Βάλαμε τους παππούδες στα γηροκομεία, ο πλουτισμός μάς έκανε θρασείς
Στο ερώτημα, «από πού θα αντλήσουμε χαρά», ο Γιώργος Αρμένης μας ξαφνιάζει:
«Από το μαγείρεμα! Ξέρετε τι όμορφο είναι να μαγειρεύεις και να σκέφτεσαι ότι περιμένεις τον άνθρωπο που αγαπάς; Ξέρετε τι ωραίο που είναι να του σερβίρεις ένα πιάτο μυρωδάτο και ζεστό και να σου πει “γεια στα χέρια σου;”. Αυτός ο άνθρωπος που μαγειρεύει και αυτός ο άνθρωπος που σερβίρεται είναι οι πιο ευτυχισμένοι στον κόσμο!».
Μαστίγωμα ο λόγος του Αρμένη γιʼ αυτούς που μας πούλησαν. Που τους πιστέψαμε και μας πρόδωσαν. Που εμπορεύτηκαν και εκμεταλλεύτηκαν την αριστερή σκέψη. Που είχαν κάποια ίχνη αριστερής ταυτότητας. Δανείστηκαν ψεύτικο προσωπείο.
Στις ενοχές όλων μας βάζει νυστέρι ο γνωστός ηθοποιός. Παρκάρουμε τους παππούδες στα γηροκομεία… Όμως τα παιδιά που μεγαλώνουν με παππούδες, μεγαλώνουν με αξίες πιο δυνατές από το χρήμα. Ο γρήγορος και εύκολος πλουτισμός μας έκανε θρασείς…
Τελικά, οι μόνοι που λένε αμείλικτες αλήθειες είναι οι ηθοποιοί μας.
Θα το διαπιστώσετε διαβάζοντας και αυτά που μας λέει σήμερα ο Γιώργος Αρμένης. Θα επαναλάβουμε αυτό που πιστεύουμε, ότι έχουν τη δύναμη να βάλουν εμπόδιο στην κατρακύλα, χρησιμοποιώντας το παλκοσένικο για να μας σηκώσουν από τον καναπέ…
// Κύριε Αρμένη, τελικά, ο Αμερικανός μας έχει καθίσει για τα καλά στο κεφάλι; Μας τον έχουν φορέσει κιόλας με τσιπάκι;
«Νομίζω πως ναι! Όταν ξεκίνησα να γράφω το έργο “Αμερικανός στο κεφάλι”, που παρουσιάζω για δεύτερη χρονιά στο «Νέο Ελληνικό Θέατρο», μου είχε σφηνωθεί μια ιδέα στο μυαλό… Ότι εδώ και αρκετά χρόνια η ψυχή μας, η καρδιά μας, η σκέψη μας, τα όνειρά μας, όλα είναι αμερικανικά. Όλα είναι δοσμένα στον αμερικανικό τρόπο ζωής. Οι Αμερικανοί κατάφεραν, μέσα στα χρόνια, με τη μουσική τους, τον κινηματογράφο, το φαγητό τους, να περάσουν στους λαούς την κουλτούρα τους. Κι εμείς αναπαράγουμε τα τηλεοπτικά τους σκουπίδια στην καθημερινότητά μας. Η ρίζα του κακού όμως είναι πολιτική! Γιʼ αυτό τώρα ζούμε και τα απόνερα της οικονομικής τους κρίσης… Το μοντέλο του καταναλωτισμού, του πλαστικού χρήματος μας το πέρασαν στο τσιπάκι του εγκεφάλου μας και τώρα που η φούσκα έσκασε την πληρώνουμε και εμείς… Το αμερικανικό όνειρο έγινε εφιάλτης με κόστος την ελευθερία μας!».
