«ΔΕΜΕΝΗ» ΜΕ 3 ΝΟΜΟΥΣ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΙΧΑΛΟΥ

Η υπουργός Απασχόλησης έσπευσε να διαφοροποιηθεί από την επίμαχη πρόταση για «μισή δουλειά, μισές αποδοχές, μισή ασφάλιση, για να αποφευχθεί το κλείσιμο επιχειρήσεων και οι μαζικές απολύσεις», τα συνδικάτα προειδοποιούν με κοινωνικές αντιδράσεις, τα κόμματα καταγγέλλουν, οι μικρομεσαίοι αντιδρούν.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ στάθηκε η αφορμή, ώστε ο γνωστός καθηγητής του Εργατικού Δικαίου Αλ. Μητρόπουλος, να «υπενθυμίσει» ότι το νομικό πλαίσιο της χώρας μας επιτρέπει στους επιχειρηματίες σε περίπτωση περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητάς τους να προχωρήσουν στη λήψη μέτρων. Έτσι, ο κ. Μητρόπουλος (σ.σ.: προς γνώση όλων των ενδιαφερομένων) υπογραμμίζει ότι η εργοδοσία έχει τις εξής νομικές δυνατότητες σε περίπτωση οικονομικής δυσπραγίας:

Α. Να θέσει σε διαθεσιμότητα το προσωπικό, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 10 του ν. 3198/55. Στην περίπτωση αυτή η επιχείρηση που αντιμετωπίζει περιορισμό της οικονομικής της δραστηριότητας μπορεί να θέσει σε διαθεσιμότητα όλο το προσωπικό της, κατ’ ανώτατο όριο μέχρι τρεις μήνες (σωρευτικά ή κατά διαστήματα) και να του καταβάλει τις μισές αποδοχές του. Το μέτρο λαμβάνεται με πρωτοβουλία του εργοδότη που απευθύνει έγγραφη δήλωση σε κάθε μισθωτό. Δεν λύνεται η εργασιακή σχέση, αλλά αναστέλλεται για όσο χρόνο διαρκεί η διαθεσιμότητα. Ο μισθωτός δεν παρέχει την εργασία του και ο εργοδότης καταβάλλει τις μισές αποδοχές. Για την απόφασή του αυτή ο εργοδότης αποφασίζει μόνος του και δεν υποχρεούται να λάβει προηγούμενη άδεια ή έγκριση Αρχής. Αυτό απαιτείται μόνο για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις Κοινής Ωφελείας που απασχολούν πάνω από 5.000 μισθωτούς, δηλαδή τότε απαιτείται προηγούμενη έγκριση του υπουργού Εργασίας που δίδεται ύστερα από γνώμη του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας (ΑΣΕ). Πρέπει να προσθέσουμε ότι στην περίπτωση που λειτουργεί Συμβούλιο Εργαζομένων στην επιχείρηση (άρθρο 13 Ν.1767/1988), ο εργοδότης υποχρεούται να το ενημερώσει, χωρίς όμως η παράλειψη αυτή να επιφέρει ακυρότητα της εργοδοτικής απόφασης. Η παράλειψη αυτή επισύρει μόνο διοικητικό πρόστιμο. Ο υπολογισμός του μισθού κατά τη διάρκεια της διαθεσιμότητας (που δεν αποτελεί αντάλλαγμα παρασχεθείσας εργασίας, αφού εργασία δεν παρέχεται) γίνεται με βάση τον μέσο όρο των τακτικών αποδοχών των δύο τελευταίων μηνών πριν από τη διαθεσιμότητα με καθεστώς πλήρους απασχόλησης.

Β. Να μετατρέψει τις ατομικές εργασιακές συμβάσεις από πλήρους σε μερικής απασχόλησης (άρθρο 38 Ν.1892/1990, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 2 Ν.2639/1998 και συμπληρώθηκε με το άρθρο 7 του Ν.2874/2000 και οδηγία 97/81 ΦΕΚ).
Η μετατροπή αυτή που αποτελεί συχνό φαινόμενο εργοδοτικής συμπεριφοράς σε περιόδους περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων, δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συγκατάθεση του μισθωτού, αντίθετα δηλαδή απ’ ό,τι συμβαίνει με τη διαθεσιμότητα. Η συγκατάθεση του μισθωτού στην περίπτωση αυτή χορηγείται υποχρεωτικά εγγράφως και γνωστοποιείται εντός 15 ημερών στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας. Κατ’ εξαίρεση μπορεί να συνομολογηθεί το μέτρο της μερικής απασχόλησης για όλο ή τμήμα του προσωπικού, ύστερα από συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εκπροσώπων των εργαζομένων στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων της διαδικασίας των ομαδικών απολύσεων (ν.1387/1983).

Γ. Να επιβάλει σύστημα εκ περιτροπής εργασίας, που αποτελεί κατ’ ουσίαν μορφή μερικής απασχόλησης. Ο επιχειρηματίας μπορεί να την επιβάλει μονομερώς, αφού προηγουμένως διαβουλευτεί με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων (άρθρο 38 παρ. 2 Ν.1892/1990) ή να προκαλέσει απόφαση του οικείου Νομάρχη (άρθρο 13 παρ. 2 του Ν.Δ.2961/1954). Η ατομική σύμβαση, με την οποία συμφωνείται η εκ περιτροπής εργασία, συνάπτεται πάντοτε γραπτώς, όπως κάθε σύμβαση μερικής απασχόλησης, πρέπει δε να κατατίθεται εντός οκτώ (8) ημερών από την υπογραφή της στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας. Για τους εργαζομένους με το σύστημα της εκ περιτροπής εργασίας ισχύουν ειδικές διατάξεις για τα επιδόματα εορτών (άρθρο 4 παρ. 3 της ΚΥΑ 19040/81).

Στην περίπτωση της εκ περιτροπής εργασίας ο μισθωτός συμφωνεί να παρέχει την εργασία του σε τακτά χρονικά διαστήματα εναλλασσόμενος ομαδικά ή ατομικά, κατά μήνα, εβδομάδα ή μέρα, να απασχολείται δηλαδή 2-3 μέρες της εβδομάδας, 10-15 μέρες τον μήνα ή κάθε 2η ή 3η εβδομάδα ή κάθε 2η ή 3η μέρα και ούτως καθεξής.

Αυτά λέγονται προς ενημέρωση των πολιτών και προς αποτροπή της υλοποίησής τους. Γιατί φοβούμαι ότι την επόμενη περίοδο, η διάρκεια της οποίας θα εξαρτηθεί από το βάθος της ύφεσης, θα ζήσουμε μια πρωτόγνωρη έξαρση των παραπάνω τριών εναλλακτικών θεσμικών μορφών αναστολής (όχι λύσης) της εργασιακής σχέσης πολλών χιλιάδων ελλήνων μισθωτών, οι οποίες ήσαν μέχρι σήμερα σε θεσμική αχρησία.