Το να ζεις είναι ευτυχία!

>>> Νομίζω ότι, όπως πάνε τα πράγματα, το σημερινό όνειρο είναι το ντιζάιν! Τα ωραία αντικείμενα, η καλή ποιότητα ζωής, ο καταναλωτισμός. Το μόνο που μας νοιάζει είναι το φαίνεσθαι των πραγμάτων και η ωραία εικόνα. Οι μεγάλες θυσίες που κάνουμε στη ζωή μας φτάνουν μέχρι το ωραίο σπίτι! Στον εσωτερικό κόσμο μας δεν ρίχνουμε ούτε ματιά…

>>> Τα πάντα στη ζωή χρειάζονται μέτρο. Η ζωή είναι τόσο δύσκολη που πρέπει να έχεις και χρήματα για να αντεπεξέλθεις.

>>> Αν δεν έχεις δύναμη στη ζωή, το ρίχνεις στα υποκατάστατα, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ… Στις ψευδαισθήσεις.

>>> Σε κάθε οικογένεια η αγάπη παίρνει διάφορες μορφές. Μέσα από την καθημερινή συνύπαρξη τα μέλη μιας οικογένειας είναι σαν συγκοινωνούντα δοχεία. Ό,τι παθαίνει το ένα μέλος επηρεάζει τα άλλα. Οι δεσμοί αίματος είναι πολύ ισχυροί. Με αυτό δένονται οι άνθρωποι. Ωστόσο ο γάμος έχει χρεοκοπήσει ως θεσμός. Το έχουν πει εύστοχα ο Στρίνμπεργκ και ο Ίψεν πριν από πολλά, πολλά χρόνια. Ο γάμος γίνεται φυλακή… Τα μέλη μιας οικογένειας είναι εγκλωβισμένα σε μια φυλακή, βασανίζουν το ένα το άλλο, αγαπώντας όμως το ένα το άλλο.

>>> Για να κάνεις οικογένεια, για να έχεις ένα σωστό γάμο, για να είσαι σωστή μητέρα και σωστός πατέρας, πρέπει να είσαι πολύ ώριμος. Το να δημιουργήσεις μια σωστή οικογένεια χρειάζεται ταλέντο και τέχνη! Ελάχιστοι τα έχουν καταφέρει. Οι περισσότεροι τα έχουν βρει σκούρα γιατί όταν παντρεύτηκαν το έκαναν επειδή έπρεπε. Μέσα στην οικογένεια τρως τόσα χαστούκια που γίνονται οδύνες! Ωστόσο ο θεσμός του γάμου είναι υπό εξέταση εδώ και αρκετά χρόνια. Οι περισσότεροι γάμοι διαλύονται. Ο γάμος ως θεσμός έχει φτάσει στα όριά του… Τα μέλη μιας οικογένειας μπορεί να αγαπιούνται, αλλά ασφυκτιούν μέσα σ’ αυτήν. Δεν ξέρω, ίσως στο μέλλον πάρει κάποια άλλη μορφή.

>>> Η ευτυχία είναι να φτάσεις σε επίπεδο ωριμότητας ώστε να είσαι ευτυχισμένος που απλά ζεις. Το να ζεις είναι ευτυχία. Είναι λάθος να επενδύουμε σε διάφορες έννοιες την ευτυχία μας όπως το χρήμα, τη δόξα, τον έρωτα, τα ταξίδια, τα υλικά αγαθά. Γιατί το μόνο που θα καταφέρουμε είναι συχνά να απογοητευόμαστε. Γιατί δεν θα ζήσουμε ποτέ μ’ αυτήν την ένταση και μ’ αυτόν τον βαθμό αυτό που θα θέλουμε, αυτό που έχουμε εξιδανικεύσει. Ένας ισορροπημένος άνθρωπος χαίρεται γιατί απλώς υπάρχει. Πρέπει να συμφιλιωθούμε με αυτήν την ιδέα. Η κατάθλιψη τι είναι; Η διάψευση! Επινοούμε έναν στόχο και πιστεύουμε ότι αυτός θα μας κάνει ευτυχισμένους! Και όσο αυτός γίνεται πιο μακρινός, τόσο βουλιάζουμε στην κατάθλιψη του τέλειου έρωτα που δεν βρίσκουμε, της πισίνας που δεν έχουμε, της φήμης που δεν κατακτήσαμε…

