MEA CULPA
Ανέλαβε εις τους ώμους του τα πάντα του σκανδάλου, «αίρων τας αμαρτίας» των αμέσων συνεργατών του και των προηγούμενων κυβερνήσεων. Εδήλωσε ότι θα είναι στο εξής προσεκτικότερος για να προλαμβάνει και όχι να καταστέλλει σκάνδαλα. Η στάση του για τους καλής θελήσεως πολίτες ήταν μήνυμα ανακούφισης, ευθύνης και ελπίδος. Το σφάλλειν ανθρώπινο, το αναγνωρίζειν όμως τούτο «θείον εστί».
Το ερώτημα όμως που αιωρείται στην κοινή γνώμη, και μάλιστα στην πνευματική κοινή γνώμη, είναι ποιος θα ειπεί το MEA CULPA σε ύπατο πνευματικό-εκκλησιαστικό επίπεδο; Το Άγιον Όρος δεν είναι Εκκλησία της Ελλάδος. Εκτοξεύθηκαν ύβρεις κατά της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, προκληθείς, απάντησε με κομψό και ευγενικό τρόπο ότι το Άγιον Όρος δεν αφορά στην Εκκλησία της Ελλάδος. Ορθά απεκρίθη. Σε ποιον όμως αφορά; Αφορά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και προσωπικά στον Πατριάρχη μας, γιατί ο Ίδιος είναι ο Επίσκοπος ο κανονικός του Αγίου Όρους, κατ’ έθος αρχαίο, ο ύπατος δηλαδή πνευματικός αρχηγός και πατέρας και ποιμένας του Όρους. Η Ιερά (και κακώς «Μεγίστη») Μονή Βατοπεδίου σε πρώτο βαθμό διοικητικής ευθύνης παρακάλεσε για τη συγγνώμη του ελληνικού λαού και ζήτησε από την Πολιτεία να επανέλθει το ιδιοκτησιακό καθεστώς στο ante quem καθεστώς. Το αυτό έπραξε η προϊσταμένη Αρχή του Αγίου Όρους, η Ιερά Κοινότητα, σε δεύτερο βαθμό διοικήσεως, ζητήσασα δύο φορές σε διπλή Σύναξη συγγνώμης από τον ελληνικό Λαό.
Η ύπατη εκκλησιαστική αρχή, ο Πατριάρχης μας, που είναι ο κανονικός, και όχι τιτουλάριος, Επίσκοπος του Αγίου Όρους, δεν θα ειπεί και ο ίδιος το MEA CULPA, στο σημείο που του αναλογούν ευθύνες πνευματικού ποιμένος, πατρός και επισκόπου έναντι του ηγουμένου Εφραίμ; Έστω και συμβολικά; Πέραν του αυτοδιοικήτου του Αγίου Όρους;
Ακούω, μεταξύ άλλων εκνευρισμένων συμπολιτών, ραδιοφωνικούς σταθμούς, βλέπω τηλεοπτικά δίκτυα, ελληνικά και ξένα, διαβάζω εφημερίδες, όπου πολλοί διερωτώνται: Τι κάμνει ο Πατριάρχης; Και τι λύση («μη λύση») έδωκε, όταν ο Ηγούμενος Εφραίμ μετέβη στο Φανάρι για εξηγήσεις, κατ’ έφεση, τρόπον τινά, όπως προβλέπει ο Καταστατικός Χάρτης του Αγίου Όρους, του 1924, που είναι και νόμος του ελληνικού κράτους; Το MEA CULPA είναι όχι μόνο πολιτική αλλά κατεξοχήν και πνευματική υπόθεση. «Ουαί δι’ ου το σκάνδαλον έρχεται».
