ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ… ΑΛΛΑΞΕ ΟΜΩΣ;
Η πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη της κ. Κατσέλη μου κέντρισε το ενδιαφέρον, καθώς αναφερόταν στην κρίση που αντιμετωπίζει σήμερα η παγκόσμια οικονομία και φυσικά και η ελληνική. Για τη σημερινή κρίση του χρηματοπιστωτικού τομέα η κ. Κατσέλη τονίζει ότι «η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση είναι αποτέλεσμα μιας μυωπικής νεοφιλελεύθερης πολιτικής». Και στη συνέχεια προσθέτει: «Ελπίζω ότι η κρίση αυτή θα οδηγήσει σε αποτελεσματική επαναρρύθμιση των αγορών και σε ισχυρούς μηχανισμούς εποπτείας, όσο και σε συντονισμένες πολιτικές για τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας».
Θα θέλαμε να σχολιάσουμε αυτά τα πολύ σωστά που επισημαίνει στη συνέντευξή της η κ. Κατσέλη.
Κατ’ αρχάς η σημερινή κρίση μπορεί να ξεκίνησε από τον χρηματοπιστωτικό τομέα, όμως έχει επεκταθεί σε ολόκληρη την οικονομία. Και αυτό το αναγνωρίζει η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ όταν ζητάει συντονισμένες πολιτικές για τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Διαφωνώ ότι η κρίση είναι αποτέλεσμα μιας μυωπικής νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής του νεοφιλελευθερισμού που είχε στόχο την καταλήστευση των μικρών και μεσαίων εισοδημάτων και τη μετατροπή των αγορών σε όργανο εύκολου και γρήγορου πλουτισμού των «αφεντάδων» τους. Οι αγορές μετατράπηκαν σε ζούγκλα. Η κατάρρευση των εποπτικών μηχανισμών και η ανυπαρξία ελέγχων, που υπήρξε η μόνιμη επιδίωξη του νεοφιλελευθερισμού, είναι που διευκόλυναν τη γιγάντωση της αισχροκέρδειας και της ξετσίπωτης κερδοσκοπίας στη ζούγκλα της αγοράς. Και όλα αυτά έγιναν με την πρόθυμη και ιδιοτελή σύμπραξη της πολιτικής εξουσίας με τις αδίστακτες δυνάμεις των αγορών. Αυτό είναι το οικονομικό μοντέλο του νεοφιλελευθερισμού και αυτό περιμέναμε να καυτηριάσει στη συνέντευξή της η κ. Κατσέλη. Άμεσα και χωρίς περιστροφές. Το καυτηριάζει όμως στη συνέχεια της συνέντευξής της με τα στοιχεία που επικαλείται.
«Τα τελευταία πέντε χρόνια», μας λέει η υπεύθυνη Οικονομίας του ΠΑΣΟΚ, «ο “πελατειακός καπιταλισμός” της ΝΔ έχει οδηγήσει στη συρρίκνωση απαραίτητων επενδύσεων στην Παιδεία, στην Υγεία, στην Κοινωνική Πρόνοια και στην ελληνική ύπαιθρο. Η φτώχεια σήμερα απειλεί το 20% των Ελλήνων και η κατανομή του εισοδήματος στην Ελλάδα είναι από τις πιο άδικες στην Ευρώπη». Και προσθέτει: «Γι’ αυτό λέμε ότι απαιτούνται πολιτικές αναδιανομής του εισοδήματος για τη στήριξη των μεσαίων και χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων, παράλληλα με πολιτικές ανάπτυξης και παραγωγής νέου πλούτου, αναδιανομής μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, καθώς το μερίδιο εισοδήματος από εργασία έχει μειωθεί από 52% σε 44% την τελευταία τετραετία, και ανακατανομής του φορολογικού βάρους, καθώς το μερίδιο των φόρων εισοδήματος που κατέβαλαν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι ανέβηκε από 44% το 2004 στο 50% το 2006, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για τις επιχειρήσεις ήταν 43% το 2004 και 36,3% το 2006. Τέλος, αναδιανομή που θα προκύψει από την αναδιάρθρωση των δημοσίων δαπανών και επενδύσεων προς όφελος της δημόσιας Παιδείας, της Υγείας και της Κοινωνικής Ασφάλισης».