// Πόσες γενιές θα ζουν ακόμη με την υπερδύναμη και τις συνήθειές της στον εγκέφαλό τους;
«Και να μην είναι αυτή η υπερδύναμη, θα είναι μια άλλη. Πάντα κάποια υπερδύναμη θα υπάρχει που θα καθορίζει τη σκέψη των λαών. Όσο υπάρχουν άνθρωποι-“φαστ φουντ”, που δεν αναλύουν και πολύ τα πράγματα, η σκέψη των λαών δεν θα έχει ταυτότητα, αλλά θα είναι μια σκέψη αμφί!».
// Είναι το δέκατο θεατρικό έργο που γράφετε. Το χρωστούσατε στις γενιές που φεύγουν και μαζί τους παίρνουν οράματα και αξίες;
«Το έργο είναι αφιερωμένο στους μπαρμπάδες του πατέρα μου. Μʼ αυτό το έργο είναι σαν να τους αφήνω ένα λουλούδι στη μνήμη τους. Μʼ αυτήν την αγάπη προσέγγισα τον ήρωά μου, τον καπετάν Νικήτα, τον αντάρτη του ΕΑΜ».
// Ο ήρωας που υποδύεστε πολέμησε πάνω στα βουνά για μια καλύτερη Ελλάδα. Πίστευε στον κομμουνισμό μέχρι το τέλος της ζωής του… Θα τον λέγατε ρομαντικό; Γιατί το μοντέλο ξέπεσε…
«Ο καπετάν Νικήτας ανήκει ακόμη στους ρομαντικούς που προδόθηκαν από τη μητρόπολη του κομμουνισμού, τη Μόσχα. Ποιος θα το περίμενε; Η Ρωσία ιμπεριαλιστική χώρα…».
// Και το μοντέλο του φιλελευθερισμού μετρά όμως τα θύματά του… Στην κρίση φάνηκε η ανεπάρκεια…
«Το μοντέλο αυτό δεν γκρεμίζεται! Ένα δυνατό χτύπημα απλά δέχτηκε! Κάποια Ρίχτερ νιώσαμε… Θα το ξαναστήσουν. Όσο βρισκόμαστε σε λήθαργο πνευματικό και η μοναδική μας αξία είναι το χρήμα, οι πλούσιοι θα γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι! Αυτό το μοντέλο θα ζήσουμε… Του άκρατου κεφαλαίου! Μεγαλύτερο έγκλημα από αυτό που διαπράττουν οι τράπεζες υπάρχει; Καμία κυβέρνηση όμως δεν κάνει τίποτα, κανένας σχεδιασμός. Στην κρίση φαίνονται οι πολιτικοί! Εγώ για να τα βγάλω πέρα έχω πάρει τέσσερα δάνεια και μʼ έχουν φάει τα επιτόκια. Πλέον, ναι, φοβάμαι, γιατί οι δανειστές μου έχουν γίνει αδίστακτοι!».
// Ο γιος του Νικήτα έγινε γιάπης των βορείων προαστίων και πρόδωσε το πνεύμα του πατέρα του για το χρήμα… Ο ήρωας όμως έχει απομονωθεί από τα παιδιά του, από τη γυναίκα του και από τους γονείς του. Πόσο δίκιο έχει ο πατέρας του όταν του λέει ότι ο υλισμός έφερε κατάθλιψη;
«Πολύ μεγάλο! Ο γιος του όμως έκανε κάτι χειρότερο… Εκμεταλλεύτηκε την αριστερή σκέψη. Πολλοί Έλληνες ΠΑΣΟΚοι, Νεοδημοκράτες, εκμεταλλεύτηκαν την αριστερή σκέψη, δανείστηκαν ψεύτικο προσωπείο, πούλησαν τον αγώνα των πατεράδων τους αλλά και των ιδίων –υπάρχουν πολλοί από τη γενιά του Πολυτεχνείου– για να εξαργυρώσουν ψήφους, για να στήσουν με λαμογιά επιχειρήσεις με μάσκα αριστερού… Αποδείχθηκαν ψεύτες και οι πιο στυγνοί κεφαλαιοκράτες! Ο Άρθουρ Μίλερ από τη μητρόπολη του καπιταλισμού έγραφε με πολλή σοφία ότι η μαγεία και η ευτυχία δεν βρίσκονται στον πολλαπλασιασμό του χρήματος αλλά στην αφαίρεσή του, στα αναγκαία πράγματα!».
// Η τρίτη γενιά βρίσκεται σε σύγχυση… Η μικρή σας ηρωίδα ακροβατεί ανάμεσα στα μπουζούκια και το λάιφ στάιλ, ενώ ο εγγονός σπουδάζει στην Αμερική κολλημένος με την τεχνολογία. Και τα δυο παιδιά βιώνουν τραγική μοναξιά…
«Ο γιος του Νικήτα έκανε ένα τρομερό λάθος… Έβαλε τον παππού και τη γιαγιά στη βίλα του! Ακόμη και η σκόνη αυτών των ανθρώπων έχει περισσότερη δύναμη από την πλουτοκρατική του αντίληψη… Τα παιδιά γυρίζουν την πλάτη στις μπίζνες του πατέρα, που τους στέρησαν ουσιαστικά την επαφή μαζί του. Ο πατέρας είναι απών!».
// Η γιαγιά μιλά για κάποιες αυλές στα Πετράλωνα με γιασεμιά και παρέες. Στη βίλα νιώθει μαραζωμένη…
«Οι άνθρωποι που ζουν στις απομακρυσμένες βίλες των βορείων και νοτίων προαστίων, ζουν μια ζωή σε σελοφάν! Τους έχετε δει όταν πέφτει το σκοτάδι; Πατάνε τα κουμπιά του συναγερμού τους, βγάζουν σκυλιά και σεκιουριτάδες, βάζουν τα λουκέτα στις πόρτες και τις διπλές, τριπλές κλειδαριές! Όχι, δεν έχουν το φόβο της εγκληματικότητας. Απλώς δεν τολμούν να βγουν στους κήπους τους από φόβο εσωτερικό. Ο φόβος είναι οι ενοχές τους!».
// Ο γιος θέλει να στείλει τον πατέρα στο γηροκομείο. Ο πατέρας μόνο με τη σκέψη πεθαίνει. Η γιαγιά για να μην τους γίνει βάρος πάει στο γηροκομείο από μόνη της… Από πότε μας έγιναν βάρος οι παππούδες και τους παρκάρουμε στα γηροκομεία και στις Ρωσίδες;
«Από τη στιγμή που υιοθετήσαμε νεοπλουτίστικη αντίληψη! Τα παιδιά μας μεγαλώνουν ξέχωρα από τις εικόνες της ζωής και του θανάτου. Κι όμως η γνώση της ζωής και του θανάτου είναι μάθηση! Δεν ζουν την κηδεία του παππού ή τη γέννηση του ξαδέρφου τους. Όλοι είναι μακριά. Ο μικρόκοσμός μας δεν δέχεται την αρρώστια και τα γηρατειά του παππού. Η νεοπλουτίστικη αντίληψη θέλει μόνο ωραίες εικόνες… Τη φθορά των γηρατειών δεν την αντέχει το εγώ μας. Γιατί ο καπιταλισμός μας θέλει άτρωτους και οι παππούδες μας θυμίζουν το μάταιο της τρεχάλας μας… Τα παιδιά που μεγαλώνουν με παππούδες μεγαλώνουν με αξίες πιο δυνατές από το χρήμα!».
