ΚΤΗΜΑΤΟλογικά

Δεκαπέντε εργάσιμες μένουν από αύριο. Πάλι ανακόπηκε ο ρυθμός των δηλώσεων. Πάλι άλλαξαν τα ωράρια. Πάλι δεν θα προλάβει ο κόσμος. Ούτε οι ομογενείς. Για να ολοκληρωθεί το έργο ομαλά, θεωρούμε ότι πρέπει να εξαντληθούν τα όρια του νόμου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου. Και ίσως και λίγο ακόμα για τους ομογενείς. Έτσι θα γίνει. Θυμηθείτε το. Μέχρι τότε όμως θα συνεχίζουν τα εγωιστικά «παιχνιδάκια» εις βάρος των πολιτών σε σχέση με την παράταση καθώς και τα προβλήματα… Εμείς θεωρούμε ευκαιρία να κάνουμε μια μικρή απολογιστική ανασκόπηση περιγράφοντας σε δέκα κύριους άξονες τις δέκα αστοχίες του Κτηματολογίου, όχι μόνο με κριτική διάθεση, αλλά και με διάθεση βελτίωσης της υπάρχουσας κατάστασης και πρόληψης μελλοντικών λαθών. Γιατί δεν υπάρχει Έλληνας οποιουδήποτε φρονήματος, χρώματος και κόμματος, που να μην αναγνωρίζει την αναγκαιότητα, τη σπουδαιότητα και την πολυπλοκότητα αυτού του έργου. Ακριβώς γιʼ αυτό όμως και επειδή υπάρχει η πρότερη αρνητική εμπειρία θα έπρεπε να γίνει έχει καλύτερος σχεδιασμός, να αξιοποιηθεί η εμπειρία του παρελθόντος, να γίνουν προσεκτικές κινήσεις και επιλογές, όχι εις βάρος, αλλά προς όφελος του πολίτη. Ας δούμε λοιπόν συνοπτικά τις δέκα αστοχίες του έργου, όχι σκεπτόμενοι παράλογα αλλά… (κτηματο)λογικά…

ΑΣΤΟΧΙΑ Νο1:
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
Να οργανωθούμε βρε παιδιά
(που λέει και το ανέκδοτο)

Όλα ξεκινούν από την εσωτερική οργάνωση. Η Κτηματολόγιο ΑΕ μία εταιρεία με σχεδόν δέκα χρόνια ζωής στην πλάτη της (ή… μάλλον στη δική μας) έχει αναλάβει τη μελέτη και τη σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου. Είναι κρατική, δηλαδή ο εκάστοτε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ έχει το 100% των μετοχών. Διορίζει το ΔΣ της εταιρείας και έχει την εποπτεία της. Βέβαια, η Κτηματολόγιο ΑΕ θεωρεί πως δεν ανήκει ούτε στο δημόσιο, ούτε στον ευρύτερο δημόσιο τομέα αλλά αυτά είναι για τους τυπολάτρες και είναι… εκ του πονηρού. Ο λόγος; Μα… για να υπάρχει «ευελιξία». Στις προσλήψεις, στις μεταθέσεις, στις προαγωγές, στους μισθούς, στις τοποθετήσεις. Μια γενική… «ευελιξία» που ξεκίνησε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και συνεχίζεται δριμύτερη και σήμερα… Όμως γνωρίζουν και οι πέτρες πως μόνο μία κρατική εταιρεία θα μπορούσε να έχει τον έλεγχο και την εποπτεία των Κτηματολογικών Γραφείων (πρώην υποθηκοφυλακείων) αλλά και να συλλέγει προσωπικά δεδομένα που έχουν να κάνουν με την περιουσία σχεδόν των μισών Ελλήνων. Επίσης, μόνο μία κρατική εταιρεία θα μπορούσε να εισπράξει χρήματα υπό τη μορφή επιβολής τέλους. Άρα λοιπόν, τύποις είναι ΑΕ του δημοσίου, ουσιαστικά είναι κρατική εταιρεία. Για να λειτουργήσει σωστά η κτηματογράφηση λοιπόν και όλο το έργο πρέπει να λειτουργεί σωστά και η εταιρεία.