>>> Ο κομουνισμός μπορεί να ξέπεσε στη Σοβιετική Ένωση και στις χώρες γύρω από αυτή με τον τρόπο που ασκήθηκε, αλλά δεν θέλω να πιστεύω ότι ως σύστημα ήταν τελεσίδικα αποτυχημένο. Πιστεύω ότι ο κομουνισμός, ο σοσιαλισμός αν θέλετε, δίνει κάποιες ελπίδες. Υπάρχει ένα κράτος πρόνοιας. Ο καπιταλισμός από πάντα πίστευα -και συνεχίζω να πιστεύω- είναι ένα άγριο σύστημα χωρίς καμία ανθρωπιά, όπου το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό! Πλέον, με την τελευταία οικονομική κρίση έχουμε διαπιστώσει πόσο κινδυνεύουμε όλοι. Ο καπιταλισμός δεν είναι λύση για τον άνθρωπο.

>>> Το κράτος στην Ελλάδα αντί να προστατεύει τον πολίτη και να είναι σύμμαχός του έχει γίνει ο διώκτης του. Πας να βρεις μια λύση για το πρόβλημά σου σε μια δημόσια υπηρεσία και μπλέκεις σ’ έναν απίστευτο λαβύρινθο. Με το κράτος ο πολίτης είναι πάντα το θύμα. Το κράτος στην Ελλάδα είναι ο εχθρός του πολίτη! Ζούμε σ’ ένα κράτος χωρίς παιδεία, χωρίς πολιτισμό. Δεν υπάρχει αυτό που λέμε κράτος δικαίου στην Ελλάδα. Υπάρχει μόνο κακή διαχείριση. Μετά από όσα είδα πέρυσι το καλοκαίρι με τις φωτιές, κατάλαβα ότι το μόνο που υπάρχει είναι ένα κράτος οπερέτα. Αισθάνομαι ότι σε κάθε εκλογική αναμέτρηση ψηφίζουμε για να λύσουν 300 βουλευτές τα δικά τους προσωπικά προβλήματα. Όταν θα πάρουν την εξουσία θα δουλέψουν προς δικό τους όφελος και όταν θα ξαναβγούν θα δουλέψουν και πάλι γι’ αυτούς, για να προστατεύσουν τους εαυτούς από τα σκάνδαλα που έχουν κάνει. Τους εαυτούς τους θέλουν να προστατεύσουν με τους νόμους που έχουν φτιάξει και όχι τους πολίτες!

>>> Ο εχθρός μας σήμερα λέγεται έλλειψη κοινής λογικής. Ο άνθρωπος δεν έχει καταλάβει ότι σε αυτόν τον πλανήτη που ζει δεν είναι ιδιοκτήτης, αλλά ενοικιαστής! Η αίσθησή του όμως είναι ότι είναι αιώνιος. Μπορεί λοιπόν να πατήσει επί πτωμάτων, να τα αρπάξει από τον διπλανό του, να εκμεταλλευτεί τους συνεργάτες τους, να θυσιάσει τη ζωή του για ένα σπίτι στο Ψυχικό! Αν είχαμε αυτό που σας λέω, κοινή λογική, θα καταλαβαίναμε ότι είμαστε εφήμεροι και θα γινόμαστε πιο συντροφικοί, άρα πιο έντιμοι.

