ΡΕΕΙ ΤΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ ΣΕ ΦΙΛΟΥΣ, ΣΧΟΛΙΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥΣ!

Τα τελευταία χρόνια οι δωρεάν εφημερίδες κερδίζουν σοβαρό έδαφος έναντι όλων των υπολοίπων, με μικρότερο αριθμό εργαζομένων και δικό τους δίκτυο διανομής. Βέβαια, το διαπλεκόμενο κουβάρι με την κρατική διαφήμιση δεν άρχισε να ξετυλίγεται τώρα. Όλοι συμπεριφέρονται σαν να έπεσαν από τα σύννεφα, ενώ η διοχέτευση των στοιχείων συμπίπτει με την αποχώρηση του Θ. Ρουσόπουλου από τη θέση του υπουργού Επικρατείας. Την εποχή της παντοκρατορίας του, αντιθέτως, ελάχιστες εφημερίδες ασχολούνταν συστηματικά με τα περίεργα φαινόμενα της κρατικής διαφημιστικής δαπάνης, και μία εξ αυτών ήταν σίγουρα το «Π».

Τα βασικά σημεία του προβλήματος της διανομής της κρατικής διαφήμισης είναι τα εξής:

– Η αναγκαιότητα της διαφήμισης όλων των υπουργείων και των φορέων. Διάφορες απίστευτες καταχωρήσεις ενημερώνουν το κοινό για θέματα ήσσονος σημασίας, επιτρέποντας επί της ουσίας σε υπουργούς και διοικητές ΔΕΚΟ να κάνουν «παιχνίδι» με τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ.
– Ο φορέας ελέγχου της δαπάνης. Κάθε υπουργείο έχει ένα κονδύλι το οποίο διαχειρίζεται με αποκλειστικά δικά του κριτήρια, ενώ σε άλλες χώρες τη δουλειά αυτή την κάνει ένα κεντρικό σύστημα.
– Η νομοθεσία είναι ξεπερασμένη και προβληματική. Η εγκύκλιος Ρουσόπουλου καταργήθηκε στην πράξη. Προέβλεπε «ίσο αριθμό διαφημίσεων σε όλες τις ημερήσιες και εβδομαδιαίες πανελλαδικής κυκλοφορίας εφημερίδες με διαφοροποιημένο τιμοκατάλογο ανάλογα με τα επίπεδα κυκλοφορίας». Ο νόμος ορίζει ακόμη πως για τη διανομή της κρατικής διαφήμισης απαραίτητη προϋπόθεση στις εφημερίδες είναι η πιστοποιημένη κυκλοφορία. Με το σημερινό σύστημα διανομής είναι δύσκολο να ισχύσει κάτι τέτοιο με τα δωρεάν φύλλα και η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛ. 29αγορά χρησιμοποιεί ως μέτρο τις μετρήσεις αναγνωσιμότητας μιας ιδιωτικής εταιρείας, χωρίς να υπάρχει εκεί ο ρόλος του κράτους, μέσω ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος.
– Δεν υπάρχει επαρκής διαφάνεια στη δημοσιευμένες λίστες. Στα στοιχεία που αναρτώνται -για πρώτη φορά, είναι αλήθεια, στο site www.minpress.gr- δεν περιλαμβάνονται οι επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα και δεν υπάρχει αθροιστική παρουσίαση του συνόλου της δαπάνης, όπως για παράδειγμα κάνει η Media Services.

Το «Π» δημοσιεύει εκ νέου τη συγκεντρωτική λίστα της κρατικής διαφήμισης από το 2004 έως το 8μηνο του 2008, με στοιχεία από την ΕΙΗΕΑ και τη Media Services. Η λίστα βασίζεται πάντα στην ονομαστική δαπάνη, δηλαδή στους τιμοκαταλόγους των ΜΜΕ, χωρίς δηλαδή να περιλαμβάνονται οι εκπτώσεις οι οποίες, αν και πρόκειται για κρατικό χρήμα, μπορεί να είναι και θηριώδεις. Το πλέον περίεργο είναι πως ορισμένες από τις εφημερίδες που περιλαμβάνονται στους πίνακες δεν πληρώνουν με συνέπεια τους εργαζόμενους τους ή έχουν οφειλές στα Ταμεία! Παρ’ όλα αυτά εξακολουθούν να λαμβάνουν κρατική διαφήμιση, χωρίς να τίθεται ζήτημα επιστροφής των χρημάτων που οφείλουν!