Πώς όμως να λειτουργήσει, από τη στιγμή που δεν υπάρχει καν κανονισμός εργασίας; Όλες οι παρεμφερείς εταιρείες έχουν, εκτός από αυτήν. Εδώ και δέκα χρόνια όφειλε να έχει αλλά εκείνη… στον κόσμο της. Δεν υπάρχει σύστημα προαγωγών, δεν υπάρχει μισθολόγιο, η θέση του προϊσταμένου ανθρώπινου δυναμικού είναι κενή εδώ και οκτώ χρόνια, οι προαγωγές και οι μισθοί είναι ένα σταυρόλεξο. Αρκεί ένα… «τηλεφώνημα» και… να η αύξηση! Οι εργαζόμενοι, πολλές φορές, μαθαίνουν τις εξελίξεις, ή του έργου της εταιρείας… από τις εφημερίδες. Αξιολόγηση εργαζομένων ανύπαρκτη. Φέτος, στην κορύφωση του έργου της συλλογής δηλώσεων, η εταιρεία χωρίστηκε σε τέσσερα κτίρια επάνω στη Μεσογείων, αντί να στεγαστούν όλες οι υπηρεσίες σε ένα και καλό. Και αναρωτιέται κανείς πώς γίνεται να εκτελεί μελέτες, να συνάπτει συμβάσεις τόσων εκατομμυρίων ευρώ υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς να έχει κανονισμό εργασίας, όπως προβλέπεται από τον νόμο. Αστοχία λοιπόν η ελλιπής οργάνωση μίας τέτοιας εταιρείας. Το ζήτημα δεν είναι άπλα να προσλαμβάνεις κόσμο. Είναι και να τον αξιοποιείς, να τον εκπαιδεύεις, να τον αξιολογείς, να του δίνεις ίσες ευκαιρίες.

ΑΣΤΟΧΙΑ Νο2:
ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ
Μα, πού να πάω…
(που λέει και το τραγούδι)

Πολλοί φορείς θεώρησαν ότι ήταν λίγα τα Γραφεία Κτηματογράφησης, ιδίως στην Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη, όπου έπρεπε να είναι περισσότερα. Η επιλογή χωροθέτησης στην Αθήνα, στο Μετρό της πλατείας Συντάγματος είχε τα τελείως αντίθετα αποτελέσματα, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες συσσωρεύτηκαν και συσσωρεύονται σε έναν απαράδεκτο χώρο χωρίς κλιματισμό αλλά και χωρίς τουαλέτα, με αποτέλεσμα την πολύωρη και απίστευτη ταλαιπωρία ηλικιωμένων οι οποίοι υποχρεώθηκαν να σταθούν όρθιοι επί τέσσερις και πέντε ώρες μέσα στη ζέστη χωρίς, πολλές φορές, να κάνουν τη δουλειά τους. Επίσης, τις πρώτες ημέρες δεν λειτούργησε ένα από τα γραφεία της Αθήνας (στην οδό Ευριπίδου) το οποίο αργότερα έδινε μόνο πληροφορίες και φυλλάδια και έτσι οι πολίτες… ξεροστάλιαζαν άπραγοι. Υπήρξε ελλιπής ενημέρωση ως προς το ότι μπορούσαν να δηλωθούν και σε άλλα γραφεία πέραν αυτού του κάθε δήμου, έτσι ώστε να υπάρχει αποσυμφόρηση, ειδικά στην Αθήνα. Για παράδειγμα οι δικαιούχοι Αθήνας, Γαλατσίου, Ηρακλείου, Λυκόβρυσης, Μεταμόρφωσης, Ν. Φιλαδέλφειας, Ν. Χαλκηδόνας, Ν. Ιωνίας, Πεύκης, Παπάγου και Ψυχικού μπορούσαν να υποβάλουν τις δηλώσεις τους σε οποιοδήποτε Γραφείο Κτηματογράφησης αυτών των περιοχών. Κανείς όμως δεν τους ενημέρωσε.

Αντίστοιχα και στον Πειραιά. Το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και μία πόλη σχεδόν ενάμιση εκατομμυρίου κατοίκων και δεν βρέθηκε από την αρχή χώρος να στεγάσει το Γραφείο Κτηματογράφησης (παρότι ο Δήμος πρόσφερε έναν χώρο του). Η εταιρεία στην αρχή επέλεξε να στέλνει τους πολίτες του Πειραιά στο… Φάληρο, αργότερα μέσα στο καλοκαίρι βρήκε χώρο στο κέντρο, αλλά μόνο για διανομή φυλλαδίων. Εν τέλει, βρήκε στον ΟΛΠ κατόπιν εορτής και μετά από διαμαρτυρίες. Μέχρι τελευταία στιγμή δεν είχαν επιλέξει τους χώρους των γραφείων, ενώ στην ουσία τα Ολυμπιακά Ακίνητα αξιοποιήθηκαν για να… «αξιοποιηθούν». Φυσικά, θα μπορούσε να υπάρξει στενή συνεργασία και σε αυτόν τον τομέα με την τοπική αυτοδιοίκηση, τους δήμους, τις κοινότητες και τις νομαρχίες αλλά δεν υπήρξε παρά ελάχιστη συνεργασία με τους αυτοδιοικητικούς φορείς. Οι άλλοι χώροι π.χ. στην Αθήνα δεν προβλήθηκαν και ο κόσμος δεν γνώριζε την ύπαρξή τους ή την πρόσβαση σε αυτούς, όπως π.χ. στην Πλ. Μαβίλη. Γενικά, υπήρξε έλλειψη περιφερειακής αντίληψης και έπεσε λανθασμένα το βάρος στο κέντρο των Αθηνών, στο Μετρό Συντάγματος.

ΑΣΤΟΧΙΑ Νο3:
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΔΗΛΩΣΗΣ
Ό,τι δηλώσεις είσαι…

Πριν από μία δεκαετία, στην προηγούμενη κτηματογράφηση, είχαν διαπιστωθεί προβλήματα είτε με γραφεία μαϊμούδες, είτε με επιτήδειους που συμπλήρωναν με το αζημίωτο δηλώσεις, και είχε κινηθεί νομικά η εταιρεία απέναντι σε τέτοια φαινόμενα. Επίσης, είχε ήδη δημιουργηθεί θέμα με το ποιοι επαγγελματικοί κλάδοι έχουν δικαίωμα να συμπληρώνουν νόμιμα τη δήλωση και οι υπεύθυνοι του Κτηματολογίου γνώριζαν το τι θα επακολουθήσει. Επειδή αυτή τη φορά το έργο εφαρμόζεται σε αστικές περιοχές (και μάλιστα σε ολόκληρη την Αττική, τη Θεσσαλονίκη και τις πρωτεύουσες νομών), γεγονός που σημαίνει πολλά δικαιώματα και δηλώσεις και φυσικά επειδή φέτος υπήρχε και η πληρωμή του σταθερού τέλους (για άλλους… χαράτσι) των 35 ευρώ ανά δικαίωμα. Άρα γνώριζαν ότι θα υπάρξει… τζίρος. Κι όμως, ούτε ξεκαθαρίστηκε από την αρχή ποιος έχει δικαίωμα να συμπληρώνει δηλώσεις, ούτε «έτριξαν τα δόντια» σε επίδοξους συμπληρωτές – απατεωνίσκους που γέμισαν τις κολώνες της Ελλάδας με πρόχειρα χαρτάκια με το τηλέφωνό τους. Αντίθετα, «ένιψαν τας χείρας των» και οι παρεμβάσεις τους ήταν ετεροχρονισμένες.

Δέκα ημέρες μετά την έναρξη υποβολής δηλώσεων, ανακοίνωσε η Κτηματολόγιο ΑΕ ότι οι πολίτες που θα «δηλώσουν» το ακίνητό τους στο Κτηματολόγιο, θα μπορούν να προσέλθουν και στα φοροτεχνικά – λογιστικά γραφεία, καθώς και αυτά θα μπορούν να υποβάλουν ηλεκτρονικά τις δηλώσεις για το Κτηματολόγιο. Πέρασε ένα καλοκαίρι με δικαστήρια, προσφυγές, δικηγόρους εναντίον μηχανικών και το αντίστροφο, λογιστές – φοροτεχνικούς εναντίον κτηματολογίου και άλλα τέτοια ευτράπελα. Μέχρι και σύλληψη «μαϊμού» δικηγόρου στην Πεύκη έγινε, για παράνομες δηλώσεις. Όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν ξεκαθαρίσει μήνες πριν την κτηματογράφηση. Άλλοθι δεν υπάρχει γιατί τα γνώριζαν αυτά από τα προηγούμενα προγράμματα. Και φυσικά μόνο αρνητικές αντιδράσεις προκαλεί η φράση «δεν χρειάζεται να πάτε σε ειδικούς, η δήλωση είναι απλή» που προέβαλε συνεχώς η Κτηματολόγιο ΑΕ στο διαφημιστικό της σποτ, στα φυλλάδια ή μέσω στελεχών της.

ΑΣΤΟΧΙΑ Νο4:
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Είναι πολλά τα λεφτά Άρη…

Ένα μεγάλο κομμάτι όπου υπήρξαν αστοχίες και ίσως ήταν το πιο νευραλγικό, ήταν η διαφήμιση. Προ διετίας, ο διευθυντής του γραφείου Τύπου του Γ. Σουφλιά τοποθετήθηκε παράλληλα και στο Κτηματολόγιο ως επικεφαλής για τα θέματα διαφήμισης για να υπάρχει κεντρικός έλεγχος από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Διατέθηκαν προς διαφημιστική διαχείριση πάνω από οκτώ εκατομμύρια ευρώ για να διαφημιστεί το πιο πολυσυζητημένο έργο, από σύστασης Ελληνικού κράτους (έστω και αρνητικά). Για κανένα έργο δεν έχει χυθεί τόσο μελάνι. Όλες οι πρωινές ενημερωτικές εκπομπές αφιέρωσαν πολύ τηλεοπτικό χρόνο, όπως και τα δελτία ειδήσεων. Όλες μα όλες οι εφημερίδες, περιφερειακές και μη (ακόμα και με πρωτοσέλιδα) πρόβαλλαν έτσι κι αλλιώς τις ανακοινώσεις της εταιρείας. Λογικό, γιατί είναι έργο που αφορά πολλά εκατομύρια Ελλήνων. Δημιουργείται όμως η εύλογη απορία κατά πόσο ήταν ωφέλιμη η καμπάνια των οκτώ εκατομμυρίων ευρώ. Τα διαφημιστικά σποτάκια ήταν άνευρα. Δεν ετίθετο θέμα χρησικτησίας ή διά λόγου μεταβίβασης, αφού η κτηματογράφηση αφορά αστικές περιοχές οπότε οι δύο επαρχιώτες ήταν από… άλλο ανέκδοτο. Εκτυπώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες άχρηστα φυλλάδια που δεν έγραφαν τις διευθύνσεις και τα τηλέφωνα των γραφείων, αλλά ούτε και χρήσιμες πληροφορίες για τη δήλωση, για την πληρωμή και τη διαδικασία. Εκτυπώθηκαν χιλιάδες φυλλάδια με οδηγίες, αλλά δεν διανεμήθηκαν μέσω του Τύπου (με εξαίρεση μία, αλλά αυτό είναι άλλο… «θέμα») με αποτέλεσμα να παραμένουν ακόμα στον ακάλυπτο χώρο της εταιρείας, σκεπασμένες από αφίσες της ΟΝΝΕΔ από την ομιλία του Κ. Καραμανλή στην καμένη Ολυμπία! (Μην καρφώνεστε βρε παιδιά).

Οι καταχωρήσεις στις εφημερίδες δεν ήταν χρηστικές. Δεν γνωρίζουμε με ποια κριτήρια έγινε η κατανομή της διαφήμισης στους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς αλλά και στις εφημερίδες (περιφερειακές και αθηναϊκές). Σαν πολλά όμως δεν είναι περίπου δυόμισι δισεκατομμύρια παλιές δραχμές; Ή, από μία άλλη οπτική γωνία, το σχεδόν το 50% του ποσού που θα μας δώσει η Ευρώπη για τη συλλογή των δηλώσεων ιδιοκτησίας ξοδεύτηκε για διαφήμιση. Η πάγια ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει το 10% να δίνεται για διαφήμιση, εδώ δόθηκε το 50%. Και με αμφιβόλου αποτελέσματος πρακτικές. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η ΕΥΔΑΠ (που ανήκει επίσης στο ίδιο υπουργείο) και οι πολίτες μαζί με τον λογαριασμό του νερού, να βλέπουν και ένα διαφημιστικό φυλλάδιο χρηστικό και απλό. Δεν έγινε όμως. Στις δε τηλεοράσεις, με το σταγονόμετρο έγιναν οι εμφανίσεις των περίπου… πέντε – έξι ανθρώπων που εκπροσωπούσαν το Κτηματολόγιο, αφήνοντας έτσι κάθε καρυδιάς καρύδι να παριστάνει τον ειδήμονα και να μπερδεύει τον κόσμο.

ΑΣΤΟΧΙΑ Νο5: ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Δώσε θάρρος στον τραπεζίτη, να σου χρεώσει διπλά το σπίτι…

