Φουντώνει την κρίση ο νέος προϋπολογισμός!
Σαν πρώτο σχόλιο μπορούμε να πούμε ότι είναι κατώτερος των περιστάσεων και δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες που δημιουργεί η επιβράδυνση της οικονομίας μας, ούτε βοηθάει στην αντιμετώπιση της κρίσης. Δεν χτυπάει τις ρίζες της. Απλώς προσπαθεί ανεπιτυχώς να διαχειριστεί την κρίση. Και τούτο γιατί:
α) Δεν τονώνει την κατανάλωση (ιδιωτική και δημόσια), που είναι το ισχυρό όπλο ενάντια στην ύφεση. Αυτό έχουμε κουραστεί πλέον να το φωνάζουμε από καιρό, αλλά σε ώτα μη ακουόντων. Όπως δέχεται και ο κ. Αλογοσκούφης (πιν. 1.3 εισηγ. έκθεσης – σελ. 29) το 2009 οι ρυθμοί κατανάλωσης θα μειωθούν: η δημόσια κατανάλωση στο 1% από 2,7% το 2008 και η ιδιωτική στο 2,2% από 2,3% το 2008. Και σφάλλει ο υπουργός Οικονομικών στον υπολογισμό της ιδιωτικής κατανάλωσης, καθόσον όλοι προβλέπουν συρρίκνωσή της το 2009 σε σημαντικό ποσοστό. Ακόμη και ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, το «χρυσό παιδί» της Wall Street, ο Χένρι Πόλσον, δήλωσε την περασμένη Τρίτη ότι «το κλειδί για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι η τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης».
Ο κ. Αλογοσκούφης με νεοφιλελεύθερες συνταγές επιχειρεί να συγκρατήσει την ιδιωτική κατανάλωση με επιδότηση των τραπεζών, δηλαδή με δανεισμό των νοικοκυριών, με σφιχτή εισοδηματική πολιτική που προβλέπει αυξήσεις μισθών και συντάξεων, που πρόλαβαν η ΔΕΗ και η ΕΥΔΑΠ να τις αρπάξουν πριν καν δοθούν, και με οικονομική ενίσχυση επαιτείας στα δεινοπαθούντα νοικοκυριά (άνεργοι, χαμηλοσυνταξιούχοι – ΕΚΑΣ, ορισμένοι αγρότες).
Έτσι ο κύριος όγκος των ελληνικών νοικοκυριών το 2009 θα δει την αγοραστική του δύναμη να μειώνεται σημαντικά και από την αύξηση της φορολογίας. Η μεγιστοποίηση της ιδιωτικής κατανάλωσης περνάει μέσα από μια γενναιότερη εισοδηματική πολιτική. Κι αυτό δεν το είδαμε στον προϋπολογισμό ’09.
β)Μπροστά στα ψίχουλα της εισοδηματικής πολιτικής, που χορηγούνται μέσω του προϋπολογισμού ’09, ο κ. Αλογοσκούφης αυξάνει τη φορολογική επιβάρυνση. Τους άμεσους φόρους τους αυξάνει κατά 18%! Από 22.640 εκατ. ευρώ που είναι οι εκτιμήσεις του για το 2008, απαιτεί 26.720 εκατ. ευρώ για το 2009, δηλαδή θέλει να εισπράξει επιπλέον 4.080 εκατ. ευρώ. Επίσης αυξάνει την έμμεση φορολογία (φόροι επί των συναλλαγών) κατά 9,7%, από 31.180 εκατ. ευρώ το 2008 φτάνουμε στα 34.195 εκατ. ευρώ, δηλαδή 3.015 εκατ. ευρώ επιπλέον έμμεσοι φόροι. Άρα έχουμε συνολικά αύξηση της φορολογίας κατά 7,1 δισ. ευρώ.
Αν υποθέσουμε ότι η πρόβλεψη του υπουργού Οικονομίας για αύξηση της κατανάλωσης είναι βάσιμη και θα φτάσει της ιδιωτικής στο 2,2% και της δημόσιας στο 1%, πώς είναι δυνατόν οι φόροι επί της κατανάλωσης να αυξηθούν κατά 9%; Ποιοι φόροι κατανάλωσης θα αυξηθούν μέσα στο 2009; Πώς είναι δυνατόν λοιπόν να αυξηθεί η καταναλωτική δύναμη των νοικοκυριών και να καταπολεμήσουμε την κρίση όταν έχουμε τόσο καταθλιπτική φορολογική επιβάρυνση; Θα παρουσιαστεί και το 2009 η γνωστή αρρώστια της «μαύρης τρύπας» που δεν αποκλείεται να είναι «μαύρος κρατήρας»!
