ΟΜΠΑΜΑΜΕΡΙΚΑ: Μεταλλαγή ή μεταμφίεση

Όπως και να ‘χει το πράγμα, η εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα αντιπροσωπεύει θεαματικό άλμα στην πολιτική ιστορία των ΗΠΑ ή στην ανάπτυξη των εφαρμογών της ψυχολογίας. Αποτέλεσε πράγματι έκρηξη εντυπωσιασμού πολλών μεγατόνων, με άμεσα αποτελέσματα.

– Στο εσωτερικό έφερε σε κατάσταση ονειρικής έκστασης στρατιές ξεσπιτωμένων και ανέργων Αμερικανών, επιδρώντας κατευναστικά στον διογκούμενο κοινωνικό αναβρασμό που απειλούσε με την εκδήλωση ταραχών.

Μπροστά στο φάσμα των εκρηκτικών συνεπειών της επιδεινούμενης κρίσης, η κυβέρνηση Μπους είχε μάλιστα θέσει σε ετοιμότητα μια ταξιαρχία πεζικού, όπως αποκάλυψε η εφημερίδα του στρατού «Army Times», γεγονός που προκάλεσε καταγγελίες της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών για παραβίαση του Συντάγματος.

– Στο εξωτερικό, η Ομπαμα-μάνια σάρωσε τον πλανήτη από άκρου σε άκρο, φθάνοντας και σε καταστάσεις υστερίας σε ορισμένα σημεία του. Αλλού, επειδή οι άνθρωποι διψούν για κάποιαν αφορμή να ελπίσουν και αλλού γιατί, μετά την τελευταία περιοδεία της Μαντόνα, ο Ομπάμα είναι η τελευταία αμερικανική εισφορά στο πλανητικό star system.

Στην Ελλάδα, σε πείσμα της κινητοποίησης των Μέσων Μαζικής Εξηλιθίωσης με τα σμήνη απεσταλμένων, την πυρετική προβολή επί ημέρες και την ολονυκτία των εκλογών, κληρονομική δυσπιστία και αποκτημένη σοφία κράτησαν την κοινή γνώμη σε απόσταση από τα πυροτεχνήματα. Η πολύκροτη ιστορική αλλαγή στην Αμερική δεν πυροδότησε τον ενθουσιασμό των φιλάθλων.

Πέρα από το θεαματικό στοιχείο της αλλαγής στην πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ, μια σοβαρή απόπειρα αξιολόγησης από τη διεθνή σκοπιά του ουσιαστικού περιεχομένου της και των εξελίξεων που προοιωνίζεται οφείλει να βασισθεί στα αντικειμενικά δεδομένα που υπάρχουν διαθέσιμα για κριτική επεξεργασία. Συγκεκριμένα: Ποιοι είναι οι χορηγοί της πολυδάπανης εκλογικής εκστρατείας του νέου Προέδρου, ποιος ο προσωπικός του φάκελος πεπραγμένων στην πολιτική μέχρι την εκλογή του, ποιες ήταν και είναι οι διακηρυγμένες θέσεις του και, τέλος, ποιοι οι μέχρι σήμερα σύμβουλοι και συνεργάτες του και ποιοι οι υπουργοί που θα επιλέξει.

Η εύνοια της ολιγαρχίας του πλούτου

Υπολογίσθηκε ότι γιʼ αυτήν την εκλογική μάχη δαπανήθηκαν συνολικά ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Σε μια χώρα με αταβιστικό ρατσισμό και με αδυσώπητη την ολιγαρχία του πλούτου, στη χώρα όπου κατεξοχήν το χρήμα κρίνει την έκβαση των εκλογών, ο υποψήφιος που θα εισήγαγε μια μαύρη οικογένεια στον Λευκό Οίκο διέθεσε στην εκλογική αναμέτρηση σημαντική οικονομική υπεροπλία του αντιπάλου του, υποψηφίου του κόμματος των πλουσίων, λευκού και «ήρωα πολέμου» του Βιετνάμ.