Σε σχέση με την είσπραξη του τέλους υπήρχαν αστοχίες, έλλειψη οργάνωσης και στοιχειώδους διορατικότητας. Τα 35 ευρώ ανά δικαίωμα θα μπορούσαν να εισπραχθούν από τα Γραφεία Κτηματογράφησης. Υπήρχαν και οι τρόποι και οι υποδομές ακόμα και για να δίνουν νόμιμες αποδείξεις. Έτσι και ο πολίτης θα απέφευγε τις διπλές διαδρομές και θα είχαμε γλιτώσει δυόμισι εκατομύρια ευρώ που δόθηκαν στις τράπεζες ως αμοιβή για τις υπηρεσίες τους. Στον αρχικό σχεδιασμό ήταν να μπουν μηχανήματα αυτόματης πληρωμής στα γραφεία Κτηματογράφησης, δεν έγινε όμως. Επίσης, το φοβερό: αν ένας πολίτης είχε δύο δικαιώματα στον ίδιο δήμο και δήλωνε πρώτα το ένα και π.χ. την άλλη μέρα πήγαινε για το άλλο, η τράπεζα δεν το δεχόταν γιατί φαίνονται, λέει, σαν διπλοπληρωμή. Άγνωστο, αν ακόμα και τώρα έχει διορθωθεί αυτό. Επίσης άγνωστο γιατί η συνεργασία με τα ΕΛΤΑ έπρεπε να γίνει αρκετές εβδομάδες μετά την έναρξη της κτηματογράφησης. Γιατί να μη γνώριζαν οι πολίτες από την αρχή πως μπορούν να πάνε στα ταχυδρομεία να πληρώσουν εκεί και να στείλουν απευθείας τις δηλώσεις τους;

Δεν είχε προβλεφθεί η αναγραφή λογαριασμού του πολίτη στη δήλωσή του σε περίπτωση επιστροφής χρημάτων (ενώ αντίθετα υπήρχε υποδομή για… ηλεκτρονική αλληλογραφία). Αποτέλεσμα λοιπόν της ελλιπούς πληροφόρησης ήταν αρκετές χιλιάδες πολίτες που τα ακίνητά τους ήταν στις περιοχές των προηγούμενων προγραμμάτων να τρέξουν πανικόβλητοι να πληρώσουν… άδικα. Αλλά και στις νέες κτηματογραφήσεις πολλοί πλήρωσαν λάθος ή παραπάνω. Η Κτηματολόγιο ΑΕ λοιπόν δεν έχει (ακόμα) προβλέψει μία διαδικασία επιστροφής χρημάτων. Δεν έχει λέει… τους λογαριασμούς για να βάλει τα χρήματα τα επιστρεφόμενα και έτσι τους τον ζητάει ξανά. Ακόμα δεν ξέρουμε πότε, και με ποιον τρόπο θα επιστραφούν. Και φυσικά, σαν να μην έφταναν όλα αυτά, σαν «μωρές παρθένες» οι… αθώες τράπεζες όχι μόνο εισπράττουν ένα μέρος από τα 35 ευρώ, όχι μόνο πήραν, όπως είπαμε, δυόμισι δισ. ευρώ, όχι μόνο δεν έχουν δηλώσει ακόμα τα δικαιώματά τους και την περιουσία τους στο Κτηματολόγιο (το οποίο ήδη χάνει από τους τόκους) αλλά μετακύλισαν και το κόστος της υποβολής δήλωσης στους πολίτες μέσω εξόδων δανείου. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, ζητάει και έξτρα χρήματα από τον δανειολήπτη επειδή… θα πράξει αυτό που λέει ο Νόμος.

ΑΣΤΟΧΙΑ Νο6:
ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ
Όπου κι αν πάω,
την Ελλάδα την «πληρώνω»!

Ως γνωστόν, ακόμα μία Ελλάδα, άλλων δέκα εκατομμυρίων Ελλήνων ζει στο εξωτερικό. Πάρα πολλοί από αυτούς επισκέπτονται συχνά τα… πάτρια εδάφη, έχουν δε και ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα. Ένα ποσοστό ομογενών δεν δήλωσε στα παλαιά προγράμματα την περιουσία του, ίσως γιατί δεν είχε ενημερωθεί. Αυτό και μόνο το γεγονός έπρεπε να κάνει τον σχεδιασμό για τους ομογενείς πιο προσεκτικό. Εν τούτοις, ακόμα και τώρα δεν έχουν ενημερωθεί. Με πολλούς μήνες καθυστέρηση μετά την έναρξη της κτηματογράφησης έγιναν δύο-τρεις ενημερωτικές επισκέψεις στο εξωτερικό, σε συνεργασία με το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού. Είχε περάσει όμως το καλοκαίρι και πολλοί Έλληνες του εξωτερικού ήρθαν για διακοπές… απροετοίμαστοι και ανενημέρωτοι. Ακόμα και το ότι είναι δυνατό αντί πληρεξουσίου, να χορηγείται από τις Πρεσβείες και τα Προξενεία ειδική εξουσιοδότηση (με θεώρηση του γνήσιου της υπογραφής) ατελώς, αποφασίσθηκε αρκετό καιρό μετά την έναρξη της κτηματογράφησης. Επίσης, για τους ομογενείς που υποβάλλουν ηλεκτρονικά τη δήλωσή τους δεν υπάρχει τρόπος να πληρώσουν παρά μόνο με πιστωτική κάρτα.

