ΑΝΟΙΞΕ Κερκόπορτα!
Συγκεκριμένα η επίμαχη τοποθέτηση του Κ. Καραμανλή έχει ως εξής:
• «Οι όποιες εξαιρέσεις από το κοινοτικό κεκτημένο ενδεχομένως συμφωνηθούν θα πρέπει να είναι περιορισμένες και προσωρινές».
Μάλιστα από έγκυρους και έμπειρους πολιτικούς και διπλωματικούς κύκλους η παραπάνω αναφορά θεωρήθηκε Κερκόπορτα προκειμένου να περάσει ένα νέο -επί της ουσίας- Σχέδιο Ανάν, επειδή η μέχρι σήμερα θέση της Ελλάδας και της Κύπρου ήταν αδιαπραγμάτευτη για την ισχύ του κοινοτικού κεκτημένου.
Και προξένησε πλήθος ερωτηματικών για τη σκοπιμότητα του τάιμινγκ, αφού έγινε τη στιγμή οι συνομιλίες Χριστόφια – Ταλάτ συνεχίζονται και έχουν μπει σε κρίσιμη φάση, ενώ (βλ. σχετικό ρεπορτάζ) η Κύπρος (κατʼ επέκτασιν και η Ελλάδα) δέχεται ισχυρές πιέσεις για λύση μέχρι την προσεχή άνοιξη.
Κάποιες πηγές σε Αθήνα και Λευκωσία έκαναν λόγο για «διπλωματική γκάφα». Αλλά είναι αδύνατο να γίνει δεκτός ένας τέτοιος ισχυρισμός, αφού τα κείμενα των δηλώσεων μετά από τέτοιες επαφές και συναντήσεις είναι καλά προετοιμασμένα από πριν…
Γιατί λοιπόν σπεύδει τώρα, σ’ αυτήν τη συγκυρία, ο έλληνας πρωθυπουργός να εγκαταλείψει –επί της ουσίας– το κοινοτικό κεκτημένο, έναν πυλώνα σημαντικότατο της Ελλάδας και της Κύπρου στις δύσκολες διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και μάλιστα έναν πυλώνα αποδεκτό από όλους τους εταίρους μας στην ΕΕ;
Το ερώτημα αυτό είναι κρίσιμο, όπως κρίσιμα είναι και ορισμένα άλλα ερωτήματα:
– Ποιος λόγος επέβαλε στον πρωθυπουργό αυτήν την πασιφανή αλλαγή θέσης και στάσης;
– Πού στοχεύει;
– Σε ποιους απευθύνεται ο Κ. Καραμανλής μ’ αυτήν την αλλαγή;
– Ποιος άλλος, εκτός από την Τουρκία, είναι ο παραλήπτης του μηνύματος;
– Γιατί δεν προσδιόρισε αυτές τις εξαιρέσεις; Γιατί απέφυγε κάθε διευκρίνιση παρότι ζητήθηκε;
Ορισμένοι εκ των συνεργατών του πρωθυπουργού έδιναν την ερμηνεία ότι με την αποστροφή του αυτή ο Κ. Καραμανλής αναφερόταν σε πιθανό χρονοδιάγραμμα για την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής και των εποίκων σε περίπτωση επίτευξης κάποιας συμφωνίας για την επίλυση του Κυπριακού. Μακάρι να είναι έτσι τα πράγματα, αλλά εμείς αμφιβάλλουμε. Και αμφιβάλλουμε, επειδή αν ήθελε να πει κάτι τέτοιο ο πρωθυπουργός, θα μπορούσε να το πει καθαρά. Αντί να διακινδυνεύει την αξιοποίηση μιας τέτοιας αναφοράς απʼ την έτσι κι αλλιώς έμπειρη τουρκική διπλωματία…
Άλλωστε η αποστροφή αυτή απʼ τις δηλώσεις του πρωθυπουργού δεν ήταν η μοναδική ανησυχητική.
Σε άλλο σημείο ο κ. Καραμανλής, αναφερθείς στην αμφισβήτηση απʼ την Τουρκία της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, έκανε μια απρόσμενα «ήπια» τοποθέτηση του στυλ «δεν συμβάλλουν στην προσπάθεια μιας παραγωγικής ατμόσφαιρας τόσο στις διμερείς σχέσεις όσο και στην εξελισσόμενη προσπάθεια για την επίλυση του Κυπριακού, αντίθετα δημιουργούν σοβαρούς προβληματισμούς»…
Αναφέρθηκε ακόμα σε «μονομερείς ενέργειες … που δεν συνάδουν προς τους κανόνες του διεθνούς δικαίου» κ.λπ.
Τέτοια «ήπια» αντιμετώπιση των τουρκικών προκλήσεων πράγματι εξέπληξε, πολύ περισσότερο που την τελευταία περίοδο η Τουρκία σε όλα τα επίπεδα έχει σπάσει κάθε όριο προκλητικότητας. Ε, αυτήν ακριβώς τη στιγμή εμείς να τους φερόμαστε με… το γάντι, είναι πράγματι περίεργο!
Αποτέλεσμα πιέσεων;
Έτσι κι αλλιώς πάντως όλα τα παραπάνω, αλλά κυρίως, επαναλαμβάνουμε, η εγκατάλειψη του κοινοτικού κεκτημένου, έχουν προξενήσει αλγεινές εντυπώσεις. Πολύ περισσότερο που η μέχρι τώρα σοβαρότερη πρωθυπουργική «προίκα» του Κ. Καραμανλή είναι η αντίστασή του στα κελεύσματα της Ουάσινγκτον και για το Σχέδιο Ανάν και για τους χειρισμούς για το Σκοπιανό (βέτο στο Βουκουρέστι) και για την πολιτική των ανοιγμάτων στη Ρωσία (αγωγοί κι όχι μόνο).
Πώς λοιπόν εμφανίζεται σήμερα να απεμπολεί αυτήν την επιλογή του;
Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, προερχόμενες απʼ τον κύκλο των συνεργατών του, αυτή η αλλαγή στάσης εν πολλοίς οφείλεται στις αφόρητες πιέσεις της Ουάσινγκτον, που τον τελευταίο μήνα πήραν «άγρια» μορφή.
Πάντως απ’ αυτήν τη «μεταμόρφωσή» του εξεπλάγησαν αρκετοί και εντός της ΝΔ αλλά και εκτός, αφού η εξωτερική πολιτική του Καραμανλή μέχρι τώρα ετύγχανε της εκτίμησης ακόμα και στελεχών του «ανδρεϊκού» ΠΑΣΟΚ…
Όλοι αυτοί αιφνιδιάστηκαν.
Ενώ δεν δόθηκαν διευκρινίσεις ούτε απ’ τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, αν και υπήρξε σχετική διαβεβαίωση ότι κάτι τέτοιο θα γίνει (την επομένη της αποστροφής του για το κοινοτικό κεκτημένο)…
Σημειώνεται ακόμα ότι ο κύπριος Πρόεδρος, όταν ρωτήθηκε σχετικά από στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, απάντησε ότι ούτε συζήτησε κάτι τέτοιο με τον έλληνα πρωθυπουργό, ούτε γνώριζε ότι θα γινόταν μια τέτοια δήλωση.
Εκτός αν ο κ. Χριστόφιας μπλοφάρει για να επιρρίψει στον Καραμανλή ευθύνες για επιλογές που και ο ίδιος έχει κάνει ή έχει αποδεχθεί.
Σε κάθε περίπτωση το όλο ζήτημα θα πρέπει να ξεκαθαριστεί σύντομα. Για να ξέρουμε πού βαδίζουμε, τη στιγμή μάλιστα που οι εξελίξεις «ψήνονται» και οι Αμερικανοί θέλουν να είναι και γρήγορες…