«Τέτοιους βγάζει το έθνος μας», θα λένε…
Η «Ιστορική Μνήμη», βραδυπορούσα και ασθμαίνουσα, σαράντα χρόνια μετά το πρωινό της 13ης Αυγούστου 1968, τριάντα τέσσερα χρόνια μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και 32 χρόνια μετά τον αδόκητο θάνατο του Αγωνιστή της Δημοκρατίας, με ενέργειες των συντρόφων και συναγωνιστών του και με την αποφασιστική συμβολή του προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, Δημήτρη Σιούφα, αισθάνεται το χρέος να αποδώσει τον πρέποντα δημόσιο έπαινο στο ίνδαλμα του αντιδικτατορικού Αγώνα, τον ΑΛΕΚΟ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ!
Στον γεωγραφικό χώρο που μετά 2.500 χρόνια ιχνηλατούμε τα βάθρα των ανδριάντων των Τυραννοκτόνων Αρμοδίου και Αριστογείτονα, το χρέος των Νεοελλήνων φαίνεται να επανευρίσκει τον βηματισμό του και διά του προέδρου της Βουλής των Ελλήνων αποφάσισε να αποσείσει την ενοχή και την κατηγορία του επιλήσμονα και να ανεγείρει τον «Βωμό της Δημοκρατίας» τον ανδριάντα του ΑΛΕΚΟΥ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ…
Και αν ακόμη επιτελεσθεί το χρέος και ο Τυραννοκτόνος της εποχής μας από κάποια περίβλεπτη γωνιά του αθηναϊκού χώρου υποδεικνύει το καθήκον στον πολίτη, το τέμενος της Δημοκρατίας, η Βουλή των Ελλήνων, παραμένει οφειλέτης στην «Ιστορική Μνήμη». Η ψαλμωδία της Λειτουργίας δεν έχει ακόμα δονήσει τους θόλους της. Το πολιτικό μνημόσυνο για τον Αγωνιστή της Δημοκρατίας παραμένει η μεγάλη εκκρεμότητα…
Δυστυχώς, η έννοια, η λέξη «Δημοκρατία» παραμένει για τους Νεοέλληνες μια «ουσιωδώς διαφιλονικούμενη έννοια»… Δεν την έχουμε προσεγγίσει, παρά τα πομπωδώς διαθρυλούμενα, στην ουσία και στο βάθος της…
Δεν είναι, κατά τον χαριέστατο ορισμό ενός από τους σύγχρονους υμνητές της, του καθηγητή Bernard Crick,
• «η ερωμένη του καθενός που κατά κάποιον τρόπο διατηρεί τη μαγεία της, ακόμη κι όταν ένας εραστής αντιληφθεί πως οι χάρες της είναι, από τη δική του σκοπιά, ανήθικα μοιρασμένες σε πολλούς άλλους»…
Η Δημοκρατία, όπως την οραματίσθηκε η «Γενιά της Αντιδικτατορικής Αντίστασης» με τον κορυφαίο ιεροφάντη της, τον ΑΛΕΚΟ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ, δεν μπορεί να περιορισθεί στο αριστοτελικό περιεχόμενο ως «η αναγκαία συνιστώσα της καλής διακυβέρνησης», αν αγνοηθεί το κοινωνικό της περιεχόμενο. Ούτε καν να αντιμετωπίζεται με τον σκεπτικισμό ότι «είναι ο πολλαπλασιασμός της γνώμης των αδαών»!
Η «Γενιά της Αντιδικτατορικής Αντίστασης» έθετε τη Δημοκρατία στο πραγματικό της πλαίσιο, όπως αυτό διαγράφεται από τις ανάγκες της εποχής μας, απαιτώντας γενικότερα ριζοσπαστική Παιδεία, διεύρυνση του κράτους κοινωνικής πρόνοιας, διαμόρφωση συνθηκών έτσι ώστε ο πολίτης να διακινείται «πέραν του φόβου», της ασθένειας, της αβεβαιότητας για το μέλλον και της ανισότητας ευκαιριών για την κατάκτηση της ευτυχίας στη ζωή…
Και το κυριότερο: Αυτή η ολιγάνθρωπη χώρα να στερηθεί της «πολυτέλειας» να θυσιάζει τρεις γενιές σε διάστημα μικρότερο του μισού αιώνα (Γενιά της Κατοχής – Εμφυλίου, της Μετεμφυλιακής περιόδου και της Αντιδικτατορικής Αντίστασης).