Στη δε ηλεκτρονική υποβολή πρέπει ο κάτοικος εξωτερικού να «σκανάρει» τα συμβόλαιά του με κάτι «περίεργες» τεχνικές προδιαγραφές ή να τα στείλει ταχυδρομικώς. Αφού είχε ήδη αρχίσει η ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων το κομμάτι «Ομογένεια» στην ιστοσελίδα ήταν «υπό κατασκευή» ενώ, φυσικά, σχεδόν μισό έτος από την ανακοίνωση της κτηματογράφησης η σελίδα «μιλάει» μόνο… ελληνικά, μια και δεν μπήκε κανείς στον κόπο να τη μεταφράσει.

ΑΣΤΟΧΙΑ Νο7:
ΩΡΑΡΙΟ
Είπαμε ελαστικό,
εσύ το παράκανες…

Δεν υπήρχε –και ακόμα δεν υπάρχει– ενιαίο ωράριο λειτουργίας των γραφείων με αποτέλεσμα να μπερδεύεται ο κόσμος από τις συχνές και σύνθετες ανακοινώσεις περί αυτού στα ΜΜΕ. Ορισμένα γραφεία για ορισμένες ώρες και ορισμένες ημέρες είχαν παρατεταμένο ωράριο αλλά αυτό δεν έγινε κατανοητό έγκαιρα από τους πολίτες. Τα δε Γραφεία Εξυπηρέτησης Κοινού σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη δεν ήταν ανοιχτά τις ίδιες ημέρες και ώρες με τα γραφεία Κτηματογράφησης. Μία εβδομάδα μετά την έναρξη υποβολής δηλώσεων η Κτηματολόγιο ΑΕ ανακοίνωσε παράταση στα ωράρια… κάποιων γραφείων, για… κάποιες ημέρες… και… κάποιες ώρες. Και έτσι άρχισε το.. ωρολογιακό αλαλούμ. Αντί να υπάρχει ομοιογένεια σε όλη την Ελλάδα και σε μέρες και σε ώρες και να το γνωρίζει ο πολίτης, τον ζάλισαν και εκεί. Το τάδε γραφείο θα είναι τόσες ώρες την τάδε μέρα, το δείνα θα είναι άλλες μέρες, άλλες ώρες. Και όχι μόνο αυτό, αλλά… άλλαζαν και τα ωράρια ανάλογα με τη συμμετοχή του κόσμου.

Κάποια στιγμή έβαλαν και Κυριακές, κάποια στιγμή ήταν και απογεύματα, κάποια γραφεία ήταν και Σάββατο και γενικά όλη αυτή η διαδικασία με τη… γυμναστική στις ανακοινώσεις και τα γυμνάσια στον κόσμο έφτασε στα όρια της γελοιότητας. Μόλις δε, ανακοίνωσαν την πρώτη παράταση, νά σου πάλι αλλαγές στα ωράρια. Μόλις έφτανε η προθεσμία στο τέλος, πάλι αλλαγές. Όχι σε όλα τα γραφεία αλλά σε κάποια. Εν τω μεταξύ παρατείνοντας το ωράριο, σημαίνει και διπλές βάρδιες για τον ανάδοχο και έτσι δεν είχε τον χρόνο να περάσει τις υποβληθείσες δηλώσεις όπως υπολόγιζε. Αυτό όμως είναι άλλο… κεφάλαιο. Είχε πέσει και η ιδέα να δηλωθούν τα ακίνητα και βάσει του ΑΦΜ, όπως στην εφορία. Δηλαδή ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του φορολογικού μητρώου να γινόταν και η υποβολή της δήλωσης. Θα είχε μπει μία τάξη. Δεν έγινε και αυτό. Μόλις φτάσει η 21η Νοεμβρίου θα αλλάξουν πάλι τα ωράρια και οι μέρες και θα αυξηθούν οι ουρές και ούτω καθεξής…

