Για μια επανεξέταση προτύπων και ανασχεδιασμό πολιτικών
Η στεγαστική κρίση στις ΗΠΑ δεν είναι αποτέλεσμα της αυξημένης ζήτησης στέγης αλλά της υπερπροσφοράς στεγαστικών δανείων προς πάντα πειθόμενο να τα ζητήσει.
Καθαρό σύμπτωμα της μη πραγματικής οικονομίας που όμως απειλεί με καθολική μετάσταση την πραγματική.
Ο κοσμάκης αναστενάζει μπροστά στον εφιάλτη της ύφεσης, της ανεργίας, των λουκέτων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Τα κανάλια αναπαράγουν στη διαπασών το κουτσομπολιό που αλληλοεκτοξεύουν πράσινοι και βένετοι στην Εξεταστική. Η τελευταία τείνει να καταστεί «ριάλιτι σόου». Μας προετοιμάζουν για τα χειρότερα!
Τριάντα, πάνω κάτω, χρόνια διεθνώς και είκοσι σίγουρα στη χώρα μας ο αριστεροδεξιός νεοφιλελευθερισμός επέβαλε την ιδιωτικοποίηση (=ιδιοποίηση από μέρους του κεφαλαίου) του κρατικού πλούτου, εν ονόματι της ελευθερίας των αγορών. Η πτώση του Τείχους, είπαν, ήταν η δικαίωσή τους, εκεί που εμείς νομίζαμε ότι ήταν η απελευθέρωση των σκλάβων από το αρχιπέλαγος Γκούλαγκ. Αυτό το σύστημα απαξίωσε να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής της πλειονότητας των πολιτών του πλανήτη. Συσσώρευε απίστευτα κέρδη στους λίγους. Ξαφνικά (;) μπλόκαρε. Επήλθε το κραχ. Αγωνία στους G8, περισσότερη στους G20, μεγαλύτερη στους πέρα απ’ αυτούς. Υπερδραστηριότητα των ηγετών.
Εξαιρετικά ευθύβολος ο Serge Halimi της «Monde Diplomatique» (έκδοση «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας», 16/11/08): «Οι ʽʽγιατροίʼʼ που υποδύονται τους αγανακτισμένους από τις (α)συνέπειες του νεοφιλελευθερισμού είναι οι ίδιοι που του δίνουν αφροδισιακά -δημοσιονομικά, ρυθμιστικά, φορολογικά, ιδεολογικά- που χρειάζεται για να δραστηριοποιείται ακούραστα». Και έχει απόλυτο δίκιο όταν ολοκληρώνει: «Θα έπρεπε να κριθούν ανίκανοι, ξέρουν όμως ότι ένας ολόκληρος στρατός από πολιτικούς και ΜΜΕ θα ενεργοποιηθεί για να τους ξεπλύνει»!
Τι έτι χρείαν έχομεν μαρτύρων; Τα βλέπουμε, τα ζούμε.
Η λεγόμενη Συμφωνία του Μπρέτον Γουντς τον Ιούλιο του 1944 προέβλεπε σταθερές ισοτιμίες με το δολάριο, την ίδρυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, που στην πορεία αποδείχθηκαν οι φύλακες άγγελοι του διεθνούς καπιταλισμού. Για να φτάσουμε στο 1985, όταν πια το ΔΝΤ μετεξελίσσεται στον φοβερό και τρομερό φορέα όπου διοχετεύονται πόροι από τις φτωχές προς τις πλούσιες χώρες.
Μεταξύ 1983-1990, 150,5 δισ. δολ. υφαρπάχτηκαν από τις φτωχές και πήγαν στις πλούσιες χώρες. Παλιά τέχνη των πλουσίων.
Τώρα, στη συνάντηση των G20, ακούστηκαν ξανά τα λόγια τα μεγάλα όπως μας τα είπε ο βρετανός νεοεργατικός κ. Μπράουν ότι τάχα «ανοίγει ο δρόμος για την ορθή αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων των ημερών μας». Περιμένουμε…
Οι κυβερνήσεις κατ’ αρχήν βρίσκονται σε πανικό. Κατανοητό. Αιφνιδιάσθηκαν από τις εξελίξεις, ενώ αυτές που είναι στην έδρα του κακού, στις πλούσιες δηλαδή χώρες, όφειλαν να το προβλέψουν.
