O Ομπάμα και το Κυπριακό πρόβλημα
Είναι πρόδηλο, θα έλεγα πασιφανές, πως αυτό που συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες με την εκλογή του Μπαράκ Χουσεΐν Ομπάμα αποτυπώνει μια επαναστατική διαδικασία-τομή στις διεθνείς σχέσεις ως προς το προφίλ της παγκόσμιας υπερδύναμης, αφού οι ΗΠΑ καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό, θετικά ή αρνητικά, τις εξελίξεις στον κόσμο.
Πρόκειται για μια επανάσταση, όχι μόνο γιατί ο νέος Πρόεδρος είναι ο πρώτος αφροαμερικανός ηγέτης της αμερικανικής συμπολιτείας, πράγμα κορυφαίας σημασίας ούτως ή άλλως, αφού από μόνο του αποτελεί ένα πολύ δυνατό μήνυμα για τις όποιες διακρίσεις, φυλετικές και τα απομεινάρια τους, αλλά και γιατί ο νέος Πρόεδρος είναι φορέας του αμερικάνικου ονείρου της terra libera, δηλαδή της δυνατότητας του ανθρώπου στις ΗΠΑ να ανέρχεται όλες τις κοινωνικές βαθμίδες μέχρι της τελευταίας, βασιζόμενος στις ικανότητες, στα προσόντα και τα ταλέντα του και όχι στην οικογενειακή ή ταξική ή κομματική του προέλευση. Ο Ομπάμα σηματοδοτεί, ουσιαστικά, μια επιστροφή στο αμερικάνικο όνειρο που προβλέπει χώρο για όλους να αναπτυχθούν και να προοδεύσουν ελεύθερα και ισότιμα. Είναι μια επανάσταση στην κουλτούρα της πολιτικής, πράγμα που σηματοδοτείται όχι μόνο από την πορεία και την προέλευσή του, αλλά και από τον διαφοροποιημένο και διαφορετικό λόγο του και την αμεσότητά του στην επαφή και επικοινωνία του με τον απλό και καθημερινό άνθρωπο.
Επομένως, μπορούμε εξαρχής να θεωρήσουμε πως από την παρουσία του και μόνο θα βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό, τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα, το αρνητικό προφίλ που διαμόρφωσε ιδιαίτερα τα τελευταία δέκα χρόνια η αμερικανική υπερδύναμη και θα υπάρξει μια περίοδος θετικών, ίσως και υπερβολικά μεγάλων, προσδοκιών από την ανθρωπότητα στο πρόσωπο του νέου Προέδρου. Επειδή όλοι γνωρίζουμε πως στην Αμερική μπορεί ο Πρόεδρος να δίνει τον τόνο αλλά υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα θεσμών, μηχανισμών και συμφερόντων που διαμορφώνει την πολιτική, και επομένως είναι πολύ πιθανόν οι προσδοκίες να μην ικανοποιηθούν στον βαθμό που θα αναμενόταν, οφείλει να διαχωρίσει κανείς το σημερινό επίπεδο των προσδοκιών και του θετικού προφίλ από την πραγματικότητα που θα ακολουθήσει. Τούτο γιατί, δυστυχώς ή ευτυχώς, όπως ήδη αναφέραμε, οι
Ηνωμένες Πολιτείες δεν κυβερνώνται από την «ενός ανδρός αρχή», αλλά εκπροσωπούνται από τον ηγέτη, ο οποίος αναμφισβήτητα δίνει το προσωπικό του χρώμα και τόνο, ίσως καμιά φορά και την κατεύθυνση της πολιτικής.
Τούτων εχόντων, ας δούμε εν τάχει, με μια πρώτη ματιά, τι μπορεί να προσδοκά η Ελλάδα, ο Ελληνισμός και η Κύπρος από την αλλαγή στις Ηνωμένες Πολιτείες και την εκλογή μιας ομάδας ανθρώπων, όπου, πέραν του Προέδρου Ομπάμα και του αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν, υπάρχει η γενικότερη αντίληψη ενός, θα λέγαμε, φίλα προσκείμενου προς τα «εθνικά» μας θέματα κλίματος. Οφείλουμε να υπογραμμίσουμε, εν προκειμένω, πως η εκλεγείσα ηγεσία δεν μπορεί να είναι χειρότερη σε σχέση με την Ελλάδα και την Κύπρο από την προηγούμενη. Προδήλως διάκειται ευμενώς προς τον Ελληνισμό και το έχουν αποδείξει από άλλες θέσεις που κατείχαν μέχρι τώρα. Όμως, για να δικαιούμαστε να ελπίζουμε σε βελτίωση της θέσης μας, κυρίως στο Κυπριακό, οφείλουμε να τους καταστήσουμε κοινωνούς στις θέσεις και στη στρατηγική μας, δηλαδή να τους εξηγήσουμε τι πραγματικά θέλουμε. Γιατί ενώ στο Σκοπιανό είναι απολύτως διάφανη και ξεκάθαρη η θέση των Αθηνών και εφόσον προβληθεί δεόντως και αρκούντως στους ανθρώπους που διαμορφώνουν και παίρνουν τις αποφάσεις δικαιούμαστε βάσιμα να προσδοκούμε μια θετικότερη στάση των ΗΠΑ στο θέμα του ονόματος της FYROM και της απάλειψης των αλυτρωτικών στοιχείων που εμφιλοχωρούν σε αυτό το πολιτικό σύστημα, στο Κυπριακό η προβολή της διζωνικής Ομοσπονδίας ως στρατηγικού στόχου των Ελλήνων της Κύπρου για επίλυση του ζητήματος δεν σημαίνει απολύτως τίποτα και δεν κερδίζουμε στον αγώνα για δικαίωση, παραμένουμε απλώς εκεί που ήμασταν, αφήνοντας τον χρόνο να εδραιώνει τα τετελεσμένα.
Εδώ πρέπει να θέσουμε στην αμερικανική ηγεσία τα θέματα που ενδιαφέρουν την υπόθεση και τη δικαίωση της Κύπρου, σ’ ένα πλαίσιο αρχών και αξιών του δυτικού πολιτικού πολιτισμού και να διεκδικήσουμε πάνω σ’ ένα τέτοιο υπόβαθρο να οικοδομηθεί η λύση του Κυπριακού προβλήματος. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να μην αρνούμεθα την Ομοσπονδία ως πλαίσιο λύσης, αλλά αυτό το σύνθετο, πολύπλοκο και δυσλειτουργικό πολίτευμα οφείλει να θεμελιώνεται στη δημοκρατική αρχή, στην ισότητα των πολιτών, στις ελευθερίες και στα δικαιώματα για όλους τους νόμιμους κατοίκους. Οι αρχές της ελευθερίας και της δημοκρατίας που αποτελούν θεμέλιο του δυτικού πολιτισμού δεν μπορεί να μην εφαρμόζονται ή να υλοποιούνται με μεγάλες αποκλίσεις στην περίπτωση της Κύπρου, που αποτελεί ένα από τα ιστορικά κομμάτια του δυτικού πολιτισμού, και να διεκδικείται ταυτόχρονα η εφαρμογή τους στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ.
Επομένως η εκλογή του Ομπάμα αποτελεί μια πρόκληση την οποία καλούνται να αξιοποιήσουν ως ευκαιρία οι ηγεσίες στη Λευκωσία και την Αθήνα.