Η κρατική δαπάνη παρουσιάζει σημαντική αύξηση τα τελευταία χρόνια. Το 2004, χρονιά με εκλογές, έφτανε τα 36 εκατ. ευρώ. Το επόμενο έτος έπεσε στα 31 εκατ. ευρώ, και στη συνέχεια, το 2006, ανέβηκε στα 48 εκατ. ευρώ. Το 2007, πάλι χρονιά εκλογών, εκτινάχθηκε στα 65 εκατ. ευρώ, ενώ στους πρώτους 9 μήνες του 2008 το Δημόσιο εξακολουθεί να διαφημίζεται κανονικά, έχοντας ήδη φτάσει στα 30 εκατ. ευρώ.

Επί Σημίτη πρώτα «Τα Νέα»

Το 2004, την περίοδο της μετάβασης της εξουσίας από την κυβέρνηση Σημίτη στη νέα διακυβέρνηση Καραμανλή, τα «Νέα» ήταν στην πρώτη θέση με 2,6 εκατ. ευρώ ονομαστική διαφημιστική δαπάνη. Δεύτερη με 2,4 εκατ. ευρώ ήταν η «Ελευθεροτυπία» και τρίτη με 2,3 εκατ. ευρώ η «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία». Το «Βήμα της Κυριακής» ήταν τότε τέταρτο με 2,16 εκατ. ευρώ, έναντι 2,1 εκατ. της «Καθημερινής» στην πέμπτη θέση. Την πρώτη της εμφάνιση κάνει η «City Press» με 1,85 εκατ. ευρώ έσοδα.

Οι δωρεάν εφημερίδες πήραν τη σκυτάλη

Το 2005 οι δύο δωρεάν εφημερίδες, «Metro» και «City Press», ανεβαίνουν στην κορυφή με 2,4 εκατ. ευρώ και 1,9 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, ενώ τα «Νέα» είναι στην τρίτη θέση με 1,6 εκατ. ευρώ και το «Έθνος της Κυριακής», στην τέταρτη με 1,4 εκατ. ευρώ, αφήνοντας πέμπτη την «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» με 1,4 εκατ. ευρώ.

Την επόμενη χρονιά, το 2006, το δίδυμο των δωρεάν εφημερίδων παραμένει στην κορυφή. Το «Metrorama» είναι πρώτο με έσοδα 3,9 εκατ. ευρώ και η «City Press» δεύτερη με έσοδα 2,9 εκατ. ευρώ. Τρίτα «Νέα», με 2,85 εκατ. ευρώ, και το «Πρώτο Θέμα» τέταρτο με 2,83 εκατ. ευρώ, έναντι 2,803 εκατ. ευρώ του «Βήματος».

Το δίπολο «Metro» και «City Press» είναι αδιαμφισβήτητο το 2007. Η «Metro» είναι πρώτη με 6,2 εκατ. ευρώ, η «City Press» δεύτερη με 4,1 εκατ. ευρώ και το «Πρώτο Θέμα» τρίτο με 3,5 εκατ. ευρώ.

Ακολουθούν το «Βήμα της Κυριακής» με 3,314 εκατ. ευρώ και η «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» με 3,064 εκατ. ευρώ. Η «Χώρα», έχοντας επιθετική πολιτική το 2004 έναντι του Θ. Ρουσόπουλου και της Μ. Ζαχαρέα, τρία χρόνια μετά εμφανίζεται για πρώτη φορά στους πίνακες με έσοδα 2,6 εκατ. ευρώ, πάνω από την «Καθημερινή της Κυριακής» που βρίσκεται στη δέκατη θέση με 2,4 εκατ. ευρώ.

