Ήθελαν έναν αποδιοπομπαίο τράγο… δυτικοί ηγέτες, τότε με το Σχέδιο Ανάν

Το πλήρες κείμενο της νεκρολογίας του κ. Μορατίνος, με τίτλο: «Στη μνήμη του Τάσσου Παπαδόπουλου» έχει ως εξής:

«Προχθές πέθανε στη Λευκωσία ο Τάσσος Παπαδόπουλος, πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τον γνώρισα όταν είχε αναλάβει πρόσφατα την προεδρία κι εγώ ήμουν ακόμη ειδικός απεσταλμένος της ΕΕ για την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή. Η σύζυγός μου γνώριζε καλά τη σύζυγό του και το οικογενειακό του περιβάλλον. Ήταν αυτή η χαρακτηριστική ανατολίτικη προσωπικότητα μιας γενιάς Κυπρίων που υπερασπίστηκε έναν νόμιμο εθνικισμό εναντίον της βρετανικής παρουσίας.

Ο λόγος αυτών των γραμμών, εκτός από τη φιλία και τον θαυμασμό για έναν μεγάλο κύπριο πατριώτη, είναι για να διαγραφεί η εσφαλμένη εικόνα με την οποία ήθελε να τον παρουσιάζει ο ευρωπαϊκός και δυτικός κόσμος, σαν ένα άτομο αδιάλλακτο, μαξιμαλιστή, που εμπόδιζε τη λύση του προβλήματος της Κύπρου. Ο Παπαδόπουλος αποτελούσε μιαν εξαιρετική σύνθεση του Κυπρίου: Του πεπεισμένου ελληνιστή αλλά σπουδασμένου με την πιο αυστηρή βρετανική παράδοση, πράγμα που τον έκανε να είναι ένας από τους πιο λαμπρούς δικηγόρους της Κύπρου. Ανήλθε στην ηγεσία του κυπριακού κράτους τη στιγμή με τις πιο πολλές προσδοκίες για τη χώρα του, μετά την εξαιρετική διαπραγμάτευση της προηγούμενης κυβερνητικής ομάδας που πέτυχε την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Όλα φαίνονταν να κατευθύνονται προς εκπλήρωση των επιθυμιών των Κυπρίων.

Πολλά έχουν γραφτεί για τη στάση του στις διαπραγματεύσεις και το δημοψήφισμα που απέρριψε το Σχέδιο Ανάν IV, αλλά το βέβαιο είναι ότι η μεγάλη πλειονότητα των Ελληνοκυπρίων δεν το δεχόταν. Λίγοι δυτικοί ηγέτες διάβασαν αυτό το σχέδιο με αυστηρότητα και διάλεξαν την εύκολη λύση: Να βρουν έναν αποδιοπομπαίο τράγο, έναν υπεύθυνο, αντί να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις, ψάχνοντας λύση αποδεκτή απ’ όλα τα μέρη. Υπήρξα μάρτυρας πώς ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος κέρδιζε πολιτικό έδαφος μέσα στην ίδια την ΕΕ και πώς η θέση του και τα επιχειρήματά του εγίνοντο πιο αντιληπτά. Μπόρεσα να διαπιστώσω ότι ήταν διατεθειμένος να διαπραγματευθεί καλή τη πίστει με την άλλη πλευρά για να επιτευχθεί τελική συμφωνία. Είχε εμπιστοσύνη στην Ισπανία και στη διπλωματία μας για την καλή σχέση με την Τουρκία και σε διάφορες περιπτώσεις διευκολύναμε την επίλυση μερικών λεπτών ζητημάτων.

Θαύμαζε τη δημοκρατική Ισπανία και τον μεσογειακό της προσανατολισμό. Πίστευε ότι οι νέοι Κύπριοι θα μπορούσαν να μαθαίνουν περισσότερο την ισπανική γλώσσα και οι φοιτητές να σπουδάζουν στα πανεπιστήμια της χώρας μας για να διαφοροποιήσουν τη φυσιολογική τάση να σπουδάζουν στην Ελλάδα ή στο Ην. Βασίλειο. Έθεσε υποψηφιότητα στις τελευταίες εκλογές, πεπεισμένος ότι θα τις κέρδιζε, αλλά ο καλός φίλος του Δημήτρης Χριστόφιας έλαβε μεγαλύτερη εκλογική υποστήριξη. Την τελευταία φορά που τον είδα ήταν στο Πεκίνο, τον περασμένο Αύγουστο. Αργότερα μίλησα μαζί του μερικές φορές στο τηλέφωνο. Η φωνή του βραχνή και σπασμένη εξαιτίας της συνήθειας του καπνίσματος δεν απέκρυβε τα, συντακτικώς, τέλεια αγγλικά του.

Ποτέ δεν έπαψε να με ενθαρρύνει να προσπαθώ να βοηθώ τη σημερινή κυβέρνηση του Προέδρου Χριστόφια με σκοπό να επιτευχθεί η περιπόθητη επανένωση του νησιού. Καταλάβαινε τον λαό του και ξέρω ότι ήθελε να λύσει το κυπριακό πρόβλημα και να συμφιλιωθεί με αυτήν τη σύγχρονη και δυναμική ευρωπαϊκή Τουρκία που βρίσκεται κοντά σ’ αυτό το νησί. Σήμερα, Τάσσο, θα λάβεις την αναγνώριση ολόκληρου του λαού σου, στην οποία θα ήθελα να προσθέσω τη δική μου και αυτήν μιας μεσογειακής χώρας όπως είναι η Ισπανία».

Μιγκέλ Άνχελ Μορατίνος,
ισπανός υπουργός Εξωτερικών