Αυτά τα πολύ σωστά επισημαίνει η κ. Κατσέλη. Και προτείνει το αυτονόητο. Τη δίκαιη κατανομή του εισοδήματος. Όμως θα μας επιτρέψει, παρά τη μεγάλη εκτίμηση που τρέφουμε στο πρόσωπό της και στις πλούσιες ακαδημαϊκές περγαμηνές που διαθέτει, να υπενθυμίσουμε ότι «στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί». Στο ΠΑΣΟΚ δεν μπορούν να μιλάνε για αποτυχία της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής. Το νεοφιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο το έφερε στην Ελλάδα το νεο-ΠΑΣΟΚ του τάχα «εκσυγχρονιστή» Σημίτη, ο οποίος δυστυχώς εξακολουθεί να είναι αμετανόητος, με τις επιλογές του από το 1996 και μετά, όταν ανέλαβε την εξουσία και μέχρι το 2004 που την παρέδωσε στον Κώστα Καραμανλή. Ο «πελατειακός καπισταλισμός» άνθησε με τα περίφημα «καινούργια τζάκια» του ΠΑΣΟΚ (βλέπετε, δεν μας έφταναν τα «παλιά τζάκια» και είχαμε ανάγκη και από καινούργια!), τα οποία εδραιώθηκαν με τη μεγάλη ληστεία του χρηματιστηρίου την περίοδο 1999-2000. Την κατεδάφιση των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, την ασυδοσία των αγορών, την εκμετάλλευση των καταναλωτών (την αισχροκέρδεια, την κερδοσκοπία και την ακρίβεια), τη μετατροπή της αγοράς σε ζούγκλα, τον κλονισμό των εργασιακών σχέσεων σε βάρος των εργαζομένων και γενικά τη στροφή του ΠΑΣΟΚ προς τα Δεξιά την έφεραν οι «εκσυγχρονιστές» του Σημίτη.
Πώς ξεχνάει η κ. Κατσέλη την περίφημη ρήση του Σημίτη ότι δεν υπάρχουν κεκτημένα δικαιώματα των εργαζομένων; Ξεχνάει ότι και ο σύζυγός της, επιφανές και αυτός στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, ο Γεράσιμος Αρσένης, όταν έγινε ορατή η προς τον νεοφιλελευθερισμό στροφή του Σημιτικού ΠΑΣΟΚ, όντας υπουργός Εθνικής Άμυνας τότε, εξέφρασε στον πρωθιερέα της στροφής αυτής την αντίθεσή του.
Η προς τα Δεξιά υπολογισμένη, βραδύτατη στροφή του ΠΑΣΟΚ άρχισε από το 1985 και συγκεκριμένα αφότου ο Γεράσιμος Αρσένης αναδομήθηκε και εγκατέλειψε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στο Εθνικής Οικονομίας τοποθετήθηκε ο Σημίτης και στο Οικονομικών ο Τσοβόλας. Μέχρι τότε, και έλεγχοι των αγορών υπήρχαν και το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν είχε εκτραχυνθεί και το δημόσιο χρέος δεν είχε φουντώσει. Την εποχή που ο Αρσένης ήταν ο «τσάρος πασών των οικονομιών», ο γράφων υπηρετούσε στο υπουργείο Οικονομικών ως προϊστάμενος της Υπηρεσίας Πάταξης Δασμοφοροδιαφυγής, την οποία είχε συστήσει το 1982 ο τότε υπουργός Οικονομικών Μανώλης Δρεττάκης. Ως εκ της ιδιότητάς μου αυτής και της στενής συνεργασίας μου με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έζησα τη στροφή του ΠΑΣΟΚ προς τα Δεξιά και το αργό και επώδυνο ξήλωμα των ελεγκτικών μηχανισμών, που σήμανε η ανάληψη του υπουργείου Οικονομίας από τον Κώστα Σημίτη. Και το 1986, απογοητευμένος πλέον από το ξεθώριασμα του οράματος για «αλλαγή», υπέβαλα την παραίτησή μου από το υπουργείο Οικονομικών, καθώς είδα να απομακρύνονται από την κυβέρνηση οι οραματιστές της «αλλαγής» Δρεττάκης, Κεδίκογλου, Βαΐτσος, Αρσένης κ.ά. και να κυριαρχούν οι τάχα εκσυγχρονιστές και στην ουσία νεοφιλελεύθεροι. Στην αρχή, δηλαδή από τις αρχές του 1986, η στροφή του ΠΑΣΟΚ ήταν αόρατη στο ευρύτερο κοινό. Έγινε δριμύτερη από το 1996 όταν πλέον ο Σημίτης κυριάρχησε και ανέλαβε την προεδρία της κυβέρνησης και του ΠΑΣΟΚ. Τότε θριάμβευσε ο Σημιτισμός. Αριστερή ρητορική και Δεξιά (νεοφιλελεύθερη) πολιτική. Τότε οργίασε η διαπλοκή και η πλήρης ασυδοσία των αγορών και του τραπεζικού συστήματος με τη διάλυση όλων των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους.
