή δεν είναι πολλές ώρες κοντά τους, νομίζουν ότι ισοφαρίζουν με το να τους αγοράσουν υλικά αγαθά και να τους δώσουν χρήμα. Ο εργοδότης όμως όταν θα βγει για να δουλέψει δεν θα του κάνει χάρη. Ξέρω παιδιά που προτιμάνε να πάρουν χαρτζιλίκι από τους γονείς από το να πάνε να δουλέψουν…».

// Ασχοληθήκατε και με τα πολιτικά στον Δήμο Αθηναίων. Γιατί αποχωρήσατε; Σας άφηναν να δράσετε;
«Αυτή κι αν ήταν εμπειρία. Είδα μια πραγματικότητα που δεν μου άρεσε. Λυπάμαι για αυτόν τον κόσμο που με ψήφισε, που δεν μπόρεσα να ανταποκριθώ και επειδή δεν μπόρεσα να τον κοροϊδεύω, παραιτήθηκα. Έπρεπε να συμβιβαστώ με κάποια πράγματα. Δεν έκανα. Ζητούσαν τρελά λεφτά από τους μαγαζάτορες για πέντε τραπεζάκια που βγάζουν το καλοκαίρι και τους είπα “ρε παιδιά, αυτή είναι ληστεία”… “Μα, έχουμε ανάγκη από λεφτά”», μου είπαν…».

// Πώς βλέπετε τους πολιτικούς μας σήμερα;
«Έπρεπε όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί, όταν βλέπουν ότι κάποιοι θέλουν να τσακίσουν, να δυσφημήσουν τον τόπο, να γίνουν μια μπουνιά! Πέρα από κομματικά. Μα, κανείς δεν συμφωνεί με κανέναν; Όλα είναι αρνητικά, όλα είναι καταστροφή, τι πανηγύρι είναι αυτό; Μια οικογένεια σε μια κρίση τι κάνει; Γίνεται μια μπουνιά! Εμείς; Καμία κρίση δεν θα ερχόταν αν αγαπούσαμε και προστατεύαμε αυτόν τον τόπο με νύχια και με δόντια. Στην Ισπανία βλέπεις γκαρσόνια και σε ρωτάνε είναι όλα εντάξει, σαν να έχουν δικό τους το μαγαζί. Και εδώ ντρέπεσαι να είσαι γκαρσόνι, στην Ελλάδα του τουρισμού; Ξέρετε πόσα παιδιά υπάρχουν που σπουδάζουν, δουλεύουν σε μπαρ και έχουν διαπρέψει; Και τα λέω εγώ που έχω περάσει από πυρός και σιδήρου και έχω κάνει πάμπολλες δουλειές».

// Τα σκάνδαλα στην Εκκλησία σας έχουν επηρεάσει;
«Όχι. Μιλάτε μ’ ένα πολύ θρησκευόμενο άτομο που ξέρει ότι σ’ έναν κήπο θα υπάρχουν και αγκάθια και λουλούδια. Ο Χριστός λέει “ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω”, “μην κρίνεις για μην κριθείς» και «αγαπάτε αλλήλους ως εαυτόν”. Νομίζω ότι τα έχει πει όλα…».