Ελλιπής σε περιεχόμενο η σύγχρονη Ελληνική Δημοκρατία και πάσχουσα στον τομέα της «Ιστορικής Μνήμης», είναι φυσικό να προκαλεί σκεπτικισμό, «όταν διατυπώνεται ο ισχυρισμός πως η ιδέα της Δημοκρατίας πρέπει να είναι η καλύτερη δυνατή, ανεξαρτήτως εποχής, όπως φυσικό είναι να υπάρχει και ειρωνική διάθεση σχετικά με το πώς επιλέγουμε να «ενδυθούμε το τάδε κοστούμι από έτοιμο δημοκρατικό ύφασμα παρά κάποιο άλλο». Και οφείλουμε να επιλέξουμε… επειδή η διαδεδομένη στις Δημοκρατίες άρνηση επιλογής ενδέχεται να αποτελέσει επικίνδυνη μορφή επιλογής…».
Δυστυχώς, και στον τομέα της «τιμής» στον ΑΛΕΚΟ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ επιδεικνύουμε «συνέπεια» στην αρνητική εκδοχή της «Ιστορικής Μνήμης»… Και στο απώτατο παρελθόν, όταν οι σιδερόφρακτες ρωμαϊκές λεγεώνες ισοπέδωναν την Κόρινθο και ο Ελληνισμός έδινε την τελευταία μάχη του, το 146 π.Χ., κατά τη μαρτυρία του Παυσανία, οι ελληνικές πόλεις δεν ύψωσαν τιμητικές στήλες για τους υπερασπιστές της Ελληνικής Ελευθερίας, εκτός της μικρής πόλης της Επιδαύρου, που τίμησε τους 156 νεκρούς της. Αντιθέτως η Ελλάδα γέμισε τιμητικές στήλες για τον Πολύβιο, τον μετέπειτα μεγάλο ιστορικό, όχι για το ιστορικό του έργο, αλλά για τις φιλικές του σχέσεις με τους ρωμαίους κατακτητές, τις οποίες αξιοποίησε για να ελαφρύνει τον ζυγό της ρωμαϊκής κατοχής!
Και τότε και τώρα -καθόλου τιμητικό και στις δύο περιπτώσεις- μας υποδείχθηκε από την ξένη ιστοριογραφία το «χρέος»!
Ο ιστορικός W.W. Tarn σημείωσε για τον τελευταίο υπερασπιστή της Ελληνικής Ελευθερίας, τον Δίαιο, επικεφαλής της Αχαϊκής Συμπολιτείας, ότι «η Αχαΐα δεν είχε λόγο να αισθάνεται ντροπή για την τελευταία της μάχη..». Και εξύμνησε τον «τελευταίο των Ελλήνων»…
Παρήλθαν χρόνοι και ενιαυτοί για να συντεθεί από έναν μεγάλο Ποιητή του Ελληνισμού της Διασποράς το μοναδικό επίγραμμα για κείνους που έπεσαν στον Ισθμό.
«Ανδρείοι σεις που πολεμήσατε και πέσατ’ ευκλεώς,
τους πανταχού νικήσαντες μη φοβηθέντες.
Άμωμοι σεις, αν έπταισαν ο Δίαιος και ο Κριτόλαος.
Όταν θέλουν οι Έλληνες να καυχηθούν,
ʽʽΤέτοιους βγάζει το έθνος μαςʼʼ θα λένε
για σας. Έτσι θαυμάσιος θάναι ο έπαινός σας.
Εγράφη εν Αλεξανδρεία υπό Αχαιού,
Έβδομον έτος Πτολεμαίου, Λαθύρου».
Το προηγούμενο επαναλαμβάνεται. Ο ιστορικός χρόνος με τις ταχύτητες της εποχής μας παραμένει επίσης αργόσυρτος. Η υπόδειξη στο «χρέος» έχει και πάλι «έξωθεν υπόδειξη»…
Ας επισπευσθεί η ύψωση της «πρέπουσας τιμητικής στήλης» στο ίνδαλμα της αντιδικτατορικής αντίστασης, τον ΑΛΕΚΟ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ…