Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια

Αγαπητέ κ. Κουρή,

Άκουσα πριν από καιρό ότι το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο θα πάρει μέτρα για «τη σωστή χρήση της ελληνικής γλώσσας στα κανάλια». Υπάρχει άραγε και κανένα συμβούλιο να ενδιαφερθεί για τη χρήση της ελληνικής γλώσσας στις εφημερίδες, στα βιβλία, στα περιοδικά, στα δημόσια έγγραφα κ.λπ., κ.λπ.;

Το να γίνονται κάποια ασήμαντα ορθογραφικά ή και συντακτικά λάθη είναι λίγο το κακό.

Δεν χάλασε ο κόσμος αν λόγου χάρη πούμε ότι η τάδε γυναίκα είναι τριάντα πέντε χρονών, αντί χρόνων, που είναι το κανονικό. Βέβαια τώρα τελευταία αυτή τη γυναίκα τη λένε… τριανταπεντάχρονη και ξεμπερδεύουν.

Και για να σοβαρολογήσουμε είναι θλιβερό το φαινόμενο όταν αρκετοί αρθρογράφοι, παρουσιαστές εκπομπών, χρονογράφοι με μόνιμες στήλες σε κάποιες εφημερίδες, υπάλληλοι διάφορων υπηρεσιών, προσκεκλημένοι στα κανάλια και πολλοί άλλοι γράφουν και λένε τόσο μπερδεμένα και ακατανόητα πράγματα, με τέτοια ξύλινη γλώσσα, με τόσες «περιπεπλεγμένες περιπλοκές», με τόσες «οριζόντιες καθετοποιήσεις», με τέτοιους «ετεροχρονισμένους αντικομφορμισμούς», που δεν καταλαβαίνεις απολύτως τίποτα.

Διαβάζεις, για παράδειγμα, τους όρους που βάζει μια τράπεζα για τη λήψη δανείου και πρέπει να έχεις κάνει μεταπτυχιακές σπουδές σε οικονομικές επιστήμες, για να καταλάβεις, αν τελικά καταλάβεις, τι λένε!

Διαβάζεις ή ακούς την άποψη κάποιου δημοσιογράφου για τα μέτρα που ανακοίνωσε ένας υπουργός και δεν μπορείς να διαπιστώσεις αν αυτός ο δημοσιογράφος συμφωνεί ή διαφωνεί με αυτά τα μέτρα.

Ορισμένοι μάλιστα νομίζουν ότι άμα χρησιμοποιήσουν απλή γλώσσα και τους καταλάβει ο κόσμος θα χάσουν το κύρος του μορφωμένου και του πολυμαθούς, ενώ αν μιλήσουν ή γράψουν μπερδεμένα και ακαταλαβίστικα θ’ αποκτήσουν τον τίτλο του διανοούμενου, του επιστήμονα! Περιφρονούν και υποτιμούν τον απλό λόγο.

Πρέπει όμως να μάθουν ότι το να μιλάς απλά, να γράφεις απλά και προπαντός να σκέφτεσαι απλά είναι πολύ δύσκολο και πολύ επίπονο.

Άμα κάνουν δοκιμή θα το διαπιστώσουν.

Πρέπει αυτοί οι «σοφοί» να θυμούνται το αρχαίο ρητό: «Το σοφόν και σαφές». Σήμερα δε που ο χρόνος μας είναι τόσο πολύτιμος, αυτοί οι πολυμαθείς αντί να «λακωνίζουν», δηλαδή με λίγα λόγια να λένε πολλά, κάνουν ακριβώς το αντίθετο.

Με πάρα πολλά και μπερδεμένα λόγια λένε ελάχιστα και πολλές φορές δεν λένε τίποτα. Ξεχνούν, φαίνεται, τη λαϊκή ρήση ότι «τα πολλά λόγια είναι φτώχεια». Ίσως να είναι και αυτός ένας σοβαρός λόγος που, σύμφωνα με τους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς, η Ελλάδα έχει από τα υψηλότερα ποσοστά… φτώχειας.

Με τιμή

Γιάννης Δούκας

Καθηγητής Φυσ. Αγωγής

Θεσσαλονίκη