// Μιας και προηγουμένως αναφερθήκατε στον Φίνο, σήμερα γιατί δεν υπάρχει ένας Φίνος, μια Καρέζη, ένας Χορν;
«Ένας Φίνος είναι δύσκολο να υπάρξει. Ο Φίνος έκανε δεκαέξι ταινίες το χρόνο και είχε τέσσερα μόνιμα συνεργεία να δουλεύουν. Όταν υπάρχει συνδικαλισμός και μπορούν να του πουν “στοπ, δεν γυρίζουμε” θα ζούσε ο Φίνος; Με τον καταστρεπτικό συνδικαλισμό, αυτοί οι εργατοπατέρες εξόντωσαν το μεράκι! Τώρα, όλοι έγιναν μεγάλοι! Γεια σου, θεά, γεια σου, μεγάλε! Πότε πρόλαβαν να γίνουν μεγάλοι; Οι μύθοι τότε γίνονταν από το μποξ όφις. Πόσα εισιτήρια πούλησαν. Τώρα τους μύθους τους δημιουργούν. Όποιος έχει μυαλό και δεν καβαλήσει το καλάμι σώζεται. Ο Φίνος ήταν μερακλής. Η ταινία δεν είναι του σκηνοθέτη. Η ταινία είναι των ηθοποιών. Αυτό που μετράει είναι το κάστινγκ. Ο σκηνοθέτης είναι ο μαέστρος. Αν δεν έχεις καλά εργαλεία τι να την κάνεις την μπαγκέτα; Ο Φίνος ήταν αυτός που αγάπησε τους ηθοποιούς του. Αν δεν υπήρχε ο Φίνος ποιος θα υπήρχε από εμάς διαχρονικά; Στιγμιαία θα υπήρχαμε. Που βγαίνουν όλοι και κάνουν τους μάγκες; Δεν θα υπήρχε κανένας μας. Πάνε σήμερα στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με τα αμπέχονα και με τις κελεμπίες και τις βρόμικες φανέλες. Τα έχουν ισοπεδώσει όλα…».

// Απ’ όλες αυτές τις ταινίες που έχετε κάνει, ποιες ξεχωρίζετε;
«Όλες τις αγαπάω, γιατί είναι ένα κομμάτι της ζωής μου, αλλά αυτές που αγαπάω πιο πολύ είναι οι μαυρόασπρες. Οι ταινίες που είχαν κάτι περισσότερο από το πάρε ένα φτερό και βγες!».

// Έχετε παίξει από Άλμπι («Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ») μέχρι Ουίλιαμς («Ο Ορφέας στον Άδη»), Ο’Νιλ («Το ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα»), αλλά και Λούλα Αναγνωστάκη («Διαμάντια και μπλουζ»). Έχετε παίξει πολύ Άλμπι όμως, γιατί;
«Θα ήταν ψέμα να σας πω ότι ήταν τυχαίο. Ο Άλμπι δεν στρουθοκαμηλίζει. Αυτό μ’ αρέσει στον Άλμπι. Αλλά σε μια ελληνική κοινωνία όπου το “Σεσουάρ για δολοφόνους” παίζεται για δέκατη χρονιά, τι να πω; Απίστευτο, για φαντάσου;».

// Ωστόσο, φέτος, ανεβάζετε στο θέατρο «Αθήνας» το έργο «Άλμα Μάλερ». Μια γυναίκα όμορφη, καλλιεργημένη, που έζησε στη Βιέννη στις αρχές του αιώνα και έγινε η μούσα σε συνθέτες, ζωγράφους, αρχιτέκτονες… Εσείς για τους άνδρες της ζωής σας σταθήκατε μια Άλμα Μάλερ;
«Τι είναι άνδρας; Εγώ πιστεύω ότι κανένα αρσενικό δεν ωριμάζει ποτέ! Και ουσιαστικά φεύγοντας από τη μήτρα της μάνας του αυτό που ψάχνει είναι πάντα μια μάνα. Μ’ αυτόν τον τρόπο πίσω από έναν άνδρα θα βρεις μια δυναμική γυναίκα. Αλλά υπάρχουν και πολλοί γκέι άνδρες πίσω από τους οποίους δεν υπάρχουν γυναίκες και στους οποίους βγάζω το καπέλο. Στην ερώτησή σας… Ναι. Όταν έβλεπα ότι ο εκάστοτε σύντροφός μου -τους οποίους να σημειωθεί ότι τους ερωτεύτηκα όλους σφόδρα- με τον οποίο ζούσα μαζί είχε άστρο, του έλεγα προχώρα! Ο έρωτας είναι τυφλός, αλλά μετά από ένα μήνα καταλαβαίνεις με τι άνθρωπο έχεις να κάνεις και αν είσαι και περπατημένος τον άλλον τον ενθαρρύνεις εκεί που βλέπεις ότι αξίζει… Δεν έκανα χάρες, αλλά όταν έβλεπα το ταλέντο έλεγα θα τον βοηθήσω. Εγώ δεν θέλω μια κοινωνία χάρης και ρουσφετιού».