Οι κοινωνίες της Δύσης ονομάζονται από χρόνια καταναλωτικές. Αλλά κάθε κοινωνία που βασίζεται στην κατανάλωση μετακυλίει εκ των πραγμάτων το κόστος της στον δανεισμό. Ευημερία με δανεικά δεν γίνεται διότι στη λογική της αγοράς δεν υπάρχουν δανεικά και αγύριστα.
Δυστυχώς η δική μας περίπτωση είναι ιδιαζόντως καταναλωτική, ό εστί μεθερμηνευόμενον πρότυπο στραβό. Καταναλώνω, δανείζομαι, εισάγω, αυξάνω το δημόσιο χρέος, καθιστώ ελλειμματικό το ισοζύγιο των πληρωμών. Στις χώρες της εφήμερης, φεύ, ευμάρειας οι παράγοντες της εξουσίας όσο και εκείνοι της αγοράς δεν ασχολήθηκαν με το αμείλικτο πρόβλημα: ανάπτυξη – επενδύσεις. Η κρίση υποχρεώνει σε μια εκ βαθέων επανεξέταση μοντέλων και σε ανασχεδιασμό πολιτικών.
Πώς θα γίνουμε παραγωγικοί και ανταγωνιστικοί. Υπάρχει σπατάλη δημόσια, και ιδιωτική. Η περιστολή τους είναι υπέρ ποτέ αναγκαία. Και προκύπτει καθήκον μιας λεπτής ισορροπίας ανάμεσα στην ανάγκη να τονωθεί η ζήτηση γιατί χωρίς αυτήν θα βυθισθούμε στην ύφεση και στο χρέος μας να την τονώσουμε χωρίς άλλο δανεισμό.
Η κυβέρνηση οφείλει να αποσύρει τα κατά μισθωτών και συνταξιούχων τελευταία της μέτρα και να προτάξει τις δημόσιες επενδυτικές και κοινωνικές δαπάνες.
Τα εγχώρια ΜΜΕ δεν επιδεικνύουν την πρέπουσα σοβαρότητα στη επικοινωνιακή διαχείριση του προβλήματος. Λαϊκισμοί και επιδερμικές προσεγγίσεις με αλατοπίπερο που θηρεύει την θεαματικότητα υπεραπλουστεύουν τα ζητήματα και αποπροσανατολίζουν τον κόσμο.
Μέσα σ’ όλο αυτό το αλαλούμ γίνεται πράγματι ένας πλειστηριασμός ενδιαφέροντος για τις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες. Η ευρωπαϊκή, αλλά και η διεθνής Κεντροαριστερά, αν κρίνουμε από τη συνάντηση του Μεξικού, ανακάλυψε ξανά τον σοσιαλισμό. Ενώ και συντηρητικοί ηγέτες, όπως ο Νικολά Σαρκοζί, τείνουν να μιλούν μια κοινή γλώσσα, περίπου θα έλεγα κοινωνικής δικαιοσύνης.
Επειδή όμως όπου ακούς πολλά κεράσια πρέπει να κρατάς μικρό καλάθι, δεν μας ενθουσιάζουν οι εύηχες ρητορείες. Περιμένουμε να δούμε έργα.
Επ’ ευκαιρία, ο φίλος μας κ. Ομπάμα σαν να μην άρχισε καλά την προεδρική του καριέρα. Πήρε τηλέφωνο τους γνωστούς μας Σαακασβίλι της Γεωργίας και Γκιουλ της Τουρκίας στους οποίους έδωσε, λένε, διαβεβαιώσεις άφθονης στήριξης… Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει πληροφορία αν τηλεφώνησε και στον άλλον γείτονά μας, τον… Γκρούεφσκι. Πρέπει να τον συγχαρεί για τους 16 φαντάρους που έστειλε στο Ιράκ…
Αν συμβεί κι αυτό, όλα θα τα έχουν δει τα μάτια μας.
Εμείς τι κάνουμε;