Ο Πατριάρχης συχνά πυκνά επισκέπτεται την Ελλάδα, μετέχων και με τον τρόπο του αναμειγνυόμενος στα εσωτερικά της προβλήματα. Θα αναφέρω μόνο ένα περιστατικό, γιατί υπάρχουν πάμπολλα. Όταν επί κυβερνήσεως Σημίτη είχε τεθεί το θέμα των ταυτοτήτων, ο Ίδιος έδωσε χείρα συμπαραστάσεως στην κυβέρνηση, αντιπολιτευόμενος τότε την Εκκλησία της Ελλάδος στο πρόσωπο του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου και των 3 εκατ. υπογραφών πολιτών υπέρ της αναγραφής στις ταυτότητες του θρησκεύματος. Ο Ίδιος πρόσφατα, μετά την τελευταία επίσκεψή του στην Ελλάδα, στον ιερό ναό των Ταξιαρχών στην Κωνσταντινούπολη, εδήλωσε ότι ο ελληνικός λαός αγαπά και τιμά το Πατριαρχείο και τον Πατριάρχη. Και είναι έτσι στη συνείδηση του ελληνικού λαού. Φυσικά, δεν διαπίστωσε κάτι νέο, το αυτονόητο επανέλαβε. Πολλοί μας ερωτούν: Πώς μπορούμε να δεχθούμε ότι ο Πατριάρχης, μετέχων της ελληνικής πραγματικότητας και απολαμβάνων των κατ’ αξίαν και κατά χρέος υπάτων τιμών από πολιτειακής και εκκλησιαστικής πλευράς, μπορεί να είναι παντελώς ανεύθυνος για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, ως πνευματικός Πατέρας-Ποιμένας-Επίσκοπος του Αγίου Όρους; Έπρεπε από τη στιγμή εκείνη, που κατ’ έφεση, τρόπον τινά, πήγε ο ηγούμενος Εφραίμ στο Φανάρι για να δώσει αναφορά στον επίσκοπό του και στη Σύνοδό του, να δοθεί εκεί επιτόπου λύση, πνευματική και κανονική, που να αίρει πνευματικά το σκάνδαλο και όχι να το θολώνει.
Το ενώπιον των τηλεοράσεων στιγμιότυπο, που αναμεταδόθηκε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, να ερωτά ευγενώς ο επίσκοπος τον ηγούμενο, γονυπετή ενώπιόν του, αν σκέπτεται και την παραίτηση, προκάλεσε την οργή της ευαίσθητης κοινής γνώμης, με ανάλογα ειρωνικά δημοσιογραφικά σχόλια και εύλογες υπόνοιες.
Η δική μας σταθερή ανέκαθεν θέση ήταν και είναι -απαντώ σ’ όσους με ρωτούν- ότι το Πατριαρχείο και ο Πατριάρχης είναι το ύπατο πνευματικό σύμβολό μας. Κατά τούτο, όλη η πνευματική Ελλάδα είναι Πατριαρχείο, και τανάπαλιν. Και έτσι, ως πνευματικό σύμβολο, καθαρό και απαστράπτον, πρέπει να είναι και να παραμένει στη συνείδηση του απανταχού ελληνορθόδοξου Γένους μας. Ως εδώ όμως κι όχι παρέκει σε πάσης φύσεως διοικητικές αναμείξεις με πνευματικά-κανονικά προσχήματα, γιατί τότε το σύμβολο καταντά να μετατρέπεται σε διοικητικό όργανο και μέρος των προβλημάτων. Χάνει την απαιτούμενη αίγλη. Οι παντοιότροπες αναμείξεις στην εκτελεστική και τη νομοθετική εξουσία της Ελλάδος συνεπάγονται και ανάλογες ευθύνες, όταν ανακύπτουν διοικητικά-διαχειριστικά-περιουσιακά προβλήματα σε περιοχές της δικαιοδοσίας του, όταν εκσπούν όχι συνήθη αλλά μέγιστα σκάνδαλα.
Κρίμα που χάθηκε η κανονική ευκαιρία αποδόσεως πνευματικών ευθυνών στον ηγούμενο. Αφού για τα διοικητικά-διαχειριστικά-περιουσιακά και για το μαύρο χρήμα λειτουργεί ήδη η έννομη τάξη της ελληνικής Πολιτείας, όπως λειτούργησε για άλλους κληρικούς -και δη και επισκόπους- της Εκκλησίας της Ελλάδος, με αφορμή το άλλο μεγάλο σκάνδαλο του παραδικαστικού κυκλώματος.
Κρίμα που ο ελληνικός λαός, στην αναταραχή και κοινωνική έκρηξη των 15ρηδων παιδιών, του μέλλοντος της Ελλάδος, με αφορμή, μεταξύ άλλων, και το μέγιστο της «Μεγίστης» Μονής Βατοπεδίου σκάνδαλο, που συνεχώς αναπαράγεται και επανέρχεται μέρα νύχτα στα χείλη, κύρια των νέων αλλά και των δίκαια αγανακτισμένων πιστών πολιτών, δεν άκουσε ένα κατεξοχήν ύπατο πνευματικό MEA CULPA, όπως διακήρυξε το πολιτικό MEA CULPA ο πρωθυπουργός. Δεχόμαστε τις ύπατες τιμές, αλλά μυωπάζουμε στις ύπατες ευθύνες.