Σε περίοδο δεινής οικονομικής κρίσης και ανυποληψίας και των δύο κομμάτων, σοβαροί ανεξάρτητοι φιλολαϊκοί υποψήφιοι (όπως οι Ρον Πολ και Ραλφ Νάντερ), ελλείψει οικονομικής υποστήριξης, θάφτηκαν στην αποσιώπηση των κατεστημένων εξουσιών «ενημέρωσης» .

Ο πακτωλός των χρημάτων που εξασφάλισαν τη νίκη δεν προέρχεται από τους αρχικούς εράνους στις εκκλησίες των μαύρων και τα εμβάσματα ψηφοφόρων του δημοκρατικού κόμματος και οραματιστών της Αλλαγής. Είναι γνωστό ότι εξεπήγασε από τις κάσες των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που ενέχονται στις χρηματιστηριακές φούσκες της κρίσης, των ποικιλώνυμων πολυεθνικών, της πολεμικής βιομηχανίας, των πετρελαϊκών αδελφών και του πανίσχυρου σιωνιστικού λόμπι που ελέγχει τις στρόφιγγες της πολιτικής χρηματοδότησης – συνοπτικά από το σύμπλεγμα της πραγματικής αθέατης εξουσίας στις ΗΠΑ. Στη στήριξη συνέκλιναν και τα σημαντικότερα όργανα έκφρασης αυτής της εξουσίας. Τι άραγε εξηγεί αυτήν την ανορθόδοξη επιλογή της;

Δεύτερο σοβαρό βοήθημα αποτίμησης της «πολιτικής αλλαγής» και του τι προοιωνίζεται για τις ΗΠΑ και για τη διεθνή κοινότητα είναι ο προσωπικός φάκελος του νέου Προέδρου. Ο Μπαράκ Ομπάμα, που κέρδισε τις εκλογές υποσχόμενος την αλλαγή από την επάρατη πολιτική Μπους, ως γερουσιαστής του Δημοκρατικού Κόμματος είχε στηρίξει με την ψήφο του κυβερνητικά νομοσχέδια που έδωσαν σ’ αυτήν την πολιτική τα αντιλαϊκά και αντιδημοκρατικά όσο και φιλοπόλεμα ιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά της. Συγκεκριμένα:

– Ψήφισε νομοσχέδιο που υποστήριζαν οι μεγάλες επιχειρήσεις, το οποίο περιόριζε τις δυνατότητες προσφυγής στη δικαστική προστασία από εργαζομένους και καταναλωτές για παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Ο Νόμος προβλήθηκε στο κοινό ως μέτρο αποτροπής αγωγών στερημένων σοβαρότητας.

– Υποστήριξε -μαζί με τον ΜακΚέιν- την πρόταση Πόλσον για τα 700 δισεκατομμύρια σωσίβιο στους ενόχους για τις χρηματιστικές φούσκες της κρίσης, σε πείσμα του διαβήματος 200 οικονομολόγων -αρκετών με βραβείο Νόμπελ- να μην ψηφίσουν αυτό το μέτρο ως ατελέσφορο και ως επιβράβευση της απάτης.

– Υποστήριξε μία από τις χειρότερες επιθέσεις κατά των πολιτικών ελευθεριών στην ιστορία της χώρας, ψηφίζοντας για την παράταση ισχύος του «Πατριωτικού Νόμου», που, για την προστασία υποτίθεται κατά της εσωτερικής τρομοκρατίας, επιτρέπει την ηλεκτρονική κατασκόπευση των αμερικανών πολιτών με την παρακολούθηση των τηλεφώνων, του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, των τραπεζικών λογαριασμών και των ιατρικών τους φακέλων.

– Μόλις τον περασμένο Ιούλιο ψήφισε στη Γερουσία την ποινική ασυλία τηλεπικοινωνιακών επιχειρήσεων που συνεργάσθηκαν με την κυβέρνηση στη χωρίς ένταλμα παρακολούθηση τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, ενώ προηγουμένως, τον Φεβρουάριο, στην εκλογική εκστρατεία του είχε δεσμευθεί να εμποδίσει με κάθε μέσο την ψήφιση του νομοσχεδίου.