// Η Άλμα Μάλερ βοήθησε το σύζυγό της, το συνθέτη Γκούσταβ Μάλερ, το ζωγράφο Κλιμτ, τον αρχιτέκτονα Γκρόπιους, το συνθέτη Ζεμλίνσκι, το ζωγράφο Κοκοσκά, αλλά έφυγε θεωρώ με το παράπονο ότι για να σταθεί συνοδοιπόρος σε όλους αυτούς έβαλε πίσω το δικό της ταλέντο…
«Ο ταλαντούχος άνθρωπος δεν μπορεί να έχει παράπονο. Μόνο ο ατάλαντος θα σου πει ότι τον αδίκησε κάποιος. Ο ταλαντούχος άνθρωπος είναι γεμάτος, δεν έχει ποτέ παράπονο γιατί ξέρει ποιος είναι. Όταν τη ρώτησε ο βιογράφος της “σταθήκατε μούσα για αυτούς;”, αυτή του απαντά “όχι μούσα. Μούσα είναι πολύ μικρό πράγμα, στάθηκα μέντορας”. Ο μέντορας είναι πολύ μεγάλη ιστορία. Πόσο μικρή θα ήταν αν είχε παράπονο; Μέχρι σήμερα παίζονται οι συνθέσεις που έχει γράψει. Όταν έχεις ταλέντο δεν περιμένεις από κανέναν άνθρωπο, από κανένα κόμμα. Αυτή δεν ήταν μικρούλα, ούτε λίγη, ήταν ταλαντούχα! Εγώ δεν διανοήθηκα να με βοηθήσει κανένας. Δεν καταλόγισα σε κανέναν ευθύνη. Τι ηλίθια που θα ήμουν».

// Την Άλμα Μάλερ τη σημάδεψε ο θάνατος των παιδιών της… Ξεπερνιέται η απώλεια;
«Μαλακώνει με το χρόνο, αλλά δεν ξεπερνιέται. Εγώ μεγάλωσα ορφανή. Και να φύγω από τη ζωή μου δεν θα ξεπεράσω το θάνατο του πατέρα μου, που έφυγε 24 ετών, ούτε το θάνατο της μάνας μου, που ήταν 27 ετών. Με την έννοια της έλλειψης, που δεν την αναπληρώνει ούτε ο άνδρας ούτε τα παιδιά ούτε τα εγγόνια. Μου κόπηκε η λέξη “μπαμπάς” και σε λίγα χρόνια η λέξη “μαμά”. Η έλλειψη, το να φωνάξεις μαμά, μπαμπά αυτό είναι… Δεν ήταν η παρουσία αλλά το να το φωνάξω… Δεν ξέρω αν θα τους είχα κοντά πώς θα ήταν, αλλά μου λείπουν…».

// Έχετε ζήσει και δόξα και φήμη…
«Για πες μου ποια είναι η φήμη;».

// Μα, τόσες γενιές μεγάλωσαν μαζί σας. Η απόλυτη Ελληνίδα σταρ του κινηματογράφου, σύμβολο ομορφιάς, κομψότητας, λάμψης. Αλήθεια, είχατε συνειδητοποιήσει ποτέ την ομορφιά σας;
«Ποτέ δεν το κατάλαβα! Δεν πάτησα ποτέ στη δόξα μου. Ξέρετε πόσοι πάτησαν από αυτούς στη δόξα τους και περνώντας τα χρόνια χρειάστηκαν να πάνε σε φρενοκομείο; Και σήμερα διαβάζοντας για αυτούς λέω “Παναγία μου, σ’ ευχαριστώ που δεν το κατάλαβα όλο αυτό που γινόταν γύρω από εμένα γιατί σήμερα θα ήμουν στο ψυχιατρείο”. Σκέψου να έβλεπα τον εαυτό μου να μεγαλώνει όπως μια καλλονή κοντέσα που είχα διαβάσει στη στήλη “Εκκεντρικοί” στο «Βήμα» και να είχα σαλτάρει; Τίποτα από αυτά δεν υπάρχει. Όλα είναι εφήμερα. Η διάρκεια ξέρεις ποια είναι; Το να μπορείς να είσαι καλός άνθρωπος. Δουλευταράς, αγωνιστής. Δεν το πήρα ποτέ χαμπάρι ότι ήμουν ωραία! Όλοι οι έρωτές μου με είχαν απατήσει…».

