ΠOIEΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ 2009;

Πιστός κι εγώ στην ευγενική αυτή συνήθεια, στέλνω σε όλους τους αναγνώστες μας θερμές ευχές για έναν ευτυχισμένο καινούργιο χρόνο.

Προ ημερών ο τακτικός αναγνώστης μας Π. Π. από την Αθήνα μου έστειλε μια εορταστική κάρτα με την ακόλουθη ευχή: «Θεέ μου, το 2009 τ’ αστέρι σου να λάμψει πιο δυνατά, για να ζεστάνει και των πιο απελπισμένων την καρδιά»! Η ευχή αυτή από έναν αναγνώστη, που τον ευχαριστώ βαθύτατα, μου προκάλεσε προβληματισμό και αποφάσισα να την απευθύνω προς όλους. Η κρύα χρονιά του 2009 να ζεσταθεί και ας περάσει χωρίς πόνους και δάκρυα. Με υγεία και χαρά για όλους μας. Και για τον καλό μας αναγνώστη φυσικά, που θα ήθελα πολύ να τον γνωρίσω προσωπικά, γιατί φαίνεται να έχει πλούσια και ευγενικά αισθήματα για τους συνανθρώπους του. Κάτι σπάνιο στις μέρες μας!

X αρακτηρίσαμε το 2009 «κρύα χρονιά», καθώς όλα δείχνουν ότι θα είναι δυσκολότερο από το 2008 που αποχαιρετάμε. Και μια που βρισκόμαστε στο τέλος του 2008, καλό είναι να ρίξουμε μια ματιά στις επιδόσεις της πραγματικής οικονομίας, που συνδέονται στενά με την απασχόληση, την ανεργία και τις αμοιβές της μισθωτής εργασίας. Αυτά τα στοιχεία είναι που σε σημαντικό βαθμό προσδιορίζουν την οικονομική κατάσταση της μεγάλης πλειονότητας των ελληνικών νοικοκυριών, αλλά και δημιουργούν προσδοκίες ή απογοητεύσεις για τις επιδόσεις στο άμεσο μέλλον.

Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσαν η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΣΥΕ) και η Τράπεζα της Ελλάδος, οι επιδόσεις της πραγματικής οικονομίας το 2008 δεν ήσαν καθόλου ικανοποιητικές. Και ειδικότερα στους τομείς της βιομηχανικής παραγωγής και των αμοιβών των εργαζομένων. Κι αυτό σημαίνει πολλά και για το νέο έτος.

α) Βιομηχανική παραγωγή: Η βιομηχανική παραγωγή το 2008 παρουσιάζει σοβαρή κάμψη σε σύγκριση με αυτήν της προηγούμενης χρονιάς (2007). Σημειώνουμε ότι τα διαθέσιμα στοιχεία για τη φετινή χρονιά αφορούν το εννεάμηνο (1/1-30/9/2008), καθώς οι επιδόσεις του τελευταίου τριμήνου (1/10-31/12/2008) δεν έχουν επιμετρηθεί ακόμη. Η συνολική βιομηχανική παραγωγή το εννεάμηνο του 2008 παρουσίασε μείωση 2,2% σε σύγκριση με αύξηση 2,2% το αντίστοιχο διάστημα του 2007 και οι προβλέψεις είναι ότι τελικά για ολόκληρο το 2008 η μείωση θα φτάσει στο 2,3-2,4%. Και τούτο γιατί ο δείκτης χρησιμοποίησης του εργασιακού δυναμικού, από 77,0 το 2007, έπεσε στο 75,2 στο τέλος Οκτωβρίου 2008. Και η καθοδική πορεία του συνεχίζεται και το δίμηνο Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου. Ειδικότερα, η παραγωγή στους επιμέρους κλάδους παρουσιάζει την παρακάτω εικόνα:

=Μεταποίηση: -2,6% έναντι +1,8% το 2007.

=Παραγωγή κεφαλαιουχικών αγαθών: -3% έναντι +2,2% το 2007.

=Παραγωγή ορυχείων – λατομείων: -5,3% έναντι -0,6% το 2007.

=Παραγωγή σκυροδέματος: -10,4% έναντι -7,1% το 2007 και όγκος οικοδομών, βάσει αδειών, -15,8% μέχρι 31/8/2008 έναντι -5% για ολόκληρο το 2007.

Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν ότι η τάση μείωσης της βιομηχανικής παραγωγής, που ξεκίνησε κυρίως από το δεύτερο εξάμηνο του 2007, συνεχίστηκε και το 2008 και όλα δείχνουν ότι θα συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση το 2009, λόγω συρρίκνωσης της ενεργού ζήτησης. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί σήμερα στην πραγματική οικονομία είναι και το γεγονός ότι ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη βιομηχανία, που καταρτίζει το ΙΟΒΕ (Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών) και αποτυπώνει τις προσδοκίες των βιομηχανικών επιχειρήσεων για τους επόμενους μήνες κατέβηκε τον Οκτώβριο του 2008 στις 83,9 μονάδες, από 101,8 που ήταν τον Δεκέμβριο του 2007. Αυτό δείχνει μια αύξηση της απογοήτευσης του επιχειρηματικού κόσμου για την καινούργια χρονιά που θα υποδεχθούμε.

Αυτές οι αρνητικές τάσεις στον βιομηχανικό τομέα που εμφανίστηκαν από το δεύτερο τρίμηνο του 2007 και παρουσίασαν συνεχή διάρκεια, μας ανάγκασαν, στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2007, να επιστήσουμε από τη στήλη μας αυτή την προσοχή στις δυσμενείς για την οικονομία της χώρας μας εξελίξεις. Άραγε οι αρμόδιοι που ασχολήθηκαν με την κατάρτιση των προϋπολογισμών των ετών 2008 και 2009 καθόλου δεν μπήκαν στον κόπο να αναλύσουν τις τάσεις που επικρατούν στη διεθνή και την ελληνική οικονομία; Τρομερό λάθος να παραγκωνίζονται και να μην αναλύονται τα μικροοικονομικά στοιχεία, τα οποία είναι πρόδρομα για τις πιθανές εξελίξεις στο σύνολο της οικονομίας. Οι διακυμάνσεις της βιομηχανικής παραγωγής και ειδικά η μείωσή της, που δεν μπορεί να αποδοθεί σε πρόσκαιρες αιτίες, μας διδάσκει πολλά.

β) Αμοιβές εργασίας: Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών τον Οκτώβριο 2008, οι πραγματικές κατά κεφαλήν αμοιβές εργασίας θα αυξηθούν το 2009 κατά 3,4% σε σύγκριση με αυτές του 2008. Όμως, όπως είναι γνωστό με βάση την ισχύουσα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, οι αποδοχές των εργαζομένων θα αυξηθούν κατά 5,7% το 2009 σε τρέχουσες τιμές. Αν από τις ονομαστικές αυξήσεις, δηλαδή από το 5,7%, αφαιρέσουμε τον προσδωκόμενο για το 2009 πληθωρισμό 3%, όπως τον υπολόγισε ο κ. Αλογοσκούφης (Εισ. έκθεση επί του προϋπολογισμού ’09 – Πιν. 1-3 σελίς 29), τότε οι πραγματικές αμοιβές στον ιδιωτικό τομέα περιορίζονται στο 2,7% και όχι στο 3,4%. Και αν συγκρίνουμε αυτές τις γελοίες αυξήσεις με τις αυξήσεις τιμών που προκαλεί η ακρίβεια, τότε το «ταμείο» για τους εργαζομένους είναι μείον. Τα ίδια και χειρότερα παρατηρούνται και στον δημόσιο τομέα, όπου η εισοδηματική πολιτική προβλέπει αυξήσεις στο ύψος του πληθωρισμού, χωρίς φυσικά να υπολογίζει την ακρίβεια. Αυτές τις πενιχρές αυξήσεις των 40-50 ευρώ μηνιαίως, πριν τις πάρουν οι εργαζόμενοι θα τις έχει καταπιεί η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ και οι άλλες επιχειρήσεις της τέως κοινής ωφέλειας. Χώρια αυτά που θα μας έχει ρουφήξει η αισχροκέρδεια της ελεύθερης αγοράς.

Απορώ όμως με βάση ποιους υπολογισμούς το υπουργείο Οικονομίας ανακοινώνει ότι το 2009 το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών θα αυξηθεί κατά 5,7% σε σύγκριση με αυτό του 2008. Εξωπραγματικοί υπολογισμοί που εξοργίζουν! Εδώ και πολλά χρόνια ακούμε από τους κύριους Χριστοδουλάκη παλαιότερα και Αλογοσκούφη πρόσφατα ότι κάθε χρόνο το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών αυξάνεται κατά ποσοστό ανώτερο από αυτό του πληθωρισμού.