Στην υπηρεσία της αυτοκρατορίας

Ο Μπαράκ Ομπάμα προβλήθηκε ως οπαδός της ειρηνικής οδού, της διπλωματίας και της συναίνεσης, αλλά από τις δημόσιες τοποθετήσεις του άλλη εικόνα προκύπτει.

– Συμφώνησε με τον αντίπαλό του ΜακΚέιν ότι επιβάλλεται η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών. Οι στρατιωτικές δαπάνες, από 333 δισεκατομμύρια το 2001, σε 696 δισ. το 2008, προβλέπεται να φθάσουν τα 706 δισεκατομμύρια του χρόνου, αλλά κατά τον νέο Πρόεδρο δεν επαρκούν. Θέλει επίσης την αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων. Σε τηλεοπτική συνέντευξη τον Σεπτέμβριο, όπως και σε προηγούμενη ομιλία του επί των διεθνών υποθέσεων στο Σικάγο, είπε ότι «σθεναρά υποστηρίζω την ενίσχυση των στρατιωτικών μας δυνάμεων. Την επέκταση των χερσαίων δυνάμεων με προσθήκη 65.000 ανδρών στο πεζικό και 27.000 στο σώμα πεζοναυτών».

– Ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν είναι η διακηρυγμένη πρόθεσή του, προκειμένου να επιτευχθεί η νίκη σ’ αυτόν τον «καλό» -κατά την εκτίμησή του- πόλεμο, «κατά της τρομοκρατίας» υποτίθεται, αλλά στην πραγματικότητα για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών της Κεντρικής Ασίας.

– Για το Ιράκ η αρχική του θέση υπέρ της πλήρους αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων εντός 18μήνου τροποποιήθηκε στη διαδρομή σε διατήρηση «εκπαιδευτικών μονάδων» και βάσεων και εξαίρεση των 180.000 αμερικανών μισθοφόρων ιδιωτικών στρατών, που έχουν διακριθεί σε εγκληματικότητα.

– Με τη Ρωσία επιθυμεί συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Αλλά καταδίκασε «την εισβολή της στη Γεωργία» και υποστηρίζει την περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ στα σύνορά της.

– Εξασφάλισε την προεκλογική ευλογία του σιωνιστικού λόμπι με ομιλία στο ετήσιο συνέριο της κορυφαίας οργάνωσής του, όπου πλειοδότησε των γνωστών αμερικανικών θέσεων υποστηρίζοντας ότι ολόκληρη η Ιερουσαλήμ πρέπει να καταστεί πρωτεύουσα του Ισραήλ.

– Ο ηγέτης της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες γιόρτασε την Τετάρτη την εκλογή του «νέγρου» Ομπάμα, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος τον έχει χαρακτηρίσει εχθρό των ΗΠΑ και έχει συστήσει τη λήψη κυρώσεων εναντίον του.

Ασφαλή δείκτη πεποιθήσεων, κλίσεων και προθέσεων –ή δεσμεύσεων– αποτελεί επίσης η επιλογή συμβούλων και συνεργατών –και αυριανών υπουργών– μεταξύ των οποίων, στον οικονομικό τομέα, διακρίνονται οι υπουργοί και λοιποί αξιωματούχοι της κυβέρνησης Κλίντον που ευθύνονται για την κατάργηση νόμων ρυθμιστικών και ελέγχου του χρηματοπιστωτικού συστήματος και για την απελευθέρωση της ασυδοσίας προς τη σημερινή κρίση.

Γνωστότεροι στην Ελλάδα είναι οι σύμβουλοι εξωτερικής πολιτικής: Ο πολωνικής καταγωγής σύμβουλος ασφαλείας επί Κάρτερ, Σμπίγκνιου Μπρζενζίνσκι, θεωρητικός του «ελέγχου της Ευρασίας», ορκισμένος εχθρός της Ρωσίας, που καυχήθηκε σε συνέντευξη ότι το πραξικόπημα κατά της κυβέρνησης Νταούντ στη Καμπούλ παρέσυρε τους σοβιετικούς στην επέμβαση και τους παγίδευσε στο Αφγανιστάν. Επίσης, οι πρωταγωνιστές του Κλίντον στον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, Μαντλέν Ολμπράιτ και Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ. Η πρώτη, υπουργός Εξωτερικών του Κλίντον στον αποκλεισμό του Ιράκ με εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους, κυρίως παιδιών, από πείνα, έχει γράψει ιστορία με τη δήλωση ότι «500.000 νεκροί δεν είναι βαρύ τίμημα για το αγαθό της δημοκρατίας». Ο Χόλμπρουκ, με ιστορικό στις σφαγές του ινδονήσιου δικτάτορα Σουχάρτο στο Τιμόρ, ξιφούλκησε υπέρ του Σαακασβίλι στον τετραήμερο πόλεμο της Γεωργίας, παρομοιάζοντας τον Πούτιν με τον Χίτλερ.