// Η εγγονή ξεσπά στον πατέρα με την απόφασή του να στείλει τον παππού στο γηροκομείο… Ήταν η μοναδική της αξία…
«Μα, δεν έχει πλέον από πού να κρατηθεί. Αυτός ο γρήγορος και εύκολος πλουτισμός έκανε τον Έλληνα θρασύ. Έθρεψε την αναίδειά του και τη χυδαιότητά του. Για να οικονομήσει γρήγορα θα “ρίξει” και το φίλο του. Δεν τους βλέπετε; Βίλες, τζιπ, πισίνες και κοστούμια χλιδάτα. Δεν τους πάνε κιόλας. Είναι άλλος ο σωματότυπος του Έλληνα… Αλλά εκείνοι κλείνουν τις κοιλιές τους στα Αρμάνι…».
// Η ζωή όμως δεν είναι σχέσεις; Αυτές που βιώνουμε με τη μάνα, με τον πατέρα, το σύζυγο, την κόρη, το φίλο, το συνεργάτη, τον παππού; Από πού θα αντλήσουμε τρυφερότητα;
«Είναι δυνατόν; Τι άλλο είναι η ζωή, παρά σχέσεις! Ακόμα κι ένα λουλούδι για νʼ ανθίσει θέλει περιποίηση, θέλει τον καλό λόγο. Την ευτυχία μάς τη δίνουν οι άλλοι. Αυτά λέω συνέχεια στο γιο μου…».
// Ο Έλληνας τελικά πιστεύει σε κάτι; Του έμεινε κάτι για να πιστέψει;
«Δεν υπάρχει καμία ιδεολογία πια. Η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση σπρώχνει η μία την άλλη για να καταλάβει η μία από την άλλη περισσότερο χώρο…».
// Πάντως, κ. Αρμένη, η Αμερική μας την έφερε. Αποδείχθηκε ότι είναι πολύ μπροστά. Εμείς στην Ελλάδα θα βγάζαμε για πρωθυπουργό μαύρο μετανάστη;
«Γιατί το λέτε αυτό; Ο Ανδρέας Παπανδρέου μας ήρθε από τον Καναδά με την ίδια δυναμική που είχε ο Ομπάμα. Το σύνθημά του “Αλλαγή εδώ και τώρα”, “Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες”. Ο Κώστας Καραμανλής δεν είχε κάνει ούτε υπουργός και είχε την ίδια δυναμική με τον Ομπάμα. Ποια ήταν η εξαγγελία του; “Επανίδρυση του κράτους”, “Σεμνά και ταπεινά”. Ο λαός μας τους έδωσε ευκαιρίες. Και τους πρόδωσαν αμφότερους οι συνεργάτες τους!».
// Ο καπετάν Νικήτας μέχρι το τέλος της ζωής είναι επαναστάτης. Πετάει προκηρύξεις στους δρόμους για να ξυπνήσουμε. Η ιδεολογία κάνει τους ήρωες ή ο χαρακτήρας;
«Συνδυασμός είναι! Ψυχή και μυαλό. Αυτό μου έμαθε ο Κουν. Έτσι γίνονται οι θυσίες».
// Ο ήρωάς σας μιλά και για το σεξ. Ότι τώρα που βγήκαν όλα στη φόρα και στο κρεβάτι εύκολα πέφτουμε, εύκολα φεύγουμε, έχει χαθεί η μαγεία…
«Οι άνθρωποι φοβούνται τους ανθρώπους με συναίσθημα, γιατί δεν ελέγχεται! Κι όμως το συναίσθημα έχει όρια. Την αξιοπρέπεια! Μόνο οι αριβίστες και οι φιλόδοξοι δεν έχουν όρια. Αυτοί είναι οι επικίνδυνοι, όχι οι ρομαντικοί! Ο παππούς λέει στην εγγόνα “ντύσου όμορφα”… Και αυτό ακόμη, το να τα βγάζουμε όλα στη φόρα, παράγωγο του νεοπλουτισμού μας και της ξεφτίλας μας είναι. Η γυναίκα πλέον παγιδεύτηκε στους νόμους της μόδας, της κατανάλωσης, της σεξιστικής ματιάς. Πληρώνει το τίμημα της ελευθερίας της μοιρασμένη σʼ ένα κομφούζιο ρόλων!».