Τι παρέδωσε ο Σημίτης το 2004; Μια εικονική πραγματικότητα στον δημοσιονομικό τομέα. Υψηλό δημόσιο χρέος και υψηλότατα συγκεκαλυμμένα ελλείμματα. Ευρείας έκτασης διαπλοκή και διαφθορά του κρατικού μηχανισμού. Αυθαιρεσίες του χρηματοπιστωτικού κυκλώματος και του τραπεζικού συστήματος, κατασπατάληση της δημόσιας περιουσίας και των χρηματικών πόρων του κράτους, έξαρση της φτώχειας, ασυδοσία των δυνάμεων της αγοράς, ακρίβεια και καταλήστευση των νοικοκυριών από τις δυνάμεις της αγοράς και την τοκογλυφία των τραπεζών, εξουθενωμένες και υπερχρεωμένες της μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και μια άνιση κατανομή του παραγόμενου πλούτου (εθνικού εισοδήματος) υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου. Δηλαδή ό,τι απαιτούσε η φιλοσοφία του νεοφιλελευθερισμού. Να γιατί λέμε ότι το ΠΑΣΟΚ «δεν δικαιούται διά να ομιλεί». Αυτά δεν ξεχνιούνται, κυρία Κατσέλη, όσο κι αν εσείς προσωπικά και ο κ. Αρσένης ήσασταν έξω από τα παιχνίδια αυτά.
Αυτήν την κατάσταση παρέλαβε το 2004, η κυβέρνηση της ΝΔ, όμως δεν θέλησε να την αντιστρέψει ή ίσως να θέλησε αλλά δεν μπόρεσε. Έτσι, η χώρα συνέχισε να πορεύεται με νεοφιλελεύθερες συνταγές και βουτήχτηκε περισσότερο στη διαπλοκή, στα σκάνδαλα, στην άνιση κατανομή του εισοδήματος και στην εξαθλίωση των εργαζομένων. Επόμενο ήταν. Και τα θλιβερά επεισόδια της περασμένης Κυριακής και Δευτέρας (τα δεύτερα Δεκεμβριανά) στην Αθήνα και στις άλλες μεγάλες ελληνικές πόλεις ήταν το ξέσπασμα της λαϊκής οργής για τον εμπαιγμό που χρόνια τώρα συνεχίζεται. Και αυτό το ξέσπασμα δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με την εν ψυχρώ εκτέλεση του άτυχου 15χρονου μαθητή. Απλώς, το γεγονός αυτό ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Στην πλειονότητα των ελλήνων πολιτών έχει εδραιωθεί η πεποίθηση ότι στην οικονομία χρειάζεται αλλαγή πλεύσης. Και καθώς οι πολίτες δεν βλέπουν να έρχεται αυτή η αλλαγή, εξοργίζονται. Οργή λαού. Οι αντιεξουσιαστές και οι γνωστοί κουκουλοφόροι βρήκαν πρόσφορο έδαφος στρωμένο με την έντονη λαϊκή αγανάκτηση και προκάλεσαν το χάος σε όλη τη χώρα.
Τώρα που το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται προ των πυλών (της εξουσίας) η κ. Κατσέλη στη συνέντευξή της μας διαβεβαιώνει ότι μονάχα το ΠΑΣΟΚ μπορεί να εγγυηθεί αλλαγή πλεύσης, που είναι κοινωνική απαίτηση. Όμως δεν είδαμε να έχει αλλάξει τίποτε στο κόμμα αυτό. Απλώς είδαμε να έχουν πάρει θέσεις στο κόμμα μερικά καινούργια πρόσωπα με αμφιλεγόμενες ικανότητες. Δεν είδαμε το ΠΑΣΟΚ να καταδικάζει το νεοφιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο ως βασική αιτία της σημερινής κρίσης. Αντίθετα, ακούσαμε τον αμετανόητο Σημίτη να αποκαλεί λαϊκισμό τις παροχές, που αποτελούν το δίκαιο αίτημα των εργαζομένων για εξασφάλιση μιας ανεκτής ανθρώπινης διαβίωσης. Δεν ακούσαμε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να καταδικάζει το αμαρτωλό παρελθόν του κόμματος αυτού. Το ΠΑΣΟΚ δεν άλλαξε. Κι έτσι δεν μπορούμε να ελπίζουμε.