Το νέο πρόσωπο για την περίσταση

Αυτά είναι τα απτά δεδομένα για την εκτίμηση προθέσεων και προοπτικών υπό τη νέα ηγεσία στον Λευκό Οίκο. Ωστόσο -θα μπορούσε να αντιτείνει κανείς- η επαγγελία της αλλαγής και η εμβληματική μορφή του φορέα της (για όσους δεν αναδιφούν φακέλους στοιχείων) εξήψε τόσο τη φαντασία και τον ενθουσιασμό και κίνησε τέτοιο πρωτοφανές ανθρώπινο κύμα στις κάλπες της Τετάρτης. Δεν δημιουργεί αυτό μια κοινωνική δυναμική ικανή να ανατρέψει τα δεδομένα και ίσως να φέρει στην επιφάνεια ενδόμυχες απωθημένες κλίσεις του επιδέξιου πολιτικού; Έλα που η πείρα έχει διδάξει πως παρόμοιες προσδοκίες από προκατόχους του Μπαράκ Ομπάμα οδηγήθηκαν σε οδυνηρή διάψευση ή στο πένθος.

Η ρεαλιστική ερμηνεία του φαινομένου αυτής της εκλογής είναι ότι αποτελεί την αναγκαστική προσαρμογή χαμαιλέοντα στο διαφορετικό απειλητικό περιβάλλον. Η υπερδύναμη έχει περιέλθει σε πολύ δυσχερή θέση, υπερχρεωμένη και εξαρτημένη από ξένους δανειστές ακόμη και για τη λειτουργία του κράτους και για τη συνέχιση των πολέμων που διεξάγει ανεπιτυχώς, ηθικά απομονωμένη και στο έσχατο σημείο αντιδημοτικότητας, με το άγχος του αυξανόμενου εκτοπίσματος ανερχόμενων δυνάμεων στον πλανήτη και στη δίνη ιστορικής οικονομικής κρίσης με εκρηκτικές κοινωνικές προοπτικές. Εμμονή στην πολιτική των Τσέινι – Μπους οδηγούσε αναπότρεπτα σε αποσύνθεση συμμαχιών, ανατροπή κυβερνήσεων ανδρεικέλων, εγκατάλειψη ενδεχομένως του δολαρίου ως νομίσματος συναλλαγματικού αποθέματος και δεν συμμαζεύεται.

Ποια καλύτερη αφετηρία για την απαραίτητη αναπροσαρμογή τακτικής από την εμβληματική αντικατάσταση των χαρακτηριστικών του Ugly American, του βάναυσου μπράβου από το Τέξας, με το αφοπλιστικό χαμόγελο ενός καλοκάγαθου Μπάρμπα Θωμά, σε σύγχρονη μάλιστα και αστραφτερή κοπή;

Το νέο αγαθό πρόσωπο υπολογίζεται να δημιουργήσει ερείσματα στη διεθνή κοινή γνώμη, να διευκολύνει τον «χειρισμό» ξένων φιλικών κυβερνήσεων και να δυσχεράνει την άμυνα τον κρατών-στόχων, να διευκολύνει το έργο των Μη Κρατικών Οργανώσεων και να προσδώσει αξιοπιστία στο αμερικανικό πρόσχημα, κοντολογίς να υπηρετήσει καλύτερα την επιδίωξη των ίδιων αμετάθετων στόχων. Σʼ αυτή την ερμηνεία του φαινομένου Ομπάμα μόνο ελπίδες μπορεί να αντιτάξει κανείς.