Θα ήταν ευχής έργον
Συνέρχεται τις ερχόμενες μέρες, η Σύνοδος της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες ώστε να χαράξει την πολιτική της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, της οποίας το βάθος είναι απρόβλεπτο και το μάκρος αόρατο.
Μπροστά σε μια τέτοια δυσοίωνη προοπτική για την ευρωπαϊκή οικονομία γενικά, και τις επιμέρους ανισομερείς οικονομίες των κρατών-μελών ειδικότερα, καλούνται οι κυβερνήσεις των «27» να αναζητήσουν μέτρα άμεσης, βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης προοπτικής τόσο για την ανάκαμψη της οικονομίας με μακροοικονομικούς όρους όσο και για τη στήριξη των άμεσα πληττομένων, από την κρίση, κοινωνικών ομάδων των λαών της Ευρώπης.
Και τίθεται το ερώτημα: Τι θα πρυτανεύσει στη σκέψη των «27» και στις αποφάσεις τους; Η λογική της ευρωπαϊκής ελίτ, η οποία στo πλαίσιo του φιλελευθερισμού και του καπιταλιστικού συστήματος, απαιτεί στήριξη των ισχυρών ή η δημοκρατική ευαισθησία που θέλει την ανάκαμψη στο πλαίσιο ενός κοινωνικότερου οικονομικού μοντέλου, με στόχο την εξισορρόπηση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων ή ορθότερα τη γεφύρωση του χάσματος που χωρίζει τις ελίτ των χωρών -μελών από τους λαούς τους;
Θα επικρατήσει η πιστή εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας, δηλαδή η εμμονή στη Συνθήκη του Μάαστριχτ προς την κατεύθυνση της συνέχισής του άκρατου νεοφιλελευθερισμού, δηλαδή του αποκλειστικού ενόχου της κρίσης, ή θα επιδιωχθεί η χαλάρωσή του με στόχους την ευρύτερη διάχυση των αναγκαίων πακέτων στις ενδιάμεσες (μικρομεσαίες) δυνάμεις στην ευρωπαϊκή οικονομία και την τόνωση της αγοράς με την ενίσχυση της αγοραστικής δυνατότητας, σε συνδυασμό με μια ισόμετρη – κοινωνικά και γεωγραφικά- επενδυτική πολιτική;
Με απλά λόγια: Θα κληθούν οι, οικονομικά, ισχυρές δυνάμεις να στηρίξουν τις ασθενέστερες ή θα καλέσουν τις ασθενέστερες, να στηρίξουν τους κλυδωνιζόμενους ισχυρούς;
Φοβούμαστε πως θα συμβεί και αυτήν τη φορά το πρώτο. Η ευρωπαϊκή δηλαδή, ελίτ, φορέας της τεχνοκρατικής αντίληψης, θα υπερισχύσει απέναντι στη δημοκρατική αντίληψη, της οποίας φορείς πρέπει να είναι οι λαοπρόβλητες κυβερνήσεις.
Αυτή, άλλωστε, είναι η εντολή των λαών, τους οποίους εκπροσωπούν. Στη Σύνοδο αυτή πρέπει να κυριαρχήσει η θέλησή τους, η θέληση της Δημοκρατίας και όχι η θέληση των ελίτ της τεχνοκρατίας, οι οποίοι ελίτ δεν έχουν ούτε ηθική ούτε δημοκρατική (λαϊκή) νομιμοποίηση. Φυσικά, στην τεχνολογική εποχή, την οποία ζούμε, δεν μπορεί η πολιτική να μη συμβουλεύεται την τεχνοκρατία. Τις πολιτικές αποφάσεις όμως πρέπει να τις παίρνει εκείνη με τους θεσμικούς εκφραστές της.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έλεγε σε έναν πολιτικό σε κατʼ ιδίαν συζήτηση: “Θα συμβουλεύεσαι τους ειδικούς, αλλά τις αποφάσεις θα τις παίρνεις εσύ. Γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος απέναντι στον λαό”. Και ο Ανδρέας Παπανδρέου συμβουλευόταν πάντοτε τους τεχνοκράτες, αλλά τις πολιτικές αποφάσεις τις έπαιρνε εκείνος. Δυστυχώς, σήμερα, τις αποφάσεις τις υπαγορεύουν τα διευθυντήρια, τα οποία εκφράζουν τα διάφορα ισχυρά οικονομικά λόμπι.
Η οικονομική κρίση, η οποία θα γίνεται κάθε μέρα και χειρότερη για τους λαούς, θα μπορούσε να είναι και μια ευκαιρία για να χαράξει και αναδιατυπώσει η Ε.Ε. ένα νέο οικονομικό μοντέλο, μετα-νεοφιλελεύθερο, ένα μοντέλο με κοινωνικά χαρακτηριστικά.
Θα ήταν ευχής έργον, αν μέσα στον αναδυόμενο πολυκεντρικό κόσμο, η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, ιστορικός χώρος κοινωνικών αγώνων και κοινωνικών κεκτημένων, αποτελούσε τον χώρο ενός νέου μοντέλου, οικονομικής ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη και γεωγραφική αποκέντρωση, αλλά επικεντρωμένη στον Άνθρωπο.
Αλλά γιʼ αυτό απαιτείται πολιτική ουσίας και όχι πολιτική επικοινωνίας.