Τα όρια της ελευθερίας…
Αυτό που συνέβη δεν ήταν απλώς απρόσμενο και αναπάντεχο, ήταν απλώς -επαναλαμβάνουμε- βαθύτατα τραυματικό, γιατί κανείς δεν μπορούσε να αναγνωρίσει στα πρόσωπα των καταστροφέων την ελληνική ταυτότητα που εκφράζει τα ανθρωπιστικά ιδεώδη του ωραίου, του μεγάλου και του καλού, της αλληλεγγύης, της αγάπης και της συνεργασίας, της ειρήνης και της προσφοράς.
Πολλές φορές ένας ξεσηκωμός δεν είναι απλώς νοητός και κατανοητός ως διαμαρτυρία και ως διαδήλωση αισθημάτων, συναισθημάτων και συγκρουσιακής διαφωνίας με τα όσα έγιναν και γίνονται, είναι και επιβεβλημένος. Η συγκρουσιακή αντίθεση, ακόμα και η βία με τη μορφή της στιγμιαίας αντιπαράθεσης με τις δυνάμεις της τάξεως οι οποίες επιτελούν ένα έργο νόμιμης κρατικής βίας, είναι κάτι σύνηθες στις δημοκρατίες, στις κοινωνίες που είναι ζωντανοί οργανισμοί και ως τέτοιοι προοδεύουν μέσα από τη διαρκή αντίθεση και τη διαλεκτική σύγκρουση. Όταν η αντιπαράθεση των βουλήσεων, που στη μαρξιστική θεώρηση εκφράζεται μέσα από την αντίθεση κεφαλαίου και εργασίας, λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο κανόνων και ορίων αντιπαράθεσης, και σε μια πλατφόρμα που προϋποθέτει σεβασμό του κοινού αγαθού και του κοινού καλού, οδηγεί σε μια τέτοια διαλεκτική σύγκρουση που αποσκοπεί εντέλει στο συμφέρον της κοινωνίας στο σύνολό της. Μια τέτοια σύγκρουση μπορεί να επιτρέπει στους διεκδικούντες την πρόοδο και τη βελτίωση των όρων ζωής, αλλά δεν επιτρέπει τη βαρβαρότητα της τυφλής καταστροφικής βίας και της παραβίασης των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των ανθρώπων συμπολιτών, που αποτελούν όλοι μαζί το συλλογικό υποκείμενο που βρίσκεται στιγμιαία σε αντίθεση με την κρατική εξουσία.
Αντίθετα, αυτό που συνέβη στην Αθήνα ήταν μια ύβρις στον ελληνικό πολιτισμό και στα ανθρωπιστικά ιδεώδη της χώρας που θεμελίωσε και ανέπτυξε τη Δημοκρατία, τις τέχνες και τα γράμματα, που λάτρεψε το πνεύμα και καλλιέργησε την ψυχή του ανθρώπου, προβάλλοντας την έννοια της αλληλεγγύης και της συναγωνιστικότητας. Στην προκειμένη περίπτωση επικράτησε το Χοψιανό σύνδρομο του πολέμου όλων εναντίον όλων, κυριάρχησε η ψυχή του ασύδοτα κακού και παραβιάστηκε η Καντιανή λογική του καλού και του ωραίου.
Πολλοί αναζητούν τα αίτια, και μάλιστα παραπέμπουν στην υποβαθμισμένη και αλλοτριωμένη παιδεία, στη διαλυμένη οικογένεια, στην ευμάρεια του δυτικού πολιτισμού της παγκοσμιοποιημένης ανθρωπότητας, στην καθημερινή αδικία σε όλα τα επίπεδα, από την κοινωνικοοικονομική διάσταση της κοινότητας μέχρι την απονομή του δικαίου, από την ανυπαρξία πολιτικής καθοδήγησης και την έλλειψη θετικών κοινωνικών προτύπων μέχρι την ύπαρξη όλου αυτού του πλέγματος αιτιών που στην κοινωνική επιστήμη ονομάζουμε δομική βία.
Ο Ζαν-Ζακ Ρουσό μίλησε για το κοινωνικό συμβόλαιο, για μια συμφωνία όλων σε μια δίκαιη και ηθική κοινωνία στο πλαίσιο ενός κράτους δικαίου, δηλαδή στην ύπαρξη μιας κρατικής δομής και εξουσίας που να ασκείται με σεβασμό στα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων, ενώ ο Τζον Στιουάρτ Μιλ μίλησε για την ελευθερία του ατόμου στο πλαίσιο ή σε συνέχεια της επανάστασης που έφεραν στην Ευρώπη η Αναγέννηση και ο Διαφωτισμός, αξίες που άντλησαν οι ευρωπαίοι φιλόσοφοι από τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα, την κλασική Ελλάδα που θεμελιώθηκε πάνω στη Δημοκρατία του Δήμου, στην κοινή δράση όλων των ελεύθερων στη βούληση και στην έκφραση ανθρώπων εντός του Δήμου. Ο Δήμος ήταν το γεγονός της Δημοκρατίας, το γεγονός της συλλογικότητας.
Ελευθερία σημαίνει κοινή δράση όλων για το κοινό καλό, σημαίνει σεβασμό στην ελευθερία του άλλου, στις απόψεις και στην περιουσία του, δεν σημαίνει ασυδοσία, δεν σημαίνει βανδαλισμό, καταστροφή, συμπεριφορές που μετατρέπουν τον άνθρωπο σε υπάνθρωπο και που ταυτίζονται με σύγχρονη βαρβαρότητα.
Τώρα είναι η ώρα της ανασυγκρότησης. Πρέπει να επουλώσουμε τις πληγές μας και η πνευματική και πολιτική ηγεσία να αναζητήσει τα αίτια που οδήγησαν στο ξέσπασμα της νεολαίας και να διαχωρίσει τον ξεσηκωμό των νέων από τους βανδάλους της καταστροφής και της λεηλασίας της ζωής και της εικόνας της χώρας.
Αναζητώντας τα αίτια, πρέπει να σταθούμε σ’ ένα γεγονός δυσερμήνευτο εκ πρώτης όψεως, που συνέβη την ημέρα της κηδείας ενός μεγάλου ηγέτη του Ελληνισμού, του πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσου Παπαδόπουλου. Η κηδεία λοιπόν του Τάσσου Παπαδόπουλου, στην οποία παρέστησαν ο έλληνας πρωθυπουργός της χώρας, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και εκπρόσωποι της Βουλής των Ελλήνων, προεβλήθη για ελάχιστα δευτερόλεπτα από τα μεγάλα κανάλια, τα «ιδιωτικά» λεγόμενα, και για επαρκή, για την τιμή του προσώπου, χρόνο από την κρατική ΝΕΤ.
Τούτο προς τιμήν της. Διετέθη μέγας χρόνος ταυτόχρονα στα μεγάλα κανάλια για την προβολή της κηδείας ενός ανθρώπου της «νύχτας» ονόματι Λαζαρίδης, ο οποίος μετατρέπεται σταδιακά σε πρότυπο της κοινωνίας μας, αφού προβάλλονται σταθερά η ζωή και ο βίος του σε διάφορες εκπομπές άκρατου λαϊκισμού, που τέρπουν και «διαπαιδαγωγούν» την ελληνική κοινωνία κατά τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες. Αυτό το συμβάν και μόνον θα πρέπει να μας προβληματίσει ως προς τα πρότυπα που καλλιεργεί το επικοινωνιακό σύστημα που κυριαρχεί στην Ελλάδα τα τελευταία δέκα τουλάχιστον χρόνια.