γ)Ο προϋπολογισμός ’09 καταρτίστηκε στηριζόμενος σε «πάσχουσες» παραδοχές. Συνεπώς πάσχει εκ γενετής. Δέχεται ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ 2,7%, όταν όλες οι προβλέψεις υπολογίζουν την αύξηση στο 2% περίπου, ενώ προβλέπει μείωση του πληθωρισμού στο 3% για το 2009 από 4,3% τη φετινή χρονιά. Εδώ η πρόβλεψη αυτή έχει κάποια βάση αν η κυβέρνηση συγκρατήσει τα τιμολόγια των ΔΕΚΟ στα σημερινά τους επίπεδα, αν μειωθεί δραστικά η ρευστότητα στην αγορά και αναγκαστούν οι επιχειρήσεις να ρίξουν τις τιμές και αν παγώσουν οι τιμές του πετρελαίου στα σημερινά επίπεδα.
Αν δεν συντρέξουν αθροιστικά οι προϋποθέσεις αυτές, τότε ο πληθωρισμός θα υπερβεί σημαντικά το 3%. Για τις επενδύσεις η πρόβλεψη του προϋπολογισμού ’09 είναι ότι θα αυξηθούν την επόμενη χρονιά κατά 1,5%, ενώ για φέτος προβλέπεται μηδενική αύξηση επενδύσεων!
Πώς μπορεί να δικαιολογήσει ο κ. Αλογοσκούφης αυτήν την αισιοδοξία; Και οι εξαγωγές προβλέπεται να παρουσιάσουν μείωση του ρυθμού αύξησης, από 4,3% φέτος σε 3,9% το 2009. Έτσι με μείωση της κατανάλωσης, της παραγωγής, των επενδύσεων και των εξαγωγών, πώς είναι δυνατόν να πετύχουμε αξιόλογη αύξηση του ΑΕΠ;
δ) Το έλλειμμα του τακτικού προϋπολογισμού θα φτάσει στα 3.706 εκατ. ευρώ και του ΠΔΕ στα 5.100 εκατ. ευρώ, δηλαδή συνολικό έλλειμμα 8.806 εκατ. ευρώ ή 3,4% του ΑΕΠ, το οποίο ο κ. Αλογοσκούφης το μειώνει στα 5.266 εκατ. ή 2% του ΑΕΠ, καθώς αφαιρεί τα… πλεονάσματα της διαχείρισης του ΙΚΑ και των άλλων Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, των ΟΤΑ και των λοιπών ΝΠΔΔ. Πάντως οι πρωτογενείς δαπάνες παραμένουν στο ύψος τους και υπολογίζονται στα 53.978 εκατ. ευρώ (2008 = 49.156 εκατ.), ήτοι αυξημένες κατά 9,8% σε σύγκριση με τις φετινές.
Οι τόκοι υπολογίζονται στα 12.000 εκατ. (φέτος = 11.300) και τα χρεολύσια στα 29.158 εκατ. έναντι 26.278 το 2008. Το 2009 υπολογίζει ο κ. Αλογοσκούφης ότι το Δημόσιο θα χρειαστεί να δανειστεί πάνω από 40 δισ. ευρώ (για την ακρίβεια 40.739 εκατ.) για την κάλυψη του ελλείμματος και των τοκοχρεολυσίων.
Προσωπικά πιστεύουμε ότι ο δανεισμός του Δημοσίου το 2009 θα κυμανθεί γύρω στα 50 δισ. ευρώ (για χρεολύσια 41 δισ. + 8,8 δισ. για κάλυψη του ελλείμματος) και χωρίς να υπολογίζουμε τον δανεισμό που θα απαιτηθεί για την υλοποίηση του σχεδίου στήριξης των τραπεζών.
Άγνωστο πού θα φτάσει ο δανεισμός μέχρι 31/12/2009. Πάντως, με τη σημερινή κρίση, υψηλό έλλειμμα δικαιολογείται μόνο για γενναιότερη εισοδηματική πολιτική. Και εδώ είναι το σφάλμα του νέου προϋπολογισμού. Περισσότερα όμως την επόμενη Κυριακή.