Εάν πραγματικά συνέβαινε κάτι τέτοιο, σήμερα οι εργαζόμενοι θα ήσαν ευδαίμονες και θα είχαν κι αυτοί μετατραπεί σε επενδυτές. Όμως τους βλέπουμε εξαθλιωμένους και βουτηγμένους στα χρέη σε κάρτες και προσωπικά-καταναλωτικά δάνεια.

Από τη σφιχτή αυτή εισοδηματική πολιτική και από τη βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας, χωρίς αντιρρήσεις κερδισμένες βγαίνουν οι επιχειρήσεις. Και απόδειξη αυτού είναι ότι κάθε χρόνο η αμοιβή εργασίας επιβαρύνει όλο και λιγότερο το συνολικό κόστος παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών.

Σύμφωνα με τα ανακοινωθέντα τον Οκτώβριο του 2008 στοιχεία από το υπουργείο Οικονομίας, το 2007 το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο σύνολο της οικονομίας αυξήθηκε κατά 7,3%, ενώ το 2008 κατά 5,3%.

Για το 2009 το υπουργείο προσδοκά ότι η αύξηση θα περιοριστεί στο 4,6%! Κανένα από τα αρμόδια υπουργεία Οικονομίας και Ανάπτυξης δεν έχει μετρήσει ποτέ σε ποιο ποσοστό έχουν αυξηθεί οι τιμές λιανικής. Και όσο η εισοδηματική πολιτική σφίγγει πιο πολύ τον λαιμό των εργαζομένων, τόσο μειώνεται και το μερίδιο της εργασίας από το συνολικό κόστος παραγωγής. Το κομμάτι της πίτας γίνεται όλο και πιο μικρό για τους εργαζομένους. Κι όμως, αυτό οι νεοφιλελεύθεροι υπουργοί μας το θεωρούν μεγάλη τους επιτυχία.

Όμως ντρέπονται ή φοβούνται να το δημοσιοποιήσουν ευρύτερα! Και είναι διαπιστωμένο ότι η τωρινή κρίση πέρασε στην πραγματική οικονομία από τον περιορισμό της ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών, που βασικά οφείλεται στη μείωση των πραγματικών αμοιβών εργασίας. Και μερικοί κρυφοί θαυμαστές της νεοφιλελεύθερης απάτης θεωρούν λαϊκισμό, και μάλιστα επικίνδυνο, την τόνωση των εισοδημάτων της μισθωτής εργασίας. Κι όμως, είναι η σωστή συνταγή για την αντιμετώπιση της σημερινής σοβαρής οικονομικής κρίσης.

Οι κυβερνήσεις, οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά, περιορίζονται συνήθως στην προβολή, παρουσίαση και ανάλυση των εξελίξεων στο ΑΕΠ, στον πληθωρισμό, στα δημοσιονομικά ελλείμματα και στο δημόσιο χρέος, που ελάχιστα επηρεάζουν το επίπεδο διαβίωσης της συντριπτικής πλειοψηφίας. Την αύξηση του ΑΕΠ τη λυμαίνονται οι γνωστοί προνομιούχοι του συστήματος. Η αύξηση δεν αγγίζει τον λαό! Μόνον οι ζημίες από τη μείωση, που μετακυλίονται σε όλους μας.

Ο πληθωρισμός μαγειρεύεται κατά το δοκούν και έχει καταντήσει ένα αναξιόπιστο στοιχείο που δεν απεικονίζει την εξέλιξη των τιμών λιανικής πώλησης. Τα δημοσιονομικά ελλείμματα είναι ασκήσεις επί χάρτου και εμφανίζονται στο επιθυμητό για την κυβέρνηση ύψος.

Και το δημόσιο χρέος μονίμως διογκώνεται και η διόγκωσή του εύκολα συγκαλύπτεται. Το ακουμπάμε στο ΑΕΠ και ησυχάζουμε! Τα στοιχεία αυτά είναι ελεγχόμενα και στατικά.

Τα δυναμικά στοιχεία που προδίδουν μελλοντικές ανεπιθύμητες εξελίξεις παραμένουν χωρίς προβολή και διερεύνηση. Και συνήθως μας ξυπνάνε τα γεγονότα όταν ξεσπάνε οι μπόρες.