ΑΣΤΟΧΙΑ Νο8:
ΥΠΟΘΗΚΟΦΥΛΑΚΕΙΑ

Έχουν γνώση οι… υποθηκοφύλακες – Προσωπικό δεν έχουν

Οι υπάλληλοι των υποθηκοφυλακείων της Αθήνας και του Πειραιά υποδέχθηκαν την έναρξη της Κτηματογράφησης με απεργία στις 17 Ιουνίου, διαμαρτυρόμενοι γιατί η πολιτεία δεν φρόντισε εγκαίρως για την προετοιμασία υποδοχής της Κτηματογράφησης, με αποτέλεσμα οι υπηρεσίες τους να βρίσκονται σε αδυναμία να εξυπηρετήσουν τους πολίτες. Υπογράμμιζαν πως δεν είχαν καταχωρηθεί πράξεις ενός έτους και εξέφραζαν την απορία τους με ποιο τρόπο θα δηλώσουν οι πολίτες, οι τράπεζες και άλλοι φορείς τα δικαιώματά τους στο κτηματολόγιο, όταν αυτά δεν έχουν ακόμα ελεγχθεί και καταχωρηθεί. Ζήτησαν από την αρχή παράταση της προθεσμίας και υπογράμμισαν πως το Κτηματολόγιο πρέπει να γίνει μέσα από τα υποθηκοφυλακεία γρήγορα, αξιόπιστα και με μικρότερο κόστος. Τίποτα από αυτά δεν έγινε. Καμία συνεννόηση μαζί τους. Αντʼ αυτού, η Κτηματολόγιο ΑΕ κατόπιν εορτής μπόρεσε να αξιοποιήσει νομοθετική πρόβλεψη και να δώσει ένα πρόσθετο μηνιαίο επίδομα (σχεδόν 800 ευρώ για τους προϊσταμένους και σχεδόν 300 ευρώ για τους υπαλλήλους). Με αυτό όμως δεν λύνονται τα προβλήματα των χώρων και κυρίως της έλλειψης προσωπικού. Κι έτσι ήταν αναμενόμενο το αποτέλεσμα, δηλαδή οι ουρές και στα υποθηκοφυλακεία (κυρίως σε Αθήνα και Πειραιά). Φυσικό ήταν να μην διαθέτουν όλοι τα πολίτες τα συμβόλαιά τους στο σπίτι τους και έτσι να τα αναζητήσουν από τα υποθηκοφυλακεία. Και αυτό ήταν γνωστό από τα προηγούμενα προγράμματα.

Επίσης, εξ όσων γνωρίζουμε, στο αρχικό σχέδιο ήταν να μηχανογραφηθούν πρώτα τα υποθηκοφυλακεία, να «σαρωθούν» όλα τα συμβόλαια, δηλαδή να μπουν σε μία τάξη. Στην ουσία, αυτό ήταν που βασικά είχε συμφωνήσει η Ευρώπη να μας χρηματοδοτήσει. Τη μηχανογράφηση των υποθηκοφυλακείων (σε πρώτη φάση) και κάποιες ακόμα υποστηρικτικές εργασίες. Αν είχε υλοποιηθεί αυτή η προοπτική, όχι μόνο δεν θα υπήρχε όλη η ταλαιπωρία του κόσμου, αλλά θα είχαμε ταυτόχρονα εκσυγχρονίσει και τα μεγαλύτερα υποθηκοφυλακεία της χώρας. Παρʼ όλες τις ενστάσεις τους, δεν τους ενίσχυσε το κράτος με προσωπικό, τους έδωσε το επίδομα η Κτηματολόγιο ΑΕ και… ησύχασε. Για τα μάτια του κόσμου τις τελευταίες ημέρες, η Κτηματολόγιο ΑΕ παρείχε πέντε άτομα προσωπικό για υποστήριξη. Να θυμίσουμε ότι μόνο το Υποθηκοφυλακείο Αθηνών έχει πάνω από εκατό εργαζόμενους.

ΑΣΤΟΧΙΑ Νο9:
ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

Άλλα του λένε του… υπάλληλου και για άλλα απολογείται (;)

Δεν υπήρχε –και δεν υπάρχει– ομοιογένεια στις απαντήσεις και γενικά στην πληροφόρηση από την εξυπηρέτηση κοινού γιατί η πληροφορία παρέχεται από δέκα ασυντόνιστες πηγές. Υπάρχει τμήμα εξυπηρέτησης κοινού δίπλα στην εταιρεία στη Μεσογείων (το οποίο λειτουργεί πολύ καλά και με ζήλο), υπάρχει όμως και call center το οποίο λέει άλλα αντʼ άλλων, όπως υπάρχει και το τετραψήφιο 1015 που παρέχει ελάχιστες πληροφορίες (όταν είναι σωστές). Επίσης, για κάποιο λόγο, πολλοί υπάλληλοι στο Κτηματολόγιο σε διάφορα τμήματα λαμβάνουν και αυτοί τηλέφωνα πολιτών ακόμα και αν είναι σε άλλα τμήματα. Υπήρξαν μονάδες εξυπηρέτησης κοινού σε Αθήνα και Πειραιά σε λάθος χώρο, με λάθος πρόσωπα και με λίγη εκπαίδευση και ενημέρωση. Επίσης υπήρξε διάχυση της πληροφορίας με «άγαρμπο» τρόπο εκ μέρους των αναδόχων ή τουλάχιστον κάποιων από αυτούς. Για παράδειγμα τρεις ημέρες πριν την κτηματογράφηση ο υπεύθυνος της Κτηματογράφησης στην Αλεξανδρούπολη δήλωσε σε τοπική εφημερίδα πως «δεν πρέπει να κρύψει ο πολίτης τίποτα, ακόμα και αν είναι παράνομο ή αυθαίρετο, διότι όταν θα βγουν τα συνεργεία θα το ανακαλύψουν και θα πληρώσει πρόστιμο». Λίγες ημέρες αργότερα, ο πρόεδρος της Κτηματολόγιο ΑΕ έλεγε άλλα στις τηλεοράσεις, ενώ ο Γ. Σουφλιάς ακόμα και σήμερα δεν έχει αποσαφηνίσει τι θα γίνει με τα αυθαίρετα και τη β΄ φάση της κτηματογράφησης. Δεν υπήρχε σαφής εικόνα και για τα οικονομικά, οι πολίτες άργησαν να καταλάβουν τι ακριβώς θα πληρώσουν, πότε, πώς και φυσικά γιατί. Όπως δεν γνωρίζουν και για τη β΄ φάση, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.

