Ο «ΘΗΣΕΑΣ» βάζει λουκέτο στις παράνομες χωματερές!
Εδώ και 5 χρόνια, όμως, το τοπίο άλλαξε.
Ο «Θησέας», σαν άλλος Ηρακλής, ανέλαβε να καθαρίσει την «κόπρο του Αυγείου» και να βάλει την Ελλάδα σε… ευρωπαϊκή τροχιά στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Μέχρι στιγμής από το πρόγραμμα «Θησέας» έχουν δοθεί 134 εκατ. ευρώ για τον λόγο αυτό και ήδη έχουν κλείσει 1.454 παράνομες χωματερές και σε 20 μέρες θα κλείσουν άλλες 1.093 σε όλη τη χώρα!
Έτσι, ένα τεράστιο έργο υλοποιείται και ένα στοίχημα που είχαν θέσει ο υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος και ο υφυπουργός Θανάσης Νάκος κερδίζεται.
Ως γνωστόν, την 1/1/2009 εκπνέει η προθεσμία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το κλείσιμο και την αποκατάσταση εκατοντάδων ανεξέλεγκτων χωματερών στην Ελλάδα, για την ύπαρξη και τη λειτουργία των οποίων η χώρα μας έχει καταδικαστεί από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και θα έπρεπε να πληρώνει από τη νέα χρονιά σημαντικού ύψους πρόστιμα.
Η πρόσφατη συνάντηση της Διυπουργικής
Επιτροπής για τη Διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ολοκληρώθηκε με τους καλύτερους οιωνούς για τη χώρα, εγείροντας βάσιμες ελπίδες ότι η δυσάρεστη αυτή προοπτική σύντομα θα αποτελεί παρελθόν.
Μια σύντομη ανασκόπηση του προβλήματος μας γυρίζει στο 2004, οπότε οι καταμετρημένες ανεξέλεγκτες χωματερές στην Ελλάδα έφταναν ούτε λίγο ούτε πολύ τις 3.000. Πάμπολλες φορές είχαν επισημανθεί από κρατικές υπηρεσίες, αλλά και από περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι τραγικές επιπτώσεις που η κατάσταση αυτή είχε και θα είχε και στο μέλλον για τη χώρα, καθώς συνδέεται άμεσα με σοβαρή υποβάθμιση του περιβάλλοντος, με απειλές για την υγεία των πολιτών, με αισθητική υποβάθμιση και περιορισμούς στην τοπική ανάπτυξη, ενώ πλήττει την οικονομική δραστηριότητα της περιοχής, κυρίως μάλιστα τη γεωργική και την κτηνοτροφική παραγωγή.
Όλες αυτές οι επισημάνσεις έπεφταν επί χρόνια στο κενό, καθώς τόσο η κεντρική εξουσία όσο και η τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και η επιστημονική κοινότητα ακόμη, εθελοτυφλούσαν μπροστά σε ένα διαρκώς διογκούμενο πρόβλημα, σε μια… ωρολογιακή βόμβα που απειλούσε και εξακολουθεί να απειλεί την υγεία όλων μας.
Στο υπουργείο Εσωτερικών κινητοποιήθηκαν, από την πρώτη στιγμή, για να δοθεί τέλος σε αυτήν την απαράδεκτη κατάσταση. Το πρόβλημα δεν αντιμετωπίστηκε με προσέγγιση επιδερμική και διάθεση απλώς πυροσβεστική. «Στόχος μας δεν ήταν απλώς το κλείσιμο των χωματερών, ώστε να γλιτώσουμε το βαρύ πρόστιμο. Αντίθετα, είδαμε τη μεγάλη πρόκληση ως μια μεγάλη ευκαιρία: Ευκαιρία για να αποκαταστήσουμε τις περιοχές που επιβαρύνθηκαν επί χρόνια από τη λειτουργία των παράνομων χωματερών, ευκαιρία για να προσφέρουμε στις τοπικές κοινωνίες νέους χώρους αθλητικών, ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων και δραστηριοτήτων αναψυχής σε εκτάσεις που προσεγγίζουν τα 35.000 στρέμματα», επισημαίνει ο κ. Νάκος.
Στο υπουργείο Εσωτερικών δημιουργήθηκαν, αρχικά, δύο ολοκληρωμένα πληροφοριακά συστήματα για την καταγραφή του μεγέθους του προβλήματος και την παρακολούθηση υλοποίησης όλων των έργων. Παράλληλα, χρηματοδοτήθηκαν μελέτες και έργα διαχείρισης απορριμμάτων και αποκατάστασης χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσής τους ύψους 134 εκατ. ευρώ μέσα από το αναπτυξιακό πρόγραμμα «Θησέας». Στη συνέχεια, με τον νόμο 3536/2007, έγινε υποχρεωτική η σύσταση Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων από τους ΟΤΑ και ορίστηκαν τόσο τα χρονικά όρια εντός των οποίων θα πρέπει αυτή να ολοκληρωθεί, όσο και οι κυρώσεις που θα υποστούν όσοι δεν συμμορφωθούν. Παράλληλα, σημαντικό ρόλο έπαιξε η σύσταση της Ειδικής Διυπουργικής Επιτροπής, με πρόεδρο τον υφυπουργό Εσωτερικών κ. Νάκο, η οποία ανέλαβε τον συντονισμό του εγχειρήματος και διεξήγαγε ουσιαστικό διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς και παράγοντες ανά τη χώρα, τα αποτελέσματα του οποίου έχουν ήδη αρχίσει να αποδίδουν καρπούς.
Ήδη, η πρόοδος είναι θεαματική. Για πρώτη φορά σε πολλές περιοχές χωροθετήθηκαν επιτέλους τα βασικά έργα και προχωρούν οι αντίστοιχες μελέτες.
Σήμερα, από τους 147 προβλεπόμενους στους περιφερειακούς σχεδιασμούς χώρους υγειονομικής ταφής, λειτουργούν 65, κατασκευάζονται 32 που θα τεθούν σε λειτουργία την επόμενη χρονιά, ενώ 41 έργα βρίσκονται υπό μελέτη. Σε 7 βέβαια περιπτώσεις έργων υγειονομικής ταφής δεν παρατηρείται καμία πρόοδος.
Συγχρόνως, έχει επιταχυνθεί η κατασκευή των υπολοίπων έργων διαχείρισης, που αφορούν στη μεταφόρτωση, στη διαλογή στην πηγή και στην επεξεργασία, καθώς και τα απαραίτητα συνοδά έργα (έργα οδοποιίας, προμήθειες εξοπλισμών κ.λπ.).
Όσον αφορά τις παράνομες χωματερές, έχουν ήδη κλείσει και αποκατασταθεί 1.454, εκτελούνται έργα αποκατάστασης σε άλλες 1.093 και μέχρι το τέλος του χρόνου θα παραμείνουν αναγκαστικά σε λειτουργία λιγότερες από 450.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι από τις 1.102 παράνομες χωματερές, για τις οποίες η χώρα μας καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, έχουν ήδη κλείσει οι 806, εκτελούνται έργα αποκατάστασης σε 280, ενώ στο τέλος του χρόνου θα απομείνουν ενεργές μόνο 14.