Ο Ορφέας και η Θράκη

Η ιστορία της Θράκης χάνεται στα βάθη των χιλιετιών. «Οι Θράκες τοποθετούνται προϊστορικά σε μια άλλη ιστορική εποχή που στερούμεθα γνώσεων», γράφει η ιστορικός Βασιλική Παπούλια.

«Ίσως το μέλλον μάς επιφυλάσσει εκπλήξεις».

Παρόλο που δεν υπάρχουν γραπτά μνημεία να προσδιορίζουν τον προϊστορικό πολιτισμό, η ελληνική μυθολογία αναφέρεται στη θρακική παράδοση. Ο Ορφέας, γιος του αρχαιότερου θράκα βασιλέα Οιάγρου, με το ορφικό δόγμα «είς Θεός είς κόσμος», έθεσε τις βάσεις για τη μονοθεϊστική θρησκεία, η οποία έχει τις ρίζες της στη Θράκη, ενώ οι άλλοι Έλληνες λατρεύουν το Δωδεκάθεο. Ο Ορφισμός θεωρείται η αρχαιότερη ελληνική και ευρωπαϊκή θρησκεία και σε παγκόσμιο επίπεδο η αρχαιότερη. Επιβεβαιώνεται από τις παραστάσεις που σώθηκαν στα διάφορα μουσεία της Ευρώπης.

Οι πατέρες της ιστορίας και φιλοσοφίας Ηρόδοτος, Πλάτων, Αισχύλος, Αριστοτέλης έχουν αφιερώσει πολλές σελίδες στον Ορφέα. Συνδέουν τη Θράκη με την υψηλή ανάπτυξη και άνθηση της θρησκείας, της μουσικής, της ποίησης, της τέχνης, της επιστήμης, με τον Ορφέα, τον Εύμολπο, τον Ζάλμοξι, τον Θάμυρι, τον Πρωταγόρα, τον Δημόκριτο, τον Διονύσιο Θράκα, τον Αρίσταρχο Σαμόθρακα, τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή στον 20ο αιώνα. Το μονοθεϊστικό πνεύμα, με τη μύηση στον Ορφισμό του Πυθαγόρα, του Σωκράτη, του Πλάτωνα, μεταδίδεται στους Έλληνες και ο Απόστολος Παύλος τους αποκαλύπτει τον «Άγνωστο Θεό».

Οι σχέσεις Θρακών και Αθηναίων δεν είναι μόνο εμπορικές και οικονομικές. Αναπτύσσονται και σε πνευματικές και οικογενειακές σχέσεις με γάμους. Οι Έλληνες δέχονται τις πνευματικές αξίες των Θρακών και οι Θράκες αφομοιώνονται στον ελληνικό πολιτισμό διασώζοντας την πνευματική τους παράδοση. Ωστόσο οι βόρειοι γείτονές μας δείχνουν να αμφισβητούν την ιστορία. Στη Βουλγαρία, για παράδειγμα, κυκλοφορεί από πολλών δεκαετιών το επιστημονικό περιοδικό «Ορφέας». Εκδότης του είναι ο καθηγητής του Ινστιτούτου Θρακολογίας της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών, Αλεξάντερ Φολ. Από το 1972 διοργανώνουν ανά τετραετία διεθνή θρακολογικά συνέδρια. Βασικός τους στόχος να περάσουν το μήνυμα ότι «οι σημερινοί Βούγλαροι είναι οι γνησιότεροι απόγονοι των αρχαίων Θρακών και του Πολιτισμού τους», αφήνοντας να νοηθεί ότι είναι οι μοναδικοί διεκδικητές του θρακικού χώρου. Ξεχνούν την προέλευσή τους, ότι εμφανίζονται το 560 μ.Χ. με τον Ασπαρούχ πέραν του Δουνάβεως.

Τα αξιόλογα ευρήματα σε ασύλητους τάφους στην ανασκαπτόμενη Κοιλάδα των Θρακών Βασιλέων είναι του 6ου και 5ου π.Χ. αιώνα. Την περίοδο αυτή όλη η Θράκη είναι ένα κράτος ενωμένο, με τους αξιόλογους βασιλείς Τίρη, Σιτάλκη και Σεύθη. Η έκθεση αυτή των χρυσών και αλαβάστρινων ευρημάτων ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη και στο Παρίσι ως «ο χρυσός της Θράκης και οι θησαυροί της Βουλγαρίας». Τα γεγονότα επαναλαμβάνονται όχι μόνο από τα Σκόπια αλλά και από τη Βουλγαρία -ως Δούρειο ίππο- με την κάλυψη του μανδύα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως μέλος αυτής. Ας μην εφησυχάζουμε μακαρίως. Ίσως το πρώτο Πανελλήνιο Συνέδριο γίνει αιτία να αφυπνιστούν οι Έλληνες. Να μάθουν ποια ήταν και είναι η Θράκη και ποιοι οι Θράκες, αν πρέπει να την προστατεύσουν ή να την αφήσουν έρμαιο των καταστάσεων.

Αιμιλία Λαδοπούλου,
επίτιμος πρόεδρος Ενώσεως Κομοτηναίων,
αντ/δρος Εθνικής Ενώσεως Βορ. Ελλήνων