// Δεν το πιστεύω…
«Βρε Μαρία, το θέμα είναι ποιοι σε θέλουν ή ποιον θέλεις;».

// Το δεύτερο…
«Έτσι! Ποιος με θέλει; Τι με νοιάζει; Εγώ θέλω αυτόν! Θα τρέξω, θα κλάψω, θα κυνηγήσω, θα συρθώ, θα πληρώσω… (γελάει…) Ο ανέραστος και ο νάρκισσος κοιτούν αυτούς που τους θέλουν. Στους έρωτές μου ήμουν λιώμα, αλλά μου άρεσε. Αυτή είναι η ζωή, παιδιά. Τι είναι ο έρωτας; Χημεία, μυρωδιά… Ότι βλέπω κάποιον και πέφτω ξερός. Μου σβήνει το παρελθόν και θέλω να ζήσω ξανά από την αρχή τα πάντα μαζί του».

// Ποια είναι η ευτυχία;
«Η υγεία. Μα, το παίρνεις δεδομένο; Ξέρεις αν θα ξυπνήσεις αύριο; Και όταν αρρωστήσουμε λέμε αχ Θεέ μου; Στον κίνδυνο; Ξέρεις πόσοι δεν ξυπνάνε παγκόσμια το πρωί; Ξέρεις πόσοι ξυπνάνε και ανακαλύπτουν μια ανίατη αρρώστια; Περαστική είμαι από τον πλανήτη. Περιπατητής! Τον ευχαριστώ για όσα έχω, αλλά και να μην τα είχα δεν με τρομάζει η δουλειά! Μου λένε αυτός είναι άθεος; Δεν ξέρετε πόσο στενοχωριέμαι. Για να γίνεις άθεος πρέπει να περάσεις μέσα από τον Θεό και να τον απορρίψεις! Πώς έγινες άθεος;».

// Ποια είναι η συνταγή μετά από τόσα χρόνια γάμου με τον Αλέξανδρο Λυκουρέζο;
«Γιατί ξέρω εγώ και ξέρει αυτός; Το ψάχνουμε ακόμη. Τόσο πιπέρι, τόσο αλάτι; Δεν υπάρχει συνταγή. Το να ζήσεις 33 χρόνια μαζί θέλει πολλή δουλειά. Είναι ένα τεστ εγωισμού και ταπείνωσης. Αν θέλεις βέβαια να κρατήσεις οικογένεια. Με το “εγώ είμαι” δεν πάμε πουθενά. Η ταπείνωση σε βγάζει μπρος. Η κατανόηση, η προσοχή, η αγάπη, η αφοσίωση. Με το ένα πόδι στη βάρκα και το άλλο στη θάλασσα θα πνιγείς. Και φυσικά να μη σβήσει ο έρωτας. Το να ποθείς τον άλλο σωματικά και ψυχικά».

// Τι εύχεστε για το 2009;
«Υγεία σ’ όλους και, όσον αφορά τον τόπο μου, να υπάρξουν πατριώτες, με την έννοια του αγαπάω τον τόπο και τον προφυλάσσω σαν κόρη οφθαλμού, εάν ξέρουμε λίγη ιστορία. Ξέρουμε ποια τα ξένα κέντρα. Ο τόπος μπορεί να πετάξει. Πιστεύω ότι αν αγαπούσαμε αυτόν τον τόπο πραγματικά ούτε ανεργία θα είχαμε, ούτε γραφειοκρατία. Δεν θα είχαμε κανένα πρόβλημα. Να γίνουμε μια μπουνιά, ένα σώμα και μια ψυχή, για το συμφέρον μας!».