Το πρώτο 9μηνο του 2008 η εφημερίδα «City Press» του εκδότη Γιώργου Κύρτσου, μέλος του συγκροτήματος Κοντομηνά, είναι πρώτη, με ονομαστικά έσοδα ύψους 2,6 εκατ. ευρώ, έναντι 1,442 εκατ. ευρώ των «Νέων» και 1,416 εκατ. ευρώ της «Χώρας», η οποία σκαρφάλωσε στην τρίτη θέση της γενικής κατάταξης, μπροστά από την «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», με 1,221 εκατ. ευρώ, και το «Βήμα» με 1,208 εκατ. ευρώ. Στα αξιοσημείωτα επίσης είναι το γεγονός ότι η «Απογευματινή της Κυριακής», με 942.000 ευρώ, έχει περισσότερα έσοδα από την «Καθημερινή της Κυριακής» (940.000 ευρώ). Τέλος, η εφημερίδα «Metropolis» του συγκροτήματος Αλαφούζου είναι στην 11η θέση, με έσοδα ύψους 912.577 ευρώ, η «Metro» πολύ πιο χαμηλά, με έσοδα 250.773 ευρώ, ενώ η κυριακάτικη «Free Sunday» του ομίλου Κοντομηνά, υπό τον Γ. Κύρτσο, μέσα σε ελάχιστο χρόνο από την έκδοσή της έχει έσοδα 366.463 ευρώ.

Επιδοτήσεις 36 εκατ. ευρώ στον Τύπο

Με το ποσό των 36,5 εκατ. ευρώ επιδοτεί η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας τον Τύπο. Τα στοιχεία προκύπτουν από την ιστοσελίδα του υπουργείου Επικρατείας (www.minpress.gr) και αναρτήθηκαν ύστερα από «πολιτική επιλογή» του πρώην υπουργού «για πλήρη διαφάνεια στις δραστηριότητες» της Γραμματείας. Τα περισσότερα χρήματα που εκταμιεύονται από τον τακτικό προϋπολογισμό της είναι για την ταχυδρομική διακίνηση του περιφερειακού Τύπου (32,3 εκατ. ευρώ). Ακολουθεί η επιδότηση για την αεροπορική μεταφορά των εφημερίδων Αθήνας και Θεσσαλονίκης σε απομακρυσμένα σημεία της χώρας με 3,2 εκατ. ευρώ, ενώ η επιδότηση για τη διακίνησή τους στο εξωτερικό είναι κατά πολύ μικρότερη, στα 635.000 ευρώ. Η τηλεπικοινωνιακή υποστήριξη του ΟΤΕ στον Τύπο με μειωμένα τιμολόγια, τα οποία καλύπτονται από τη Γραμματεία, φτάνει τα 278.000 ευρώ.

Μικρές αλλαγές από Προκόπη Παυλόπουλο

Με άξονα την εφαρμογή της νομοθεσίας για την κρατική διαφήμιση θα κινηθεί ο υπουργός Εσωτερικών Π. Παυλόπουλος. Η παρέμβασή του θα έχει τον χαρακτήρα της εφαρμογής της νομοθεσίας με τα κριτήρια της θεαματικότητας, της ακροαματικότητας και των κυκλοφοριών, για τη διανομή της κρατικής διαφήμισης, ενώ θα εντείνει τους ελέγχους έτσι ώστε να μην υπάρχουν προσωπικά παιχνίδια. Αφήνει συνάμα να εννοηθεί πως δεν μπορεί να παρέμβει στις ανώνυμες εταιρείες του λεγόμενου ευρύτερου δημόσιου τομέα, αν και σε αυτές η διοίκηση διορίζεται από την κυβέρνηση. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως αυτές οι ανώνυμες εταιρείες με μέτοχο το Δημόσιο θα είναι ελεύθερες να βάζουν διαφήμιση όπου επιθυμούν, άρα το παιχνίδι των υπόγειων σχέσεων θα συνεχιστεί.

Τι πήρε το «Π» από την κρατική διαφήμιση

Το 2004, στη λίστα με την ονομαστική κρατική διαφήμιση, το «Π» ήταν στην 21η θέση με έσοδα 512.704 ευρώ. Την επόμενη χρονιά η εφημερίδα μας είναι στην 27η θέση, με έσοδα 436.214 ευρώ και το 2006 στην 25η θέση και έσοδα 655.424,62 ευρώ. Το 2007 «Π» είναι στην 25η θέση με 859.629,50 ευρώ. Στο πρώτο 9μηνο του 2008 το «Π» έχει έσοδα 389.100 ευρώ.