// Κύριε Καταλειφέ, η μάνα του Καβάφη πριν από το θάνατό της του είπε ότι «ζωή χωρίς χρήμα δεν έχει αξία» κι αυτός, από τη μεριά του, έγραψε το «σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη να εύχεσαι ο δρόμος να είναι μακρύς, γεμάτος εμπειρίες…». Χρήμα λοιπόν ή εμπειρίες; Ποιο είναι το νόημα της ζωής;
«Σαφώς είναι το ταξίδι! Δεν περιφρονώ το χρήμα. Το χρήμα σου παρέχει μια αξιοπρεπή ζωή, αλλά μέχρι εκεί. Μέχρι το σημείο να τα βγάζεις εις πέρας. Καθοριστική αξία και φάρος είναι η Ιθάκη. Το να αγωνίζεσαι για να γίνεις πλούσιος είναι πολύ μεγάλο λάθος. Οι εμπειρίες, οι συγκινήσεις και το να γνωρίσεις τον εαυτό σου είναι το στοίχημα. Είναι πολύ όμορφο να ζεις μια ζωή ανθρώπινη, με τη δουλειά σου, αρκεί να μην καταλήξει η δουλειά να κάνει τη ζωή σου ανυπόφορη…».

// Όσες φορές σας βλέπω στο θέατρο σκέφτομαι ότι θα πρέπει κάποια επιτροπή να μαζέψει όσους μας συστήνονται τελευταία ως ηθοποιοί και να τους φέρουν στο «Απλό Θέατρο» για να δουν τι σημαίνει ηθοποιός… Είστε δάσκαλος, τι συμβουλεύετε τα νέα παιδιά;
«Τα νέα παιδιά τα αγαπάω πολύ γιατί έχουν μια αθωότητα! Το πρώτο πράγμα που τους διδάσκω, πέρα από την υποκριτική, είναι να έχουν ήθος! Το θέατρο είναι μια σπουδαία μορφή τέχνης και αν κάνεις ατυχείς επιλογές πάνω στη σκηνή θα γίνεις απλά ένας δυστυχισμένος επαγγελματίας…».

// Με τι αξίες δουλεύετε τόσα χρόνια στο χώρο του θεάματος;
«Ξέρετε, έχω ένα αξίωμα στη δουλειά μου. Από το να με αναγνωρίζουν προτιμώ να με εκτιμούν! Αυτό είναι νόμος! Ανεβάζω λοιπόν έργα που μιλούν στην ψυχή μου και συνεργάζομαι πάντα με συναδέλφους που έχουμε την ίδια οπτική. Έχω ερωτική σχέση με τη δουλειά μου».

// Σας είδαμε στο «Δέκα», σε μια σπάνια τηλεοπτική σας εμφάνιση. Γιατί αποφεύγετε την τηλεόραση;
«Γιατί στην τηλεόραση οι σειρές δεν έχουν καλλιτεχνικές φιλοδοξίες! Πιστεύω ότι τα επόμενα χρόνια σειρές όπως το ”Δέκα”, που βασιζόταν στο βιβλίο του Καραγάτση, θα είναι απαγορευτικές για την τηλεόραση. Στην εποχή μας κυριαρχούν άλλα πράγματα… Πιστεύω ότι αυτός ο πανικός και το άγχος για τον δείκτη της τηλεθέασης θα ισοπεδώσει εντελώς την τηλεόραση, θα την κάνει μέρα με τη μέρα όλο και χειρότερη και θα της αφαιρέσει οποιαδήποτε καλλιτεχνική αναζήτηση».

// Έχετε πάρει τα βραβεία και του δήμου και των σοφιστών που λέει και ο Καβάφης. Ποιο βραβείο όμως θα θέλατε να έχετε πάρει; Αυτό της ζωής μήπως;
«Τα βραβεία είναι κάτι ευχάριστο. Είναι πάντα ευπρόσδεκτα. Όποτε έχω βραβευτεί αισθάνομαι μεγάλη χαρά και συγκίνηση. Όποιο βραβείο να έρθει στο μέλλον είναι ευπρόσδεκτο. Πιστεύω όμως ότι το καλύτερο και το μεγαλύτερο βραβείο το δίνουμε εμείς στον εαυτό μας. Όταν κάπου εκεί στο τέλος της ζωής μας πούμε: ”Τελικά, ήμουν εντάξει άνθρωπος”!».