ΑΣΤΟΧΙΑ Νο10:
ΘΕΣΜΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Το μεγάλο έργο… πρέπει
να έχει happy end

Οι επιπτώσεις της έλλειψης κτηματολογίου είναι η καταπάτηση δημοσίων εκτάσεων, δασικών ή παραθαλάσσιων περιοχών, η αυθαίρετη δόμηση αλλά και η παράνομη αλλαγή χρήσεων γης εκατομμυρίων στρεμμάτων. Αυτά και όχι μόνο το καθιστούν «το μεγαλύτερο από τα μεγάλα έργα» όπως είχε κάποτε ονομαστεί. Είναι από τα έργα που χρειάζονται τον απόλυτο συντονισμό πολλών (σχεδόν όλων) των υπουργείων. Επίσης, χρειάζεται η απόλυτη προσπάθεια συνεργασίας με δεκάδες φορείς. Δεν έγινε. Δεν υπήρχε ουσιαστική συνεργασία με το υπουργείο Εσωτερικών ή τα ΚΕΠ, τα περισσότερα εκ των οποίων δεν έχουν ούτε καν φυλλάδια για δηλώσεις και φυσικά ούτε πληροφορίες). Ούτε υπήρχε συντονισμός των Δήμων, Κοινοτήτων και Νομαρχιών που θα πρέπει να δηλώσουν και αυτοί (ακόμα δεν έχει πάει σχεδόν κανείς). Δεν υπήρχε συντονισμός με το υπουργείο Εξωτερικών σε σχέση με τους ομογενείς. Ελάχιστη συνεννόηση με το υπουργείο Δικαιοσύνης και τα έμμισθα ή άμισθα υποθηκοφυλακεία. Μηδενική ή εικονική συνεννόηση με φορείς όπως η ΚΕΔΚΕ, η Ένωση Νομαρχιακών Διοικήσεων Ελλάδος, Ενώσεις Καταναλωτών, Ιδιοκτητών Ακινήτων, συμβολαιογράφους, δικηγόρους, φοροτεχνικούς κ.λπ.

Εν κατακλείδι, έχουμε την αίσθηση πως δυστυχώς το έργο σχεδιάστηκε με πρόχειρο και καιροσκοπικό τρόπο. Δεν είχε την τύχη που άξιζε σε ένα τέτοιο μεγάλο εγχείρημα. Μόνο εμείς μείναμε από όλη την Ευρώπη χωρίς Κτηματολόγιο. Προκειμένου να μη χαθούν τα 40 εκατομμύρια ευρωπαϊκών χρημάτων (αν και θεωρείται δύσκολη η τελική ανάληψή τους), ρισκάραμε και την ποιότητα του πραγματικού και όχι αφυδατωμένου κτηματολογίου, και την ταλαιπωρία του κόσμου, γεγονός που οδηγεί στην απαξίωσή του. Το ζήτημα πλέον είναι να μην πάει χαμένη όλη αυτή η προσπάθεια. Και εάν ένας θεσμός δεν έχει αποδοχή από την κοινωνία και συνειρμικά παραπέμπει σε ταλαιπωρία, κούραση, εισπρακτική πολιτική και χρονοβόρες διαδικασίες, δεν έχει μέλλον. Το Κτηματολόγιο προς το παρόν έχει κακό παρελθόν, αμφιλεγόμενο παρόν και… αβέβαιο μέλλον.